KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “NÂNG CAO NHẬN THỨC CỘNG ĐỒNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG ĐẾN NĂM 2030” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH

Căn cứ Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai;

Căn cứ Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”;

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 860/TTr-SNN ngày 29/6/2021.

Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh với những nội dung như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Nâng cao nhận thức về thiên tai, năng lực ứng phó thiên tai cho đội ngũ làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền cơ sở và người dân vùng thường xuyên chịu tác động của thiên tai, góp phần xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai. Có ý thức chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng chống thiên tai nhằm góp phần thực hiện tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, giảm thiệt hại về người, tài sản, hạn chế sự phá hoại tài nguyên thiên nhiên, môi trường và di sản văn hóa do thiên tai gây ra, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững kinh tế, ổn định xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng trên địa bàn tỉnh

2. Yêu cầu

a. Đến hết năm 2025 phấn đấu đạt được những mục tiêu sau:

- Tổ chức triển khai thực hiện các văn bản hướng dẫn về cơ chế, chính sách liên quan tới các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.

- Đội ngũ giảng viên các cấp được trang bị đầy đủ kiến thức về thiên tai và năng lực để tổ chức, triển khai thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức về thiên tai, kỹ năng ứng phó thiên tai tại cộng đồng;

- Các khu vực thường xuyên và có nguy cơ cao xảy ra thiên tai xây dựng kế hoạch phòng tránh thiên tai, có hệ thống thông tin liên lạc và xây dựng lực

lượng nòng cốt có chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, lực lượng tình nguyện viên để hướng dẫn và hỗ trợ nhân dân trong công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai. Toàn bộ người dân trong khu vực được phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, tránh, ứng phó thiên tai.

b. Đến hết năm 2030, phấn đấu đạt được những mục tiêu sau:

- 100% cán bộ, công chức, viên chức khi tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh thuộc đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng được phổ biến về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai;

- 100% người dân ở các xã thường xuyên xảy ra bão, sạt lở đất, lũ, ngập lụt, hạn hán và ít nhất 50% người dân ở các khu vực khác được phổ biến kiến thức về thiên tai và kỹ năng phòng tránh thiên tai xảy ra trên địa bàn;

- 100% các bậc đào tạo phổ thông đưa nội dung phòng, tránh giảm nhẹ rủi ro thiên tai vào một số môn học để giảng dạy;

- 100% số xã, phường, thị trấn xây dựng và phê duyệt kế hoạch phòng, chống thiên tai phải có sự tham gia của cộng đồng.

- Phấn đấu 100% hộ gia đình được tiếp nhận đầy đủ thông tin về thiên tai và thông tin chỉ đạo phòng, tránh thiên tai.

II. THỜI GIAN VÀ PHẠM VI

1. Thời gian: Từ năm 2021 đến năm 2030.

2. Phạm vi: Triển khai thực hiện ở các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Trước hết tập trung tại các khu vực nguy cơ rủi ro cao, rễ chịu tác động của thiên tai.

III. NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH

Trên cơ sở mục tiêu, nội dung Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030” đã phê duyệt tại Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện một số nhiệm vụ cần thiết sau:

1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách, tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng

1.1. Xây dựng các văn bản pháp luật, hướng dẫn phù hợp và thống nhất về chế độ, chính sách tài chính, quản lý, tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, thông tin truyền thông nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền và người dân trong cộng đồng.

1.2. Hướng dẫn củng cố, kiện toàn và phát triển nguồn nhân lực thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin và truyền thông, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng tại các cấp.

1.3. Hướng dẫn, xây dựng nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai vào các chương trình đào tạo như bồi dưỡng kiến thức an ninh quốc phòng; giảng dạy cấp tiểu học, trung học và một số trường cao đẳng sư phạm, giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn.

1.4. Xây dựng tài liệu tập huấn về các hoạt động phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai tại cộng đồng; tài liệu tuyên truyền, truyền thông (bao gồm các giai đoạn chuẩn bị lập kế hoạch, phương án ứng phó, các hoạt động ứng cứu trong thiên tai, các hoạt động về khôi phục và phục hồi tái thiết sau thiên tai).

1.5. Xây dựng Bộ chỉ số theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện các hoạt động của Đề án.

2. Nâng cao năng lực cho cán bộ chính quyền các cấp về quản lý, triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng

2.1. Tổ chức phổ biến nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng vào kế hoạch bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh hàng năm.

2.2. Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ giảng viên, cán bộ, CC, VC trong công tác phòng, chống thiên tai ở các cấp, các ngành.

2.3. Tập huấn, hội thảo nâng cao kiến thức về thiên tai, kỹ năng phòng, chống thiên tai, tăng cường năng lực tuyên truyền cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, tuyên truyền viên Đài truyền thanh cấp huyện; cán bộ truyền thanh cấp xã; báo cáo viên, tuyên truyền viên, lực lượng xung kích cơ sở; tập huấn chuyên biệt cho các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương tại cộng đồng.

