QUYẾT ĐỊNH

PHÊ DUYỆT KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN VÀ TRIỂN KHAI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN NGÀNH HẢI QUAN GIAI ĐOẠN 2012-2015

BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI CHÍNH

Căn cứ Nghị định số 118/2008/NĐ-CP ngày 27/11/2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính;

Căn cứ Nghị định số 102/2009/NĐ-CP ngày 6/11/2009 của Chính phủ về quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước;

Căn cứ Quyết định số 2699/QĐ-BTC ngày 10/11/2011 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quy chế quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp thuộc Bộ Tài chính;

Theo đề nghị của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành Hải quan giai đoạn 2012-2015 với những nội dung chủ yếu sau:

I. MỤC TIÊU ĐẾN NĂM 2015

1. Mục tiêu tổng quát

- Xây dựng hệ thống CNTT Hải quan tích hợp đáp ứng các yêu cầu nghiệp vụ và thực hiện thủ tục Hải quan điện tử theo hướng xử lý dữ liệu điện tử tập trung trên mô hình kiến trúc theo hướng dịch vụ, đóng vai trò cốt lõi của hệ thống CNTT thuộc cơ chế một cửa quốc gia.

- Phát triển và duy trì hoạt động ổn định của hạ tầng truyền thông, kết nối các đơn vị trong ngành Hải quan và với các cơ quan có liên quan, đảm bảo đáp ứng yêu cầu về băng thông và khả năng dự phòng.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2015

2.1. Duy trì, nâng cấp các hệ thống thông tin hiện tại đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ

- Duy trì, nâng cấp các hệ thống thông tin đã triển khai đáp ứng công tác quản lý Hải quan đến khi hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống thông tin xử lý tập trung đi vào hoạt động;

- Nâng cấp hệ thống thông quan điện tử, hệ thống quản lý rủi ro đáp ứng văn bản hướng dẫn thủ tục hải quan điện tử tại Thông tư số 15/2012/TT-BTC ngày 08/02/2012 của Bộ Tài chính ban hành mẫu tờ khai hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

2.2. Hình thành các chức năng cơ bản của hệ thống thông tin Hải quan theo mô hình xử lý tập trung

- e-Manifest: tiếp nhận và xử lý thông tin hàng hóa đi/hàng hóa đến/hàng hóa quá cảnh.

- e-Clearance: tiếp nhận và xử lý thông tin phục vụ thông quan hàng hóa xuất khẩu/nhập khẩu/quá cảnh.

- e-Permits: trao đổi và xử lý thông tin cấp phép/chứng từ phục vụ cho việc ra quyết định của cơ quan Hải quan trong thông quan hàng hóa xuất khẩu/nhập khẩu/quá cảnh trong khuôn khổ Cơ chế một cửa quốc gia.

- e-C/O: trao đổi và xử lý thông tin xuất xứ hàng hóa phục vụ hội nhập khu vực và quốc tế trong khuôn khổ các Hiệp định thương mại tự do/ưu đãi thuế quan đa phương/song phương trong khuôn khổ Cơ chế một cửa quốc gia.

- e-Payment: thanh toán thuế/phí/lệ phí và các khoản thu khác của cơ quan Hải quan dưới hình thức thanh toán điện tử thông qua việc kết nối và trao đổi thông tin với hệ thống các ngân hàng thương mại và các cơ quan liên quan khác trong khuôn khổ Cơ chế một cửa quốc gia.

- Các ứng dụng thành phần khác phục vụ các chế độ quản lý hải quan đặc thù và thống kê nhà nước về hải quan.

- Tập trung xây dựng hệ thống thông tin đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hải quan và triển khai cơ chế một cửa quốc gia:

+ Tiếp nhận, xử lý thông tin về hàng hóa, phương tiện, người xuất nhập cảnh trước khi đến cảng;

+ Thực hiện kết nối, xử lý thông tin với các bên liên quan: Hãng vận tải, Ngân hàng, Đại lý hải quan;

+ Triển khai cơ chế một cửa quốc gia và kết nối với hệ thống một cửa ASEAN.

- Hệ thống VNACCS/VCIS là hệ thống trung tâm kết nối với các hệ thống khác phục vụ trao đổi, xử lý thông tin.

2.3. Hoàn thiện các hệ thống cơ sở dữ liệu cơ bản hỗ trợ cho hệ thống công nghệ thông tin hải quan bao gồm

- Cơ sở dữ liệu thông tin tình báo và quản lý tuân thủ (quản lý rủi ro và kiểm tra sau thông quan).

- Cơ sở dữ liệu quản lý rủi ro phục vụ phân luồng hàng hóa.

