Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt ngắn gọn? Giáo dục phổ thông gồm các cấp học nào?

Nội dung chính

• Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt ngắn gọn?
• Giáo dục phổ thông bao gồm mấy cấp học?
• Mục tiêu của giáo dục phổ thông là gì?

Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt ngắn gọn?

Học sinh tham khảo hướng dẫn soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt như sau:

Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt trước khi đọc

Câu 1: Bạn đã biết gì về nghệ thuật truyền thống của người Việt? Hãy nêu cảm nhận về một phương diện nào đó trong gia sản tinh thần vô giá này mà bạn thấy hứng thú.

Nghệ thuật truyền thống của người Việt rất đa dạng, phản ánh sâu sắc văn hóa, lịch sử và đời sống tinh thần của dân tộc. Một số lĩnh vực nổi bật có thể kể đến như kiến trúc đền chùa, tranh dân gian, điêu khắc gỗ, nghệ thuật sơn mài, gốm sứ, ca trù, chèo, tuồng và múa rối nước.

Một trong những phương diện nghệ thuật mà tôi thấy hứng thú nhất là tranh dân gian Việt Nam, đặc biệt là dòng tranh Đông Hồ. Đây không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà còn chứa đựng triết lý sống, phong tục tập quán và tinh thần dân tộc. Những bức tranh như Đám cưới chuột, Lợn đàn, Gà đại cát không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn có ý nghĩa biểu tượng về ước mong no đủ, hạnh phúc và bình yên của người dân Việt Nam xưa. Việc sử dụng màu sắc tự nhiên từ cây lá, vỏ sò, đất và gỗ tạo nên vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng đầy tinh tế.

Tranh Đông Hồ không chỉ mang lại niềm vui trong các dịp lễ Tết mà còn góp phần bảo tồn văn hóa dân gian, giúp thế hệ sau hiểu rõ hơn về quá khứ và những giá trị truyền thống mà cha ông để lại.

Câu 2: Trong xu thế giao lưu quốc tế mở rộng hôm nay, bạn nghĩ như thế nào về sự tồn tại của những giá trị vốn được truyền lại từ bao đời?

Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày nay, sự giao lưu văn hóa giữa các quốc gia ngày càng mạnh mẽ, kéo theo nhiều thay đổi trong lối sống và quan niệm thẩm mỹ. Tuy nhiên, những giá trị truyền thống vẫn có vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ là nền tảng cho bản sắc dân tộc mà còn là sợi dây kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai.

Mặc dù thế giới hiện đại mang đến nhiều giá trị mới, nhưng nếu không gìn giữ truyền thống, chúng ta sẽ đánh mất chính mình trong dòng chảy văn hóa ngoại lai. Những di sản như kiến trúc cổ, nghệ thuật dân gian, lễ hội truyền thống hay văn học dân tộc đều là những báu vật cần được bảo tồn và phát huy.

Tôi cho rằng, để nghệ thuật truyền thống tồn tại và phát triển trong thời đại mới, cần có sự kết hợp hài hòa giữa cái cũ và cái mới. Chúng ta có thể học hỏi và tiếp thu tinh hoa từ các nền văn hóa khác, nhưng đồng thời cũng cần tìm ra cách sáng tạo để biến di sản văn hóa thành một phần của đời sống hiện đại. Ví dụ, các nghệ nhân Việt Nam ngày nay đã cải tiến tranh dân gian Đông Hồ, đưa vào các sản phẩm hiện đại như thiệp, lịch, áo dài truyền thống, giúp nghệ thuật này tiếp tục tồn tại trong lòng công chúng.

Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt Đọc văn bản

Câu 1: Thông tin chính được nêu ở câu chủ đề của đoạn văn là gì?

Thông tin chính của đoạn văn là nghệ thuật Việt Nam phản ánh sâu sắc tâm tính, thị hiếu và tín ngưỡng của dân tộc. Nghệ thuật không chỉ đơn thuần là sự sáng tạo thẩm mỹ mà còn thể hiện bản sắc văn hóa và tinh thần dân tộc, chịu ảnh hưởng từ tôn giáo, lịch sử, khí hậu và thị hiếu thẩm mỹ của người Việt.

