KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN GIÁ TRỊ ĐA DỤNG CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050

Thực hiện Quyết định số 208/QĐ-TTg ngày 29/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (sau đây gọi tắt là Đề án); Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với các nội dung như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp trong Đề án nhằm phát huy tối đa các giá trị tổng hợp của hệ sinh thái rừng, góp phần mang lại hiệu quả tổng hợp về kinh tế, xã hội và môi trường; đồng thời, thúc đẩy phát triển bền vững các giá trị của hệ sinh thái rừng, góp phần bảo tồn thiên nhiên và chống biến đổi khí hậu thông qua đẩy mạnh thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững theo hướng đa mục tiêu, đa giá trị trên cơ sở quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên rừng phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

2. Yêu cầu

Các Sở, Ban, ngành, địa phương và đơn vị liên quan xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp chủ yếu để tập trung xây dựng các chương trình, dự án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng phù hợp với các hoạt động ưu tiên xác định tại mục V, Điều 1 Quyết định số 208/QĐ-TTg ngày 29/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ và đề ra mục tiêu, chỉ tiêu phấn đấu cụ thể sát với từng ngành, lĩnh vực, định hướng phát triển của địa phương; thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả việc thực hiện, bổ sung các nội dung, giải pháp khả thi nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp trong Kế hoạch này.

II. QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU

1. Quan điểm

- Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành; khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư tham gia đầu tư, khai thác, quản lý, sử dụng và chia sẻ lợi ích, giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, chủ rừng, người dân và toàn xã hội.

- Phát huy tiềm năng, thế mạnh và giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng trên cơ sở quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên rừng; đảm bảo phù hợp với quy luật phát triển tự nhiên và hài hòa giữa kinh tế, môi trường và xã hội; bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh.

- Phát huy các giá trị tổng hợp của hệ sinh thái rừng trên cùng một đơn vị diện tích; phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; phát triển các loại hình dịch vụ môi trường rừng, trong đó có dịch vụ hấp thụ, lưu giữ các-bon của rừng; phát triển lâm sản ngoài gỗ, dược liệu; phát triển các mô hình nông, lâm, ngư kết hợp dưới tán rừng.

- Khai thác giá trị của hệ sinh thái rừng gắn với tạo việc làm, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân ở khu vực có rừng; bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, tri thức bản địa của cộng đồng, góp phần giải quyết các vấn đề về xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng.

2. Mục tiêu

2.1. Mục tiêu chung

- Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng bền vững tài nguyên rừng; tạo việc làm, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống vật chất, tinh thần cho người làm nghề rừng và người dân sống gần rừng; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống, danh lam thắng cảnh và tri thức bản địa của cộng đồng địa phương; góp phần bảo đảm an ninh, quốc phòng.

- Phát triển các loại hình tổ chức sản xuất nông, lâm, ngư kết hợp hiệu quả, bền vững trên cơ sở khai thác tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương gắn với phát huy có hiệu quả tri thức bản địa nhằm nâng cao giá trị gia tăng từ rừng, tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ, góp phần tăng giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích sản xuất.

2.2. Mục tiêu cụ thể a) Đến năm 2030

- Tổ chức quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt diện tích rừng tự nhiên hiện có và phát triển lâm nghiệp bền vững phù hợp với Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia và quy hoạch tỉnh Quảng Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; phát triển đa dạng hóa các loại hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả, bền vững, tạo sức cạnh tranh cao cho ngành lâm nghiệp trên cơ sở khai thác hiệu quả các giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng, gắn với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của từng vùng, miền (vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi, trung du, đồng bằng, ven biển, hải đảo) góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho những người tham gia hoạt động nghề rừng, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Nâng tỷ lệ độ che phủ rừng đạt 61%. Phấn đấu khoanh nuôi phục hồi rừng khoảng 10.800 ha; tăng diện tích rừng trồng khoảng 3.000 ha (mỗi năm khoảng 500 ha); rà soát diện tích rừng tự nhiên, rừng trồng ngoài quy hoạch chưa thống kê để tham gia tính độ che phủ rừng và trồng cây phân tán bình quân 10 triệu cây/năm.

- Nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học trong các hệ sinh thái rừng; phát triển mở rộng diện tích rừng đặc dụng đến năm 2030 tăng khoảng 4.569,25 ha (từ 139.895,75 ha tăng lên 144.465,00 ha); Phục hồi và nâng cao chất lượng rừng ngập mặn ven biển (khoảng 200 ha) và xây dựng đề án tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

- Trồng rừng sản xuất nguyên liệu gỗ tập trung khoảng 150.000 ha, trong đó: phát triển trồng rừng gỗ lớn chiếm 30% (khoảng 45.000 ha) diện tích rừng sản xuất để đáp ứng cung cấp nguồn nhiên liệu gỗ hợp pháp cho thị trường đến năm 2030, đạt trên 20% (khoảng 30.000 ha) diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC.

- Giá trị tổng sản phẩm ngành lâm nghiệp trong tổng giá trị sản phẩm ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đạt 15,21%; trong đó: giá trị thu nhập từ rừng trồng là rừng sản xuất tăng bình quân khoảng 1,7 lần/đơn vị diện tích so với năm 2020 (bình quân từ 170 m³/ha/chu kỳ 10 năm); phát triển vùng sản xuất và cung ứng nguyên liệu Sâm Ngọc Linh với diện tích đạt trên 8.400 ha, tổng sản lượng Sâm Ngọc Linh đạt khoảng 100 tấn Sâm củ từ 05 năm tuổi trở lên/năm (diện tích khai thác khoảng 300 - 350 ha/năm). Phấn đấu 100% diện tích trồng Sâm Ngọc Linh đủ điều kiện được cấp mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý và tổ chức sản xuất hướng theo tiêu chuẩn của GACP-WHO (khoảng 15 - 30% diện tích sản xuất được chứng nhận GACP-WHO).

- Đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, huy động nguồn lực từ dịch vụ hệ sinh thái rừng, trong đó:

(i) Duy trì ổn định nguồn thu dịch vụ môi trường rừng (PFES) đạt trên 170 tỷ đồng/năm;

(ii) Phấn đấu thu hút khoảng 40-50 doanh nghiệp (dự án) đầu tư kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí tại các khu rừng đặc dụng, phòng hộ (hiện tại có 46/100 dự án đã triển khai) và gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn, các làng nghề truyền thống, văn hóa lịch sử.

(iii) Đẩy mạnh các hoạt động phục hồi rừng, làm giàu rừng, trồng rừng gỗ lớn đáp ứng yêu cầu về chức năng phòng hộ, đặc dụng, vừa tăng hấp thụ, lưu trữ các-bon rừng nhằm tạo ra tín chỉ các-bon rừng không những đóng góp vào NDC của Việt Nam (đóng góp do quốc gia tự quyết định) mà còn tham gia thị trường kinh doanh tín chỉ các-bon rừng trong nước và quốc tế; Thu hút các doanh nghiệp trong nước và quốc tế đầu tư vào lĩnh vực lâm nghiệp với các mô hình, giải pháp tăng cường khoa học công nghệ giảm phát thải nhằm giảm thiểu tác hại tiêu cực lên môi trường và hướng tới phát triển bền vững.

- Tất cả các ban quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ đều xây dựng và thực hiện phương án quản lý rừng bền vững.

- Phấn đấu thu hút trên 30.000 hộ gia đình tham gia bảo vệ, phát triển rừng, kinh tế rừng và phát triển dược liệu, lâm sản ngoài gỗ, trong đó có trên 70% tổng số lao động là người dân tộc thiểu số được tạo thêm việc làm; tỷ lệ lao động qua đào tạo, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chiếm 50%; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng 1,5 lần so với năm 2020.

b) Tầm nhìn đến năm 2050

- Đảm bảo quản lý, sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên rừng hiện có, tăng cường năng lực phòng hộ đầu nguồn các hệ thống sông, suối miền núi và phòng hộ vùng cát ven biển, hải đảo, giảm thiểu tác động của thiên tai, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học; phục hồi và nâng cao chất lượng, trữ lượng rừng, các hệ sinh thái rừng kết hợp phát huy các giá trị sinh thái đặc thù, duy trì ổn định tỷ lệ độ che phủ rừng trên 61% sau năm 2030.

- Trồng rừng gỗ lớn tăng ít nhất 50% tổng diện tích rừng sản xuất so với năm 2030 và tăng 50% diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ rừng FSC so với năm 2030. Khoanh nuôi phục hồi rừng tăng bình quân 1.500 ha/năm sau năm 2030.

- Tiếp tục duy trì, phát triển mở rộng diện tích trồng cây dược liệu dưới tán rừng tăng trên 50% để phục vụ cho các cơ sở chế biến và cung cấp nguồn nguyên liệu cho Trung tâm công nghiệp dược liệu của tỉnh. Phát triển Sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao, tạo nguồn thu quan trọng cho địa phương, góp phần tạo việc làm ổn định, nâng cao đời sống kinh tế xã hội cho người dân.

- Giá trị tổng sản phẩm ngành lâm nghiệp tăng bình quân 8%/năm; giá trị thu nhập từ rừng trồng là rừng sản xuất tăng 20-25% so với năm 2030. Giá trị thu nhập từ hoạt động sản xuất lâm sản ngoài gỗ, dược liệu tăng 2,0 lần trên một đơn vị diện tích so với năm 2030.

- Duy trì ổn định nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng; cho thuê môi trường rừng, kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí gắn với các loại hình du lịch cộng đồng bền vững sau năm 2030 và phát triển mạnh thị trường kinh doanh tín chỉ các-bon rừng để tái đầu tư phục vụ cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

- Thu hút mọi thành phần kinh tế, hộ gia đình, cá nhân tham gia bảo vệ và phát triển rừng, phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững, đa dạng hóa các sản phẩm nông lâm nghiệp, tăng giá trị kinh tế rừng, giải quyết việc làm, tăng thu nhập ổn định cho người dân, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, an sinh xã hội và ổn định tình hình an ninh chính trị.

III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI THỰC HIỆN

1. Đối tượng

- Đối tượng rừng: rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất.

- Đối tượng thực hiện và hưởng lợi: các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư có liên quan đến hoạt động phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng; đối tượng hưởng lợi trực tiếp là đồng bào dân tộc thiểu số, người dân miền núi, vùng ven biển, hải đảo, người làm nghề rừng và người dân sống gần rừng.

2. Phạm vi

Triển khai trên phạm vi toàn tỉnh, trọng tâm vào các hệ sinh thái rừng tự nhiên và phát triển rừng bền vững phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

IV. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Nhiệm vụ trọng tâm

1.1. Phát triển nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp và nâng cao giá trị cho ngành chế biến gỗ

- Phát triển vùng nguyên liệu gỗ tập trung theo hướng quản lý rừng bền vững phù hợp với quy hoạch và chiến lược phát triển lâm nghiệp của tỉnh gắn với phát triển đồng bộ ngành công nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ bền vững theo chuỗi giá trị từ trồng rừng, khai thác, chế biến và tiêu thụ sản phẩm đảm bảo, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng đáp ứng với yêu cầu không gây mất rừng, suy thoái rừng theo quy định của Châu Âu.

- Đẩy mạnh phát triển trồng rừng gỗ lớn, chuyển hóa từ rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn theo hướng chứng chỉ FSC, trong đó ưu tiên lựa chọn loài cây có thể phát triển thành gỗ lớn, ứng phó được thiên tai; có khả năng tạo ra mặt hàng thương hiệu có tính cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế và đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa.

- Triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển giống cây trồng lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh; tăng cường áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất từ khâu chọn, tạo giống, kiểm soát chất lượng nguồn giống; thực hiện các biện pháp kỹ thuật thâm canh để tăng năng suất và chất lượng rừng trồng, góp phần tăng cao tỷ trọng nguồn cung nguyên liệu gỗ hợp pháp từ rừng trồng trên địa bàn tỉnh để nâng cao giá trị cho ngành chế biến gỗ và đa dạng hóa các sản phẩm từ rừng trồng để cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế.