- Cơ sở dữ liệu trị giá hải quan.

- Cơ sở dữ liệu quản lý thuế.

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về hàng hóa xuất khẩu/nhập khẩu phục vụ thống kê nhà nước về hải quan.

- Hệ thống thông tin quản lý Cơ sở dữ liệu Danh mục, Biểu thuế và Phân loại, mức thuế.

- Các cơ sở dữ liệu tham chiếu khác phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan.

2.4. Xây dựng Trung tâm xử lý dữ liệu điện tử tập trung

- Đầu tư xây dựng Trung tâm xử lý dữ liệu điện tử tập trung trực thuộc Tổng cục Hải quan hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế Tier 3+ hoạt động liên tục, ổn định 24h/7ngày, có khả năng mở rộng đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ và đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu cao. Triển khai các nội dung liên quan đến cấu phần Hải quan trong khuôn khổ triển khai Trung tâm dữ liệu dự phòng thuộc Bộ Tài chính.

- Hình thành được tổ chức mạng lưới giá trị gia tăng (VAN) có năng lực để đảm bảo làm khâu trung gian kết nối dữ liệu điện tử giữa Hải quan và các bên liên quan.

2.5. Cung cấp thông tin từ các cơ sở dữ liệu ngành Hải quan vào cơ sở dữ liệu tài chính Quốc gia theo kế hoạch cụ thể từng giai đoạn của Bộ Tài chính

Tiếp tục thực hiện Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hàng hóa xuất nhập khẩu đã được Bộ Tài chính phê đuyệt.

2.6. Phát triển các ứng dụng để khai thác dữ liệu sẵn có hỗ trợ lãnh đạo trong việc ra quyết định

- Đảm bảo cho Hệ thống thông tin quản lý phục vụ chỉ đạo, điều hành, trao đổi thông tin thông suốt, kịp thời từ Tổng cục đến các Cục hải quan tỉnh, thành phố và các Chi cục hải quan trên phạm vi toàn quốc;

- 100% công chức hải quan sử dụng thư điện tử của ngành Hải quan, sử dụng thành thạo các chương trình ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho công việc mà mình đảm nhiệm;

- 90% thực hiện việc trao đổi các văn bản của ngành Hải quan, thực hiện 80% xử lý công việc trên môi trường điện tử của Tổng cục Hải quan.

2.7. Phục vụ người dân và doanh nghiệp

- Đến quý III năm 2014, cung cấp dịch vụ công trên mạng Internet đạt mức độ 4, cụ thể:

+ Cho phép người khai hải quan gửi thông tin khai hải quan đến cơ quan hải quan bằng phương thức điện tử trên mạng Internet;

+ Người khai hải quan nhận được kết quả xử lý khai hải quan bằng phương thức điện tử qua mạng Internet;

+ Người khai hải quan có thể thực hiện nộp thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác qua hoạt động xuất nhập khẩu bằng phương thức điện tử.

- Đưa Website Hải quan trở thành cổng thông tin điện tử cung cấp thông tin và dịch vụ hành chính công cho người dân và doanh nghiệp trên mức độ 3, cụ thể:

+ Có đầy đủ 100% thông tin về quy trình thủ tục (hướng dẫn quy trình, các bước tiến hành, thời gian thực hiện....);

+ Giảm thiểu tối đa các hồ sơ hải quan bằng giấy và các chứng từ có liên quan.

+ Thông tin về quy trình thủ tục theo từng loại hình và từng nhóm mặt hàng có cùng bộ thủ tục chính sách.

+ Cho phép công dân và doanh nghiệp tra cứu biểu thuế kèm theo bộ thủ tục theo mã HS.

+ Trả lời các vướng mắc trực tuyến từ phía người dân và doanh nghiệp.

II. NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH

Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành Hải quan giai đoạn 2012 - 2015 tập trung vào việc hình thành hệ thống Hải quan điện tử phục vụ cơ chế một cửa quốc gia gồm:

- Xây dựng kế hoạch triển khai trong đó có danh mục các dự án công nghệ thông tin thành phần, có lộ trình cho từng năm, nhằm sử dụng có hiệu quả các nguồn lực huy động trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, theo đúng quy định của Nghị định số 102/2009/NĐ-CP ngày 06/11/2009 của Chính phủ về quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

- Xác định các dự án thành phần theo các nhóm đầu tư: Hạ tầng trang bị máy móc; phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống; hệ thống cơ sở dữ liệu, an ninh an toàn thông tin; cổng thông tin điện tử Ngành; các trung tâm dữ liệu Ngành.

