Tác dụng của biện pháp nhân hóa? Biện pháp nhân hóa học sinh lớp mấy sẽ được học?

Nội dung chính

• Tác dụng của biện pháp nhân hóa?
• Biện pháp nhân hóa học sinh lớp mấy sẽ được học?
• Yêu cầu khi lựa chọn ngữ liệu cho Môn Tiếng Việt lớp 5?
• Lựa chọn ngữ liệu cho môn Tiếng Việt lớp 5 như thế nào?

Tác dụng của biện pháp nhân hóa?

Biện pháp nhân hóa là một trong những biện pháp tu từ phổ biến và hiệu quả trong ngôn ngữ. Khi sử dụng biện pháp nhân hóa, người ta gán cho sự vật, hiện tượng những đặc điểm, hành động, cảm xúc vốn chỉ có ở con người. Điều này giúp cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn và gợi cảm hơn rất nhiều.

*Dưới đây là một số tác dụng chính của biện pháp nhân hóa:

Tăng tính gợi hình, gợi cảm:

Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động, dễ hình dung.

Gây ấn tượng sâu sắc với người đọc, người nghe.

Thúc đẩy trí tưởng tượng của người đọc, giúp họ cảm nhận sâu sắc hơn về thế giới xung quanh.

Làm cho văn bản trở nên hấp dẫn:

Tạo ra sự mới lạ, bất ngờ, làm cho văn bản không bị đơn điệu.

Gắn kết người đọc, người nghe với văn bản một cách tự nhiên.

Thể hiện được sự tinh tế, tài hoa của người viết.

Tăng sức biểu cảm:

Nhấn mạnh đặc điểm, tính chất của sự vật, hiện tượng.

Thể hiện tình cảm, thái độ của người viết đối với sự vật, hiện tượng đó.

Tạo ra những câu văn giàu cảm xúc, chạm đến trái tim người đọc.

*Ví dụ:

Nguyên bản: Cây bàng đứng sừng sững trước cổng trường.

Sử dụng nhân hóa: Cây bàng già nua đứng trầm ngâm nhìn lũ trẻ nô đùa.

Câu văn sau khi sử dụng biện pháp nhân hóa đã trở nên sinh động hơn rất nhiều. Cây bàng không chỉ là một vật vô tri vô giác mà còn có những cảm xúc, suy nghĩ như một con người.

*Một số ví dụ khác về biện pháp nhân hóa:

Con đường làng uốn lượn như một dải lụa mềm mại.

Mặt trời mọc lên tươi cười rạng rỡ.

Những giọt mưa nhảy nhót trên mái nhà.

*Tổng kết:

Biện pháp nhân hóa là một công cụ hữu hiệu giúp cho ngôn ngữ trở nên sinh động, giàu sức biểu cảm và hấp dẫn hơn. Việc sử dụng thành thạo biện pháp này sẽ giúp cho bài viết, bài nói của bạn trở nên ấn tượng và dễ đi vào lòng người đọc, người nghe hơn.

*Lưu ý: Thông tin về tác dụng của biện pháp nhân hóa chỉ mang tính chất tham khảo./.

Tác dụng của biện pháp nhân hóa? Biện pháp nhân hóa học sinh lớp mấy sẽ được học? (Hình từ Internet)

Biện pháp nhân hóa học sinh lớp mấy sẽ được học?

Căn cứ khoản 2 Mục 4 Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT như sau:

2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù

2.1. Yêu cầu cần đạt ở cấp tiểu học

a) Năng lực ngôn ngữ

...

b) Năng lực văn học

Phân biệt văn bản truyện và thơ (đoạn, bài văn xuôi và đoạn, bài văn vần); nhận biết được nội dung văn bản và thái độ, tình cảm của người viết; bước đầu hiểu được tác dụng của một số yếu tố hình thức của văn bản văn học (ngôn từ, nhân vật, cốt truyện, vần thơ, so sánh, nhân hoá). Biết liên tưởng, tưởng tượng và diễn đạt có tính văn học trong viết và nói.