2.4. Thiết lập hệ thống đánh giá và giám sát các hoạt động về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai trong cộng đồng.

2.5. Trang bị các công cụ, thiết bị phục vụ công tác phòng, chống lụt bão, thiên tai cho các Sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các xã, phường, thị trấn và bộ dụng cụ giảng dạy về quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cho cho đội ngũ giảng viên, tuyên truyền viên, tình nguyện viên các cấp theo phân cấp.

3. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức; tăng cường năng lực cho cộng đồng về giảm nhẹ rủi ro thiên tai

3.1. Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai tới nhân dân và chính quyền cơ sở.

3.2. Thực hiện lồng ghép nội dung phòng chống thiên tai và một số môn học vào chương trình giảng dạy học sinh tiểu học, trung học và một số trường cao đẳng, đại học trên địa bàn.

3.3. Tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông đại chúng như báo Bắc Ninh, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh, mạng internet đồng thời nâng cao vai trò của trang thông tin điện tử http://www.bacninh.gov.vn trong hoạt động tuyên truyền, cập nhật thông tin và thu thập ý kiến phản hồi từ cộng đồng.

3.4. Xây dựng pano, bản đồ, biển báo khu vực thường bị thiên tai, các biện pháp cộng đồng phòng, tránh thiên tai; nâng cấp đường liên thôn liên xã, liên thôn.

3.5. Xây dựng các chương trình quản lý và hoàn thiện hệ thống thông tin liên lạc, cảnh báo sớm, kịp thời về thiên tai trong cộng đồng dân cư, nhất là hệ thống thông tin ở các địa bàn ven sông, ven các trục kênh lớn, khu vực trũng thấp.

3.6. Xây dựng phong trào thi đua giữa các đơn vị, địa phương, hàng năm có tổ chức đánh giá và nêu gương điển hình của các tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.

3.7. Xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai tại cộng đồng.

3.8. UBND cấp xã chủ trì, phối hợp với các phòng, ban liên quan xây dựng, cập nhật kế hoạch phòng chống thiên tai cấp xã theo quy định.

IV. NGUỒN VỐN THỰC HIỆN

Các sở, ngành, đơn vị, UBND cấp huyện, cấp xã, các địa phương được phân công chủ trì thực hiện các nhiệm vụ trong Đề án có trách nhiệm chủ động bố trí kinh phí trong nguồn ngân sách hàng năm được phê duyệt, lập dự toán bổ sung kinh phí; nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai tỉnh được thông báo và huy động các nguồn kinh phí hợp pháp khác theo quy định của pháp luật để tổ chức thực hiện Kế hoạch.

Việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện Kế hoạch theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và các quy định liên quan của Quỹ phòng chống thiên tai tỉnh.

Nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch được bố trí từ ngân sách nhà nước trong dự toán chi thường xuyên hàng năm, Quỹ Phòng chống thiên tai tỉnh và các nguồn lực hợp pháp khác theo quy định của pháp luật. Nguồn vốn thực hiện Kế hoạch bao gồm: Nguồn ngân sách trung ương, ngân sách địa phương (cấp tỉnh, cấp huyện); Quỹ phòng, chống thiên tai tỉnh; nguồn hỗ trợ, tài trợ từ các Chính phủ và các tổ chức quốc tế; nguồn huy động từ các tổ chức, cá nhân theo quy định pháp luật, trong đó:

1. Ngân sách trung ương hỗ trợ, ngân sách địa phương (cấp tỉnh, cấp huyện) và Quỹ phòng, chống thiên tai tỉnh để triển khai thực hiện các nhiệm vụ đào tạo, tập huấn, diễn tập; thông tin, tuyên truyền; xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ phòng, chống và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai; đánh giá rủi ro thiên tai và lập kế hoạch phòng chống thiên tai cấp xã theo quy định pháp luật.

2. Nguồn vốn hỗ trợ, tài trợ từ các tổ chức quốc tế để triển khai các hoạt động thông tin, tuyên truyền; giám sát, đánh giá; sinh kế bền vững trước thiên tai; thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng công trình quy mô nhỏ và các hoạt động liên quan khác (nếu có).

3. Nguồn vốn huy động từ các tổ chức, cá nhân hảo tâm theo quy định của pháp luật để xây dựng cơ sở hạ tầng về thông tin truyền thông, mua sắm trang bị dụng cụ hỗ trợ cho đội ngũ giảng viên, tuyên truyền viên; lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm phòng, chống thiên tai tại cộng đồng; thiết lập, cập nhật bản đồ rủi ro thiên tai cấp xã, thôn.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chủ trì tổ chức, hướng dẫn thực hiện kế hoạch này, có trách nhiệm:

- Xác định mục tiêu, nội dung, kinh phí cần thiết, các giải pháp, biện pháp cần thực hiện hàng năm, 05 năm; phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính để đề xuất kinh phí đầu tư trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét phê duyệt;

- Chủ trì là cơ quan đầu mối các ngành liên quan, phối hợp biên soạn tài liệu; phối hợp, ứng dụng khoa học công nghệ nhất là công nghệ thông tin trong quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng.

