QUYẾT ĐỊNH

CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ SỐ 158/2003/QĐ-TTG NGÀY 31 THÁNG 7 NĂM 2003 VỀ VIỆC BAN HÀNH QUY CHẾ TẠM THỜI XỬ LÝ CÁC VỤ THƯ, BƯU PHẨM, BƯU KIỆN CÓ CHỨA CHẤT LẠ, VẬT LẠ NGHI LIÊN QUAN ĐẾN VŨ KHÍ SINH HỌC, HOÁ HỌC

THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ

Căn cứ Luật Tổ chức Chính phủ ngày 25 tháng 12 năm 2001;
Nhằm bảo vệ an toàn tính mạng, sức khoẻ của con người, tài sản, môi trường và hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức và công dân;
Theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công an và Bộ trưởng Bộ Bưu chính, Viễn thông,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Quy chế tạm thời xử lý các vụ thư, bưu phẩm, bưu kiện có chứa chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.

Điều 3. Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.

QUY CHẾ

TẠM THỜI XỬ LÝ CÁC VỤ THƯ, BƯU PHẨM, BƯU KIỆN CÓ CHỨA CHẤT LẠ, VẬT LẠ NGHI LIÊN QUAN ĐẾN VŨ KHÍ SINH HỌC, HOÁ HỌC
(Ban hành kèm theo Quyết định số 158/2003/QĐ-TTg ngày 31 tháng 7 năm 2003 của Thủ tướng Chính phủ)

Chương 1:

NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 1. Các chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học (trong Quy chế này viết tắt là chất lạ, vật lạ) là những chất, những vật nghi là có thể gây cháy, nổ, độc hại, gây phóng xạ; nghi có chứa các tác nhân sinh học (chất có chứa vi trùng, vi rút, vi khuẩn...) làm ảnh hưởng đến tính mạng, sức khoẻ của con người hoặc môi trường sống.

Đối tượng cần được phát hiện xử lý trong Quy chế này là những thư, bưu phẩm, bưu kiện có chứa chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học (trong Quy chế này viết tắt là vật gửi) :

- Được gửi đi, gửi đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trụ sở trên lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc đang vận chuyển trên máy bay, tàu thuỷ và các phương tiện giao thông vận tải khác của Việt Nam hoặc có treo quốc kỳ Việt Nam hoặc các phương tiện của nước ngoài đang neo đậu, quá cảnh qua Việt Nam; các cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài, tổ chức, cá nhân có thân phận ngoại giao của cơ quan đại diện nước ngoài có trụ sở trên lãnh thổ nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Được gửi từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trụ sở trên lãnh thổ nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra nước ngoài.

Điều 2. Quá trình thu giữ, giám định xử lý các vật gửi phải đảm bảo nhanh chóng, an toàn về tính mạng, sức khoẻ của công dân, tài sản nhà nước và công dân, bảo vệ môi trường theo đúng quy định của Quy chế này. Đồng thời phải đảm bảo bí mật nội dung thư tín, bưu phẩm, bưu kiện và quyền hợp pháp của công dân.

Điều 3. Cơ quan Công an có trách nhiệm tiếp nhận tin báo và xử lý về các vật gửi có chứa chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học.

Các cơ quan Y tế, Khoa học và Công nghệ, Quân đội có trách nhiệm phối hợp với cơ quan Công an trong việc giám định nhằm xác định và có kết luận nổ về các chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học.

Điều 4. Các kết luận giám định, kết quả sự việc chỉ được công bố công khai khi được phép của Bộ trưởng Bộ Công an.

Việc đưa tin trên các phương tiện thông tin đại chúng phải thực hiện theo đúng quy định của Luật Báo chí và Pháp lệnh Bảo vệ bí mật Nhà nước.

Chương 2:

TRÁCH NHIỆM CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC, CÁ NHÂN TRONG VIỆC PHÁT HIỆN, THÔNG BÁO VỀ CÁC VỤ VIỆC

Điều 5. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi vận chuyển vật gửi hoặc khi nhận vật gửi nếu có nghi vấn vật gửi có chứa chất lạ, vật lạ liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học cần kịp thời báo cho cơ quan Công an nơi gần nhất hoặc Cảnh sát 113. Đồng thời phải có văn bản tường trình với cơ quan Công an về những thông tin ban đầu về vụ việc xẩy ra và đề nghị của mình về việc được giám định, giải quyết.

Nếu vụ việc xảy ra và được phát hiện tại các đơn vị quân đội thì thực hiện theo chỉ thị, quy định, mệnh lệnh của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Cơ quan chức năng của Quân đội có trách nhiệm giải quyết hoặc đề nghị cơ quan Công an phối hợp giải quyết, nhưng phải thông báo kịp thời tình hình, thống kê vụ việc xẩy ra cho Công an địa phương nơi đóng quân biết để theo dõi và xử lý các vụ việc liên quan có hệ thống.

Điều 6. Nghiêm cấm các hành vi lợi dụng đường bưu chính để gửi các vật gửi hoặc tung tin không đúng sự thật về các vật gửi có chứa chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học nhằm gây hoang mang dư luận.

