KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2018-2020

Thực hiện Quyết định số 2545/QĐ-TTg ngày 30/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2017 - 2020, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2018-2020 với nội dung sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu tổng quát

- Tạo sự chuyển biến về thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn thành phố Hà Nội, làm thay đổi dần tập quán sử dụng tiền mặt trong xã hội, giảm chi phí xã hội liên quan đến tiền mặt.

- Đảm bảo an ninh, an toàn và hiệu quả hoạt động của các hệ thống thanh toán, các dịch vụ, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt; tạo lập cơ chế hiệu quả bảo vệ người tiêu dùng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.

- Thúc đẩy việc sử dụng thanh toán điện tử, giảm sử dụng tiền mặt trong các giao dịch thanh toán giữa các chủ thể của nền kinh tế (tổ chức, cá nhân, hộ gia đình và chính quyền).

- Nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước, minh bạch hóa các hoạt động thanh toán trong nền kinh tế và thu nhập cá nhân trong xã hội, góp phần vào công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và tội phạm kinh tế trên địa bàn thành phố Hà Nội.

- Góp phần xây dựng chính quyền điện tử, tạo cơ sở cho việc áp dụng dịch vụ hành chính công trực tuyến cấp độ 4; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã, các đơn vị sự nghiệp công lập để phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2. Các chỉ tiêu cụ thể

- Đến cuối năm 2020: 100% các siêu thị, nhà hàng, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ hoặc các hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt khác, cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng.

- Đến cuối năm 2020: 85% các đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và truyền thông chấp nhận thanh toán hóa đơn của các cá nhân, hộ gia đình qua các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.

- Đến cuối năm 2020: 60% cá nhân, hộ gia đình sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong mua sắm, tiêu dùng.

- Tập trung phát triển một số phương tiện và hình thức thanh toán mới, hiện đại phù hợp với khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa qua đó khuyến khích cũng như thúc đẩy người dân tham gia các dịch vụ thanh toán; tăng mạnh số người dân được tiếp cận các dịch vụ thanh toán; nâng tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng lên mức ít nhất 70% vào cuối năm 2020.

II. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU

1. Phát triển thanh toán điện tử và dịch vụ thanh toán bán lẻ

a) Tăng cường dịch vụ thanh toán thẻ

- Phát huy hiệu quả tính năng, tiện ích máy giao dịch tự động (ATM), tích hợp thêm tính năng thẻ ATM nhằm tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận với dịch vụ thẻ ngân hàng.

- Tiếp tục phát triển cả về số lượng, chất lượng cũng như hợp lý hóa mạng lưới và nâng cao hiệu quả hệ thống chấp nhận thẻ (POS); phát triển mạng lưới POS dùng chung và thiết bị di động (mPOS); tăng cường sử dụng thẻ thanh toán, ví điện tử trong thanh toán hàng hóa, dịch vụ.

- Mở rộng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại các cơ sở y tế, bệnh viện; Đẩy mạnh phát triển các hình thức thẻ học đường trong các cơ sở giáo dục đào tạo, trường học; Phát triển các loại thẻ phi vật lý, thẻ không tiếp xúc để thu phí cầu đường, mua xăng dầu, mua vé xe buýt, đi taxi,...

b) Phát triển thanh toán điện tử phục vụ thương mại điện tử

- Hoàn thiện, tăng cường kết nối giữa hạ tầng thanh toán điện tử của hệ thống ngân hàng với hạ tầng thanh toán của các đơn vị để đáp ứng tốt hơn yêu cầu thanh toán điện tử trong thương mại điện tử, tại các điểm bán lẻ và thanh toán hóa đơn hàng hóa, dịch vụ trực tuyến.

- Khuyến khích các cơ quan, đơn vị, người dân, doanh nghiệp sử dụng các dịch vụ của hệ thống thống thanh toán bù trừ điện tử tự động cho các giao dịch ngân hàng bán lẻ (ACH) để thanh toán trong hoạt động thương mại điện tử.

- Nâng cao chất lượng dịch vụ thương mại điện tử, đảm bảo an toàn, phòng ngừa rủi ro trong mua bán trực tuyến, tạo lập nền tảng cho phát triển các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.

- Khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng các phương tiện và hình thức thanh toán mới, hiện đại trong thanh toán hàng hóa, dịch vụ góp phần đẩy mạnh thương mại điện tử trên địa bàn Thành phố.

c) Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn

- Tổ chức, sắp xếp lại hệ thống ATM, POS ở những nơi điều kiện cho phép tại khu vực nông thôn như bệnh viện, trung tâm y tế, cửa hàng, cơ sở bán lẻ,...phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dân. Phát triển mạng lưới ATM ở khu vực nông thôn nhằm giúp người dân từng bước có thói quen sử dụng thẻ ATM.

