KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN “CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG VĂN HÓA, NGHỆ THUẬT PHỤC VỤ VÙNG SÂU, VÙNG XA, BIÊN GIỚI, HẢI ĐẢO, VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ GIAI ĐOẠN 2021 - 2030” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Căn cứ Quyết định số 4452/QĐ-BVHTTDL ngày 31/12/2020 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2030”, theo đề nghị của Sở Văn hóa và Thể thao tại Tờ trình số 104/TTr-SVHTT ngày 01/3/2021, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2030” trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU

1. Mục đích:

- Tuyên truyền hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thông qua các hoạt động của Chương trình văn hóa, nghệ thuật;

- Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch.

- Xây dựng, tổ chức hiệu quả các hoạt động văn hóa, nghệ thuật nhằm nâng cao mức hưởng thụ và đời sống văn hóa cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số; góp phần xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc; tăng cường quan hệ hợp tác, đoàn kết hữu nghị giữa đồng bào các dân tộc vùng biên giới; phát huy vai trò làm chủ của đồng bào trong bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch.

2. Yêu cầu:

- Đổi mới phương thức tổ chức hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện mỗi địa phương.

- Tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đa dạng, phong phú, phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm thiết thực, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả; có sự thống nhất đồng bộ trong công tác chỉ đạo tổ chức thực hiện.

II. NỘI DUNG THỰC HIỆN

1. Khảo sát, thống kê, đánh giá thực trạng

Tổ chức khảo sát, điều tra thống kê về thực trạng hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật các dân tộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số để đưa ra các giải pháp phù hợp cho người dân được tham gia, hưởng thụ, sáng tạo các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; Lựa chọn, tổ chức hoạt động văn hóa, nghệ thuật ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện mỗi địa phương; Xây dựng mô hình điểm Câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật ở thôn, bản, làng và các khu dân cư vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số làm cơ sở nghiên cứu, nhân rộng. Thời gian khảo sát và đề xuất xây dựng các mô hình hoàn thành trong năm 2021.

2. Tổ chức hoạt động biểu diễn nghệ thuật (Biểu diễn nghệ thuật quần chúng và biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp)

- Tổ chức đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp và không chuyên đi biểu diễn phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn. Ưu tiên biểu diễn loại hình văn hóa truyền thống đặc sắc có nguy cơ bị mai một, thất truyền.

- Tổ chức liên hoan các đội tuyên truyền văn hóa của Bộ đội Biên phòng trong toàn tỉnh. Tham gia liên hoan cấp toàn quốc được tổ chức định kỳ 04 năm/lần. Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao điểm sáng văn hóa biên giới.

3. Tổ chức các ngày hội, giao lưu liên hoan, hội diễn văn hóa nghệ thuật

- Tham gia định kỳ ngày hội, giao lưu, liên hoan văn hóa, thể thao, du lịch vùng đồng bào các dân tộc thiểu số theo khu vực và toàn quốc giai đoạn 2021-2030 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

- Tổ chức các ngày hội, lễ hội, liên hoan, hội thi, hội diễn văn hóa, nghệ thuật quần chúng, chợ phiên đặc sắc của dân tộc cấp tỉnh, cấp huyện.

- Tổ chức các hoạt động liên hoan, giao lưu, hội thi văn hóa nghệ thuật quần chúng cơ sở, đặc biệt là các thôn, bản. Định hướng sưu tầm, bảo tồn các bài hát, điệu múa truyền thống, nghi thức diễn xướng dân gian, các giá trị văn hóa, các dân tộc trên địa bàn để truyền dạy cho lớp trẻ. Tổ chức liên hoan các câu lạc bộ văn nghệ dân gian trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

4. Tổ chức hoạt động điện ảnh ở cơ sở

- Tổ chức chiếu phim lưu động đảm bảo từ 02 đến 04 buổi/xã/năm.

- Xây dựng chuyên mục văn hóa, nghệ thuật dân tộc thiểu số và tổ chức truyền thanh trên hạ tầng truyền thông của Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh.

5. Tổ chức các cuộc thi, sáng tác về đề tài dân tộc thiểu số

- Tổ chức các cuộc thi, liên hoan, các cuộc vận động sáng tác văn học, kịch bản phim, kịch bản sân khấu, nhạc, thơ, ảnh, mỹ thuật, ca khúc, phát thanh, báo chí về đề tài dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số. Lựa chọn các tác phẩm có chất lượng nội dung tốt để phổ biến, tuyên truyền trong cộng đồng.

- Tổ chức các chuyến đi thực tế cho văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số 01 lần/năm.

