Điện não số hóa là gì? Tất cả các bệnh nhân gây mê hồi sức và hồi sức tích cực đều có thể áp dụng phương pháp điện não số hóa?
Đánh giá hiệu quả của thuốc mê trên não và thay đổi mức độ an thần bằng phương pháp nào?
Căn cứ vào mục I Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 1571/QĐ-BYT năm 2022 của Bộ Y tế có hướng dẫn như sau:
- Điện não số hóa (ĐNSH) là tên gọi chung chỉ các phương tiện phân tích điện não thùy trán của bệnh nhân và chuyển thành dữ liệu dạng số (thông thường là từ 1 - 100). Các phương tiện này giúp đánh giá hiệu quả của thuốc mê trên não (độ mê) và theo dõi sự thay đổi mức độ an thần hoặc ngủ của bệnh nhân một cách khách quan. Đây là các phương tiện ứng dụng công nghệ để thay thế cho cách đánh giá chủ quan bằng lâm sàng trước đây.
- Theo dõi ĐNSH cho phép đánh giá sự thay đổi nhu cầu thuốc mê của từng bệnh nhân; theo từng thời điểm khác nhau của quá trình phẫu thuật trên một bệnh nhân; giúp phát hiện quá liều hoặc không đủ liều thuốc mê, đặc biệt khi các dấu hiệu lâm sàng dùng để đánh giá độ mê bị nhiễu do nhiều lí do như khi điều trị phối hợp thuốc (thuốc dãn cơ, thuốc chẹn beta...), hoặc có bệnh lý đi kèm (như suy gan, suy thận, suy tim ...), hoặc tình trạng huyết động không ổn định trong quá trình phẫu thuật.
- ĐNSH giúp kiểm soát được độ mê và điều chỉnh tối ưu hoá liều thuốc mê, thuốc an thần cần thiết cho từng bệnh nhân. Vì vậy ĐNSH giúp tiết kiệm thuốc gây mê, tiết kiệm chi phí y tế; an toàn điều trị, giúp người bệnh chóng hồi phục. Một điểm đặc biệt nữa là ĐNSH giúp duy trì độ mê ổn định, giảm tỷ lệ người bệnh thức tỉnh trong quá trình gây mê toàn thân.
- Quy trình kỹ thuật theo dõi độ mê, an thần bằng ĐNSH bao gồm các kỹ thuật theo dõi độ mê bằng BIS, theo dõi độ mê bằng Entropy, hoặc các phương tiện có nguyên tắc tương đương.
Theo đó, việc đánh giá hiệu quả của thuốc mê trên não và theo dõi sự thay đổi mức độ an thần hoặc ngủ của bệnh nhận được thực hiện qua phương pháp điện não số hóa.
Điện não số hóa là gì? Tất cả các bệnh nhân đều có thể thực hiện phương pháp điện não số hóa?
Có được thực hiện phương pháp điện não số hóa trên tất cả các bệnh nhân và mọi lứa tuổi?
Theo hướng dãn tại mục II và mục III Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 1571/QĐ-BYT năm 2022 của Bộ Y tế đã có nội dụng như sau:
“II. CHỈ ĐỊNH
Theo dõi độ mê, độ an thần trong Gây mê hồi sức và Hồi sức tích cực.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
1. Chống chỉ định tuyệt đối:
- Người bệnh từ chối
- Tổn thương da vùng dán điện cực
2. Không sử dụng cho những trường hợp sau (do thiếu thông tin về độ tin cậy của giá trị ĐNSH)
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi.
- Bệnh nhân được gây mê bằng: ketamin, nitrous oxide (NO).
- Bệnh nhân hạ thân nhiệt
- Bệnh nhân sa sút trí tuệ”
Như vậy, không phải phương pháp điện não số hóa đều được áp dụng với tất cả mọi bệnh nhân. Những trường hợp như trẻ em dưới 6 tháng tuổi, bệnh nhân được gây mê bằng: ketamin, nitrous oxide (NO), bệnh nhân hạ thân nhiệt và bệnh nhân sa sút trí tuệ sẽ không sử dụng phương pháp điện não số hóa.
Thực hiện kỹ thuật điện não số hóa như thế nào?
Căn cứ vào tiểu mục 3 mục V Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 1571/QĐ-BYT năm 2022 của Bộ Y tế đã hướng dẫn thực hiên kỹ thuật điện não số hóa như sau:
- Bệnh nhân tư thế nằm ngửa, bộc lộ vùng trán, thái dương bên dán điện cực ĐNSH
- Dùng bông cồn lau vùng trán, thái dương trước khi dán điện cực của ĐNSH.