- Phát triển các dịch vụ logistic, trung tâm công nghệ cao, công nghệ chế biến tinh, chế biến sâu, tuần hoàn nhằm nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm gỗ để sản xuất các sản phẩm phục vụ cho tiêu dùng và xuất khẩu; từng bước giảm dần tỷ trọng các sản phẩm chế biến thô như sản xuất dăm gỗ xuất khẩu; khuyến khích sản xuất và sử dụng các sản phẩm gỗ từ rừng trồng trong nước.

1.2. Phát triển dược liệu và lâm sản ngoài gỗ

- Tiếp tục rà soát, bổ sung và thực hiện có hiệu quả cơ chế khuyến khích bảo tồn, phát triển Sâm Ngọc Linh và cây dược liệu khác trên địa bàn tỉnh, như: Nghị quyết số 09/2022/NQ-HĐND ngày 21/4/2022 của HĐND tỉnh Quảng Nam, Đề án triển khai thực hiện Chương trình phát triển Sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2050,… góp phần bảo tồn và phát triển cây Sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu khác, áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác mới, hiện đại gắn sản xuất với bảo vệ môi trường rừng, bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên.

- Phát triển vùng nguyên liệu tiềm năng và thu hút các doanh nghiệp lớn tham gia đầu tư trồng, phát triển các loại cây dược liệu để cung cấp nguyên liệu cho Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh với Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực và là vùng trọng điểm của cả nước về nuôi trồng, chế biến dược liệu, bảo đảm cung ứng nguồn nguyên liệu sản xuất thuốc và các sản phẩm từ dược liệu quý có chất lượng, an toàn, hiệu quả, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng và giá hợp lý, có sức cạnh tranh trên thị trường, từ đó góp phần ngăn chặn các trường hợp dẫn nhập, lai tạp các giống sâm bên ngoài vào khu vực bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh.

- Xây dựng, hoàn thiện các quy trình, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất giống, canh tác, chế biến các loài cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng, đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu về truy xuất nguồn gốc của các nước xuất khẩu gắn với phát triển rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng.

- Xây dựng và nhân rộng các mô hình trồng cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng có giá trị kinh tế cao tại một số huyện miền núi có diện tích rừng sản xuất, phòng hộ lớn như: Nam Trà My, Bắc Trà My, Phước Sơn, Nam Giang, Tây Giang, Đông Giang gắn với phát triển sinh kế bền vững; nghiên cứu thử nghiệm mô hình trên các lập địa phù hợp để đánh giá hiệu quả và có hướng nhân rộng trên địa bàn tỉnh gắn với cấp mã số vùng trồng cho các vùng nguyên liệu đối với diện tích đủ điều kiện để đảm bảo truy xuất nguồn gốc.

- Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến, xuất khẩu, bảo quản các sản phẩm dược liệu, lâm sản ngoài gỗ sau thu hoạch, áp dụng các công nghệ tiên tiến và hiện đại để tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm dược liệu, lâm sản ngoài gỗ, giảm thiểu lãng phí và ô nhiễm môi trường, sử dụng bền vững để phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng.

1.3. Phát triển các loại hình nông, lâm, ngư kết hợp

- Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển sinh kế; tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại và kinh tế dưới tán rừng gắn việc sản xuất với công tác bảo vệ rừng, tạo sinh kế cho người dân; tổng kết đánh giá và nhân rộng các mô hình sản xuất thành công, hiệu quả để chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức, tài liệu hóa các mô hình.

- Xây dựng các mô hình sản xuất nông, lâm, ngư kết hợp hiệu quả theo chuỗi sản xuất xanh, tuần hoàn và bền vững gắn với thích ứng với biến đổi khí hậu (như: mô hình cây bản địa đa mục tiêu như rừng Lim xanh, Giỗi, Ươi, Trám,… gắn với phát triển dược liệu dưới tán rừng, mô hình trồng Quế, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc kết hợp trồng cây dược liệu, mô hình trồng và chế biến chè dây, trồng các loại Nấm Linh chi… ); trong đó, áp dụng các quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn, biện pháp kỹ thuật canh tác hiệu quả, lựa chọn các loài cây trồng có giá trị cao, đa mục đích phù hợp với điều kiện địa phương và nhu cầu, thị hiếu của thị trường để nâng cao chất lượng cây trồng, vật nuôi, thủy sản và tối ưu hoá hiệu quả sử dụng đất, không gây mất rừng, suy thoái rừng và bảo vệ môi trường tự nhiên, đa dạng sinh học của hệ sinh thái rừng.

- Tổ chức hợp tác, liên kết sản xuất giữa các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng để hình thành nên chuỗi sản xuất, cung ứng bền vững, hiệu quả; xây dựng một số trung tâm OCOP cấp huyện; phát huy trách nhiệm và khuyến khích sự tham gia quản lý rừng và chia sẻ lợi ích của cộng đồng, bảo đảm hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia.

1.4. Phát triển các loại hình dịch vụ môi trường rừng

- Duy trì và phát triển các loại hình dịch vụ môi trường rừng đã thực hiện.

- Phát triển các loại hình dịch vụ môi trường rừng mới để mở rộng nguồn thu từ các loại dịch vụ môi trường rừng phù hợp với quy định của pháp luật, đặc biệt là dịch vụ hấp thụ và lưu giữ các-bon của rừng; giảm phát thải khí nhà kính từ hạn chế mất rừng và suy thoái rừng, quản lý rừng bền vững, tăng trưởng xanh.

- Phát triển dịch vụ bảo vệ, duy trì vẻ đẹp cảnh quan tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học hệ sinh thái rừng cho kinh doanh dịch vụ du lịch.

- Xây dựng và triển khai thực hiện Đề án kinh doanh tín chỉ các-bon rừng trên địa bàn tỉnh để tăng nguồn thu cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

- Hướng dẫn các chủ rừng xây dựng và tổ chức thực hiện Đề án kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí phù hợp với phương án quản lý rừng bền vững, quy hoạch, định hướng phát triển du lịch và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh; giảm thiểu các tác động tiêu cực của hoạt động du lịch sinh thái đối với công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng.