6. Tổ chức hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc

- Đẩy mạnh hoạt động hệ thống thư viện, hỗ trợ các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số xây dựng tủ sách thư viện cấp xã và tại các đồn Biên phòng. Hàng năm trang bị, bổ sung sách, báo ấn phẩm văn hóa cho tủ sách thôn, bản. Đặc biệt chú ý tăng cường các loại sách song ngữ tiếng dân tộc. Thư viện các cấp phối hợp với các đồn biên phòng tổ chức phục vụ và luân chuyển sách đến với bạn đọc tại các điểm trường phổ thông, các xã và dịp thích hợp.

- Tổ chức các đợt thi đọc sách, các buổi bình thơ, nói chuyện về sách, các hội thi, giới thiệu tuyên truyền sách, kể chuyện sách tại các điểm vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số.

7. Tổ chức các hoạt động triển lãm, trưng bày

Tổ chức triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật, hiện vật, tư liệu, sách báo, sản phẩm văn hóa vào dịp lễ, tết các sự kiện trọng đại của đất nước, địa phương nhằm tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo cơ hội để nhân dân các dân tộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số được tiếp cận nhiều sản phẩm văn hóa nghệ thuật.

8. Tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống, phát triển du lịch

- Xây dựng các sản phẩm văn hóa truyền thống đặc sắc phục vụ du lịch góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và nâng cao đời sống kinh tế - văn hóa cho đồng bào trên địa bàn.

- Vận động các tổ chức, cá nhân hợp tác và đầu tư cho các hoạt động văn hóa nghệ thuật tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số; nghiên cứu tổ chức đoàn diễn viên, nghệ thuật các dân tộc thiểu số đi giao lưu, biểu diễn giới thiệu văn hóa truyền thống ở trong nước và nước ngoài.

- Tổ chức tuyên truyền hoạt động văn hóa nghệ thuật, chuyên mục phù hợp với vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn qua các phương tiện thông tin đại chúng. Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong hoạt động thông tin, tuyên truyền.

- Tổ chức ghi hình, thu âm, sản xuất đĩa DVD các hoạt động Chương trình văn hóa, nghệ thuật để phát sóng hoặc chuyển cho các trung tâm văn hóa và các thôn, bản làm tư liệu hoặc phát lại vào những ngày lễ, hội. Sản xuất ấn phẩm văn hóa, sách nghiệp vụ, các loại băng, đĩa có nội dung, hình thức phù hợp cấp cho các xã đặc biệt khó khăn, xã còn khó khăn.

9. Công tác nghiên cứu, bồi dưỡng

- Nghiên cứu, sưu tầm các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một, thất truyền để bảo tồn và phát huy.

- Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, phương pháp, kỹ năng triển khai các hoạt động của Chương trình văn hóa, nghệ thuật.

10. Công tác khen thưởng

Tổ chức tôn vinh, khen thưởng (vào dịp sơ kết và tổng kết kế hoạch) đối với tác giả có tác phẩm về đề tài dân tộc thiểu số đạt giá trị nghệ thuật, nhân văn. Tôn vinh các nghệ nhân có công trình truyền dạy văn hóa, nghệ thuật truyền thống dân tộc. Có hình thức động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích cao, có nhiều đóng góp trong việc tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp và được giao hàng năm cho các đơn vị, địa phương; kết hợp với các nguồn huy động xã hội hóa của các thành phần trong xã hội.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa và Thể thao

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương liên quan tổ chức triển khai thực hiện các nội dung nhiệm vụ trong kế hoạch; Xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể hàng năm triển khai thực hiện.

- Chỉ đạo Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh, Đoàn nghệ thuật Quảng Ninh xây dựng kế hoạch tổ chức các đợt chiếu phim lưu động, các hoạt động biểu diễn nghệ thuật phục vụ vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

- Tổ chức ngày hội, các cuộc liên hoan, hội thi, hội diễn văn hóa, nghệ thuật cấp tỉnh. Phối hợp với Hội Văn học Nghê thuật tỉnh phát động các cuộc thi sáng tác kịch bản, nhạc, thơ, ảnh về đề tài dân tộc, thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

- Tăng cường các hoạt động luân chuyển sách đến cơ sở phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

- Tổ chức, thành lập các đoàn nghệ thuật quần chúng không chuyên tham gia các cuộc Liên hoan, Ngày hội văn hóa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

- Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, phương pháp kỹ năng triển khai các hoạt động của Chương trình văn hóa, nghệ thuật.

- Nghiên cứu, sưu tầm các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một, thất truyền để bảo tồn và phát huy.

- Tham mưu xây dựng các cơ chế chính sách đặc thù hỗ trợ nghệ nhân, nghệ sỹ, già làng, trưởng thôn, bản, người uy tín trong việc truyền dạy văn hóa truyền thống cho lớp trẻ.