Đối với học sinh lớp 1 và lớp 2: nhận biết được văn bản nói về ai, về cái gì; nhận biết được nhân vật trong các câu chuyện, vần trong thơ; nhận biết được truyện và thơ.

Đối với học sinh lớp 3, lớp 4 và lớp 5: biết cách đọc diễn cảm văn bản văn học; kể lại, tóm tắt được nội dung chính của câu chuyện, bài thơ; nhận xét được các nhân vật, sự việc và thái độ, tình cảm của người viết trong văn bản; nhận biết được thời gian và địa điểm, một số kiểu vần thơ, nhịp thơ, từ ngữ, hình ảnh đẹp, độc đáo và tác dụng của các biện pháp tu từ nhân hoá, so sánh. Hiểu được ý nghĩa hoặc bài học rút ra từ văn bản. Viết được đoạn, bài văn kể chuyện, miêu tả thể hiện cảm xúc và khả năng liên tưởng, tưởng tượng.

...

Theo đó, đối với học sinh lớp 3, lớp 4 và lớp 5: biết tác dụng của các biện pháp tu từ nhân hoá, so sánh.

- Đối với học sinh lớp 6 và lớp 7: biết các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh.

- Đối với lớp 8 và lớp 9: hiểu được các biện pháp tu từ như điệp ngữ, chơi chữ, nói mỉa, nghịch ngữ.

Như vậy, đối chiếu quy định trên thì biện pháp nhân hóa học sinh lớp mấy sẽ được học ở cấp tiểu học cụ thể là lớp 3, lớp 4 và lớp 5.

Yêu cầu khi lựa chọn ngữ liệu cho Môn Tiếng Việt lớp 5?

Môn Tiếng Việt là tên gọi từ lớp 1-5 sang cấp THCS và THPT được gọi là môn Ngữ văn.

Căn cứ theo Mục 8 Phụ lục Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, thì yêu cầu khi lựa chọn ngữ liệu cho Môn Tiếng Việt lớp 5 như sau:

Ngoài việc bảo đảm các tiêu chí đã nêu ở mục V, ngữ liệu dạy học trong môn Ngữ văn cần bảo đảm các yêu cầu sau:

- Bảo đảm tỉ lệ hợp lí giữa văn bản văn học với văn bản nghị luận và văn bản thông tin. Trong văn bản văn học, chú ý bảo đảm sự cân đối tương đối giữa các thể loại cơ bản (truyện, thơ, kí, kịch), giữa văn học trung đại và văn học hiện đại, giữa văn học dân gian và văn học viết, giữa văn học dân tộc Kinh và văn học dân tộc thiểu số, giữa văn học Việt Nam và văn học nước ngoài, giữa Đông và Tây. “Sự cân đối” được hiểu là một tỉ lệ thích hợp, chứ không phải có tỉ lệ bằng nhau. Ngữ liệu cho tất cả các lớp đều phải có văn bản truyện và thơ.

Ngoài truyện và thơ, mỗi cấp học đều phải có văn bản kí hoặc kịch. Các lớp ở cấp tiểu học và đầu cấp trung học cơ sở ưu tiên văn học Việt Nam hiện đại và đương đại. Hạn chế hiện tượng một văn bản được sử dụng lặp lại ở nhiều lớp học, cấp học khác nhau.

- Bảo đảm sự phù hợp của văn bản với yêu cầu phát triển và thời lượng học tập của chương trình. Độ khó của các văn bản đọc tăng dần qua từng năm học. Thời gian để dạy học một văn bản phải tương thích với độ dài và độ phức tạp của nó để bảo đảm giáo viên có thể giúp học sinh tiếp cận đầy đủ và sâu sắc văn bản, cho học sinh có cơ hội đọc trực tiếp và trọn vẹn những tác phẩm được chọn học. Hạn chế việc dạy học trích đoạn, trừ trường hợp những tác phẩm văn học có dung lượng lớn như tiểu thuyết, hồi kí, sử thi, ví dụ: Truyện Kiều của Nguyễn Du.