- Đẩy mạnh phát triển, ứng dụng các phương tiện và mô hình thanh toán/ chuyển tiền hiện đại, dễ sử dụng và phù hợp với điều kiện ở nông thôn (thanh toán qua điện thoại di động, thiết bị kỹ thuật số,...) nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2. Đẩy mạnh thanh toán điện tử các dịch vụ hành chính công

- Đẩy mạnh trao đổi thông tin dữ liệu, kết nối giữa Kho bạc Nhà nước Hà Nội, Cục Thuế thành phố Hà Nội, Cục Hải quan thành phố Hà Nội với hệ thống ngân hàng thương mại trên địa bàn nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu phối hợp thu ngân sách nhà nước bằng phương thức điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền, doanh nghiệp và người dân thực hiện đa dạng, linh hoạt các dịch vụ thanh toán điện tử.

- Triển khai ứng dụng phương thức thanh toán điện tử tiên tiến tại các đơn vị hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập để thực hiện việc thu phí, lệ phí các dịch vụ hành chính, dịch vụ công trong lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông, điện, nước, viễn thông,... Ứng dụng phương thức thanh toán điện tử hiện đại đối với dịch vụ công trực tuyến.

- Đẩy mạnh phát triển và ứng dụng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán điện tử phục vụ chi tiêu công của các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước.

- Tiếp tục mở rộng triển khai trả lương, thu nhập qua tài khoản đối với cán bộ công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn toàn Thành phố.

- Có biện pháp vận động, khuyến khích cán bộ, công chức tăng cường sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt thông qua tài khoản (thực hiện chuyển khoản trực tiếp trên máy ATM, sử dụng thanh toán qua POS, sử dụng các dịch vụ thanh toán hiện đại khác).

- Tăng tỷ lệ chi trả trợ cấp xã hội, lương hưu vào tài khoản cá nhân người thụ hưởng, kết hợp với mở rộng các hình thức thanh toán mới, hiện đại, tiện lợi với chi phí hợp lý.

3. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn và bảo vệ người tiêu dùng trong thanh toán không dùng tiền mặt

a) Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt

- Tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hướng dẫn về thanh toán không dùng tiền mặt đến người dân, doanh nghiệp, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bằng các hình thức phù hợp, thiết thực, hiệu quả.

- Sử dụng mạng xã hội, các điểm bưu điện - văn hóa để tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hướng dẫn về thanh toán không dùng tiền mặt.

- Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chương trình phổ biến kiến thức về về tài chính, tiêu dùng, về an toàn bảo mật trong thanh toán. Các chương trình được xây dựng phù hợp với các đối tượng như người cao tuổi, người dân ở vùng nông thôn... để tạo điều kiện thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Thành phố.

b) Bảo vệ người tiêu dùng trong thanh toán không dùng tiền mặt

- Xây dựng lộ trình, kế hoạch đầu tư cho nguồn lực quản trị rủi ro, áp dụng các giải pháp, hệ thống công nghệ bảo mật uy tín, bảo đảm an toàn thông tin nhiều lớp, có chiều sâu nhằm đảm bảo an toàn trong thanh toán không dùng tiền mặt.

- Phân tích, đánh giá những rủi ro, những tồn tại, bất cập trong dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt nhằm bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt khách hàng thu nhập thấp ở khu vực nông thôn.

- Phổ biến kiến thức về các hành vi lừa đảo, biện pháp nhận biết rủi ro, cách phòng tránh và xử lý khi bị lợi dụng trong hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.

- Xây dựng kênh tiếp nhận, xử lý thông tin trực tuyến để người dân có thể phản ánh, cập nhật các hành vi gian lận, giả mạo, lừa đảo, biện pháp nhận biết rủi ro, cách phòng tránh và xử lý khi bị lợi dụng trong hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.

4. Kinh phí thực hiện

Đối với các đơn vị dự toán thuộc Thành phố, kinh phí thực hiện Kế hoạch do ngân sách Thành phố đảm bảo. Đối với các quận, huyện, thị xã, kinh phí thực hiện do ngân sách quận, huyện, thị xã đảm bảo. Đối với các đơn vị còn lại, kinh phí thực hiện kế hoạch do đơn vị tự đảm bảo.

III. NHIỆM VỤ CỦA CÁC ĐƠN VỊ

1. Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội

Phối hợp với các Sở, ngành liên quan trong việc chỉ đạo các đơn vị cung cấp dịch vụ phối hợp với các Ngân hàng thương mại triển khai hình thức thanh toán qua tài khoản ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt đối với các dịch vụ thiết yếu như tiền điện, nước, học phí, cước viễn thông, truyền hình,...

Chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các Ngân hàng thương mại trên địa bàn:

- Nghiêm túc thực hiện các quy định pháp luật, các chỉ đạo có liên quan của Trung ương và địa phương về hoạt động thanh toán nói chung, thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng; ban hành các văn bản quy định về quy trình nghiệp vụ, quản trị rủi ro về hoạt động thanh toán theo quy định của pháp luật, đồng thời tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển mạnh các phương thức thanh toán điện tử như ngân hàng trực tuyến, thanh toán qua Internet, điện thoại di động, thẻ thanh toán không tiếp xúc và chấp nhận thanh toán không tiếp xúc, thanh toán không tiếp xúc trên di động, thanh toán trường gần (NFC) trên di động, thanh toán dựa trên nền tảng công nghệ đám mây, thanh toán số và thương mại dựa trên thiết bị điện tử (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Chủ động tiếp cận khách hàng, trước hết là phân khúc khách hàng trong khu vực nhà nước và đối tượng quản lý của phân khúc khách hàng này để triển khai thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Sắp xếp phù hợp mạng lưới ATM và thực hiện giám sát hoạt động ATM đảm bảo chất lượng, an ninh, an toàn. Khi triển khai ATM lưu động cần đảm bảo an toàn đối với các thiết bị và các kết nối mạng không dây; có biện pháp ngăn ngừa việc giả mạo ATM lưu động và hướng dẫn khách hàng đặc điểm nhận biết (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Tiếp cận và phát triển dịch vụ thẻ đối với khách hàng ở khu vực nông thôn. Từng bước phát triển các dịch vụ thanh toán hiện đại để phục vụ thanh toán tiền điện, nước, cước điện thoại, viễn thông, truyền hình cáp, chi trả lương hưu, trợ cấp xã hội và các khoản thu khác như học phí, thuế nông nghiệp, thủy lợi phí... (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Tăng cường đào tạo cán bộ, nhân viên để có kiến thức, kỹ năng hướng dẫn khách hàng nắm bắt và sử dụng hiệu quả các dịch vụ, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

2. Các sở, ngành, quận, huyện, thị xã

- Quán triệt nội dung Kế hoạch đến các đơn vị trực thuộc, cán bộ, công chức, viên chức và doanh nghiệp, người dân trên địa bàn; có chủ trương khuyến khích, tạo điều kiện để các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý, các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh bán lẻ, người dân phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong: Thanh toán, chi tiêu công, thu phí dịch vụ công, chi trả trợ cấp xã hội, lương hưu, mở rộng việc trả lương, thu nhập qua tài khoản; khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tăng cường sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt (Thời gian thực hiện: Từ năm 2018).

- Phối hợp các Ngân hàng thương mại trên địa bàn mở rộng lắp đặt, ứng dụng thiết bị thanh toán điện tử tại các cơ quan, đơn vị để thu phí dịch vụ công (Thời gian thực hiện: 2018-2020).

- Tăng cường công tác đào tạo cán bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin để dễ dàng tiếp cận với các phương thức thanh toán điện tử hiện đại.

3. Sở Công Thương

- Triển khai các biện pháp nâng cao chất lượng dịch vụ thương mại điện tử, tạo lập nền tảng cho phát triển các dịch vụ thanh toán điện tử.

- Triển khai thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận, biên bản hợp tác, phối hợp giữa các sở, ngành liên quan để đẩy mạnh phát triển thanh toán điện tử, xây dựng chương trình thúc đẩy phát triển thanh toán điện tử tại các doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ hàng hóa và dịch vụ nhằm thúc đẩy thương mại điện tử.

- Phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội: Khuyến khích các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ có các hình thức động viên, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.

- Phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội hướng dẫn các đơn vị bán lẻ thuộc đối tượng quản lý triển khai thực hiện thanh toán dịch vụ bán lẻ bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt (Thời gian thực hiện 2018-2020).

4. Kho bạc Nhà nước Hà Nội

- Tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng thanh toán điện tử phục vụ chi tiêu công; thực hiện các khoản chi ngân sách qua thẻ chi tiêu công (Thời gian thực hiện 2018-2020).

- Tiếp tục mở rộng việc trả lương, thu nhập cho cán bộ công chức, lực lượng vũ trang qua tài khoản cá nhân (Thời gian thực hiện: 2018).

5. Cục Thuế thành phố Hà Nội

- Triển khai toàn địa bàn Thành phố phương thức nộp thuế điện tử đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh.

