Mẫu phân tích bài thơ Sông núi nước Nam môn ngữ văn lớp 9? Mục tiêu của giáo dục là gì?

Mẫu phân tích bài thơ Sông núi nước Nam

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả và bài thơ: sông núi nước Nam là một tác phẩm nổi tiếng của thơ văn yêu nước Việt Nam, không rõ tác giả, được cho là của Lý Thường Kiệt. Bài thơ mang ý nghĩa tuyên ngôn chủ quyền độc lập, thể hiện ý chí và tinh thần của dân tộc ta.

Khái quát về nội dung tác phẩm: Bài thơ khẳng định chủ quyền lãnh thổ của dân tộc, thể hiện thái độ kiên quyết chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

2. Thân bài

- Khẳng định chủ quyền dân tộc (Hai câu đầu)

Nội dung câu thơ đầu:

"Nam quốc sơn hà Nam đế cư"

"Sông núi nước Nam, vua Nam ở"

- Ý nghĩa:

Câu thơ khẳng định vị thế của nước Nam là của dân tộc Nam, là nơi mà vua Nam cai trị. “Nam đế” ở đây không chỉ đơn thuần là một vị vua mà còn tượng trưng cho quyền lực và chủ quyền của dân tộc Việt Nam.

Tác giả đã nhấn mạnh sự độc lập, tự chủ của dân tộc, không phụ thuộc vào bất kỳ quyền lực ngoại bang nào.

- Nghệ thuật:

Sử dụng từ ngữ ngắn gọn, sắc bén, cách đặt chủ ngữ “Nam đế cư” ngay đầu câu để khẳng định chắc chắn về chủ quyền lãnh thổ.

- Sự linh thiêng và bất khả xâm phạm của chủ quyền (Hai câu sau)

Nội dung câu thơ thứ hai:

"Tiệt nhiên định phận tại thiên thư"

"Rành rành định phận tại sách trời"

Ý nghĩa:

Câu thơ này khẳng định rằng quyền tự chủ và chủ quyền của dân tộc Việt Nam đã được định đoạt, ghi lại rõ ràng “tại thiên thư” (sách trời). Điều này có ý nghĩa như một quy luật thiêng liêng, không thể thay đổi và không thể bị xâm phạm.

Nhấn mạnh tính chính nghĩa và sự bảo vệ của “thiên thư” cho đất nước, làm tăng thêm tính uy quyền, thiêng liêng của chủ quyền dân tộc.

Nghệ thuật:

Từ ngữ “rành rành” giúp nhấn mạnh ý nghĩa chắc chắn, không thể chối cãi của sự phân định này.

Hình ảnh "thiên thư" tạo thêm sức mạnh tâm linh, lòng tin vào sự chính nghĩa của đất nước.

- Quyết tâm chống giặc và bảo vệ chủ quyền (Hai câu cuối)

Nội dung câu thơ cuối:

"Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm"

"Như hà nghịch lỗ dám xâm phạm?" "Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư!"

"Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời!"

Ý nghĩa:

Hai câu cuối là lời cảnh cáo mạnh mẽ với kẻ thù ngoại bang: bất cứ ai muốn xâm phạm đất nước đều sẽ nhận lấy thất bại. Đây là lời tuyên bố đầy thách thức và cũng là lời nhắn gửi đến kẻ thù về sức mạnh của dân tộc Việt Nam.

Câu thơ khẳng định lòng quyết tâm, ý chí kiên cường của quân dân ta trong việc bảo vệ sông núi, khẳng định lập trường và sức mạnh của chính nghĩa.

Nghệ thuật:

Sử dụng câu hỏi tu từ và ngôn ngữ đanh thép để khẳng định lập trường. Điều này tạo sự hùng hồn, kiên quyết, thể hiện tinh thần bất khuất của dân tộc.

3. Kết bài

Khẳng định giá trị bài thơ: sông núi nước Nam không chỉ là một bài thơ yêu nước đơn thuần mà còn là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam, với nội dung kiên quyết, rõ ràng về chủ quyền và sự tự tôn của người Việt.

Bài học về tinh thần dân tộc: bài thơ để lại bài học về lòng tự hào dân tộc, nhắc nhở các thế hệ sau về trách nhiệm bảo vệ đất nước và giữ vững nền độc lập tự do