Có phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đối với con ngoài giá thú hay không?

1. Quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng

Con ngoài giá thú có thể hiểu là con sinh ra khi bố mẹ không đăng ký kết hôn. Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam, nam nữ không đăng ký kết hôn hợp pháp thì quan hệ hôn nhân không được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên pháp luật vẫn quy định về quyền và nghĩa vụ đối với con cái để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho những đứa trẻ sinh ra khi có cha, mẹ không kết hôn với nhau.

Theo khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 của Việt Nam:

“Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này.”

Ngoài ra, Điều 68 về bảo vệ quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con quy định:

“1. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con theo quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan được tôn trọng và bảo vệ.

Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

….”

Như vậy pháp luật quy định nghĩa vụ cấp dưỡng áp dụng cho trường hợp người được cấp dưỡng có quan hệ huyết thống với người cấp dưỡng và không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con được pháp luật quy định và bảo vệ. Do đó, cha mẹ phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đối với con cái khi không trực tiếp nuôi dưỡng, kể cả đó là con ngoài giá thú.

Điều 107 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:

“Điều 107. Nghĩa vụ cấp dưỡng

Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.

Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.

Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này’.

Theo đó, trường hợp người có nghĩa vụ trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng thì cá nhân, cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 119 Luật này có quyền yêu cầu Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.

Những người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo Điều 119 Luật HNGĐ, bao gồm:

- Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự

- Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau:

+ Người thân thích;

+ Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

+ Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

+ Hội liên hiệp phụ nữ.

- Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em hoặc Hội liên hiệp phụ nữ yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.

2. Xử phạt hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Nghĩa vụ cấp dưỡng đã được pháp luật quy định và bảo vệ, do đó bất kì cá nhân nào cố tình làm trái, trốn tránh nghĩa vụ của mình sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:

“1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;

b) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định đối với các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này.”

Khi hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng gây nên hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm thì người có hành vi vi phạm sẽ bị truy tố trách nhiệm hình sự về tội “Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng” được quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)

“Điều 186. Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

Như vậy, người nào từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ bị phạt tiền đến 10.000.000 đồng hoặc thậm chí có thể đi tù từ 03 tháng đến 02 năm tùy vào tính chất và mức độ của hành vi.

Đây là nội dung tóm tắt, thông báo văn bản mới dành cho khách hàng của LawNet. Nếu quý khách còn vướng mắc vui lòng gửi về Email:info@lawnet.vn

>> Click here to see English version

Từ khóa: Nghĩa vụ cấp dưỡng | Con ngoài giá thú | Luật Hôn nhân gia đình của Việt Nam | cấp dưỡng cho con ngoài giá thú |

Vui lòng Đăng nhập để có thể tải về