Chương 3:

TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC CƠ QUAN TRONG VIỆC TIẾP NHẬN TIN BÁO VÀ XỬ LÝ ĐỐI VỚI CÁC VỤ VIỆC

MỤC A. TIẾP NHẬN VÀ XỬ LÝ TIN BÁO

Điều 7. Cơ quan Công an khi nhận được tin báo phải nhanh chóng thẩm tra, xác minh tin báo và có trách nhiệm hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, cá nhân trình báo áp dụng các biện pháp tự phòng hộ, cách ly, bảo vệ mẫu vật và hiện trường; tiến hành các biện pháp bảo đảm an toàn cho người xung quanh; hướng dẫn và quản lý thông tin, ngăn chặn hậu quả và những ảnh hưởng xấu có thể xẩy ra.

Trường hợp các cơ quan, tổ chức, cá nhân mang vật gửi trực tiếp trình báo, thì cơ quan, đơn vị Công an được trình báo phải khẩn trương kiểm tra, tiếp nhận hiện vật và yêu cầu tổ chức, cá nhân có báo cáo tường trình bằng văn bản; đồng thời phải chuyển ngay vật gửi vào khu vực, phòng cách ly để đảm bảo an toàn về độc hại, phóng xạ, cháy, nổ hoặc vi trùng. Nếu đơn vị công an không có trách nhiệm trực tiếp giải quyết, phải báo cáo ngay với cấp trên có chức năng và thẩm quyền để có biện pháp xử lý tiếp theo.

Điều 8. Trường hợp những vật gửi được phát hiện, tiếp nhận từ cơ quan, tổ chức, cá nhân có thân phận ngoại giao hoặc trong cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế... tại Việt Nam, thì cơ quan Công an phải chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao giải quyết.

Cơ quan chức năng khi xử lý vụ việc, thu lượm, bảo quản mẫu vật phải lập biên bản cụ thể, có sự chứng kiến của đại diện cơ quan Ngoại giao, tổ chức quốc tế có vụ, việc xảy ra; phải làm đúng thủ tục pháp luật quy định.

MỤC B. BẢO VỆ VÀ KHÁM NGHIỆM HIỆN TRƯỜNG; KIỂM TRA XỬ LÝ CÁC NGUY HIỂM VỀ ĐỘC HẠI, PHÓNG XẠ, CHÁY, NỔ; THU GIỮ, BẢO QUẢN MẪU VẬT, DẤU VẾT

Điều 9. Khi nhận được tin báo, lực lượng Công an phải nhanh chóng đến hiện trường, tổ chức nắm tình hình và triển khai ngay các biện pháp bảo vệ hiện trường; cấp cứu nạn nhân (nếu có); kiểm tra và xử lý về độc hại, phóng xạ, vật nổ, chất cháy trong vật gửi; thu giữ mẫu vật sau khi đã xử lý nguy hiểm phóng xạ, nổ; thu thập các thông tin liên quan đến vụ việc; ghi lời khai của các nhân chứng và tiến hành khám nghiệm hiện trường nhằm phát hiện, thu lượm các dấu vết tội phạm để phục vụ cho công tác điều tra truy xét làm rõ vụ việc. Nếu cần thiết thì đề xuất biện pháp cách ly hiện trường với môi trường xung quanh.

Điều 10. Trường hợp cần thiết, cơ quan Công an tiếp nhận vật gửi có thể yêu cầu lực lượng chuyên môn của Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ giám định, tham gia giải quyết. Các cơ quan được yêu cầu phải đáp ứng các đề nghị của cơ quan Công an.

Điều 11. Đối với những hiện trường nơi đã thu giữ được vật gửi có chứa chất lạ, vật lạ nhưng cần phải khai thác ngay như trên máy bay, tầu thuyền hoặc ở các cơ sở của ngành bưu chính thì cơ quan y tế phải phối hợp với cơ quan quản lý máy bay, tàu thuyền, cơ sở bưu chính tiến hành tiêu độc, tẩy trùng, xử lý môi trường để giải phóng nhanh hiện trường.

Đối với các vật gửi phát hiện khi đang làm thủ tục thông quan, cơ quan Hải quan phải có trách nhiệm đề nghị cơ quan chức năng thu giữ, giám định và phải thông báo cho chủ vật gửi đó biết. Khi đã được các cơ quan chuyên môn xác định chính xác không liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học thì cơ quan Hải quan làm thủ tục hải quan để thông quan hoặc chuyển cho chủ sở hữu.

Trong mọi trường hợp khi mở vật gửi phải báo cho chủ sở hữu chứng kiến (trừ trường hợp vật vô chủ).

Điều 12. Trong thời gian kiểm tra, xác minh, nếu cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận vật gửi muốn biết nội dung trong vật gửi thì có đơn yêu cầu gửi đến cơ quan Công an có thẩm quyền. Cơ quan Công an có trách nhiệm thông báo chính xác nội dung trong vật gửi khi có đơn yêu cầu.