- Bảo đảm kế thừa và phát triển các chương trình môn Ngữ văn đã có. Chương trình dựa vào 9 tác gia và các tác phẩm văn học được học trong chương trình và sách giáo khoa hiện hành, lựa chọn và bổ sung một số tác giả, tác phẩm có vị trí quan trọng, tiêu biểu cho thành tựu văn học dân tộc qua các giai đoạn để dạy học trong nhà trường với ba cấp độ: tác phẩm bắt buộc (tác giả sách giáo khoa và giáo viên bắt buộc thực hiện theo quy định của chương trình); tác phẩm bắt buộc lựa chọn (tác giả sách giáo khoa bắt buộc lựa chọn tác phẩm của tác giả có tên trong danh mục quy định của chương trình); tác phẩm gợi ý lựa chọn (tác giả sách giáo khoa tự lựa chọn tác phẩm theo danh mục gợi ý của chương trình).

Riêng với 3 tác giả Nguyễn Trãi, Nguyễn Du và Hồ Chí Minh ở cấp trung học phổ thông có thêm bài khái quát giới thiệu về tác gia văn học.

Căn cứ vào yêu cầu cần đạt ở mỗi lớp và danh sách các tác phẩm bắt buộc, tác phẩm bắt buộc lựa chọn được quy định, tác giả sách giáo khoa chọn thêm những văn bản phù hợp được khuyến nghị trong hoặc ngoài danh mục gợi ý ở cuối chương trình. Giáo viên và học sinh được chọn đọc một số văn bản mở rộng phù hợp với yêu cầu của chương trình và lứa tuổi để thảo luận trong nhóm, trong lớp.

Lựa chọn ngữ liệu cho môn Tiếng Việt lớp 5 như thế nào?

Căn cứ theo Mục 9 Phụ lục Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT Gợi ý lựa chọn văn bản ở lớp 5 khi dạy học môn Tiếng Việt lớp 5 sẽ như sau:

- Căn cứ tiêu chí lựa chọn văn bản (nêu tại mục V) và yêu cầu lựa chọn văn bản (nêu tại mục VIII), chương trình xây dựng danh mục văn bản (ngữ liệu) gợi ý lựa chọn ở các lớp.

Danh mục văn bản này không phải là tất cả ngữ liệu của các lớp mà chỉ là những ví dụ minh hoạ về thể loại, kiểu văn bản, đề tài và sự phù hợp với nhận thức, tâm lí lứa tuổi; nhằm đáp ứng các yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói, nghe ở mỗi lớp.

Để thuận tiện và linh hoạt trong việc lựa chọn ngữ liệu, các văn bản được gợi ý theo các nhóm lớp: lớp 1, lớp 2 và lớp 3; lớp 4 và lớp 5; lớp 6 và lớp 7; lớp 8 và lớp 9; lớp 10, lớp 11 và lớp 12 (Tên văn bản ở tất cả các lớp xếp theo thứ tự A, B, C).

Các tác giả sách giáo khoa có thể dựa vào danh mục này để lựa chọn và tự tìm thêm các văn bản tương đương về thể loại và độ khó để biên soạn miễn là đáp ứng được các tiêu chí (nêu tại mục V) và yêu cầu lựa chọn văn bản (nêu tại mục VIII).

- Văn bản (ngữ liệu) gợi ý trong danh mục này được sắp xếp theo trình tự kiểu, loại văn bản (truyện, thơ, kịch, kí, nghị luận, thông tin).

Số lượng văn bản ở mỗi kiểu, loại khác nhau, tuỳ theo yêu cầu cần đạt của chương trình.