1. Hạ tầng kỹ thuật

1.1. Hạ tầng kỹ thuật mạng và truyền thông

a) Giai đoạn duy trì trước khi tiếp nhận hệ thống VNACCS

- Khảo sát đánh giá thực trạng hạ tầng truyền thông ngành hải quan hoạt động trên hạ tầng truyền thông thống nhất ngành Tài chính, xác định nhu cầu về đường truyền phục vụ triển khai hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống công nghệ thông tin khác trong giai đoạn tới để đề xuất điều chỉnh phương án thiết kế, triển khai hạ tầng truyền thông ngành Hải quan cho phù hợp;

- Nâng cấp kênh truyền cấp Cục, cấp Chi cục cho các đơn vị Hải quan thuộc 10 Cục Hải quan có TTDL lên tối thiểu 10Mbps, dự phòng 4Mbps;

- Nâng cấp kênh truyền cấp Cục, cấp Chi cục cho các đơn vị Hải quan thuộc 24 Cục Hải quan không có TTDL lên tối thiểu 4Mbps, dự phòng 2Mbps;

- Nâng cấp đường truyền mạng trục Backbone tương ứng để đáp ứng yêu cầu của ngành Hải quan;

- Thuê nhân lực chất lượng cao có năng lực, kinh nghiệm thực hiện giám sát, vận hành hệ thống mạng tập trung nhưng phải đảm bảo yêu cầu bảo mật dữ liệu.

b) Giai đoạn xây dựng để tiếp nhận hệ thống VNACCS/VCIS

- Xây dựng hệ thống mạng truyền thông để phục vụ hoạt động của hệ thống VNACCS theo khuyến nghị của Hải quan Nhật Bản;

- Đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin (hệ thống mạng, trang thiết bị, an ninh an toàn) theo mô hình xử lý tập trung và sử dụng kỹ thuật hiện đại. Đảm bảo sử dụng được trong cả giai đoạn 2012-2015;

- Xây dựng mới Trung tâm cơ sở dữ liệu Hải quan của Tổng cục đạt tiêu chuẩn quốc tế tối thiểu Tier 3, hệ thống dự phòng đặt tại Trung tâm dự phòng của Bộ Tài chính đạt tối thiểu Tier 3 trở lên. Trong thời gian chờ xây dựng Trung tâm dữ liệu dự phòng của Bộ Tài chính hệ thống dự phòng đặt tại trung tâm dữ liệu tại trụ sở cũ của Tổng cục Hải quan;

- Đến năm 2015, kiến trúc phần cứng của Trung tâm cơ sở dữ liệu Hải quan được triển khai theo mô hình xử lý tập trung;

- Xây dựng chính sách đầu tư, tiêu chuẩn trang bị về công nghệ thông tin trên cơ sở rà soát, đầu tư trang thiết bị phần cứng cho các vị trí làm việc

(Nghiệp vụ trực tiếp tại cửa khẩu, phòng ban tham mưu, Trung tâm dữ liệu và công nghệ thông tin, các đơn vị cơ động);

- Thiết kế, nâng cấp mạng diện rộng WAN, mạng LAN nhằm đáp ứng đủ băng thông, đảm bảo tính ổn định, khả năng dự phòng để phục vụ các ứng dụng phần mềm đã được tái thiết kế và triển khai theo mô hình tập trung hóa.

1.2. Trang thiết bị công nghệ thông tin

- Đầu tư, nâng cấp trang thiết bị tin học thông thường cho các đơn vị Hải quan theo kế hoạch hàng năm (máy chủ nhỏ, máy trạm, máy in, UPS, máy tính xách tay, thiết bị phụ trợ CNTT, phần mềm hệ thống kèm theo);

- Đầu tư trang thiết bị CNTT chuyên dụng và trang thiết bị dự phòng cho Trung tâm dữ liệu của Tổng cục Hải quan;

Trang thiết bị, hạ tầng mạng đầu tư theo mô hình xử lý tập trung. Áp dụng công nghệ ảo hóa để tối ưu khả năng sử dụng các máy chủ đã triển khai tại các Cục Hải quan tỉnh, thành phố.

2. Ứng dụng công nghệ thông tấn trong nội bộ cơ quan Nhà nước

2.1. Triển khai tiếp nhận hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS) của Hải quan Nhật Bản: Hệ thống tự động hóa hải quan sẽ được tiếp nhận từ dự án tài trợ của Hải quan Nhật Bản, triển khai trong giai đoạn 2011-2014 bao gồm các khối thông tin (module) quản lý hải quan cốt lõi đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan của Việt Nam.

