Nội dung án lệ 02/2016/AL được khái quát như sau:
Trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã bỏ tiền ra để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và nhờ người ở trong nước đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hộ mình, khi giải quyết tranh chấp thì Tòa án phải xem xét và tính công sức bảo quản, giữ gìn, tôn tạo làm tăng giá trị quyền sử dụng đất cho người đứng tên hộ; trường hợp không xác định được chính xác công sức của người đó thì cần xác định người thực chất trả tiền để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và người đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hộ có công sức ngang nhau để chia phần giá trị chênh lệch tăng thêm so với tiền gốc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ban đầu.
Mời bạn đọc cùng tham khảo một số bản án về tranh chấp đòi lại đất nhờ đứng tên hộ trên thực tiễn được Tòa án áp dụng án lệ 02/2016/AL để giải quyết:
Nguyên đơn ông Nguyễn Văn S cho rằng năm 2014 ông nhờ ông Lý Huy C, bà Nguyễn Thùy V đứng tên mua giùm căn nhà số 35E3 khu biệt thự P, khu phố 6, phường P1, thành phố Th. Do đó, ông Nguyễn Văn S khởi kiện yêu cầu được công nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất tọa lạc tại số 35E3 khu biệt thự P, khu phố 6, phường P1, thành phố Th; buộc ông Lý Huy C, bà Nguyễn Thùy V giao trả lại căn nhà và các giấy tờ có liên quan cho ông S.Trong khi đó ông Lý Huy C bà Nguyễn Thùy V không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của ông S vì cho rằng nhà đất do ông C, bà V mua bán hợp pháp, không có việc ông bà đứng tên nhà đất nêu trên cho ông S.
Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh nhận định: Qua những phân tích đã nêu, Hội đồng xét xử xét thấy có căn cứ xác định nhà đất tọa lạc tại số 35E3 khu biệt thự P, do ông Nguyễn Văn S bỏ tiền ra mua, nhờ ông C, bà V đứng tên giùm trên hợp đồng mua bán nhà. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn S là người nước ngoài, hiện không sinh sống tại Việt Nam nên cần giao nhà đất cho ông C, bà V quản lý sử dụng; buộc ông C, bà V trả lại giá trị quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất cho ông S. Cần xem xét công sức của ông C, bà V theo Án lệ số 02/2016/AL, theo đó công sức đứng tên giùm của ông C, bà V được xác định bằng ½ giá trị chênh lệch tăng thêm của tài sản.
Do đó quyết định: Buộc ông C, bà V phải thanh toán cho ông Nguyễn Văn S số tiền 2.361.228.250 đồng, công nhận quyền sở hữu hợp pháp đối với nhà ở và quyền sử dụng đất tọa lạc tại số 35E3 cho ông bà. Ông S có nghĩa vụ trả lại căn nhà cho ông C, bà V.
Khoảng năm 2005, bà Kim là mẹ kế của các ông, bà D, P, L và T về Việt Nam chơi và nhờ các ông, bà tìm đất để mua và tiến hành xây dựng nhà cho các ông, bà cùng ở. Năm 2006, bà Kim nhiều lần gửi tiền về Việt Nam nhờ ông T mua lô đất tại Phường 16, quận G và tiến hành xây dựng nhà. Sau khi xây nhà, gia đình ông T, gia đình ông D và bà Huỳnh Thị T (mẹ của ông T và ông D) cùng vào ở. Các bên đã làm giấy cam kết nội dung xác định nhà, đất nói trên của vợ chồng ông Lê Văn P, bà Kim, các ông bà chỉ đứng tên giùm; người đứng tên không có đóng góp gì, không đòi hỏi quyền lợi và không chuyển nhượng tài sản cho người khác khi chưa có sự đồng ý của ông P và bà Kim. Năm 2011, bà Kim và chồng là ông Lê Văn P về Việt Nam và yêu cầu ông D, ông T trả nhà, đất nói trên nhưng ông D và T yêu cầu bà phải gửi tiền hỗ trợ nhiều lần. Đến ngày 22/11/2017, ông Lê Huỳnh Hữu T đã bán nhà, đất nói trên của bà Kim mà không có sự đồng ý của bà. Bà Kim khởi kiện yêu cầu tòa án công nhận bà Kim được sở hữu nhà đất đang tranh chấp và tuyên bố hợp đồng mua bán nhà ở và chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký giữa ông Lê Huỳnh Hữu T và ông Nguyễn Hoài T là vô hiệu do bị lừa dối.
Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh nhận định: từ các căn cứ trong hồ sơ vụ án, xác định nhà đất trên là do bà Kim Ng gửi tiền nhờ ông T và ông D nhận chuyển nhượng đất, xây nhà và đứng tên giùm, ông T tự ý chuyển nhượng nhà đất và nhận tiền của ông T không được sự cho phép của bà Kim Ng. Ông T đã vi phạm cam kết với bà Kim Ng, tự ý hủy bỏ văn bản ủy quyền nhà đất lại cho bà Lê Huỳnh Ngọc L, tự ý bán nhà đất cho ông T.
Do đó Tòa án quyết định: công nhận bà Kim được sở hữu nhà đất đang tranh chấp; tuyên bố hợp đồng mua bán nhà ở và chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký giữa ông Lê Huỳnh Hữu T và ông Nguyễn Hoài T vô hiệu.
Vui lòng Đăng nhập để có thể tải về