Điều 13. Các cơ quan, đơn vị và chính quyền địa phương nơi phát hiện vật gửi chứa chất lạ, vật lạ nghi liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học phải bố trí lực lượng phối hợp tham gia bảo vệ hiện trường và tạo mọi điều kiện để lực lượng chuyên môn thực hiện nhiệm vụ.

MỤC C. KIỂM TRA, GIÁM ĐỊNH VÀ XỬ LÝ CÁC TÁC NHÂN SINH, HOÁ; KHÁM NGHIỆM, GIẢI PHÓNG HIỆN TRƯỜNG; XÁC ĐỊNH ĐỘC TỐ HOẶC THÀNH PHẦN HOÁ HỌC; ĐIỀU TRA XỬ LÝ VỤ VIỆC

Điều 14. Sau khi tiếp nhận, kiểm tra, xử lý ban đầu các vật gửi có chất lạ, vật lạ, cơ quan Công an phải khẩn trương đóng gói mẫu vật, làm thủ tục trưng cầu và chuyển mẫu vật tới Trung tâm y tế dự phòng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc các Viện Pasteur, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để kiểm tra, phân tích, xác định các tác nhân sinh, hoá.

Điều 15. Các Trung tâm Y tế dự phòng, Viện Pasteur và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương khi nhận được yêu cầu kiểm tra, phân tích, xử lý các tác nhân sinh, hoá cần nhanh chóng tiếp nhận, tiến hành ngay việc kiểm tra và thông báo sớm nhất kết quả cho cơ quan yêu cầu.

Nếu nghi vấn có vi trùng hoặc kết quả kiểm tra dương tính, cơ quan y tế triển khai ngay biện pháp xử lý tẩy trùng, đảm bảo an toàn đối với mẫu vật cũng như đối với hiện trường; tổ chức kiểm tra sức khoẻ những người có liên quan.

Điều 16. Khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, các doanh nghiệp vận tải, các doanh nghiệp dịch vụ bưu chính có trách nhiệm ưu tiên vận chuyển mẫu vật nhanh chóng và an toàn.

Khi mẫu vật và hiện trường đã được các cơ quan chuyên môn, xử lý tẩy trùng hoặc kết quả kiểm tra kết luận là không liên quan đến vũ khí sinh học, hoá học lực lượng Công an khẩn trương hoàn thành công tác khám nghiệm, giám định giải phóng hiện trường, trả lại vật gửi (nếu không liên quan đến vụ việc phải tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ) cho chủ sở hữu.

ưViệc kiểm tra vật gửi, giám định mẫu vật phải được lập biên bản và đưa vào hồ sơ phục vụ công tác điều tra, giải quyết vụ việc.

Điều 17. Sau khi có kết quả kiểm tra, giám định các tác nhân sinh, hoá và hoàn thành việc xử lý tẩy trùng của cơ quan chuyên môn, cơ quan Công an có trách nhiệm tiến hành giám định để xác định độc tố hoặc thành phần hoá học; tiến hành hoặc hướng dẫn cách khử độc nếu có độc tố nguy hiểm.

Điều 18. Cơ quan Công an có trách nhiệm hướng dẫn các lực lượng tham gia, tiến hành xử lý, kiểm tra mẫu vật tránh những tác động có ảnh hưởng xấu tới việc phát hiện và thu lượm các dấu vết trên vật gửi. Cùng với việc giám định, cơ quan công an có trách nhiệm nghiên cứu, thu lượm các dấu vết trên vật gửi, mẫu vật và phải tổ chức ngay các hoạt động nghiệp vụ, hoạt động tố tụng hình sự để điều tra, kết luận vụ việc xẩy ra theo quy định của pháp luật.

Chương 4:

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Điều 19. Các Bộ, ngành, địa phương chủ động lập dự trù kinh phí từ nguồn kinh phí của Bộ, ngành, địa phương để phục vụ thực hiện việc xử lý vụ việc các vật gửi có chứa chất lạ, vật lạ. Đối với trường hợp xảy ra vụ việc phức tạp, yêu cầu kinh phí để xử lý vượt quá khả năng kinh phí đã cấp phải có báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ.

Hàng năm Bộ Tài chính có trách nhiệm tập hợp đề nghị của các Bộ, ngành báo cáo Chính phủ duyệt cấp kinh phí.

Điều 20. Các Bộ, ngành, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm được giao có hướng dẫn cụ thể thực hiện Quy chế này.

Điều 21. Cơ quan Công an các cấp phải thông báo địa chỉ liên lạc, số điện thoại cơ quan thường trực có trách nhiệm giải quyết công việc quy định tại Quy chế này cho nhân dân và các cơ quan, đơn vị đóng tại địa bàn để thuận tiện cho việc liên hệ.

Bộ Công an có trách nhiệm hướng dẫn cụ thể và kiểm tra, theo dõi, đôn đốc thực hiện Quy chế.

Điều 22. Trong quá trình thực hiện có khó khăn, vướng mắc, các Bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ (qua Bộ Công an). Bộ trưởng Bộ Công an có trách nhiệm tập hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét, quyết định.