Câu 2: Những yếu tố nào đã ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt?

Nghệ thuật Việt Nam chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, bao gồm:

- Tôn giáo và tín ngưỡng: Đạo Phật, đạo Lão, Nho giáo (Tam giáo) có ảnh hưởng mạnh mẽ, tạo nên nhiều công trình kiến trúc và mô típ trang trí đặc trưng.

- Nho giáo và hệ thống khoa cử: Định hình những quy tắc nghệ thuật gắn liền với sự uy nghiêm, trang trọng, phục vụ cho vua chúa, quan lại.

- Thời tiết và khí hậu: Khí hậu nhiệt đới gió mùa làm ảnh hưởng đến chất lượng của các công trình nghệ thuật, buộc người Việt phải lựa chọn vật liệu phù hợp.

- Thị hiếu thẩm mỹ của người Việt: Thích sự tinh tế, trang nhã nhưng vẫn mang tính tượng trưng cao, thể hiện qua việc trang trí nhà cửa, đồ vật, nữ trang.

- Lịch sử và chiến tranh: Các cuộc chiến và thiên tai đã khiến nhiều công trình kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật bị phá hủy, làm gián đoạn quá trình phát triển nghệ thuật.

Câu 3: Điều gì đã ảnh hưởng đến việc bảo tồn các di sản nghệ thuật Việt?

Việc bảo tồn di sản nghệ thuật Việt Nam gặp nhiều khó khăn do:

- Chất liệu dễ hư hại: Hầu hết các công trình kiến trúc và tác phẩm nghệ thuật sử dụng gỗ, tre, đất nung, là những vật liệu không bền vững trước khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Chiến tranh và bất ổn chính trị: Nhiều di sản nghệ thuật bị phá hủy do hỏa hoạn, chiến tranh, loạn lạc khiến số lượng công trình còn lại rất ít.

- Thời gian và môi trường: Các tác phẩm bằng kim loại như đồng, sắt, vàng, bạc cũng không thể tồn tại lâu do bị oxy hóa, mục nát theo thời gian.

Dù vậy, vẫn có nhiều công trình tiêu biểu còn tồn tại như cung điện Huế, đền thờ Khổng Tử, tượng Trấn Vũ, chùa Phật Tích, giúp thế hệ sau hiểu hơn về nghệ thuật cổ truyền Việt Nam.

Câu 4: Theo tác giả, thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là gì?

Thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt Nam là tập trung thể hiện tinh thần hơn là mô phỏng hiện thực. Các nghệ sĩ Việt không cố gắng tái hiện thế giới một cách chính xác mà tìm cách biểu hiện bản chất, tinh thần ẩn chứa bên trong sự vật.

Họ loại bỏ tính nhục dục trong nghệ thuật, không đề cao vẻ đẹp thân thể mà hướng đến cái đẹp tinh thần.

Biểu tượng hóa các sự vật: Ví dụ, con hạc và con nai tượng trưng cho tuổi thọ, cây tre thể hiện đạo đức, cây mận tượng trưng cho sức mạnh tinh thần.

Tranh dân gian truyền tải đạo lý: Không chỉ thể hiện cái đẹp, mà còn cổ vũ lao động, tôn vinh đạo hiếu, ca ngợi đức hạnh.

Câu 5: Kiến trúc Việt có những đặc trưng gì? Đặc trưng đó được thể hiện cụ thể như thế nào?

a) Đặc trưng của kiến trúc Việt Nam:

- Có xu hướng thể hiện sự vĩ đại, bí ẩn nhưng vẫn đảm bảo tính đối xứng, cân bằng.

- Kết hợp chặt chẽ giữa không gian kiến trúc với thiên nhiên, tạo cảm giác gần gũi với môi trường.

- Phục vụ nhu cầu tôn giáo, tín ngưỡng, đặc biệt là xây dựng đền, chùa, lăng tẩm.

b) Đặc trưng thể hiện cụ thể trong các công trình:

- Cách bố trí không gian:

- Đền, chùa có không gian rộng lớn để tổ chức các nghi lễ, đám rước, lễ hội.

- Các sân, điện thờ, mái hiên được bố trí liên tiếp, tạo cảm giác tiến dần đến nơi thiêng liêng.

- Thiết kế mái và cột chống đỡ:

+ Mái nhà có xu hướng hạ thấp, uốn cong ở góc để chống chọi với gió bão và mưa lớn.

+ Cột đỡ làm bằng gỗ chắc chắn, chạm khắc tinh xảo, phản ánh sự khéo léo của nghệ nhân.

- Ứng dụng vào kiến trúc lăng mộ:

+ Ở Việt Nam, mồ mả rất được coi trọng, đặc biệt là lăng mộ các vua chúa, quan lại.

+ Các lăng tẩm ở Huế là một minh chứng tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc mộ phần, kết hợp giữa công trình xây dựng, vườn cảnh và yếu tố tâm linh.

Câu 6: Nền điêu khắc Việt có những điểm gì đáng chú ý?

Nền điêu khắc Việt Nam có những đặc điểm nổi bật sau:

- Tập trung vào điêu khắc gỗ:

- Người Việt chủ yếu sáng tạo trên gỗ, do đá hiếm và ít phổ biến trong đời sống.

- Những pho tượng bằng gỗ được chế tác công phu, nổi bật là các tượng nhà sư ở chùa Pháp Vũ, chùa Tây Phương, chùa Keo, chùa Bút Tháp.

Hạn chế sử dụng đá và kim loại trong điêu khắc:

- Đá chủ yếu được dùng trong các tượng quan lại đặt trước lăng mộ, bia đá, cầu thang đền chùa.

- Kim loại như đồng, sắt, vàng bạc được dùng để đúc tượng lớn, như tượng Trấn Vũ ở Hà Nội.

Nghệ thuật đúc đồng phát triển sớm:

- Nhiều vật dụng đồng có niên đại từ thời kỳ Đông Sơn, như trống đồng, vạc đồng.

- Các tác phẩm lớn như bốn vạc đồng ở Huế, tượng đồng Trấn Vũ là minh chứng cho trình độ chế tác đỉnh cao của người Việt.

⟶ Điêu khắc Việt Nam mang đậm yếu tố tâm linh, phục vụ tín ngưỡng và thể hiện tinh thần hơn là tả thực.

Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt Trả lời câu hỏi

Câu 1: Qua đọc văn bản và những thông tin được cung cấp ở phần giới thiệu tác phẩm, bạn hiểu như thế nào về mục đích viết của tác giả? Câu hay đoạn nào trong văn bản giúp bạn nhận rõ điều này?

Mục đích của tác giả khi viết văn bản này là khẳng định giá trị và đặc trưng của nghệ thuật Việt Nam, đồng thời giúp người đọc hiểu sâu hơn về sự ảnh hưởng của văn hóa, lịch sử, tín ngưỡng đối với nền nghệ thuật này. Tác giả không chỉ miêu tả nghệ thuật Việt Nam mà còn phân tích những yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển của nó, qua đó thể hiện niềm tự hào và sự trân trọng đối với di sản nghệ thuật dân tộc.

Câu văn thể hiện rõ mục đích của tác giả có thể kể đến:

"Ở Việt Nam, nghệ thuật, hơn những lĩnh vực khác, là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính nhân dân."

"Nghệ thuật Việt trước hết mang tính chất tôn giáo. Nó phản ánh rõ nét những tín ngưỡng đa dạng của dân tộc."

Những câu này khẳng định rằng nghệ thuật Việt Nam không chỉ là cái đẹp đơn thuần mà còn phản ánh tâm hồn, tinh thần và lịch sử của dân tộc.

Câu 2: Vẽ sơ đồ tóm tắt các thông tin chính của văn bản

Sơ đồ tóm tắt có thể gồm các ý chính như sau:

Nghệ thuật Việt Nam – sự phản ánh tâm hồn dân tộc

├── Ảnh hưởng từ các yếu tố văn hóa – lịch sử

│ ├── Tôn giáo: Phật giáo, Đạo Lão, Nho giáo

│ ├── Nho giáo và khoa cử

│ ├── Khí hậu và thời tiết

│ ├── Chiến tranh và chính trị

│ └── Thị hiếu thẩm mỹ dân gian

│

├── Các lĩnh vực nghệ thuật chính

│ ├── Kiến trúc (đền chùa, lăng mộ, cung điện)

│ ├── Điêu khắc (tượng gỗ, tượng đá, đúc đồng)

│ ├── Tranh dân gian (Đông Hồ, Hàng Trống)

│ ├── Nghệ thuật trang trí (chạm khắc, sơn mài, đồ gốm)

│ └── Nghệ thuật tạo hình (tượng, bia đá, vật phẩm tâm linh)

│

├── Đặc trưng nghệ thuật Việt Nam

│ ├── Thiên về biểu tượng và tinh thần hơn là mô phỏng thực tế

│ ├── Gắn liền với tín ngưỡng và đạo đức

│ ├── Kết hợp hài hòa với thiên nhiên

│ ├── Đề cao sự tinh tế, giản dị nhưng sâu sắc

│ └── Kiến trúc có đặc điểm nằm ngang, mái cong, sử dụng vật liệu tự nhiên

Câu 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận được sử dụng trong văn bản.

- Yếu tố miêu tả

Tác giả sử dụng miêu tả chi tiết về các công trình kiến trúc, điêu khắc, hội họa để giúp người đọc hình dung rõ nét về nghệ thuật Việt Nam.

Ví dụ: “Nóc nhà, cột cổng, bình phong đều được trang trí với những màu sắc tươi tắn, nhiều khi sặc sỡ nhưng hài hòa với các màu sắc của phong cảnh”.

Tác dụng: Giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp cụ thể của nghệ thuật Việt Nam, từ màu sắc đến hình khối.

- Yếu tố biểu cảm

Thể hiện sự trân trọng, tự hào đối với nghệ thuật dân tộc.

Ví dụ: “Người Việt Nam biết tạo một dáng vẻ thẩm mĩ cho những đồ vật thông thường nhất bằng kim loại, gỗ hay tre.”

Tác dụng: Khơi gợi tình yêu và ý thức bảo tồn nghệ thuật truyền thống.

- Yếu tố nghị luận

Tác giả đưa ra các lập luận và nhận định về sự ảnh hưởng của tôn giáo, chính trị, lịch sử đến nghệ thuật.

Ví dụ: “Nghệ thuật Việt trước hết mang tính chất tôn giáo. Nó phản ánh rõ nét những tín ngưỡng đa dạng của dân tộc.”

Tác dụng: Giúp người đọc hiểu rõ nguyên nhân sâu xa của sự hình thành và phát triển nghệ thuật Việt Nam.

Câu 4: Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản có điểm gì đáng chú ý? Nêu điều bạn có thể rút ra về cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin.

- Điểm đáng chú ý:

Văn bản trình bày thông tin một cách có hệ thống, logic, từ cái chung (tổng thể nghệ thuật Việt Nam) đến cái riêng (các lĩnh vực như kiến trúc, điêu khắc, tranh dân gian).

Các đối tượng nghệ thuật được miêu tả chi tiết, kèm theo phân tích về nguồn gốc, ảnh hưởng và đặc điểm.

- Bài học rút ra về cách triển khai thông tin:

Khi viết văn bản thông tin, cần xây dựng bố cục rõ ràng, có sự liên kết giữa các ý.

Sử dụng các ví dụ cụ thể để minh họa giúp người đọc dễ hình dung.

Cần kết hợp các phương thức trình bày (miêu tả, nghị luận, phân tích) để làm nổi bật giá trị của đối tượng nghiên cứu.

Câu 5: Hãy nêu và phân tích một nhận xét mà bạn tâm đắc nhất trong văn bản. Vì sao bạn tâm đắc với nhận xét đó?

Nhận xét tâm đắc nhất: “Người nghệ sĩ không có xu hướng tái hiện chính xác và đầy đủ hiện thực. Họ loại bỏ tính chất nhục dục khỏi các tác phẩm của mình. Đối với họ, tinh thần là tất cả.”

Phân tích: Nhận xét này cho thấy đặc trưng của nghệ thuật Việt Nam: không phải mô phỏng thực tế mà tập trung thể hiện tinh thần, tư tưởng và ý nghĩa tượng trưng.

Nghệ thuật Việt Nam mang tính biểu tượng cao, điều này thể hiện rõ trong các bức tượng, kiến trúc chùa chiền và tranh dân gian.

Lý do tâm đắc:

Vì nó giúp em hiểu rằng nghệ thuật Việt Nam không chỉ là cái đẹp bên ngoài, mà còn là tâm hồn, triết lý sống của dân tộc.

Điều này cũng khẳng định rằng nghệ thuật có thể truyền tải giá trị đạo đức, tư tưởng, không chỉ đơn thuần là thẩm mỹ.

Câu 6: Đối chiếu những thông tin được học giả Nguyễn Văn Huyên trình bày trong văn bản với một tác phẩm mỹ thuật hay một công trình kiến trúc của Việt Nam mà bạn biết, từ đó rút ra nhận xét về sự bảo lưu hay đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống ở tác phẩm hay công trình ấy.

- Công trình đối chiếu: Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội)

- Sự bảo lưu truyền thống:

Kiến trúc mang tính đối xứng, cân bằng, thể hiện sự uy nghiêm của tư tưởng Nho giáo.

Sử dụng vật liệu gỗ, gạch, mái cong mang phong cách kiến trúc truyền thống.

Các bia Tiến sĩ vẫn được giữ nguyên, thể hiện tinh thần tôn vinh hiền tài.

- Sự đổi mới:

Ứng dụng hệ thống chiếu sáng, bảo vệ di sản để thích nghi với thời đại.

Có các khu vực trưng bày hiện đại giúp khách tham quan tiếp cận dễ dàng hơn.

- Nhận xét: Công trình vẫn giữ được hồn cốt của nghệ thuật truyền thống nhưng có sự điều chỉnh hợp lý để phù hợp với thời đại. Điều này cho thấy sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giúp di sản nghệ thuật Việt Nam tiếp tục trường tồn.

Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo!

Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt ngắn gọn? Giáo dục phổ thông gồm các cấp học nào? (Hình từ Internet)

Giáo dục phổ thông bao gồm mấy cấp học?

Căn cứ khoản 1 Điều 28 Luật Giáo dục 2019 quy định về cấp học và độ tuổi giáo dục phổ thông như sau:

Cấp học và độ tuổi của giáo dục phổ thông

1. Các cấp học và độ tuổi của giáo dục phổ thông được quy định như sau:

a) Giáo dục tiểu học được thực hiện trong 05 năm học, từ lớp một đến hết lớp năm. Tuổi của học sinh vào học lớp một là 06 tuổi và được tính theo năm;

b) Giáo dục trung học cơ sở được thực hiện trong 04 năm học, từ lớp sáu đến hết lớp chín. Học sinh vào học lớp sáu phải hoàn thành chương trình tiểu học. Tuổi của học sinh vào học lớp sáu là 11 tuổi và được tính theo năm;

c) Giáo dục trung học phổ thông được thực hiện trong 03 năm học, từ lớp mười đến hết lớp mười hai. Học sinh vào học lớp mười phải có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. Tuổi của học sinh vào học lớp mười là 15 tuổi và được tính theo năm.

...

Theo quy định trên, giáo dục phổ thông gồm 3 cấp học là giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và giáo dục trung học phổ thông.

Mục tiêu của giáo dục phổ thông là gì?

Theo quy định tại Điều 29 Luật Giáo dục 2019 thì mục tiêu của giáo dục phổ thông là:

- Giáo dục phổ thông nhằm phát triển toàn diện cho người học về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo; hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho người học tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Giáo dục tiểu học nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.

- Giáo dục trung học cơ sở nhằm củng cố và phát triển kết quả của giáo dục tiểu học; bảo đảm cho học sinh có học vấn phổ thông nền tảng, hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông hoặc chương trình giáo dục nghề nghiệp.

- Giáo dục trung học phổ thông nhằm trang bị kiến thức công dân; bảo đảm cho học sinh củng cố, phát triển kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có hiểu biết thông thường về kỹ thuật, hướng nghiệp; có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.