THÔNG TƯ

VỀ VIỆC TRẢ LƯƠNG VÀ TIỀN THƯỞNG TRONG THAO DIỄN KỸ THUẬT

BỘ TRƯỞNG BỘ LAO ĐỘNG

Thông tư số 10-LĐ/TT ngày 18/5/1961 của Bộ Lao động đã hướng dẫn và giải thích phương hướng và biện pháp đẩy mạnh việc thực hiện chế độ lương theo sản phẩm và các chế độ tiền thưởng để kịp thời phục vụ cho phong trào thi đua hợp lý hóa sản xuất, cải tiến kỹ thuật ở các xí nghiệp và công trường.

Dưới đây Bộ Lao động quy định tạm thời và hướng dẫn thi hành chế độ tiền lương và tiền thưởng trong các đợt thao diễn kỹ thuật:

Một số xí nghiệp, công trường đã và sẽ tổ chức những đợt thao diễn kỹ thuật vào ngày nghỉ chủ nhật hay ngày nghỉ hàng tuần (như nhà máy cơ khí Duyên Hải) hoặc tổ chức thao diễn thường xuyên vào ngày sản xuất (như nhà máy toa xe Hải Phòng, nhà máy cơ khí Hà Nội).

Nếu xí nghiệp tổ chức thao diễn kỹ thuật trong những ngày sản xuất thường xuyên thì tiền lương ngày của công nhân sẽ được trả như những ngày sản xuất khác. Nếu ở xí nghiệp đó đã thi hành chế độ lương theo sản phẩm hoặc chế độ thưởng tăng năng suất thì tiền lương và tiền thưởng được tính theo toàn bộ năng suất đã đạt được trong tháng hoặc nửa tháng (theo kỳ trả lương). Trong trường hợp năng suất lao động của công nhân được tăng lên nhiều nhưng không phải chủ yếu do khả năng chủ quan và sự nổ lực bản thân của công nhân mà do có những điều kiện khách quan thuận lợi hơn như: tổ chức lao động có thay đổi, tổ chức sản xuất, thiết bị, kỹ thuật, có cải tiến hợp lý hơn,v.v… thì phải kịp thời nghiên cứu để sửa đổi định mức làm cho thu nhập của công nhân được hợp lý và làm cho định mức có tác dụng thúc đẩy công nhân cố gắng sản xuất. Trong thời gian chưa sửa đổi mức thì tiền lương vẫn được tính theo định mức cũ. Trừ trường hợp có thay đổi về thiết bị, có thêm người làm phụ hoặc do tổ chức lao động sửa đổi (như công việc đó trước 1 người làm nay phải 2 người làm) thì phải tạm thời xác định lại mức trên cơ sở tổ chức lao động và thiết bị mới rồi mới tính tiền thưởng hoặc lương sản phẩm cho công nhân.

Việc điều chỉnh mức sau các đợt thao diễn kỹ thuật sẽ theo đúng nguyên tắc đã hướng dẫn ở mục I phần II thông tư số 10-LĐ/TT ngày 18-5-1961 và ở mục 2 phần IV thông tư số 4-LĐ/TT  ngày 11/2/1959 của Bộ Lao động. Ngoài ra, trong khi thao diễn kỹ thuật, nếu công nhân có phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất thì xí nghiệp cần xác minh và khen thưởng kịp thời theo chế độ thưởng sáng kiến phát minh do Bộ Lao động đã ban hành.

Nếu xí nghiệp tổ chức thao diễn kỹ thuật trong ngày chủ nhật, hoặc ngày nghỉ hàng tuần hay ngày lễ (như nhà máy cơ khí Duyên Hải) thì công nhân sẽ được trả lương theo thì giờ thực tế đã thao diễn.

Thí dụ: Nếu thao diễn trong 4 giờ thì được trả 4 giờ lương.

Nếu xí nghiệp đó chưa thi hành chế độ thưởng tăng năng suất hoặc chế độ lương theo sản phẩm thì để kịp thời động viên phong trào và bồi dưỡng cho những người có thành tích trong sản xuất, ngoài các hình thức động viên khen thưởng tinh thần cần khen thưởng bằng vật chất cho những người vượt chỉ tiêu. Đối với các xí nghiệp quốc doanh đã tiến hành xây dựng chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật tốt trước khi thao diễn kỹ thuật thì có thể căn cứ vào số giờ đã được giảm bớt hoặc số sản phẩm đã vượt mà tính thưởng từ 60 đến 100% đơn giá của sản phẩm (tùy theo điều kiện vượt chỉ tiêu khó hay dễ mà định tỷ lệ cao hay thấp). Tiền thưởng vượt chỉ tiêu chỉ tính riêng cho những ngày thao diễn kỹ thuật mà thôi.

Đối với các xí nghiệp chưa xây dựng chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật mà chỉ mới căn cứ vào chỉ tiêu kế hoạch để thao diễn kỹ thuật (như một số xí nghiệp công tư hợp doanh) và đối với những xí nghiệp tiến hành thao diễn kỹ thuật thường xuyên, thời gian thao diễn của mỗi công nhân tương đối dài (từ 7 ngày trở lên) thì tỷ lệ tiền thưởng ấn định thấp hơn (từ 40 đến 60%) hoặc có thể trích một số tiền để thưởng bằng tặng phẩm.

Sau đợt thao diễn kỹ thuật cần xác định lại mức và tạm thời thi hành chế độ thưởng tăng năng suất với tỷ lệ từ 40 đến 60%. Vì thời gian thao diễn kỹ thuật cũng là thời gian nghiên cứu xác định lại mức và tìm mức mới cho nên cần có một hình thức thưởng quá độ, cho đến khi mức đã được quy định chính xác thì sẽ chuyển qua thi hành chế độ lương theo sản phẩm.

Trong mọi trường hợp, phải nhìn đến hiệu quả kinh tế, chú trọng toàn diện: chất lượng, năng suất, giá thành, tiết kiệm nguyên vật liệu,v.v…Trừ tiền thưởng vượt chỉ tiêu được thanh toán vào khoản tiền “thưởng không thường xuyên” (quy định tại nghị định 14-CT ngày 1/2/1961 của Hội đồng Chính phủ) các khoản tiền lương và khoản tiền thưởng nói trên đều thanh toán vào quỹ lương.

Những quy định tạm thời trên đây nhằm phục vụ kịp thời cho phong trào thao diễn kỹ thuật ở cơ sở. Đây là vấn đề mới. Chúng ta chưa có kinh nghiệm, vì vậy trong lúc thực hiện, các cấp, các ngành có gặp khó khăn mắc mứu gì, yêu cầu phản ảnh kịp thời về Bộ Lao động nghiên cứu giải quyết.