Mẫu phân tích bài thơ Cảnh Khuya lớp 8? Học sinh lớp 8 phải đọc tối thiểu bao nhiêu văn bản văn học mở rộng trong một năm học?

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một con người có tâm hồn nghệ sĩ, mang trong mình tình yêu sâu đậm với thiên nhiên và vẻ đẹp của vạn vật. Ngay cả khi ở trong tù, dù bị giam giữ, nhưng khi đối diện với vẻ đẹp của thiên nhiên, Bác vẫn có những trải nghiệm cảm xúc mãnh liệt, từ đó tạo ra những tác phẩm thơ ca tuyệt vời. Thậm chí trong những ngày khó khăn, gian khổ ở chiến khu Việt Bắc, tâm hồn của Bác vẫn hướng về cái đẹp và hòa mình vào thế giới xung quanh. Bài thơ Cảnh khuya chính là minh chứng cho sự rung động đó.

Bài thơ Cảnh khuya được viết bằng chữ quốc ngữ, mang tính hiện đại mạnh mẽ. Mặc dù vẫn là cảnh thiên nhiên của núi rừng Việt Bắc, nhưng lại được thể hiện qua góc nhìn không gian mới mẻ. Bài thơ bắt đầu bằng âm thanh vang vọng của núi rừng:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa”

Đó là tiếng suối hay tiếng của con người? Có thể là cả hai âm thanh này đã kết hợp vào nhau phải không? Trí tưởng tượng và sự so sánh của Bác tạo ra một hình ảnh sống động, làm cho cảnh thiên nhiên núi rừng Việt Bắc trở nên sinh động hơn bao giờ hết. Đọc câu thơ này, ta không thể không nhớ đến những dòng thơ của Nguyễn Trãi:

“Suối Côn Sơn chảy rì rầm

Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.”

Trong hai dòng thơ của Nguyễn Trãi, thiên nhiên là phép màu tạo nên cái đẹp, sự hoàn mỹ. Tuy nhiên, trong thơ của Bác, con người trở thành tiêu chuẩn của cái đẹp. Bằng cách so sánh tinh tế, Bác làm cho tiếng suối trở nên gần gũi, thân thuộc hơn bằng cách so sánh với tiếng hát.

Dòng thơ tiếp theo phản ánh sự hòa hợp, giao hòa của cảnh vật: Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Thiên nhiên hiện lên với vẻ đẹp mơ mộng, huyền ảo, nhưng vẫn hòa nhập vào nhau để tôn vinh sự tuyệt vời của mỗi thứ. Bức tranh về đêm trở nên sôi động và đầy sức sống, không tăm tối mà đầy màu sắc và sự sống.

Trong bức tranh thiên nhiên tuyệt vời đó, con người xuất hiện và trở thành tâm điểm. Nhà thơ không chỉ ngưỡng mộ vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn cảm nhận sâu sắc. Dòng thơ cuối cùng mở ra một chiều sâu mới trong tâm hồn: Chưa ngủ vì lo lắng cho quê hương. Bác không chỉ thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn lo lắng cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Từ “chưa ngủ” được đặt ở cuối câu thứ ba và đầu câu thứ tư, như một sự liên kết hai khía cạnh của con người: sự thưởng thức vẻ đẹp và lo lắng cho quê hương. Hai khía cạnh này không mâu thuẫn mà hòa quyện trong tâm hồn Bác, tạo nên hình ảnh lãnh đạo cao quý lo lắng cho đất nước.

Bài thơ kết hợp linh hoạt các kỹ thuật nghệ thuật như so sánh, điệp từ (lồng, chưa ngủ) để thể hiện sâu sắc tâm hồn cao quý của Bác. Ngôn ngữ thơ hiện đại, giản dị nhưng tinh tế, sâu sắc.

Cảnh khuya thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên và lo lắng cho vận mệnh đất nước, dân tộc. Bài thơ kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại, tạo nên nét đặc sắc cho tác phẩm.