5+ Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện ngắn gọn? Yêu cầu phát triển năng lực văn học lớp 8?

Nội dung chính

• 5+ Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện ngắn gọn?
• Yêu cầu phát triển năng lực văn học lớp 8?
• Yêu cầu cần đạt về năng lực tự hoàn thiện của học sinh lớp 8?

5+ Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện ngắn gọn?

Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mẫu 1: Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long

Trong nền văn học hiện đại Việt Nam, Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm giàu chất trữ tình, ca ngợi những con người lao động thầm lặng nhưng đầy ý nghĩa. Truyện ngắn này đã khắc họa thành công hình ảnh những con người ngày đêm cống hiến cho đất nước mà không cần đến ánh hào quang hay sự tán dương của xã hội. Đặc biệt, nhân vật anh thanh niên – người làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Sa Pa – chính là biểu tượng tiêu biểu cho những con người lao động lặng lẽ mà cao đẹp.

Nhân vật anh thanh niên trong truyện là một người làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu, sống và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn, ở độ cao 2.600 mét. Công việc của anh tuy đơn giản nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và tinh thần trách nhiệm cao. Mỗi ngày, dù thời tiết có khắc nghiệt thế nào, anh vẫn cần mẫn đo gió, đo mưa, đo nắng, ghi chép số liệu và báo về trung tâm theo đúng giờ. Đây là một công việc thầm lặng, không ồn ào, không có những thành tích nổi bật nhưng lại vô cùng quan trọng, góp phần vào công tác dự báo thời tiết phục vụ sản xuất và chiến đấu.

Điểm đáng quý nhất ở anh thanh niên chính là tinh thần trách nhiệm, lòng yêu nghề và thái độ sống lạc quan. Dù sống một mình giữa thiên nhiên heo hút, không có người bầu bạn, nhưng anh không hề cảm thấy cô đơn hay buồn chán. Ngược lại, anh biết cách tạo niềm vui cho bản thân: đọc sách, trồng hoa, nuôi gà… Anh coi công việc của mình là một phần ý nghĩa của cuộc sống, luôn tự giác và tận tâm với nhiệm vụ. Qua nhân vật này, Nguyễn Thành Long đã gửi gắm thông điệp về vẻ đẹp của con người lao động, rằng dù họ có ở bất cứ nơi đâu, chỉ cần có lòng yêu nghề, có ý thức cống hiến thì cuộc đời họ vẫn luôn rực rỡ và ý nghĩa.

Không chỉ vậy, anh thanh niên còn là người giàu lòng nhân ái, cởi mở và chân thành. Khi gặp gỡ bác lái xe, ông họa sĩ và cô kỹ sư, anh đã thể hiện sự hiếu khách, trân trọng từng khoảnh khắc được tiếp xúc với con người. Anh tặng hoa, biếu trứng cho cô kỹ sư, dành thời gian trò chuyện với ông họa sĩ… Những hành động giản dị nhưng đầy ấm áp đó cho thấy anh là người biết sống vì người khác, luôn mang đến niềm vui cho mọi người.

Bên cạnh nhân vật anh thanh niên, tác phẩm còn xây dựng hình ảnh những con người lao động khác như ông kỹ sư vườn rau, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét… Họ đều là những người lao động say mê, miệt mài cống hiến trong thầm lặng, đóng góp vào sự phát triển của đất nước mà không cần sự ghi công hay tán thưởng. Chính những con người ấy đã làm nên vẻ đẹp của cuộc sống, tạo nên một bức tranh lao động giản dị mà cao quý.

Ngôn ngữ của Nguyễn Thành Long trong tác phẩm giàu chất trữ tình, nhẹ nhàng mà sâu lắng. Qua đó, tác giả không chỉ miêu tả thiên nhiên Sa Pa thơ mộng, mà còn làm nổi bật những con người bình dị nhưng cao đẹp, những người lao động thầm lặng nhưng có ý nghĩa lớn lao đối với đất nước.

Tóm lại, Lặng lẽ Sa Pa không chỉ ca ngợi thiên nhiên mà còn khắc họa thành công hình ảnh những con người lao động lặng lẽ nhưng vô cùng cao quý. Nhân vật anh thanh niên cùng những con người lao động trong truyện chính là biểu tượng của tinh thần trách nhiệm, lòng yêu nghề và ý thức cống hiến. Họ là những người làm nên vẻ đẹp thầm lặng nhưng bền bỉ, góp phần xây dựng đất nước bằng chính công việc bình dị của mình.

Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mẫu 2: Truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

Văn học kháng chiến Việt Nam đã ghi dấu ấn với những tác phẩm ca ngợi tinh thần anh hùng, bất khuất của con người trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê là một tác phẩm tiêu biểu, không chỉ tái hiện cuộc sống gian khổ, hiểm nguy nơi chiến trường mà còn tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn của những nữ thanh niên xung phong. Qua câu chuyện về ba cô gái trẻ, tác phẩm đặt ra vấn đề về ý chí, tinh thần trách nhiệm và lý tưởng sống cao đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Chiến tranh không chỉ là cuộc đối đầu giữa các lực lượng quân sự mà còn là thử thách đối với tinh thần và lòng yêu nước của con người. Ba nữ thanh niên xung phong trong truyện Phương Định, Nho và Thao là những người trẻ tuổi nhưng đã xông pha vào những nhiệm vụ nguy hiểm nhất: phá bom, đo khối lượng đất đá sau những trận đánh, đảm bảo con đường Trường Sơn luôn thông suốt.

Làm nhiệm vụ trên tuyến lửa, họ phải đối diện với cái chết từng giờ, từng phút. Nhưng thay vì sợ hãi, họ lại coi đó là một phần của cuộc sống. Phương Định, người kể chuyện, nhiều lần phải phá bom trong tình huống “đứng sát với thần chết” nhưng vẫn giữ vững tinh thần: “Tôi dùng xẻng nhỏ. Lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người… nhưng tôi biết, trái bom có thể nổ ngay bây giờ hoặc chốc nữa. Nhưng nhất định không phải lúc này.” Câu văn ngắn, dồn dập tạo cảm giác căng thẳng, đồng thời thể hiện rõ bản lĩnh kiên cường của người chiến sĩ.

Như vậy, Những ngôi sao xa xôi đã đặt ra vấn đề về trách nhiệm của thế hệ trẻ với đất nước. Trong chiến tranh, thanh niên không chỉ là lực lượng chiến đấu mà còn là những người gánh vác trọng trách nặng nề, sẵn sàng hy sinh tuổi trẻ, mạng sống vì độc lập, tự do.

Nếu chiến tranh là tàn khốc, thì tâm hồn con người chính là ánh sáng dịu dàng xoa dịu đi sự khắc nghiệt ấy. Ba cô gái trong truyện dù sống giữa bom đạn nhưng vẫn giữ được sự hồn nhiên, mơ mộng và những nét tính cách rất con gái.

Phương Định là một cô gái Hà Nội xinh đẹp, thích ngắm mình trong gương, nhạy cảm và giàu cảm xúc. Dù sống giữa chiến trường, cô vẫn mang trong mình những ký ức đẹp về tuổi thơ và những rung động nhẹ nhàng của tuổi trẻ: “Tôi thích nhiều người để ý đến mình. Các anh chiến sĩ hay hỏi thăm tôi, nhưng tôi không tỏ ra vội vàng.” Điều này không phải là sự kiêu kỳ mà là một nét đẹp tâm hồn rất nữ tính giữa chiến tranh khốc liệt.

Thao một người gan dạ, quyết đoán khi làm nhiệm vụ, nhưng lại sợ chảy máu và thích may vá áo lụa. Nho nhỏ nhắn, hồn nhiên nhưng không kém phần mạnh mẽ khi đối diện với cái chết. Những đối lập trong tính cách của các nhân vật không chỉ làm nổi bật cá tính riêng của mỗi người mà còn cho thấy một chân lý: ngay giữa nơi ác liệt nhất, con người vẫn giữ được sự lạc quan, yêu đời.

Tác phẩm đặt ra một vấn đề có ý nghĩa lớn: Chiến tranh có thể hủy diệt tất cả nhưng không thể hủy diệt được những vẻ đẹp trong tâm hồn con người. Điều đó làm nên ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện ngắn này.

Không chỉ có nội dung ý nghĩa, Những ngôi sao xa xôi còn đặc biệt thành công về mặt nghệ thuật. Lê Minh Khuê đã lựa chọn ngôi kể thứ nhất qua nhân vật Phương Định, giúp câu chuyện trở nên chân thực, giàu cảm xúc và mang màu sắc trữ tình. Lối kể chuyện tự nhiên, đậm chất hồi tưởng giúp tái hiện không chỉ hiện thực chiến tranh mà còn làm nổi bật những cảm xúc nội tâm của nhân vật.