- Dán điện cực ĐNSH: theo hướng dẫn của nhà sản xuất với từng điện cực được lựa chọn .
- Kết nối điện cực ĐNSH với máy theo dõi (monitoring) ĐNSH.
- Kiểm tra chất lượng tín hiệu.
- Theo dõi các chỉ số trên màn hình ĐNSH và đưa ra quyết định lâm sàng.
Ngoài ra, tại mục VI Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 1571/QĐ-BYT năm 2022 của Bộ Y tế cũng có nội dung về theo dõi điện não số hóa như sau:
“VI. THEO DÕI
1. Theo dõi hiển thị trên màn hình máy theo dõi (monitoring) ĐNSH, bao gồm các chỉ số sau:
a. Giá trị của ĐNSH ở thời điểm quan sát:
Giá trị ĐNSH từ 0 (ngủ rất sâu, điện não đồ - EEG là đường đẳng điện) đến 100 (tỉnh táo hoàn toàn, EEG không đồng bộ và không có đoạn phẳng):
Đối với BIS - Entropy:
+ ĐNSH khoảng từ 90 - 100 thể hiện trạng thái tỉnh táo. ĐNSH khoảng từ 60 - 90 thể hiện trạng thái an thần tỉnh
+ ĐNSH khoảng từ 40 - 60 bệnh nhân trong trạng thái mê đủ sâu, phù hợp cho duy trì mê để phẫu thuật
+ ĐNSH dưới 40 biểu hiện trạng thái mê sâu
+ ĐNSH dưới 20 là mê quá sâu, biểu hiện của biến đổi hình ảnh điện não bùng phát - dập tắt (xuất hiện trước khi mất hoạt động điện não).
b. Biểu đồ xu hướng của các giá trị ĐNSH theo thời gian.
c. Dạng sóng điện não thô trong thời gian thực.
d. Các chỉ báo chất lượng tín hiệu như EMG (electromyography), SQI (singal quality index)
- EMG là tín hiệu điện cơ, hiển thị trên màn hình từ 27 - 80 dB (khi cài đặt). Khi EMG đáng kể ĐNSH có thể bị sai lệch. EMG dưới 30 dB không ảnh hưởng chỉ số ĐNSH. EMG trên 55 dB sẽ ảnh hưởng tới chỉ số ĐNSH. Theo dõi EMG để đánh giá độ chính xác của ĐNSH, kết hợp với tình trạng lâm sàng của bệnh nhân để điều chỉnh độ mê phù hợp.
- SQI: chỉ số chất lượng, có giá trị từ 0 - 100%, hoặc hiển thị tương ứng với 5 vạch mỗi vạch là 20%. Nếu tín hiệu EMG lấn át tín hiệu EEG, SQI sẽ giảm nhanh.
+ SQI ≥ 20% (thanh bar tín hiệu ≥ 2 vạch) giá trị ĐNSH, đáng tin cậy
+ SQI < 20% (thanh bar tín hiệu chỉ 1 vạch) giá trị ĐNSH, không hiển thị chỉ số DNSH
+ Nhiễu điện liên tục 45 giây, chỉ số SQI sẽ giảm và không hiển thị ĐNSH.
e. Tín hiệu báo động.
2. Hướng dẫn xử trí theo sơ đồ quyết định Gurman:
BIS | PSI | HATB > 120% BT | HATB | HATB< 120% BT |
>60 | >50 | ↑ thuốc mê | ↑ thuốc mê | Bù dịch hoặc thuốc vận mạch rồi |
± thuốc điều trị tăng huyết áp | ↑ thuốc mê | |||
40 đến 60 | 25 đến 50 | ± thuốc điều trị tăng huyết áp | Lý tưởng | Bù dịch hoặc thuốc vận mạch |
<40 | <25 | ± thuốc điều trị tăng huyết áp | ↓ thuốc mê | ↓ thuốc mê |
↓ thuốc mê | Giảm thuốc mê, bù dịch và thuốc vận mạch |
Theo đó, kỹ thuật sử dụng và theo dõi phương pháp điện não số hóa được thực hiện theo nội dung hướng dẫn như trên.
Lê Nhựt Hào
- Đây là nội dung tóm tắt, thông báo văn bản mới dành cho khách hàng của Law Net Nếu quý khách còn vướng mắc vui lòng gửi về Email:info@lawnet.vn
- Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo;
- Bài viết có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau;
- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc;
- Mọi ý kiến thắc mắc về bản quyền của bài viết vui lòng liên hệ qua địa chỉ mail banquyen@lawnet.vn;