2.2. Ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ quản lý nghiệp vụ hải quan

- Đầu tư nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin theo mô hình xử lý tập trung hóa sử dụng kỹ thuật tích hợp hiện đại theo kiến trúc thông tin hướng dịch vụ (SOA) dựa trên nền tảng đường trục tích hợp hệ thống, đảm bảo việc nâng cấp, xây dựng, cài đặt mới các ứng dụng không gây xáo trộn lớn, vẫn đảm bảo các hệ thống đang vận hành ổn định, mở rộng các ứng dụng kết nối liên thông không làm tăng tải của hệ thống và gián đoạn các dịch vụ xử lý thông tin.

- Tích hợp hệ thống thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý Hải quan đối với cả thủ tục Hải quan truyền thống và thủ tục hải quan điện tử theo mô hình xử lý thông tin tập trung triển khai tại Tổng cục và một số Cục Hải quan đủ điều kiện trong giai đoạn 2012-2013 với các chức năng cơ bản:

+ Tiếp nhận khai hải quan điện tử (E-declaration);

+ Tiếp nhận thông tin manifest điện tử (E-manifest);

+ Thu thuế xuất nhập khẩu điện tử (E-Payment).

- Hệ thống tập trung gồm các chức năng hỗ trợ công tác quản lý hải quan cơ bản (tiếp nhận xử lý thông tin khai hải quan theo quy định tại Nghị định về thủ tục hải quan điện tử và các văn bản hướng dẫn có liên quan; quản lý giá, quản lý thuế xuất nhập khẩu, quản lý rủi ro, thông tin tình báo, kiểm tra sau thông quan,..) theo mô hình xử lý tập trung. Đảm bảo khả năng vận hành đến khi hệ thống VNACCS/VCIS đi vào hoạt động và sẵn sàng kết nối, xử lý thông tin với hệ thống VNACCS/VCIS;

- Triển khai mở rộng thủ tục Hải quan điện tử tại tất cả các Cục Hải quan tỉnh, thành phố, đến quý III năm 2013 đạt mục tiêu 85% các tờ khai Hải quan thực hiện bằng phương thức điện tử.

- Triển khai tiếp nhận thông tin hàng hóa xuất nhập khẩu; người, phương tiện xuất nhập cảnh trước khi đến cảng phục vụ thông quan trước khi hàng đến. Triển khai đối với cả đường không và đường biển.

- Mở rộng thu thuế xuất nhập khẩu qua Ngân hàng, triển khai tại 33 Cục Hải quan, tăng số lượng Ngân hàng tham gia phối hợp thu. Đến quý IV năm 2013, 60% tổng số thuế xuất nhập khẩu được thu bằng phương thức điện tử.

- Xây dựng, triển khai hệ thống thông tin thực hiện cơ chế một cửa quốc gia.

2.3. Xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung và hệ thống lưu trữ ngành Hải quan

- Xây dựng, nâng cấp và hoàn thiện các hệ thống cơ sở dữ liệu cơ bản hỗ trợ cho hệ thống công nghệ thông tin hải quan bao gồm:

+ Cơ sở dữ liệu thông tin tình báo và quản lý tuân thủ (quản lý rủi ro và kiểm tra sau thông quan).

+ Cơ sở dữ liệu trị giá hải quan.

+ Cơ sở dữ liệu quản lý thuế.

+ Cơ sở dữ liệu về hàng hóa xuất khẩu/nhập khẩu phục vụ thống kê nhà nước về hải quan.

+ Hệ thống thông tin quản lý Cơ sở dữ liệu Danh mục, Biểu thuế và Phân loại, mức thuế.

+ Các cơ sở dữ liệu tham chiếu khác phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan.

- Hệ thống thông tin Hải quan hướng đến mô hình triển khai tập trung tại Trung tâm cơ sở dữ liệu của Ngành.

- Lưu trữ vật lý được thực hiện tại trung tâm dự phòng. Tại Tổng cục Hải quan sẽ có hệ thống lưu trữ riêng để lưu trữ dữ liệu điện tử và các dữ liệu liên quan, được quản lý, truy cập theo thẩm quyền.

- Tham gia xây dựng cấu phần chống thảm họa của Hải quan (trung tâm chống thảm họa của cơ quan Hải quan) thuộc trung tâm chống thảm họa của Bộ Tài chính.

