Từ đa nghĩa là gì? Luyện từ và câu từ đa nghĩa lớp 5? Tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 5?

Luyện từ và câu từ đa nghĩa lớp 5

Ví dụ về từ đa nghĩa:

Từ "chân": chân bàn, chân trời, chân thật, chạy chân.

Từ "mắt": mắt lưới, mắt xích, mắt cá, mắt biếc.

Từ "tay": tay áo, tay lái, tay nghề, tay chân.

Từ "đi": đi bộ, đi học, đi tàu, đi xa.

*Bài tập:

Tìm từ đồng nghĩa và trái nghĩa:

Cho các từ đa nghĩa trên, yêu cầu học sinh tìm từ đồng nghĩa và trái nghĩa phù hợp với từng nghĩa của từ.

Ví dụ: Với từ "chân", học sinh có thể tìm từ đồng nghĩa với "chân bàn" là "cẳng", trái nghĩa với "chân thật" là "giả dối".

*Đặt câu với các nghĩa khác nhau của từ:

Cho một từ đa nghĩa, yêu cầu học sinh đặt nhiều câu khác nhau để thể hiện các nghĩa khác nhau của từ đó.

Ví dụ: Với từ "đi", học sinh có thể đặt các câu như: "Mỗi sáng, em đi học bằng xe đạp.", "Ông tôi đã đi xa mãi mãi.", "Con tàu đang đi trên biển."

*Tìm từ đa nghĩa trong đoạn văn:

Cho một đoạn văn ngắn, yêu cầu học sinh tìm các từ đa nghĩa và giải thích nghĩa của chúng trong từng ngữ cảnh.

*Chơi trò chơi "Đoán nghĩa":

Một bạn nghĩ ra một từ đa nghĩa và đặt câu. Các bạn khác dựa vào câu đó để đoán nghĩa của từ.

*Tạo câu chuyện ngắn:

Cho các bạn một số từ đa nghĩa và yêu cầu các bạn sáng tạo một câu chuyện ngắn, sử dụng các từ đó với nhiều nghĩa khác nhau.

*Bài tập nâng cao:

So sánh và phân biệt các nghĩa của từ:

Cho các từ đa nghĩa có nghĩa gần giống nhau, yêu cầu học sinh so sánh và phân biệt sự khác nhau giữa các nghĩa đó.

Sử dụng từ đa nghĩa để tạo hiệu ứng nghệ thuật:

Yêu cầu học sinh viết một đoạn văn miêu tả, sử dụng từ đa nghĩa để tạo ra những hình ảnh sinh động, gợi cảm.

*Ví dụ bài tập cụ thể:

Bài tập: Cho từ "mắt". Hãy đặt 5 câu, mỗi câu sử dụng từ "mắt" với một nghĩa khác nhau.

*Gợi ý đáp án:

Con mèo nhà em có đôi mắt xanh biếc.

Cái lưới có nhiều mắt nhỏ.

Mắt xích bị đứt, chiếc vòng tay rơi xuống đất.

Cô ấy có đôi mắt long lanh.

Mắt bão đang di chuyển vào đất liền.

*Mục tiêu của các bài tập:

Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ: Giúp học sinh làm chủ vốn từ vựng, biết cách lựa chọn từ ngữ phù hợp để diễn đạt ý.

Phát triển tư duy: Khuyến khích học sinh tư duy, sáng tạo và tìm tòi những cách diễn đạt mới.

Nâng cao khả năng đọc hiểu: Giúp học sinh đọc hiểu văn bản tốt hơn, nắm bắt được ý nghĩa của từng câu, từng đoạn văn.

*Lưu ý:

Đa dạng hóa hình thức bài tập: Có thể kết hợp các bài tập trên với các trò chơi, tranh ảnh, video để tăng tính hấp dẫn.

Khích lệ sự sáng tạo: Khuyến khích học sinh tự tìm tòi, khám phá thêm nhiều từ đa nghĩa.

Sửa chữa và nhận xét: Giáo viên cần dành thời gian để sửa chữa bài làm của học sinh và đưa ra những nhận xét, góp ý để các em tiến bộ hơn.

TT

Tên sách

Tác giả

Tổ chức, cá nhân[1]

Đơn vị liên kết[2]

1.

Tiếng Việt 5

Tập 1: Bùi Mạnh Hùng (Tổng Chủ biên), Trần Thị Hiền Lương (Chủ biên), Đỗ Hồng Dương, Nguyễn Lê Hằng, Trịnh Cẩm Lan, Vũ Thị Lan, Trần Kim Phượng.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Tập 2: Bùi Mạnh Hùng (Tổng Chủ biên), Trần Thị Hiền Lương (Chủ biên), Lê Thị Lan Anh, Đỗ Hồng Dương, Vũ Thị Thanh Hương, Nguyễn Thị Kim Oanh, Đặng Thị Hảo Tâm.

2

Tiếng Việt 5

Tập 1: Nguyễn Thị Ly Kha, Trịnh Cam Ly (đồng Chủ biên), Vũ Thị Ân, Trần Văn Chung, Phạm Thị Kim Oanh, Hoàng Thụy Thanh Tâm.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Tập 2: Nguyễn Thị Ly Kha, Trịnh Cam Ly (đồng Chủ biên), Vũ Thị Ân, Trần Văn Chung, Phạm Thị Kim Oanh, Hoàng Thụy Thanh Tâm.

3.

Tiếng Việt 5

Tập 1: Nguyễn Minh Thuyết (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Chu Thị Thủy An, Vũ Trọng Đông, Nguyễn Khánh Hà, Đỗ Thu Hà, Đặng Kim Nga.

Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất bản - Thiết bị Giáo dục Việt Nam

Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

Tập 2: Nguyễn Minh Thuyết (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Chu Thị Thủy An, Nguyễn Hoàng Mỹ Anh, Hoàng Hòa Bình, Nguyễn Khánh Hà, Trần Đức Hùng.