- Đẩy mạnh phát triển các mô hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí, du lịch khám phá, trải nghiệm thiên nhiên, đặc biệt ưu tiêu đầu tư phát triển các điểm tiềm năng du lịch của từng địa phương[1] gắn với các loại hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp, nông thôn, du lịch cộng đồng, du lịch làng nghề theo truyền thống, văn hóa, lịch sử từng vùng, miền và theo tập quán của đồng bào dân tộc miền núi, người dân vùng ven biển, vùng sông nước, hải đảo sống trong rừng và gần rừng[2].

- Tăng cường hợp tác giữa chủ rừng với cộng đồng, khuyến khích cộng đồng cùng tham gia quản lý, cung cấp dịch vụ, sản phẩm du lịch đảm bảo chia sẻ lợi ích công bằng đối với cộng đồng địa phương.

- Xây dựng và triển khai thực hiện Đề án bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số; phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch đặc trưng, đặc sắc, phong phú gắn với bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, phát huy giá trị thiên nhiên, lịch sử, văn hoá bản địa từng địa phương đảm bảo được tính kết nối vùng, liên vùng, liên kết các trung tâm lữ hành tạo nên các sản phẩm, hoạt động, thương hiệu du lịch gắn với văn hóa truyền thống địa phương, vùng địa lý.

- Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, tiếp thị, tuyên truyền giới thiệu qua các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội và trang thông tin điện tử về các sản phẩm du lịch sinh thái; tổ chức các sự kiện (hội thảo, hội nghị, hội chợ,

[1] Các điểm du lịch sinh thái tiềm năng như: Suối khoáng nóng A Păng, du lịch sinh thái Trường Sơn, Cổng trời Đông Giang, du lịch chinh phục đỉnh Ngọc Linh, du lịch khám phá cảnh quan thiên nhiên rừng - núi - sông suối - hồ đập; trải nghiệm tuần tra rừng cùng du lịch mạo hiểm với hệ thống thác, ghềnh đá thông qua việc thiết kế các tuyến tuần tra bảo vệ rừng, giám sát đa dạng sinh học, đặt bẫy ảnh trong rừng, du lịch sinh thái vùng ngập nước hồ Sông Đầm, Trường Giang, Vu Gia, Thu Bồn, vườn dừa Cẩm Thanh Hội An, du lịch sinh thái đảo Cù Lao Chàm,…

[2] Mô hình làng du lịch cộng đồng tại thôn Tà làng, xã Bhalêê, huyện Tây Giang; thôn BhơHôồng, xã Sông Kôn, huyện Đông Giang; thôn ĐhơRôồng, xã Tàlu, huyện Đông Giang, Làng du lịch cộng đồng dựa vào Cơ tu Nam Giang; Làng du lịch Đại Bình, Nông Sơn; Làng du lịch cộng đồng Lộc Yên, Tiên Phước, các làng nghề truyền thống tại Điện Bàn, Hội An,… triển lãm ảnh,...) để đưa thông tin đến du khách trong và ngoài tỉnh.

- Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xúc tiến, thu hút, kêu gọi các nguồn lực đầu tư trong xã hội tham gia phát triển bền vững du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong các hệ sinh thái rừng; hỗ trợ tạo việc làm, nâng cao sinh kế thông qua việc sử dụng lao động địa phương.

2. Giải pháp thực hiện

2.1. Về cơ chế, chính sách

a) Về cơ chế

- Xây dựng cơ chế tài chính bền vững, lâu dài cho phát triển ngành lâm nghiệp, ưu tiêu đảm bảo nguồn lực ngân sách đầu tư bảo vệ rừng, phát triển rừng, phục hồi rừng, bảo tồn các hệ sinh thái rừng gắn bảo tồn đa dạng sinh học, cải thiện sinh kế cho người dân.

- Xây dựng cơ chế thí điểm các mô hình kinh tế lâm nghiệp bền vững theo hướng ứng dụng khoa học, công nghệ cao, hiện đại trên địa bàn tỉnh.

- Có cơ chế hỗ trợ thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác về lâm nghiệp, hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc liên kết sản xuất, cơ chế trong tích tụ ruộng đất gắn với việc thành lập các vùng sản xuất tập trung và xây dựng thương hiệu sản phẩm; cơ chế phát triển thị trường chế biến thương mại gỗ và lâm sản.

- Xây dựng cơ chế ưu đãi, miễn, giảm thuế, phí, đơn giản hóa thủ tục hành chính về đăng ký đầu tư, thuê môi trường rừng, thuê đất, giao đất phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi nhằm thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào lĩnh vực phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, phát triển nông lâm kết hợp, trồng rừng gỗ lớn, rừng đa dụng, trồng cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ,…

- Xây dựng cơ chế đặc thù cho phát triển các loại hình du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với phát triển sản phẩm du lịch đặc thù phù hợp với tiềm năng, lợi thế tự nhiên, nét đặc sắc riêng về văn hóa truyền thống, con người của từng địa phương, từng vùng miền.

- Có cơ chế hưởng lợi đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khi tham gia quản lý, cung cấp dịch vụ, sản phẩm du lịch nhằm thu hút và khuyến khích sự tham gia các thành phần kinh tế vào công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng để nâng cao hiệu quả, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế ngành lâm nghiệp, đẩy nhanh quá trình xã hội hóa lâm nghiệp.

b) Về chính sách

- Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách của Trung ương và địa phương: Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược Phát triển Lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (Quyết định số 3059/QĐ-UBND ngày 25/10/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam); các chính sách đầu tư trong lâm nghiệp theo Nghị định số 58/2024/NĐ-CP ngày 24/5/2024 của Chính phủ; Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; Chương trình trồng 01 tỷ cây xanh, chính sách dịch vụ môi trường rừng,… ; hỗ trợ triển khai các Đề án như: phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, hiệu quả giai đoạn 2021-2030; Quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030; trồng rừng gỗ lớn kết hợp hỗ trợ gạo giai đoạn 2023-2025 và định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; phát triển các loài cây vùng cát ven biển thích ứng với biến đổi khí hậu; kinh doanh tín chỉ các-bon rừng sau khi được phê duyệt.