2.4. Đảm bảo an toàn thông tin

- Tiếp tục đầu tư, trang bị hệ thống an ninh an toàn (Router, Switch, Firewall, IPS, Thiết bị cân bằng tải, thiết bị giám sát an ninh tập trung và dò quét điểm yếu trong mạng, phòng chống Virus và mã độc hại) đảm bảo cho việc hoạt động của hệ thống nghiệp vụ đồng thời chuẩn bị cho việc tiếp nhận vận hành hệ thống VNACCS/VCIS;

- Xây dựng, ban hành, thực hiện, kiểm soát việc thực thi Bộ chính sách an toàn thông tin trong ngành Hải quan; quy trình hoá các hoạt động nghiệp vụ đáp ứng chuẩn an toàn thông tin ISO27000;

- Củng cố bộ máy tổ chức công nghệ thông tin ngành Hải quan, Tổng cục Hải quan và các Cục Hải quan phải có bộ phận chuyên trách đảm bảo an toàn thông tin; Tăng cường công tác tuyển dụng, đào tạo đội ngũ chuyên gia về an toàn thông tin;

- Xây dựng, duy trì, nâng cấp hệ thống kỹ thuật và nghiệp vụ bảo đảm an toàn thông tin: Hệ thống thông tin Hải quan phải đảm bảo lưu giữ cơ sở dữ liệu quốc gia về hàng hóa xuất nhập khẩu, đảm bảo an toàn quan hệ điện tử giữa các bên liên quan;

- Đa dạng hóa các hình thức truy cập, khai thác thông tin và phương thức làm việc trên hệ thống mạng phục vụ công tác quản lý Hải quan hiện đại;

- Cung cấp các dịch vụ để khai thác tối đa năng lực của hệ thống hạ tầng mạng.

2.5. Xây dựng, bổ sung quy định, quy chế về quản lý, khai thác và bảo trì các hệ thống thông tin

- Xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định về thủ tục Hải quan chung cho cả phương thức điện tử và truyền thống;

- Chuẩn hóa các tiêu chí, chuẩn trao đổi dữ liệu điện tử với các bên liên quan trên cơ sở tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế (WCO data set...);

- Xây dựng, thống nhất chuẩn trao đổi dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan và cung cấp chuẩn trao đổi chứng từ điện tử cho cộng đồng doanh nghiệp;

- Xây dựng, triển khai chính sách đảm bảo an ninh, an toàn cho toàn bộ hệ thống thông tin ngành Hải quan.

3. Ứng dụng Công nghệ thông tin phục vụ người dân và doanh nghiệp

- Cổng thông tin điện tử Hải quan trên Internet được xây dựng, vận hành là cổng thông tin duy nhất của hệ thống thông tin Hải quan kết nối với các bên liên quan.

- Xây dựng, cung cấp dịch vụ công của Hải quan Việt Nam trên mạng Internet đạt mức độ 4.

- Nghiên cứu, đề xuất cơ chế vận hành, quyền, nghĩa vụ của hệ thống dịch vụ truyền nhận dữ liệu điện tử với cơ quan Hải quan. Phối hợp với các cơ quan liên quan để triển khai hệ thống C-VAN.

4. Phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin

- Xây dựng và chuẩn hóa chức năng, nhiệm vụ của công chức chuyên trách công nghệ thông tin trong ngành Hải quan tại từng cấp, từng vị trí công tác;

- Quy hoạch và xây dựng đội ngũ lãnh đạo, phụ trách công nghệ thông tin đủ năng lực, trình độ quản lý, điều hành nhiệm vụ và các chương trình công nghệ thông tin của ngành;

- Xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn về công nghệ thông tin và kinh nghiệm, phương thức đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào từng lĩnh vực quản lý Hải quan;

- Đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ sử dụng, khai thác ứng dụng công nghệ thông tin cho 100% công chức, viên chức hải quan;

- Đề xuất các chính sách đãi ngộ và tuyển dụng công chức chuyên trách công nghệ thông tin có trình độ cao đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa ngành Hải quan.

5. Hình thành Trung tâm xử lý dữ liệu điện tử

Trên cơ sở Trung tâm cơ sở dữ liệu hải quan, hình thành Trung tâm xử lý dữ liệu điện tử ngành Hải quan là đơn vị sự nghiệp có lực lượng công chức chuyên trách công nghệ thông tin mạnh, với cơ chế đãi ngộ đặc thù đảm bảo duy trì, vận hành hệ thống thông tin ngành Hải quan (Hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống thông tin có liên quan).

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Kinh phí thực hiện các dự án, nhiệm vụ ứng dụng CNTT thuộc Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng CNTT ngành Hải quan được bố trí từ dự toán chi ngân sách hàng năm được cấp có thẩm quyền giao và từ các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

- Ngoài kinh phí từ ngân sách nhà nước, Tổng cục Hải quan chủ động huy động kinh phí từ các nguồn vốn khác cho các hoạt động ứng dụng CNTT phù hợp với pháp luật.

