Hướng dẫn triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời

Bước thực hiện

Nội dung

Đầu ra

Người thực hiện

Bước 1:

Lựa chọn địa bàn thực hiện mô hình

Căn cứ vào năng lực và cân đối kinh phí của địa phương, lựa chọn số xã triển khai mô hình là các xã khu vực III thuộc địa bàn quản lý (tối thiểu đạt được 40% tổng số xã khu vực III toàn tỉnh)

Công văn thông báo về chủ trương cho các đơn vị tuyến dưới (TTYT huyện, Trạm Y tế xã, UBND xã)

TTKSBT tỉnh kết hợp TTYT các huyện có xã vùng III

Bước 2:

Khảo sát đánh giá thực trạng tại xã triển khai mô hình

Tổ chức khảo sát ban đầu về tình trạng dinh dưỡng, thực hành chăm sóc bà mẹ mang thai và nuôi dưỡng trẻ, cơ sở vật chất và năng lực cán bộ y tế xã, thôn để đánh giá khả năng thực hiện mô hình tại các địa bàn đã lựa chọn, từ đó đề xuất các hoạt động để đáp ứng triển khai mô hình

Kết quả khảo sát

TT KSBT tỉnh kết hợp TTYT các huyện có xã vùng III và các xã dự kiến triển khai mô hình

Bước 3:

Xây dựng KH, phê duyệt kế hoạch triển khai mô hình

Dựa trên KH khảo sát và các hướng dẫn chuyên môn, tài chính để xây dựng KH triển khai mô hình.

Mô hình gồm 2 cấu phần: Phòng tư vấn Nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại Trạm Y tế và Nhóm hỗ trợ Nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại 1 số thôn khó khăn (tốt nhất bắt đầu bằng 3 thôn sau đó nhân rộng ở các năm sau, tiêu chí lựa chọn theo hướng dẫn bên dưới)

KH triển khai mô hình được cấp thẩm quyền phê duyệt và cấp kinh phí thực hiện

TT KSBT tỉnh hướng dẫn cho huyện, xã xây dựng KH

Bước 4:

Quyết định thành lập Ban điều hành triển khai Mô hình và các nhóm thực hiện mô hình

UBND xã ra quyết định thành lập Mô hình với sự tham gia của các bên liên quan: thành viên và nhiệm vụ của các thành viên Ban điều hành và các nhóm thực hiện mô hình.

Quyết định Hội thảo phổ biến cho các ban ngành và cộng đồng

UBND xã với sự tham mưu của Trạm Y tế

Bước 5:

Tập huấn nâng cao năng lực triển khai thực hiện mô hình

Dựa vào các tài liệu chuyên môn của Viện Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tập huấn cho giảng viên tuyến huyện và sau đó tập huấn tiếp cho cán bộ Trạm y tế xã, nhân viên y tế thôn bản, cán bộ phụ nữ và trưởng thôn/bản.

Thành viên nhóm thực hiện mô hình bao gồm: Ban điều hành, cán bộ y tế xã, nhân viên y tế thôn bản, cán bộ phụ nữ và trưởng thôn/bản được đào tạo về kiến thức và kỹ năng thực hiện mô hình

TT KSBT tỉnh tập huấn cho huyện, huyện tập huấn cho xã. TTKSBT tỉnh có thể tập huấn trực tiếp cho xã tùy tình hình cụ thể (về nhân lực và kinh phí)

Bước 6:

Chuẩn bị cơ sở vật chất để thực hiện mô hình

Dựa trên khảo sát ban đầu và căn cứ vào các yêu cầu của Mô hình, thực hiện KH đã được thông qua để triển khai mua sắm, cung cấp các cơ sở vật chất phục vụ mô hình.

- Tại Trạm Y tế: phòng/góc tư vấn dinh dưỡng, áp phích Nuôi dưỡng trẻ nhỏ, quyển tranh tư vấn, tờ rơi, sổ khám sức khỏe/biểu đồ tăng trưởng, các tài liệu truyền thông khác; cân/thước/thước đo vòng cánh tay; dụng cụ thực hành dinh dưỡng; sổ theo dõi.

- Tại các điểm thôn (nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ): áp phích, dụng cụ thực hành dinh dưỡng, cân/thước/thước đo vòng cánh tay, sổ theo dõi, các tài liệu truyền thông khác.

Đơn vị được cấp kinh phí trực tiếp sẽ thực hiện triển khai việc mua sắm. TT KSBT tỉnh, TTYT huyện hướng dẫn và giám sát thực hiện

Bước 7:

Nội dung triển khai mô hình

Dựa vào tài liệu chuyên môn, các cán bộ được phân công tại xã thực hiện các hoạt động của mô hình, bao gồm:

- Tư vấn, hướng dẫn chăm sóc dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời lồng ghép trong chăm sóc trước sinh tại trạm y tế xã và tại cộng đồng:

+ Tổ chức các buổi tư vấn (cá nhân và nhóm) tại Trạm Y tế theo đúng quy trình đã được tập huấn

+ Tổ chức các buổi sinh hoạt nhóm Nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại thôn/bản (được lựa chọn) theo đúng quy trình đã được tập huấn kết hợp hướng dẫn trình diễn thức ăn cho trẻ dựa trên các sản phẩm/thực phẩm tại địa phương

- Tổ chức khám sàng lọc và cân đo, đánh giá tình trạng dinh dưỡng, đánh giá chế độ ăn của:

+ Bà mẹ mang thai 3 lần/thai kỳ/người (có thể lồng ghép vào khám thai)

+ Trẻ em dưới 2 tuổi 3 tháng/lần/trẻ (có thể lồng ghép vào khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em)

- Bổ sung vi chất cho phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi.

Sổ theo dõi ghi chép thường xuyên tình trạng dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em.

Sổ theo dõi ghi chép thường xuyên hoạt động tư vấn tại Trạm Y tế và sinh hoạt nhóm tại thôn/bản

Trạm y tế, phối hợp y tế thôn bản, cán bộ phụ nữ, trưởng thôn/bản TT KSBT, TTYT huyện giám sát hỗ trợ

Bước 8:

Đánh giá kết quả mô hình hàng năm và đề xuất KH năm tiếp theo

Hàng năm vào tháng 12, các đơn vị tổ chức đánh giá mô hình theo các nội dung sau:

- Đánh giá kết quả đạt được trong năm: mô hình vận hành tốt, sự tham gia của các thành viên, cải thiện kiến thức/hành vi người chăm sóc, cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em.

- Nêu những khó khăn thuận lại, khả năng duy trì bền vững.

- Đề xuất KH các năm tiếp theo.

Báo cáo đánh giá hàng năm về tình hình thực hiện, rút kinh nghiệm cho năm tiếp theo của xã gửi cho huyện, tỉnh. Xác định mô hình đủ điều kiện.

Trạm y tế xã TT KSBT tỉnh, TTYT huyện hỗ trợ

Bước 9:

Duy trì hoạt động mô hình năm 2024, 2025

Tiếp tục duy trì các hoạt động theo hướng dẫn, cập nhật nếu có các hướng dẫn bổ sung.

Mở rộng nhóm Nuôi dưỡng trẻ nhỏ ở các điểm thôn/bản khác

Hàng năm xây dựng KH, phê duyệt KH và triển khai mô hình ngay từ đầu năm.

KH hoạt động năm được phê duyệt và triển khai.

Hoạt động của mô hình được duy trì và nâng cao chất lượng.

Trạm y tế xã TT KSBT tỉnh, TTYT huyện hỗ trợ