- Tiếp tục rà soát, kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, ban hành các chính sách về phát triển thị trường tín chỉ các-bon rừng; cho thuê môi trường rừng để nuôi, trồng cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, áp dụng hiệu quả giữa các văn bản luật để sớm khắc phục sự chồng chéo, vướng mắc.

- Xây dựng và triển khai định giá rừng, định giá đất gắn với rừng, thúc đẩy việc đăng ký đất, đăng ký tài sản trên đất là rừng và giá trị rừng làm căn cứ cho việc thế chấp và bảo hiểm đối với rừng trồng kinh doanh gỗ lớn, hạn chế rủi ro để người trồng rừng yên tâm đầu tư kinh doanh gỗ lớn.

- Có chính sách khuyến khích đầu tư, ưu đãi đầu tư, hỗ trợ đầu tư vào những dự án du lịch mang tính bền vững, phục hồi rừng, tạo cảnh quan; chính sách hỗ trợ vay vốn, giảm tỉ lệ lãi suất, hỗ trợ tiếp thị quảng bá, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực,… nhằm khuyến khích sự quan tâm đầu tư vào lĩnh vực du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí.

- Hỗ trợ kinh phí xây dựng các mô hình trồng rừng xen canh cây ngắn ngày, cây dược liệu dưới tán rừng tạo sinh kế bền vững, giúp người dân có thu nhập ổn định trong thời gian trồng rừng gỗ lớn. Hỗ trợ kinh phí cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững đối với rừng trồng gỗ lớn, để nâng cao giá trị gia tăng và tiếp cận được với thị trường thế giới.

- Khuyến khích đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng các loài giống cây trồng có năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với điều kiện lập địa, tập quán và trình độ canh tác của người dân.

- Có chính sách ưu đãi, hỗ trợ trồng rừng gỗ lớn, khuyến khích trồng rừng cây gỗ lớn cây bản địa, cây đa mục đích, chuyển hóa rừng sản xuất dăm gỗ sang kinh doanh gỗ lớn; đẩy mạnh phát triển diện tích rừng gỗ lớn và cấp chứng chỉ rừng (FSC).

- Tập trung đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các chính sách về phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững theo hướng đa mục đích, đa giá trị gắn với phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ môi trường rừng, chứng chỉ FSC.

- Đầu tư, phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng và dịch vụ hậu cần phục vụ phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; phát triển kinh tế dưới tán rừng và phát triển vùng nguyên liệu.

- Chính sách đào tạo nghề, dạy nghề cho lao động nông thôn phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ cho người dân phục vụ du lịch,… góp phần đưa du lịch nông thôn phát triển đột phá, hiệu quả, bền vững.

2.2. Về quản lý rừng và phát triển vùng nguyên liệu

- Tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia và Quy hoạch tỉnh Quảng Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 nhằm phát triển, bảo tồn và phát huy các giá trị hệ sinh thái rừng tự nhiên góp phần phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh và thích ứng với biến đổi khí hậu.

- Chủ rừng xây dựng và tổ chức thực hiện phương án quản lý rừng bền vững đảm bảo các hoạt động quản lý bảo vệ và phát triển rừng có sự tham gia rộng rãi của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; trong đó khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên rừng gắn với bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, góp phần nâng cao giá trị kinh tế, giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng.

- Tập trung bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng tự nhiên, trước hết là rừng đặc dụng và phòng hộ đáp ứng mục tiêu môi trường và kết hợp du lịch, nghiên cứu. Nâng cao hiệu quả rừng sản xuất, đáp ứng nguyên liệu cho công nghiệp chế biến gỗ và hình thành vùng nguyên liệu tập trung có quy mô vừa và lớn, đạt tiêu chuẩn bền vững. Phát triển sản xuất lâm sản ngoài gỗ, dịch vụ môi trường rừng, cải thiện sinh kế cho cộng đồng các dân tộc miền núi, vừa giúp bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai.

- Đẩy mạnh và hoàn thành công tác giao rừng, cho thuê rừng gắn với giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đảm bảo toàn bộ diện tích rừng và đất quy hoạch phát triển lâm nghiệp phải được giao, cho thuê đến từng chủ rừng nhằm khuyến khích, thu hút sự tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, các nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và phát triển kinh tế lâm nghiệp.

- Điều tra, đánh giá phân dạng lập địa đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh để xây dựng các mô hình bố trí loài cây trồng phù hợp với từng điều kiện lập địa (vùng ngập mặn, vùng cát ven biển,…), hệ sinh thái và có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; chú trọng nâng cao chất lượng giống cây lâm nghiệp, cây dược liệu nhằm nâng cao năng suất, giá trị của hệ sinh thái rừng.

- Xây dựng và triển khai thực hiện hiệu quả Đề án trồng rừng gỗ lớn cây bản địa kết hợp hỗ trợ gạo đến năm 2030 và những năm tiếp theo gắn với phát triển vùng nguyên liệu rừng trồng gỗ lớn, tập trung và sử dụng hợp lý, có hiệu quả diện tích đất lâm nghiệp quy hoạch phát triển rừng sản xuất; sớm hình thành vùng kinh doanh rừng gỗ lớn, lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu có năng suất, chất lượng cao, cung cấp nguyên liệu ổn định, lâu dài cho chế biến tại thị trường trong nước và xuất khẩu.

- Đẩy mạnh các hoạt động trồng rừng, tái trồng rừng, phục hồi rừng và làm giàu rừng, hạn chế mất rừng, suy thoái rừng để tạo ra trữ lượng các-bon rừng cho địa phương, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và tăng trưởng xanh.

- Trên cơ sở định hướng phát triển vùng kinh doanh gỗ lớn, nâng cao chuỗi giá trị rừng nguyên liệu, ưu tiên lồng ghép nguồn vốn của các chương trình, dự án để chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện hoàn thành mục tiêu đề ra trong Đề án; đẩy mạnh liên doanh, liên kết phát triển vùng nguyên liệu, trong đó chú trọng việc thành lập các hợp tác xã lâm nghiệp để thực hiện việc liên doanh, liên kết các hộ gia đình, cá nhân phát triển vùng nguyên liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho thực hiện quản lý rừng bền vững.

