KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 20/CT-TTG NGÀY 01/11/2022 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ ĐẨY MẠNH ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN TRONG XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ĐỌC, TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHO THIẾU NHI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi (viết tắt là Chỉ thị số 20);

Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 20 trên địa bàn tỉnh, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Xây dựng hệ thống thư viện với nòng cốt là thư viện công cộng và thư viện trường học trên địa bàn tỉnh phát triển mạnh về số lượng và chất lượng, là chủ thể trực tiếp xây dựng môi trường đọc thuận lợi, thân thiện, phát triển văn hóa đọc trong Nhân dân.

b) Chú trọng đổi mới trong tổ chức và hoạt động, triển khai mô hình phù hợp, khơi dậy đam mê, hình thành thói quen, xây dựng và phát triển kỹ năng đọc, kỹ năng tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi, góp phần thúc đẩy xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời.

2. Yêu cầu

a) Xác định vai trò, nhiệm vụ quan trọng của thư viện trong xây dựng và phát triển văn hóa đọc nói chung, kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi nói riêng.

b) Các cấp, các ngành cần quan tâm, đầu tư đúng mức, nhất là trong việc bố trí đủ quỹ đất, nhân lực, tài nguyên thông tin và các điều kiện cần thiết khác để thư viện triển khai hiệu quả các hoạt động phục vụ thiếu nhi.

II. NỘI DUNG, GIẢI PHÁP

1. Tiếp tục tập trung tổ chức thực hiện hiệu quả Luật Thư viện và các văn bản liên quan đến phát triển văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó đặc biệt chú trọng đến đối tượng thiếu nhi. Tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Công văn số 230/UBND-KGVX ngày 14/01/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc triển khai Luật Thư viện và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Xây dựng khung tài liệu hướng dẫn phù hợp với đặc thù của đối tượng thiếu nhi; tổ chức tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thư viện đáp ứng yêu cầu của thư viện hiện đại và đặc thù của thiếu nhi.

Củng cố, kiện toàn hệ thống thư viện trong các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục khác thuộc phạm vi quản lý theo hướng hiện đại, thân thiện, tạo thuận lợi tối đa cho người sử dụng là đối tượng thiếu nhi; bố trí đủ người làm công tác thư viện đạt chuẩn theo quy định.

Triển khai các biện pháp kiểm soát, sàng lọc thông tin, sản phẩm văn hóa có nội dung không phù hợp với lứa tuổi trẻ em, nhất là trên nền tảng công nghệ số; tăng cường tuyên truyền và triển khai các giải pháp kỹ thuật ngăn chặn thông tin xấu, độc hại trên không gian mạng có ảnh hưởng tiêu cực đối với trẻ em.

Tiếp tục triển khai có hiệu quả các Chương trình, Kế hoạch về phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, xây dựng xã hội học tập; từng bước xây dựng và phát triển thư viện, mô hình văn hóa đọc phù hợp với thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt (khuyết tật, mắc bệnh hiểm nghèo, thuộc diện hộ nghèo...).

2. Rà soát, nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để khuyến khích, thúc đẩy phát triển văn hóa đọc, cũng như hình thành xu hướng đọc trong thiếu nhi, trọng tâm là nâng cao kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin.

Kiện toàn, củng cố và phát huy tối đa chức năng, hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện theo các quy định, chỉ đạo của Trung ương và Kế hoạch số 360/KH-UBND ngày 09/9/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về kiện toàn, củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030.

Huy động sự tham gia, phối hợp triển khai có hiệu quả của các cơ quan, tổ chức liên quan (nhà trường, thư viện, nhà sách...) trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc; tăng cường vai trò của gia đình trong việc hình thành văn hóa đọc.

Đẩy mạnh tuyên truyền, nhất là trên nền tảng công nghệ số, phát huy ưu thế của mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc, đặc biệt là hình thành thói quen đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

3. Xây dựng điểm mô hình khuyến đọc, không gian đọc thân thiện với thiếu nhi; phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”.

Tăng cường tổ chức kết nối giữa các thư viện, cơ sở giáo dục và các cơ quan liên quan để huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình vào việc hình thành và duy trì thói quen đọc, nâng cao kỹ năng đọc và năng lực tiếp cận, xử lý thông tin cho thiếu nhi; chỉ đạo xây dựng, phát triển mô hình, liên kết các loại thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở trên địa bàn phù hợp với đối tượng thiếu nhi.