Bên cạnh đó, giọng văn trong sáng, nhẹ nhàng nhưng cũng không kém phần sâu sắc đã tạo nên nét riêng cho tác phẩm. Những đoạn miêu tả thiên nhiên thơ mộng giữa bom đạn càng làm nổi bật vẻ đẹp của cuộc sống và con người: “Trời vẫn trong, cây vẫn xanh. Lúa cúi đầu rì rào. Chúng tôi đi trong một vùng ánh sáng lung linh.” Những hình ảnh giàu chất thơ ấy khiến câu chuyện không còn đơn thuần là một bức tranh chiến tranh khốc liệt mà trở thành một bản hòa ca về con người và tuổi trẻ.

Không chỉ phản ánh hiện thực cuộc kháng chiến chống Mỹ, Những ngôi sao xa xôi còn mang giá trị tư tưởng sâu sắc. Tác phẩm ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng, khẳng định tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước của thế hệ trẻ Việt Nam. Đồng thời, nó cũng thể hiện niềm tin mãnh liệt vào vẻ đẹp con người, ngay cả trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Tác phẩm cũng đặt ra một vấn đề mang tính thời sự: Trong thời bình, lý tưởng sống của thanh niên là gì? Nếu như thế hệ cha anh sẵn sàng hy sinh xương máu vì độc lập dân tộc, thì thế hệ trẻ ngày nay cần tiếp nối truyền thống ấy bằng cách sống có trách nhiệm, cống hiến cho xã hội và đất nước.

Với ngôn ngữ giàu hình ảnh, giọng văn trữ tình kết hợp với hiện thực khốc liệt của chiến tranh, Những ngôi sao xa xôi là một truyện ngắn đặc sắc, ghi dấu ấn đậm nét trong nền văn học kháng chiến. Qua tác phẩm, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của những nữ thanh niên xung phong mà còn hiểu hơn về giá trị của lý tưởng và tinh thần cống hiến. Đó là những “ngôi sao xa xôi” lấp lánh trên bầu trời lịch sử dân tộc, mãi mãi soi sáng con đường của các thế hệ mai sau.

Xem thêm>>>

Tải về Phân tích truyện Đất rừng phương nam của Đoàn giỏi

Tải về Phân tích truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Tải về Phân tích truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê của Khánh Hoài

Lưu ý: Nội dung phân tích một tác phẩm truyện chỉ mang tính chất tham khảo!

5+ Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện ngắn gọn? Yêu cầu phát triển năng lực văn học lớp 8? (Hình từ Internet)

Yêu cầu phát triển năng lực văn học lớp 8?

Căn cứ Mục 3 Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định yêu cầu phát triển năng lực văn học đối với học sinh lớp 8 như sau:

- Phân biệt được các thể loại truyện, thơ, kí, kịch bản văn học và một số tiểu loại cụ thể.

- Nhận biết được đặc điểm của ngôn ngữ văn học, nhận biết và phân tích được tác dụng của những yếu tố hình thức và biện pháp nghệ thuật gắn với mỗi thể loại văn học.

- Nhận biết được giá trị biểu cảm, giá trị nhận thức, giá trị thẩm mĩ.

- Phân tích được tính hình tượng, nội dung và hình thức của tác phẩm văn học.

- Có thể tạo ra được một số sản phẩm có tính văn học.

Yêu cầu cần đạt về năng lực tự hoàn thiện của học sinh lớp 8?

Căn cứ Mục 9 Chương trình giáo dục phổ thông Tổng thể ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định yêu cầu cần đạt về năng lực tự hoàn thiện của học sinh lớp 8 như sau:

- Tự đặt được mục tiêu học tập để nỗ lực phấn đấu thực hiện.

- Biết lập và thực hiện kế hoạch học tập; lựa chọn được các nguồn tài liệu học tập phù hợp; lưu giữ thông tin có chọn lọc bằng ghi tóm tắt, bằng bản đồ khái niệm, bảng, các từ khoá; ghi chú bài giảng của giáo viên theo các ý chính.

- Nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân khi được giáo viên, bạn bè góp ý; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập.

- Biết rèn luyện, khắc phục những hạn chế của bản thân hướng tới các giá trị xã hội.