2.3. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi số ngành lâm nghiệp

- Các chủ rừng, chủ đầu tư dự án trồng rừng, phát triển dược liệu, lâm sản ngoài gỗ chú trọng nghiên cứu, áp dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất từ khâu chọn, tạo giống chất lượng, trồng, chăm sóc đến công nghệ chế biến nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị rừng trồng, đáp ứng sản lượng, chất lượng gỗ nguyên liệu ngày càng cao cho chế biến và các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ, dược liệu đáp ứng cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

- Áp dụng các biện pháp canh tác hiệu quả và quản lý chất lượng trong sản xuất kết hợp thâm canh trồng cây lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu dưới tán rừng để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất; sản xuất và thương mại các sản phẩm từ các hình thức này đảm bảo khai thác, bảo vệ và phát triển hợp lý tài nguyên thiên nhiên theo hướng bền vững các hệ sinh thái rừng.

- Áp dụng hiệu quả các quy trình, kỹ thuật, tiêu chuẩn, biện pháp lâm sinh, định mức kinh tế kỹ thuật vào lĩnh vực lâm nghiệp để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả các mô hình nuôi trồng, mô hình lâm sản ngoài gỗ, dược liệu, mô hình bố trí loài cây trồng ở vùng cát ven biển, trồng phục hồi rừng ngập mặn,…

- Tăng cường cải cách hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số trong lâm nghiệp; ứng dụng công nghệ, các trang thiết bị hiện đại vào phục vụ công tác theo dõi, giám sát, quản lý tài nguyên rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng; điều tra, kiểm kê, theo dõi diễn biến rừng và truy xuất nguồn gốc lâm sản; xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên rừng, số hóa quản lý và truy xuất nguồn gốc gỗ, lâm sản ngoài gỗ, dược liệu hợp pháp, cơ sở gây nuôi, trồng cấy nhân tạo, các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp để phục vụ hiệu quả cho công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý và kịp thời cung cấp thông tin, các hoạt động sản xuất, kinh doanh lâm nghiệp đến người dân và doanh nghiệp.

- Kêu gọi các dự án lâm nghiệp, các tổ chức quốc tế hỗ trợ, đầu tư xây dựng năng lực, hỗ trợ kỹ thuật cho việc quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng cho diện tích rừng trồng gỗ lớn, để đáp ứng yêu cầu của thị trường thế giới và nâng cao giá trị gia tăng ngành lâm nghiệp. Khuyến khích phát triển các loại hình sản xuất, kinh doanh lâm nghiệp bằng công nghệ tiên tiến và theo hướng sản xuất xanh, bền vững, tuần hoàn; xây dựng mô hình liên kết các hộ gia đình trồng rừng thông qua hợp tác xã, tổ hợp tác xã, hội nông dân; liên kết giữa chủ rừng nhà nước với các hộ gia đình để xây dựng mô hình cấp chứng chỉ rừng theo nhóm và giảm chi phí cấp chứng chỉ rừng.

2.4. Phát triển và nâng cao hiệu quả các hình thức tổ chức sản xuất

- Tổ chức đánh giá, tổng kết các mô hình phát triển kinh tế nông, lâm, ngư kết hợp; các mô hình hợp tác, liên kết sản xuất về trồng rừng gỗ lớn, phục hồi rừng, nâng cao chất lượng rừng tự nhiên kết hợp phát triển lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu, phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí,… qua đó lựa chọn các mô hình hiệu quả, phù hợp với tiềm năng, lợi thế và các giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương để nhân rộng và phát triển, phát huy được các giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng.

- Khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển các chuỗi liên kết bền vững, tổ chức sản xuất theo mô hình chuỗi sản phẩm, trong đó doanh nghiệp, hợp tác xã làm trung tâm đầu mối liên kết các nhóm hộ gia đình, cá nhân có rừng trồng, đất lâm nghiệp để trồng rừng kết hợp trồng dược liệu, lâm sản ngoài gỗ đảm bảo tuân thủ theo đúng quy trình kỹ thuật canh tác hiệu quả vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn sản xuất, yêu cầu của thị trường, vừa bảo đảm phát thải thấp, không gây mất rừng và ô nhiễm môi trường, các hệ sinh thái rừng được bảo tồn.

- Tăng cường trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực quản lý của Ban Quản lý rừng trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng bền vững tài nguyên rừng trong lâm phận được giao; tổ chức rà soát lập kế hoạch giao đất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp, khoán rừng cho tổ chức, cá nhân và hộ gia đình; thu hồi diện tích đất lâm nghiệp đã lấn, chiếm trái phép, xây dựng kế hoạch giao lại cho người dân địa phương để phát triển kinh tế lâm nghiệp theo quy định của pháp luật.

- Xây dựng kế hoạch và lồng ghép, triển khai các Chương trình đầu tư, phát triển vùng đệm tại các khu rừng đặc dụng và sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp tại các cộng đồng giáp các khu rừng phòng hộ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2025 theo Quyết định số 1558/QĐ-UBND ngày 09/6/2022 và Quyết định số 2148/QĐ-UBND ngày 10/10/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam để gắn kết cộng đồng địa phương tham gia và chia sẻ lợi ích trong hoạt động sản xuất lâm nghiệp, tạo công ăn việc làm, đảm bảo phát triển sinh kế bền vững lâu dài cho người dân.

- Phát triển rừng bền vững trên cơ sở tăng chất lượng cung ứng dịch vụ môi trường rừng, phát triển thị trường tín chỉ các-bon rừng, phát triển du lịch sinh thái, phát triển các mô hình trồng cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng để sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao nhằm tăng nguồn thu tái đầu tư cho công tác quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng và cải thiện sinh kế cho người dân, nhất là người đồng bào dân tộc thiểu số miền núi.

- Thúc đẩy và khuyến khích liên kết vùng, phát triển kinh tế lâm nghiệp, phát triển làng nghề, phát triển các loại hình du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử, cộng đồng, du lịch làng nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số gắn bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng địa phương để khai thác tổng hợp các giá trị của hệ sinh thái rừng.