IV. GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI

1. Giải pháp tài chính và cơ chế đặc thù

- Xác định đầu tư cho hệ thống thông tin Hải quan không chỉ là đầu tư cho riêng ngành Hải quan mà còn để đáp ứng khả năng xử lý thông tin đáp ứng cơ chế một cửa quốc gia, kết nối hệ thống một cửa ASEAN. Cụ thể:

+ Đầu tư kinh phí đủ, ổn định cho xây dựng mới; nâng cấp, duy trì, đảm bảo vận hành hệ thống thông tin.

+ Có cơ chế đầu tư đặc thù, đảm bảo nâng cấp hệ thống đáp ứng sự thay đổi nhanh chóng của yêu cầu nghiệp vụ.

+ Nguồn kinh phí huy động cho việc thực hiện kế hoạch công nghệ thông tin được huy động từ nhiều nguồn khác nhau như: Ngân sách nhà nước, nguồn vốn ODA, tài trợ, viện trợ của nước ngoài. Trong đó, kinh phí từ nguồn ngân sách cho ngành Hải quan đóng vai trò chủ đạo. Ưu tiên áp dụng cơ chế hợp tác Công - Tư ở các dự án, công việc có thể thực hiện được.

- Giai đoạn 2012-2015, tập trung kinh phí đảm bảo triển khai hệ thống VNACCS/VCIS; nâng cấp các hệ thống thông tin đã triển khai (Thông quan điện tử, Kế toán thuế, Giá tính thuế, Quản lý rủi ro, thông tin tình báo, kiểm tra sau thông quan, thống kê) lên mô hình xử lý tập trung để kết nối, xử lý thông tin với hệ thống VNACCS/VCIS.

- Ngoài ra, để thực hiện nhanh các dự án nhưng đảm bảo tuân thủ đúng các quy định của pháp luật hiện hành, giao Tổng cục Hải quan đề xuất cơ chế đặc thù cho phép giản lược thủ tục đầu tư đảm bảo thời gian nâng cấp các hệ thống hiện tại để kết nối với hệ thống VNACCS/VCIS đúng tiến độ.

2. Giải pháp triển khai

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan trực tiếp chỉ đạo, điều hành và quản lý việc tổ chức triển khai các chương trình ứng dụng công nghệ thông tin theo kế hoạch hiện đại hóa ngành Hải quan.

Tổng cục Hải quan (Cục Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan) phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của Bộ (Cục Tin học và Thống kê Tài chính và Vụ Kế hoạch tài chính) để tổ chức thực hiện Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành hải quan giai đoạn 2012 - 2015. Các giải pháp triển khai chính Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành hải quan giai đoạn 2012 - 2015 như sau:

- Kết hợp chặt chẽ việc triển khai Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành hải quan giai đoạn 2012-2015 với Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 448/QĐ-TTg ngày 25/03/2011 và Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hoá ngành Hải quan giai đoạn 2011 - 2015 được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định số 1514/QĐ-BTC ngày 22/06/2011 để ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý Hải quan thực sự thúc đẩy cải cách hành chính và tăng hiệu quả của ứng dụng công nghệ thông tin.

- Tập trung nguồn lực thực hiện tiếp nhận và triển khai hệ thống tự động hóa hải quan  NACCS/VCIS do Hải quan Nhật Bản chuyển giao.

- Kết hợp quản lý nhà nước về công nghệ thông tin trong ngành Hải quan với việc phát triển hệ thống cung cấp các dịch vụ về công nghệ thông tin của ngành Hải quan.

- Tập trung về một đơn vị quản lý để đa dạng hóa các hình thức ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối hệ thống thông tin Hải quan với các trang thiết bị: Máy soi, camera, hệ thống định vị để nâng cao hiệu quả quản lý hải quan và đảm bảo đầu tư.

- Tăng cường phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức có liên quan để thực hiện các dịch vụ trực tuyến nâng cao hiệu quả của hệ thống thông tin hải quan.

- Triển khai các hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin; khuyến khích các công ty tin học xây dựng các ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu trên cơ sở các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, ngành Tài chính đã và sẽ được ban hành.

- Tích cực nghiên cứu tiếp thu kinh nghiệm từ Hải quan các nước tiên tiến.

3. Giải pháp môi trường chính sách công nghệ thông tin

- Phối hợp với các đơn vị chức năng thuộc Bộ Tài chính hoàn thiện các chính sách, cơ chế về quản lý công nghệ thông tin tạo điều kiện cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong ngành Tài chính nói chung và ngành Hải quan nói riêng.

- Xây dựng các quy chế, quy trình quản lý công nghệ thông tin đặc thù trong ngành Hải quan.

- Từng bước chuẩn hóa chức năng, nhiệm vụ, mô tả công việc trong từng lĩnh vực quản lý công nghệ thông tin của ngành Hải quan như: quản trị mạng, quản trị ứng dụng, quản trị Cơ sở dữ liệu,...

- Phối hợp với các đơn vị trong Tổng cục Hải quan xây dựng và hoàn thiện các quy chế về khai thác, sử dụng công cụ công nghệ thông tin trong công việc hàng ngày như: quy trình trao đổi, lưu trữ, xử lý văn bản điện tử, quy trình làm việc trên mạng, điều hành trên mạng, v.v...

4. Giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin đồng bộ, hiệu quả

Tổ chức kết hợp triển khai hệ thống phần mềm ứng dụng với nâng cấp hạ tầng mạng, truyền thông và các giải pháp an toàn, bảo mật trên quan điểm thống nhất, đồng bộ, hướng tới việc tích hợp, chuyển đổi sang hệ thống thông tin Hải quan tích hợp, tập trung.

Nghiên cứu giải pháp công nghệ mới để đề xuất đưa vào ứng dụng trong ngành Hải quan nhằm đảm bảo hệ thống công nghệ thông tin đạt tính hiệu quả, hiện đại và có tính kế thừa cao.

5. Giải pháp tăng cường nguồn nhân lực

- Hoàn thiện quy trình tuyển dụng, phát hiện, đào tạo, quy hoạch và bổ nhiệm, bố trí cán bộ để khắc phục việc thiếu công chức chuyên trách công nghệ thông tin trình độ cao và hạn chế tình trạng “chảy máu chất xám công nghệ thông tin” trong ngành Hải quan. Xây dựng chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng công chức chuyên trách công nghệ thông tin phù hợp với từng giai đoạn và từng lĩnh vực, từng địa phương nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu công việc. Bố trí công chức chuyên trách công nghệ thông tin gắn với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, dựa trên các tiêu chuẩn về chuyên môn, trình độ của cán bộ.

- Tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện chế độ đãi ngộ đối với cán bộ công nghệ thông tin có trình độ và năng lực chuyên môn tốt.

- Phối hợp với các tổ chức tư vấn về nguồn nhân lực để xây dựng các tiêu chí cho công chức chuyên trách công nghệ thông tin. Xây dựng môi trường đào tạo điện tử hoặc phối hợp với các tổ chức đào tạo về công nghệ thông tin thực hiện đào tạo cho nguồn lực công nghệ thông tin.

- Tăng cường tuyên truyền với mục tiêu nâng cao nhận thức của công chức Hải quan cũng như các bên liên quan về tầm quan trọng của đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tiến trình hiện đại hóa Hải quan. Xây dựng chương trình, nội dung đào tạo tập trung vào các đối tượng:

+ Cán bộ Lãnh đạo Hải quan các cấp về quản lý các hệ thống CNTT.

+ Tập trung đào tạo chuyên gia công nghệ thông tin có trình độ chuyên môn sâu trên các lĩnh vực phân tích thiết kế, phát triển và duy trì đảm bảo hệ thống.

+ Đào tạo công chức trực tiếp sử dụng hệ thống thông qua triển khai các hệ thống ứng dụng.

+ Đào tạo, hướng dẫn doanh nghiệp (bao gồm các doanh nghiệp phần mềm) trong phát triển, vận hành, kết nối với hệ thống thông tin Hải quan.

6. Giải pháp giám sát đánh giá

- Xây dựng cơ chế và chuẩn hóa chế độ kiểm tra, đánh giá tình hình ứng dụng công nghệ thông tin theo định kỳ để phân tích hiệu quả và những vấn đề còn yếu kém trong từng khâu, từng giai đoạn triển khai kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin nhằm khắc phục kịp thời các vướng mắc.

- Nghiên cứu áp dụng các phương pháp điều tra, đánh giá khoa học về ứng dụng công nghệ thông tin.

- Khai thác, thuê chuyên gia có kinh nghiệm trong việc giám sát hoạt động của hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đảo bảo duy trì hệ thống một cách bền vững, đồng bộ, hiệu quả và phòng tránh các sự cố ở mức cao nhất.

7. Nghiên cứu, học tập kinh nghiệm quốc tế

Tổ chức nghiên cứu, học tập, phân tích kinh nghiệm của Hải quan các nước tiên tiến có hệ thống tự động hóa hải quan để đúc rút kinh nghiệm, kiến thức áp dụng trong ứng dụng công nghệ thông tin của Hải quan Việt Nam.

V. TÀI LIỆU KẾ HOẠCH

Tổng cục Hải quan hoàn chỉnh, đóng dấu quyển tài liệu “Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành Hải quan giai đoạn 2012-2015” theo đúng nội dung được Bộ phê duyệt và gửi về Cục Tin học và Thống kê tài chính, Vụ Kế hoạch Tài chính mỗi đơn vị 01 bản.

Điều 2. Tổ chức thực hiện

1. Tổng cục Hải quan:

- Căn cứ Kế hoạch này xây dựng dự toán ngân sách ứng dụng CNTT hàng năm trình Bộ (qua Cục Tin học và Thống kê tài chính) để tổng hợp, cân đối ngân sách cho ứng dụng CNTT, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm. Thời gian gửi dự toán ngân sách hàng năm cho ứng dụng CNTT cùng thời gian gửi báo cáo dự toán ngân sách hàng năm của đơn vị.

- Kiểm tra, đánh giá, báo cáo định kỳ và đột xuất tình hình thực hiện Kế hoạch theo Quy chế báo cáo ban hành tại Quyết định số 977/QĐ-BTC ngày 5/5/2010 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

- Thực hiện theo đúng quy chuẩn, tiêu chuẩn về ứng dụng CNTT ngành tài chính, đảm bảo tuân thủ kiến trúc hệ thống thông tin tổng thể, kiến trúc cơ sở dữ liệu, kiến trúc hạ tầng truyền thông thống nhất ngành tài chính.

- Xây dựng và triển khai các dự án được phê duyệt theo quy định hiện hành của nhà nước và Quyết định số 2699/QĐ-BTC ngày 10/11/2011 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quy chế quản lý đầu tư ứng dụng CNTT tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp thuộc Bộ Tài chính; bảo đảm sự lồng ghép về nội dung, kinh phí với các chương trình, kế hoạch, dự án chuyên ngành đang triển khai (nếu có), tránh trùng lặp, lãng phí.

- Hàng năm đề xuất nhu cầu đào tạo (nội dung đào tạo và số lượng cán bộ cần đào tạo) qua Cục Tin học và Thống kê tài chính để tổng hợp trong chương trình đào tạo tin học chuyên sâu của Bộ Tài chính đảm bảo hình thành phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác CNTT của Tổng cục Hải quan có trình độ cao, đảm bảo đáp ứng yêu cầu công việc và có thể làm chủ công nghệ; trực tiếp quản lý và vận hành hệ thống CNTT của Tổng cục Hải quan.

- Căn cứ tình hình triển khai thực tế, nếu có phát sinh yêu cầu hoặc vướng mắc trong quá trình thực hiện, Tổng cục Hải quan đề xuất, báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính xem xét phê duyệt điều chỉnh các nội dung của Kế hoạch đảm bảo phù hợp với tiến độ và tình hình ứng dụng CNTT thực tế.

2. Cục Tin học và Thống kê tài chính:

- Hướng dẫn Tổng cục Hải quan xây dựng kế hoạch và dự toán ngân sách hàng năm cho ứng dụng CNTT.

- Thẩm định kỹ thuật các dự án, nhiệm vụ trong dự toán ngân sách hàng năm cho ứng dụng CNTT của Tổng cục Hải quan về mục tiêu, nội dung chuyên môn, tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định.

- Hàng năm, phối hợp với Tổng cục Hải quan rà soát, điều chỉnh thực hiện việc mua sắm, thay thế trang thiết bị CNTT theo quy định tại Thông tư liên tịch số 19/2012/TTLT-BTC-BKH&ĐT-BTTTT ngày 15/02/2012 của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện Chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan Nhà nước.

3. Vụ Kế hoạch - Tài chính

Cân đối, đảm bảo kinh phí ngân sách cho ứng dụng CNTT từ ngân sách nhà nước, chủ trì thẩm định, báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt danh mục dự toán kinh phí triển khai ứng dụng CNTT hàng năm phù hợp với tiến độ triển khai.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký. Thay thế Quyết định số 2173/QĐ-BTC ngày 31/8/2012 của Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt “Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng CNTT ngành Hải quan giai đoạn 2012 - 2015”. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này. 

PHỤ LỤC 01

DANH MỤC CÁC DỰ ÁN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI TỔNG CỤC HẢI QUAN THỰC HIỆN ĐẾN NĂM 2015
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2400/QĐ-BTC ngày 27 tháng 9 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Tài chính)

PHỤ LỤC 02

ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG CHI TIẾT TẠI KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN VÀ TRIỂN KHAI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN NGÀNH HẢI QUAN GIAI ĐOẠN 2012-2015

 (Ban hành kèm theo Quyết định số 2400/QĐ-BTC ngày 27 tháng 9 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Tài chính)