- Phối hợp với Công an thành phố Hà Nội để tiến hành thu thuế điện tử đối với thuế trước bạ ô tô, xe máy tiến tới đạt cấp độ 4 (Thời gian thực hiện 2018-2020).

6. Sở Tài chính

Tiếp tục phối hợp với Kho bạc Nhà nước Hà Nội đẩy mạnh việc thanh toán điện tử phục vụ chi tiêu công và các khoản chi ngân sách qua thẻ chi tiêu công (Thời gian thực hiện 2018-2020).

7. Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội

Thực hiện thu bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế thông qua các phương tiện thanh toán điện tử; đẩy mạnh kết nối với KBNN, các Ngân hàng Thương mại thực hiện thu/chi trả bảo hiểm xã hội đạt cấp độ 4; chi trả trợ cấp xã hội, lương hưu vào tài khoản cho các đối tượng thụ hưởng (Thời gian thực hiện 2018-2020).

8. Công an thành phố Hà Nội

- Phối hợp Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội và các đơn vị liên quan trong công tác đảm bảo an ninh, an toàn, phát hiện phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thanh toán.

- Phối hợp Kho bạc Nhà nước Hà Nội thu các khoản nộp phạt theo biên bản phạt vi phạm qua các ngân hàng thương mại. (Thời gian thực hiện 2018-2020).

9. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan thông tấn, báo chí tại địa phương thực hiện các chuyên mục, chuyên trang, chuyên đề tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chủ trương, chính sách, chỉ đạo của Trung ương và địa phương về thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn thành phố Hà Nội.

- Phối hợp các sở, ngành liên quan thực hiện: Tích hợp giải pháp thanh toán trực tuyến trên hệ thống dịch vụ công trực tuyến thành phố Hà Nội nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân có thể thanh toán trực tuyến dịch vụ công.

- Tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hướng dẫn về thanh toán không dùng tiền mặt, bảo vệ người tiêu dùng sử dụng dịch vụ thanh toán đến người dân, doanh nghiệp bằng các hình thức phù hợp, thiết thực, hiệu quả; gắn phát triển thanh toán không dùng tiền mặt với Chương trình xây dựng chính quyền điện tử; ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thu ngân sách, thu phí dịch vụ công và chi tiêu công của các cơ quan nhà nước (Thời gian thực hiện 2018-2020).

- Tổ chức tuyên truyền, vận động, khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thay đổi dần thói quen sử dụng tiền mặt, tăng cường sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt (Thời gian thực hiện 2018-2020).

- Xây dựng kênh tiếp nhận, xử lý thông tin trực tuyến để người dân có thể phản ánh kịp thời các hành vi gian lận, giả mạo, lừa đảo; phối hợp Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội cập nhật biện pháp nhận biết rủi ro, cách phòng tránh và xử lý khi bị lợi dụng trong hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt để phổ biến đến người tiêu dùng trên các phương tiện thông tin đại chúng (Thời gian thực hiện 2018).

10. Sở Y tế

Chỉ đạo các cơ sở y tế, bệnh viện phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn thực hiện chi tiêu công, thu viện phí,...bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

11. Sở Giáo dục và Đào tạo

Chỉ đạo các cơ sở đào tạo, trường học phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn đẩy mạnh phát triển các hình thức thẻ học đường để thu học phí, các dịch vụ và các khoản chi tiêu công bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

12. Sở Giao thông vận tải

Chỉ đạo các đơn vị thuộc đối tượng quản lý phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn phát triển các loại thẻ phi vật lý, thẻ không tiếp xúc để thu phí cầu đường, mua xăng dầu, mua vé xe buýt, đi taxi,...

13. Sở Xây dựng

Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và phối hợp UBND các quận, huyện, thị xã chỉ đạo các đơn vị thu giá dịch vụ nước sạch và dịch vụ vệ sinh môi trường phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn thực hiện thu bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

14. Ban Thi đua - Khen thưởng Thành phố

Xây dựng và áp dụng các hình thức thi đua, khen thưởng, xếp hạng, đánh giá doanh nghiệp bán lẻ, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán để khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Thành phố (Thời gian thực hiện 2018- 2020).

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội chịu trách nhiệm đôn đốc, phối hợp các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch, tổng hợp kết quả triển khai, khó khăn vướng mắc, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố.

2. Các Sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao:

- Chịu trách nhiệm triển khai kịp thời và hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ của Kế hoạch này; lồng ghép các nội dung về phát triển thanh toán không dùng tiền mặt vào các kế hoạch, đề án, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, sở, ngành.

- Trước ngày 01 tháng 12 hàng năm, có báo cáo kết quả thực hiện, gửi Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội để tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố theo quy định./.