2.5. Về đào tạo, tập huấn, tuyên truyền và nâng cao năng lực

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các chủ rừng, tổ chức, cộng đồng, hộ gia đình, cá nhân đăng ký tham gia trồng rừng sản xuất gỗ lớn và chuyển hoá rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững; hướng dẫn sử dụng nguồn giống sạch, có năng suất, chất lượng cao, cách thức áp dụng các mô hình thâm canh, nông lâm kết hợp hiệu quả, hỗ trợ truy xuất nguồn gốc xuất xứ đối với các sản phẩm nông sản đặc trưng trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng tài liệu và tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, quy trình, quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật chọn, tạo giống, nuôi trồng, chăm sóc cây trồng, vật nuôi nhằm phát triển đa dạng các mô hình kinh tế nông, lâm, ngư kết hợp, cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ trong các hệ sinh thái rừng gắn với duy trì, bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa bản địa của cộng đồng địa phương.

- Tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực cho lực lượng Kiểm lâm và các cơ quan chức năng trong kiểm tra, kiểm soát, truy xuất nguồn gốc lâm sản; tăng cường năng lực cho các bên liên quan, đặc biệt là chủ rừng, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân và các hộ nhận khoán bảo vệ rừng về quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí từ hệ sinh thái rừng.

2.6. Tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế

- Tiếp tục duy trì hợp tác, phối hợp với các Trường Đại học, Viện, Trung tâm nghiên cứu trong nước và các Tổ chức quốc tế để nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực lâm nghiệp, kết hợp đào tạo và chuyển giao công nghệ. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế gắn kết các tổ chức nghiên cứu khoa học với doanh nghiệp và người dân tham gia hoạt động sản xuất lâm nghiệp.

- Thúc đẩy hợp tác, phối hợp với các tổ chức quốc tế và phi chính phủ để tranh thủ sự hỗ trợ về kỹ thuật, nguồn viện trợ đầu tư cũng như hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút nguồn lực tài chính trong và ngoài tỉnh, hợp tác công tư cho phát triển trồng rừng gỗ lớn, phát triển dược liệu, lâm sản ngoài gỗ, phục hồi rừng tự nhiên, quản lý bền vững gắn với bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển sinh kế cộng đồng.

- Huy động và gắn kết các nguồn lực, thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư phát triển, lồng ghép các chương trình, dự án để nâng cao hiệu quả trong công tác bảo vệ phát triển rừng, trồng rừng gỗ lớn, cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ. Sử dụng có hiệu quả nguồn vốn đầu tư của nhà nước, vốn ODA, nguồn viện trợ, nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng và nguồn tài chính đầu tư liên doanh liên kết giữa doanh nghiệp với các hộ gia đình để đầu tư trồng rừng gỗ lớn nhằm hỗ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế lâm nghiệp.

- Tiếp cận và thúc đẩy phát triển thị trường các-bon rừng quốc tế, nhằm huy động nguồn tài chính cho quản lý rừng bền vững, bảo tồn và phục hồi rừng, hỗ trợ nâng cao thu nhập và ổn định sinh kế cho người dân địa phương.

- Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hợp tác đầu tư để phát triển vùng nguyên liệu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, phát triển công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản bền vững, hiệu quả, hiện đại, hội nhập thị trường toàn cầu; trong đó chú trọng ưu tiên sản xuất các sản phẩm tinh sâu, có thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, nguồn gốc xuất xứ, có sức cạnh tranh trên thị trường để phục vụ trong nước và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và đảm bảo tuân thủ hài hoà các chuẩn mực quốc tế.

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Từ nguồn ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) thông qua lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình, kế hoạch, dự án, đề án; nguồn ngân sách cấp hằng năm (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên) theo phân cấp Nhà nước hiện hành.

- Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng, cho thuê môi trường rừng, kinh doanh tín chỉ các-bon rừng và các dịch vụ môi trường rừng khác.

- Các nguồn xã hội hóa, tài trợ, viện trợ, nguồn vốn huy động từ các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

Đối với nguồn ngân sách nhà nước, việc lập dự toán ngân sách hàng năm được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và được bố trí vào dự toán ngân sách hàng năm của cơ quan được giao chủ trì nhiệm vụ.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Là cơ quan đầu mối, tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các công việc sau:

- Theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc việc triển khai thực hiện các đề án, dự án, kế hoạch có liên quan đang thực hiện trên địa bàn tỉnh; đồng thời xây dựng mới các đề án, dự án, kế hoạch lâm nghiệp cho giai đoạn 2025-2030 và định hướng đến năm 2050.

- Tổ chức hướng dẫn, giám sát, tổng hợp kết quả thực hiện, tham mưu báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện định kỳ và khi kết thúc giai đoạn thực hiện Đề án tại địa phương.

- Thường xuyên đôn đốc, đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch, đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện Kế hoạch, tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh đảm bảo hoàn thành các mục tiêu Kế hoạch đã đề ra.

- Tham mưu xây dựng và ban hành, hướng dẫn các quy trình, kỹ thuật, tiêu chuẩn, biện pháp lâm sinh, định mức kinh tế kỹ thuật trong chọn, tạo giống, nuôi trồng, chăm sóc cây trồng, vật nuôi.

- Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển rừng bền vững.

- Phối hợp với các cơ quan báo chí, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh và các Sở, ngành có liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch tuyên truyền nâng cao nhận thức về công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, các hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp.

2. Sở Tài chính

Trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan, đơn vị; Sở Tài chính tổng hợp, tham mưu trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định bố trí kinh phí theo phân cấp ngân sách và khả năng cân đối ngân sách để thực hiện Kế hoạch này.

3. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch trung hạn, kế hoạch hằng năm về nguồn vốn đầu tư công và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để triển khai thực hiện Kế hoạch theo quy định của Luật Đầu tư công và các quy định có liên quan.

4. Sở Tài nguyên và Môi trường

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho chủ rừng, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân theo đúng quy định pháp luật; rà soát ranh giới, xử lý các trường hợp chồng lấn diện tích đất đai để bảo đảm sử dụng đất ổn định, lâu dài, đúng mục đích.

5. Sở Khoa học và Công nghệ

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị có liên quan tổ chức nghiên cứu và chuyển giao triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học phục vụ cho lĩnh vực lâm nghiệp.