- Hướng dẫn kiểm tra, đôn đốc các Sở, ban, ngành, đoàn thể, các huyện, thị xã, thành phố việc thực hiện Kế hoạch. Định kỳ hàng năm tổ chức sơ kết, đánh giá rút kinh nghiệm, tổng hợp báo cáo kết quả, tiến độ cho Ủy ban nhân dân tỉnh và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

2. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh), các Sở, ngành, đơn vị liên quan và các địa phương thực hiện việc hướng dẫn, đưa nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai vào kế hoạch bồi dưỡng an ninh - quốc phòng cho đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư.

3. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Thường trực Ban Chỉ huy PCTT & TKCN tỉnh tham mưu, hướng dẫn cơ chế huy động và tiếp nhận nguồn vốn hợp pháp từ các nguồn khác nhau trên địa bàn tỉnh phục vụ cho hoạt động, nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin truyền thông về phòng chống thiên tai.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động Thương binh và Xã hội

- Phối hợp với Thường trực Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các Sở, ngành,
đơn vị liên quan tham gia biên soạn tài liệu, phối hợp tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức cho giảng viên, giáo viên kiến thức về phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

- Chỉ đạo các cấp học, địa phương lồng ghép một số nội dung phòng,
chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giáo dục, môn học
để giảng dạy ở các cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và một
số trường đại học, cao đẳng sư phạm, giáo dục nghề nghiệp, phù hợp với loại hình thiên tai thường xảy ra trên địa bàn các địa phương trong tỉnh.

- Chỉ đạo xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho học sinh, trang bị thiết bị, dụng cụ học tập và cơ sở hạ tầng giáo dục phù hợp khi xảy ra các tình huống thiên tai.

5. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chủ trì, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác truyền thông, tuyên truyền, đưa tin trong phòng, tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai; phối hợp, thực hiện các chương trình truyền thông về giảm nhẹ rủi ro thiên tai từ cộng đồng; nghiên cứu xây dựng, đề xuất phương án hỗ trợ cung cấp dịch vụ viễn thông trong nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

- Chỉ đạo, phối hợp các cơ quan thông tấn, báo chí và hệ thống thông tin cơ sở các cấp xây dựng kế hoạch, dành thời lượng phát sóng tuyên truyền nội dung của Đề án, các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng chống.

6. Các Sở, ban, ngành

Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, các sở, ban, ngành chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh), Ủy ban nhân dân các địa phương để tổ chức thực hiện Đề án. Chủ động bố trí kinh phí trong phạm vi dự toán được giao hàng năm để thực hiện các nhiệm vụ.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Xây dựng chương trình thực hiện Kế hoạch nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng phù hợp với từng địa bàn.

- Chủ động huy động các nguồn lực bổ sung, lồng ghép với các hoạt động có liên quan đến cộng đồng dân cư và quản lý rủi ro thiên tai, chương trình đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn để đạt được mục tiêu của Kế hoạch;

- Đảm bảo sử dụng đúng mục tiêu, có hiệu quả kinh phí đầu tư, thực hiện chống lãng phí, thất thoát vốn;

- Tổ chức phổ biến, tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân, trước hết người dân ở các khu vực thường xuyên bị thiên tai, có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp bởi thiên tai ý thức chủ động phòng, chống và tích cực tham gia các hoạt động quản lý rủi ro thiên tai tại cộng đồng nhằm góp phần giảm nhẹ thiệt hại khi thiên tai xảy ra;

- Xác định địa bàn xung yếu, nội dung ưu tiên thực hiện Kế hoạch theo từng giai đoạn, báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch trên địa bàn cấp huyện theo quy định.

- Xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai trên cơ sở kết quả đánh giá
rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; thực hiện lồng ghép phòng, chống thiên tai
vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Tổ chức đánh
giá, báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện, kiến nghị điều chỉnh nội dung của Đề
án trên địa bàn theo quy định.

8. Hội Chữ thập đỏ tỉnh

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chọn lọc cán bộ để tập huấn, nâng cao kỹ năng cho đội ngũ giảng viên, tham gia biên soạn tài liệu giảng dạy, tổ chức tập huấn cho cộng đồng.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức Hội, đoàn thể và các cơ quan Báo Bắc Ninh, Đài phát thanh và Truyền hình tỉnh phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, các sở, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tăng cường thông tin, tuyên truyền, tham gia phổ biến, hướng dẫn các hoạt động liên quan đến việc nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cho người dân trên địa bàn tỉnh.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trong quá trình triển khai, nếu có khó khăn, vướng mắc, các ngành, các địa phương phản ảnh về cơ quan thường trực để tổng hợp, cáo cáo UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh cho phù hợp./.