Đẩy mạnh các Chương trình, Đề án, Kế hoạch đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt có nội dung liên quan đến phục vụ phát triển văn hóa đọc như: Kế hoạch số 120/KH-UBND ngày 14/3/2017 về phát triển nguồn lực thông tin cho Thư viện tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025; Kế hoạch số 386/KH-UBND ngày 24/7/2018 về việc triển khai Nghị quyết số 08/NQ-CP ngày 24/01/2018 của Chính phủ và Chương trình số 30-CTr/TU ngày 22/5/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; Quyết định số 237/QĐ-UBND ngày 08/02/2021 về việc phê duyệt danh sách đơn vị đỡ đầu, hỗ trợ các xã trong Phong trào Đắk Nông chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 488/KH-UBND ngày 21/7/2021 về tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh...; trong đó xác định các nội dung liên quan để triển khai việc lồng ghép phù hợp, hiệu quả; phát triển hệ thống thư viện công cộng, thư viện cộng đồng, phòng đọc sách, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học, tủ sách pháp luật; hỗ trợ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong hệ thống thư viện và loại hình tủ sách.

Khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển thư viện và văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi, góp phần thúc đẩy thói quen đọc sách, nâng cao kỹ năng đọc và xây dựng xã hội học tập.

4. Biểu dương những tấm gương ham đọc, ham học; nhân rộng những mô hình tốt, cách làm hay, các sáng kiến ứng dụng đổi mới hoạt động thư viện trong xây dựng, phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi, đặc biệt là gắn với chuyển đổi số trong lĩnh vực thư viện.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, liên thông thư viện, xây dựng thư viện điện tử, cơ sở dữ liệu số, sử dụng công nghệ hiện đại hỗ trợ việc đọc và khai thác thông tin của thiếu nhi trong thư viện. Xây dựng và phát triển hệ thống thư viện theo Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 06/4/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về triển khai “Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; đồng thời, đẩy mạnh công tác lưu chiểu và trao đổi xuất bản phẩm điện tử, ấn phẩm phục vụ thiếu nhi; thực hiện công tác truyền thông về văn hóa đọc, tăng cường ứng dụng và triển khai nền tảng công nghệ số phục vụ chuyển đổi số trong thư viện.

Thực hiện đầy đủ chính sách, tiêu chuẩn về thư viện trong các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý và khung chương trình giáo dục bao gồm các giờ học ngoại khóa tại thư viện công cộng; đẩy mạnh xây dựng văn hóa học đường, phát triển văn hóa đọc trong học đường, gắn với xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó tập trung nâng cao tinh thần tự đọc, tự học, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận, tra cứu và xử lý thông tin cho thiếu nhi, đồng thời đưa hoạt động này thành nội dung của tiết học chính khóa phù hợp với từng cấp học.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

a) Chủ trì, phối hợp với Sở Nội vụ, Sở Tài chính đề xuất chính sách khuyến khích, thu hút phù hợp cho người làm công tác thư viện phục vụ thiếu nhi, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn.

b) Triển khai thực hiện Kế hoạch này phù hợp tình hình thực tế tại địa phương; xây dựng văn hóa đọc; thực hiện luân chuyển sách, báo phục vụ xe ô tô thư viện lưu động đa phương tiện trong hệ thống giáo dục và tại cơ sở, đặc biệt chú trọng đến đối tượng thiếu nhi đạt hiệu quả cao.

c) Hướng dẫn xây dựng các điểm mô hình khuyến đọc, không gian đọc thân thiện với thiếu nhi; phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách - gắn kết yêu thương” trên địa bàn tỉnh.

d) Hằng năm, phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam trên địa bàn tỉnh.

đ) Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và nghiên cứu, triển khai chuyển đổi số trong hoạt động thư viện theo Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 06/4/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh.

e) Định kỳ 03 năm tổ chức sơ kết, 05 năm tổ chức tổng kết, đánh giá thực hiện Kế hoạch này, tổng hợp, báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân tỉnh; kịp thời kiến nghị, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

a) Tiếp tục củng cố, kiện toàn hệ thống thư viện trong các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục khác thuộc phạm vi quản lý theo hướng hiện đại, thân thiện, tạo thuận lợi tối đa cho người sử dụng là đối tượng thiếu nhi; bố trí đủ người làm công tác thư viện đạt chuẩn theo quy định.

b) Xây dựng chính sách, tiêu chuẩn về thư viện trong các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý và khung chương trình giáo dục bao gồm các giờ học ngoại khóa tại thư viện công cộng; đẩy mạnh xây dựng văn hóa học đường, phát triển văn hóa đọc trong học đường, gắn với xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó tập trung nâng cao tinh thần tự đọc, tự học, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận, tra cứu và xử lý thông tin cho thiếu nhi, đồng thời đưa hoạt động này thành nội dung của tiết học chính khóa phù hợp với từng cấp học, bậc học.

c) Chủ trì hướng dẫn xây dựng và phát triển các nguồn học liệu mở cho các trường học tên địa bàn tỉnh.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

a) Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan, hàng năm tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh hướng dẫn việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam; hướng dẫn, định hướng các cơ quan báo chí, truyền thông triển khai các hoạt động thông tin, tuyên truyền về xây dựng văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập, khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, khuyến khích bạn đọc, nhất là thanh thiếu nhi tìm đến hệ thống thư viện để tham khảo sách, trau dồi kỹ năng đọc sách.

b) Tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu triển khai Quy chế phối hợp theo dõi, xử lý thông tin xấu độc trên môi trường mạng ban hành kèm theo Quyết định số 1019/QĐ-UBND ngày 16/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh; lưu ý việc tiếp nhận thông tin, phối hợp với cơ quan chức năng trong công tác điều tra, xử lý theo thẩm quyền hoặc triển khai các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn, gỡ bỏ đối với các nội dung không phù hợp với lứa tuổi trẻ em, nhất là trên môi trường mạng.

c) Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực in ấn, xuất bản phát hành, thông qua hoạt động thanh, kiểm tra hằng năm của Đội liên ngành phòng, chống in lậu để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm quy định của pháp luật trong hoạt động in, xuất bản, phát hành.

4. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phối hợp với các Sở, ngành, chính quyền địa phương, thư viện công cộng tăng cường tuyên truyền, tích cực tham gia thực hiện chính sách, tổ chức các hoạt động nhằm xây dựng môi trường đọc và phát triển năng lực đọc cho thiếu nhi; vận động các tổ chức thành viên tham gia hỗ trợ quản lý, vận hành các loại thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở phục vụ thiếu nhi.

5. Đề nghị Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh chỉ đạo các tổ chức Đoàn tổ chức các hoạt động hướng dẫn, thực hành kỹ năng tiếp cận thư viện, thư viện số, nguồn tri thức trên các nền tảng công nghệ số cho thiếu nhi, đặc biệt là thiếu nhi ở khu vực biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; xây dựng các không gian đọc, mô hình phát triển văn hóa đọc theo chủ đề trong hệ thống Đoàn, Hội, Đội toàn tỉnh; chủ động phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đơn vị liên quan xây dựng nội dung tuyên truyền nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của văn hóa đọc cho thiếu nhi.

6. Đài Phát thanh và Truyền hình Đắk Nông, Báo Đắk Nông

Tiếp tục triển khai xây dựng, đổi mới và phổ biến các chương trình, sản phẩm truyền thông về phát triển văn hóa đọc, chuyên mục về sách, trang bị kiến thức, kỹ năng đọc, kỹ năng tiếp cận, khai thác, sử dụng thông tin cho thiếu nhi.

7. Các Sở, Ban, ngành liên quan khác: Có trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao và theo quy định hiện hành; đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp, liên kết, hợp tác để tập trung phát triển văn hóa đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; nghiên cứu xây dựng thư viện thiếu nhi hoặc bộ phận của thư viện chuyên phục vụ thiếu nhi.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố Gia Nghĩa

a) Xây dựng chương trình, kế hoạch tiếp tục đẩy mạnh triển khai các chủ trương, chính sách phát triển văn hóa đọc, trong đó tập trung phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

b) Kiện toàn, củng cố và phát huy tối đa chức năng, hiệu quả hoạt động hệ thống thư viện công cộng cấp huyện, nhất là việc xây dựng thư viện, môi trường văn hóa đọc thân thiện và đạt chuẩn, phát triển tài nguyên thông tin phù hợp với đối tượng thiếu nhi, đa dạng sản phẩm thông tin và dịch vụ thư viện, tăng cường sự tham gia của thiếu nhi trong các hoạt động, sự kiện khuyến đọc, trải nghiệm với sách; từng bước xây dựng và phát triển thư viện, mô hình văn hóa đọc phù hợp với thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt (khuyết tật, mắc bệnh hiểm nghèo, thuộc diện hộ nghèo...).

c) Bảo đảm ngân sách, quỹ đất và các điều kiện cần thiết để phát triển thư viện trên địa bàn đạt chuẩn theo quy định với trọng tâm là hệ thống thư viện công cộng, thư viện trường học; tăng đầu tư, hỗ trợ cho các thư viện công lập có vai trò quan trọng để tập trung phục vụ, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; đẩy mạnh xã hội hóa để phát triển thư viện và văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi trên địa bàn, đồng thời khuyến khích, phát huy vai trò của thư viện và tủ sách cộng đồng tham gia phục vụ thiếu nhi tại cơ sở.

d) Tăng cường tổ chức kết nối giữa các thư viện, cơ sở giáo dục và các cơ quan liên quan để huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình vào việc hình thành và duy trì thói quen đọc, nâng cao kỹ năng đọc và năng lực tiếp cận, xử lý thông tin cho thiếu nhi; xây dựng, phát triển mô hình, liên kết các loại thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở trên địa bàn phù hợp với đối tượng thiếu nhi.

đ) Tăng cường công tác tuyên truyền, nhất là trên nền tảng công nghệ số, phát huy ưu thế của mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc, đặc biệt là hình thành thói quen đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Các Sở, Ban, ngành, đoàn thể liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố triển khai thực hiện. Định kỳ hàng năm báo cáo tình hình thực hiện về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp, báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định./.