Danh mục bao gồm văn bản mới và văn bản đã, đang được sử dụng trong sách giáo khoa hiện hành (có sự phân bố lại cho phù hợp với yêu cầu cần đạt của các lớp), nhằm đảm bảo sự hài hoà giữa kế thừa và đổi mới. Riêng đối với văn bản thông tin, danh mục không giới thiệu tên văn bản cụ thể mà chỉ nêu đề tài và tên các kiểu văn bản để tác giả sách giáo khoa tuỳ ý lựa chọn.

Các tác giả có tên ở danh mục này chỉ xuất hiện một lần trong cả ba cấp học, trừ một số tác giả tác phẩm bắt buộc đã nêu trong chương trình.

Để tác giả sách giáo khoa có định hướng lựa chọn văn bản phù hợp với các nhóm lớp, danh mục này nêu hướng phân bổ cho cả những tác phẩm bắt buộc.

LỚP 4 VÀ LỚP 5

*Truyện, văn xuôi

- Chuyện của Thần Nông (Cổ tích Việt Nam)

- Con yêu bố chừng nào (Truyện tranh - Sam McBratney, A. Jeram)

- Có con giun đất (Truyện cười dân gian Việt Nam)

- Điều ước của vua Midas (Thần thoại Hy Lạp)

- Kì diệu rừng xanh (Nguyễn Phan Hách)

- Một người chính trực (Quỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng)

- Mua kính (Truyện cười dân gian Việt Nam)

- Những ngày thơ ấu (Nguyên Hồng)

- Những tấm lòng cao cả (E.Amicis)

- Phân xử tài tình (Cổ tích Việt Nam)

- Quê nội (Võ Quảng)

- Sự tích cây nêu ngày Tết (Cổ tích Việt Nam)

- Thái sư Trần Thủ Độ (Ngô Sĩ Liên)

- Thư gửi các học sinh (Hồ Chí Minh)

- Thương nhớ ngón tay (Trích Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ - Nguyễn Ngọc Thuần)

- Tottochan cô bé bên cửa sổ (K. Tetsuko)

- Trong rừng rậm (Trích Cậu bé rừng xanh - R. Kipling)

- ...

*Thơ, ca dao, câu đố

- Bài ca về trái đất (Định Hải)

- Bè xuôi sông La (Vũ Duy Thông)

- Biển (Khánh Chi)

- Bến cảng Hải Phòng (Nguyễn Hồng Kiên)

- Ca dao về tình cảm gia đình

- Cao Bằng (Trúc Thông)

- Câu đố dân gian về sự vật, hiện tượng

- Chợ Tết (Đoàn Văn Cừ)

- Dòng sông mặc áo (Nguyễn Trọng Tạo)

- Em nghĩ về trái đất (Nguyễn Lãm Thắng)

- Lượm (Tố Hữu)

- Sắc màu em yêu (Phạm Đình Ân)

- Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà (Quang Huy)

- Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai (Phùng Ngọc Hùng)

- Truyện Kiều (Nguyễn Du)

- Truyện cổ nước mình (Lâm Thị Mỹ Dạ)

- Trước cổng trời (Nguyễn Đình Ảnh)

- ...

*Kịch

- Cáo bị rơi xuống giếng (Aesop)

- Con chim xanh (M. Maeterlinck)

- Hoàng tử - Công chúa và chín vị thần... bị bắt (Minh Phương)

- Lòng dân (Nguyễn Văn Xe)

- Người công dân số Một (Hà Văn Cầu - Vũ Đình Phòng)

- ...

*Văn bản thông tin

- Văn bản giới thiệu sách, phim.

- Văn bản chỉ dẫn (đơn giản) các bước thực hiện một công việc hoặc làm? sử dụng một sản phẩm.

- Thư cảm ơn hoặc xin lỗi, thư thăm hỏi; đơn (xin nghỉ học, xin nhập học); giấy mời, báo cáo công việc, chương trình hoạt động.

- Văn bản giải thích về một hiện tượng tự nhiên.

- Văn bản giới thiệu một quy trình.

- Văn bản quảng cáo (tờ rơi, áp phích,...).

- ...

>>> TẢI VỀ Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT.