Phân tử là gì? Phân tử sẽ học trong môn Hóa học lớp mấy?

Phân tử trong môn Hóa học là gì?

Phân tử là một hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất đó. Nói cách khác, phân tử là đơn vị nhỏ nhất của một chất hóa học mà vẫn giữ được tính chất hóa học đặc trưng của chất đó.

Đặc điểm của phân tử:

Trung hòa về điện: Tổng số điện tích dương của các hạt nhân bằng tổng số điện tích âm của các electron, do đó phân tử không mang điện tích.

Liên kết hóa học: Các nguyên tử trong phân tử liên kết với nhau bằng các liên kết hóa học như liên kết cộng hóa trị, liên kết ion.

Kích thước và khối lượng: Kích thước và khối lượng của phân tử rất nhỏ, thường được đo bằng đơn vị angstrom (Å) và đơn vị khối lượng nguyên tử (amu).

Chuyển động không ngừng: Các phân tử luôn chuyển động không ngừng, tốc độ chuyển động phụ thuộc vào nhiệt độ.

Ví dụ về phân tử:

Phân tử đơn chất: Gồm các nguyên tử cùng loại liên kết với nhau, ví dụ: O2, H2, N2.

Phân tử hợp chất: Gồm các nguyên tử khác loại liên kết với nhau, ví dụ: H2O, CO2, NaCl.

Vai trò của phân tử:

Xây dựng nên vật chất: Phân tử là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi chất, từ chất đơn giản đến chất phức tạp.

Tham gia vào các phản ứng hóa học: Phân tử là hạt trực tiếp tham gia vào các quá trình biến đổi hóa học.

Quyết định tính chất của chất: Cấu trúc và loại liên kết trong phân tử quyết định tính chất vật lý và hóa học của chất.

** Phân loại phân tử

Phân tử đơn chất:

Khí hiếm: He (Heli), Ne (Neon), Ar (Argon), ... Các khí hiếm tồn tại dưới dạng các nguyên tử đơn lẻ, đồng thời cũng được coi là các phân tử đơn nguyên tử.

Khí oxi: O₂: Hai nguyên tử oxi liên kết với nhau tạo thành phân tử oxi. Đây là khí cần thiết cho sự sống.

Khí hidro: H₂: Hai nguyên tử hidro liên kết với nhau tạo thành phân tử hidro.

Khí clo: Cl₂: Hai nguyên tử clo liên kết với nhau tạo thành phân tử clo.

Kim loại: Mặc dù kim loại thường tồn tại dưới dạng mạng tinh thể, nhưng hơi kim loại lại gồm các nguyên tử riêng biệt hoặc các phân tử đơn nguyên tử.

Phân tử hợp chất:

Nước: H₂O: Một nguyên tử oxi liên kết với hai nguyên tử hidro.

Carbon dioxide: CO₂: Một nguyên tử cacbon liên kết với hai nguyên tử oxi.

Muối ăn (Natri clorua): NaCl: Một nguyên tử natri liên kết với một nguyên tử clo bằng liên kết ion.

Đường (Glucose): C₆H₁₂O₆: Một phân tử hữu cơ phức tạp gồm 6 nguyên tử cacbon, 12 nguyên tử hidro và 6 nguyên tử oxi.

Axit clohidric: HCl: Một nguyên tử hidro liên kết với một nguyên tử clo.

Ammoniac: NH₃: Một nguyên tử nitơ liên kết với ba nguyên tử hidro.

Metan: CH₄: Một nguyên tử cacbon liên kết với bốn nguyên tử hidro.

Phân tử hữu cơ:

Protein: Được cấu tạo từ các chuỗi dài các amino acid.

ADN: Mang thông tin di truyền, cấu tạo từ các nucleotide.

Lipid: Bao gồm chất béo, sáp, steroid,...

Carbohydrate: Gồm đường, tinh bột,...

Phân tử vô cơ:

Muối: NaCl, CaCO₃ (canxi cacbonat),...

Axit: HCl, H₂SO₄ (axit sunfuric),...

Bazơ: NaOH (natri hidroxit), KOH (kali hidroxit),...

Oxit: CO₂, SO₂, Fe₂O₃ (sắt III oxit),...

*Lưu ý:

Kích thước phân tử: Phân tử rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Hình dạng phân tử: Mỗi phân tử có hình dạng đặc trưng, phụ thuộc vào loại nguyên tử và cách chúng liên kết với nhau.

Tính chất phân tử: Tính chất của một chất phụ thuộc vào loại nguyên tử cấu tạo nên phân tử và cách chúng liên kết với nhau.