- Tổng hợp báo cáo sơ kết, tổng kết kế hoạch triển khai thực hiện đề án trên địa bàn tỉnh. Tổ chức tổng kết và đề xuất khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích cao, có nhiều đóng góp trong việc tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số.

2. Sở Thông tin và Truyền thông

- Hướng dẫn, đôn đốc các cơ quan báo chí, Trung tâm Truyền thông và Văn hóa các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, nội dung phù hợp với vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn trên các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống thông tin cơ sở, thông tin điện tử...Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong hoạt động thông tin tuyên truyền.

- Chỉ đạo Trung tâm Truyền thông tỉnh, Trung tâm Truyền thông và Văn hóa các huyện, thị xã, thành phố tổ chức ghi hình, thu âm, sản xuất đĩa DVD các hoạt động Chương trình văn hóa, nghệ thuật để phát sóng hoặc chuyển cho các trung tâm văn hóa và các thôn, bản làm tư liệu hoặc phát lại vào những ngày lễ, hội.

3. Sở Tài chính: Tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí để thực hiện các nội dung của Kế hoạch theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

4. Ban Dân tộc: Trên cơ sở lồng ghép các chương trình, đề án, dự án về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đầu tư xây dựng hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa thể thao cơ sở đạt chuẩn theo quy định.

5. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh

- Tổ chức liên hoan các đội tuyên truyền văn hóa các đồn Biên phòng trên địa bàn tỉnh và tham gia liên hoan toàn quốc. Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động “Điểm sáng văn hóa biên giới”. Tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế, du lịch.

- Chỉ đạo các đồn Biên phòng phối hợp với thư viện các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tổ chức phục vụ và luân chuyển sách đến với bạn đọc tại các điểm trường phổ thông, các xã, bản vào các dịp thích hợp.

6. Hội Văn học nghệ thuật tỉnh: Chủ trì tổ chức, phát động các cuộc thi sáng tác văn học, kịch bản, nhạc, thơ, ảnh về đề tài dân tộc, thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, đặc biệt mở các trại sáng tác cho văn nghệ sỹ người dân tộc, tổ chức các chuyến đi thực tế cho văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số 01 lần/năm; tổ chức cho văn nghệ sỹ của tỉnh đi sáng tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Chỉ đạo tổ chức khảo sát, điều tra thống kê về thực trạng hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật các dân tộc vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số tại địa phương. Xây dựng các mô hình điểm câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật ở thôn, bản vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số. Có kế hoạch đầu tư hỗ trợ trang bị âm ly, loa đài, máy chiếu, micro, máy phát điện để tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

- Nâng cao mức hưởng thụ văn hóa phát huy vai trò làm chủ trong xây dựng đời sống văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu. Mỗi thôn bản thành lập 01 đến 02 Câu lạc bộ văn hóa văn nghệ hoạt động hiệu quả và duy trì hàng năm tổ chức liên hoan, giao lưu các Câu lạc bộ 01 đến 02 lần phù hợp với điều kiện địa phương.

- Tổ chức các ngày hội, lễ hội, liên hoan, hội thi, hội diễn văn hóa nghệ thuật quần chúng ở cơ sở, chợ phiên đặc sắc của các dân tộc; các hoạt động trưng bày, triển lãm nghệ thuật nhằm tạo cơ hội để nhân dân vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số được tiếp cận nhiều sản phẩm văn hóa nghệ thuật.

- Thực hiện thống kê, rà soát và tiếp tục sưu tầm, bảo tồn các điệu hát, điệu múa truyền thống, tiếng nói, chữ viết, các nghề thủ công truyền thống, nghi thức diễn xướng dân gian, các giá trị văn hóa các dân tộc trên địa bàn. Tổng hợp báo cáo để Sở Văn hóa và Thể thao có cơ sở đề xuất chính sách hỗ trợ nghệ thân, nghệ sỹ, già làng, trưởng thôn, bản, người uy tín trong việc truyền dạy văn hóa truyền thống cho lớp trẻ.

- Tăng cường luân chuyển sách báo đến các xã, thôn, bản vùng sâu vùng xa phục vụ nhân dân. Tổ chức các đợt thi đọc sách, các buổi bình thơ, nói chuyện về sách, các hội thi, giới thiệu tuyên truyền sách, kể chuyện sách tại các điểm vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo.

- Bố trí nguồn kinh phí cần thiết để triển khai các hoạt động văn hóa, văn nghệ phục vụ vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo, vùng dân tộc thiểu số.

- Huy động, khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phối hợp tổ chức đa dạng các hoạt động văn hóa nghệ thuật tại địa phương.

Các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ của ngành, địa phương chủ động triển khai xây dựng kế hoạch hàng năm tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả về Ủy ban nhân dân tỉnh, qua Sở Văn hóa và Thể thao trước ngày 30/11 hàng năm để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.