6. Sở Công Thương

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Sở, Ban, ngành liên quan xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện hiệu quả các hoạt động sinh kế cho người dân lưu vực các hồ thuỷ điện và phát triển thị trường, quảng bá và xúc tiến thương mại các sản phẩm lâm nghiệp.

- Hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm gỗ và lâm sản ngoài gỗ, dược liệu có chất lượng đáp ứng tuân thủ các thông lệ quốc tế.

7. Sở Y tế

- Chủ trì, phối hợp với các Ban ngành chức năng liên quan trên địa bàn tỉnh trong việc kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện theo nguyên tắc, tiêu chuẩn “Thực hành tốt nuôi trồng và thu hái dược liệu” (GACP) tại các cơ sở trồng trọt, thu hái, chế biến dược liệu hoạt động trên địa bàn tỉnh có hồ sơ công bố sản xuất dược liệu theo GACP.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, bổ sung danh mục các loài dược liệu có giá trị về y tế và kinh tế để tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành bổ sung vào danh mục các loài dược liệu có thể phát triển và tập trung đầu tư trên địa bàn tỉnh.

8. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Sở, Ban, ngành và địa phương tăng cường công tác xúc tiến quảng bá, tổ chức giới thiệu các hoạt động du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và trải nghiệm các loại hình du lịch khác trong rừng đến các công ty lữ hành quốc tế và lữ hành nội địa, tăng cường quảng bá du lịch trên các phương tiện truyền thông trong và ngoài tỉnh để thu hút khách du lịch.

- Hỗ trợ các địa phương xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch có nguồn gốc từ rừng gắn với nét văn hóa truyền thống của người dân địa phương.

- Thực hiện các giải pháp nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hóa để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch, cảnh quan thiên nhiên miền núi.

9. Sở Thông tin và Truyền thông

Chỉ đạo các cơ quan báo chí và hệ thống thông tin cơ sở phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan đơn vị có liên quan tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, truyền thông về phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng.

10. Ban Dân tộc tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Sở, Ban, ngành, địa phương bố trí lồng ghép các nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các chương trình, đề án, dự án có liên quan.

- Phối hợp với các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa về phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng nhằm phát triển kinh tế, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo; kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chương trình, chính sách về dân tộc và miền núi.

11. Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh

- Tiếp nhận và quản lý các nguồn tài chính ủy thác, nguồn tài chính hợp pháp khác ngoài ngân sách nhà nước được cấp thẩm quyền giao nhiệm vụ.

- Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Tuyên truyền, phổ biến các chính sách, quy định pháp luật liên quan đến chi trả dịch vụ môi trường rừng cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức nhà nước và các chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư.

- Phối hợp các đơn vị, ngành liên quan theo dõi diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng; hỗ trợ các hoạt động cập nhật, theo dõi diễn biến rừng; tổ chức thực hiện các hoạt động rà soát xác định diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng, các hoạt động kỹ thuật theo dõi, đánh giá chất lượng dịch vụ môi trường rừng; hỗ trợ các hoạt động nhằm mở rộng nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng.

- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng các bên liên quan trên địa bàn tỉnh cũng như việc nộp tiền chi trả của bên sử dụng dịch vụ môi trường rừng; hướng dẫn cụ thể cho các chủ rừng việc sử dụng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng đúng mục đích, hiệu quả và đúng quy định.

- Quản lý hiệu quả nguồn thu từ các loại dịch vụ môi trường rừng phù hợp với quy định của pháp luật.

12. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn quản lý.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về vai trò của việc phát triển, quản lý sử dụng bền vững các giá trị của hệ sinh thái rừng đến các tổ chức, cá nhân đang sinh sống trên địa bàn; phổ biến, khuyến khích người dân, các thành phần kinh tế tại địa phương tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học.

- Thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; xây dựng kế hoạch giao rừng, cho thuê rừng, cấp giấy chứng nhận sử dụng đất lâm nghiệp; quản lý chặt chẽ tình hình sử dụng rừng và đất lâm nghiệp đảm bảo thống nhất, đồng bộ quy định của pháp luật về đất đai và lâm nghiệp.

- Xây dựng và triển khai kế hoạch phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; trong đó chú trọng các hoạt động trồng rừng gỗ lớn cây bản địa gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững, phục hồi rừng tự nhiên, làm giàu rừng, phát triển lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu đặc trưng, các mô hình nông lâm kết hợp có hiệu quả.

- Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển rừng bền vững.

- Chủ động bố trí kinh phí theo phân cấp ngân sách để thực hiện Kế hoạch này.

13. Các Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ

- Xây dựng và tổ chức thực hiện tốt phương án quản lý rừng bền vững trong lâm phận quản lý; xây dựng các chương trình, dự án cụ thể phù hợp với tiềm năng, lợi thế của từng khu rừng đặc dụng, phòng hộ để phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng trong lâm phận được giao quản lý.

- Xây dựng đề án kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và thực hiện phương thức tự tổ chức hoặc liên doanh, liên kết tổ chức thực hiện.

- Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng bền vững tài nguyên rừng trong lâm phận được giao; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, áp dụng hiệu quả các quy trình, kỹ thuật, tiêu chuẩn, biện pháp lâm sinh, định mức kinh tế kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả các mô hình.

- Phối hợp chính quyền địa phương, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng theo đúng quy định pháp luật.

14. Các cơ quan truyền thông đóng trên địa bàn tỉnh

Phối hợp với các cơ quan đơn vị có liên quan tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, truyền thông, xây dựng và phát các bản tin, phóng sự, chương trình phát thanh, truyền hình chuyên đề về phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng.

Trên đây là Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; yêu cầu các Sở, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện. Trong quá trình triển khai thực hiện nếu có phát sinh khó khăn, vướng mắc đề nghị các cơ quan, đơn vị kịp thời phản ánh về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để được hướng dẫn, giải quyết hoặc tổng hợp tham mưu, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch cho phù hợp./.

PHỤ LỤC

KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN GIÁ TRỊ ĐA DỤNG CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050
(Ban hành kèm theo Kế hoạch số 6756/KH-UBND ngày /9/2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam)