KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN KIỂM SOÁT MẤT CÂN BẰNG GIỚI TÍNH KHI SINH GIAI ĐOẠN 2021- 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÀ TĨNH

Thực hiện Quyết định số 468/QĐ-TTg ngày 23/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 - 2025, Công văn số 4275/BYT-TCDS ngày 26/5/2021 của Bộ Y tế về hướng dẫn xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021 - 2025, Kế hoạch số 84/KH-UBND ngày 05/5/2018 của UBND tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 137/NQ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ và Chương trình hành động số 955-CTr/TU ngày 16/3/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TƯ ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh (sau đây gọi tắt là Kế hoạch) như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Triển khai có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 468/QĐ-TTg ngày 23/3/2016.

- Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình, tạo sự đồng thuận của toàn xã hội trong việc thực thi các quy định của pháp luật về nghiêm cấm việc cung cấp dịch vụ liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động thực hiện nội dung, nhiệm vụ của Đề án phải bám sát các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nghiêm cấm các hình thức lựa chọn giới tính thai nhi.

- Tăng cường các hoạt truyền thông, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật về giới và mất cân bằng giới tính khi sinh; các hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi.

II. MỤC TIÊU

Giảm tỷ số giới tính khi sinh bình quân 0,28 điểm phần trăm/năm, để tỷ số này đạt dưới mức 111 bé trai/100 bé gái vào năm 2025 tiến tới đưa tỷ số giới tính khi sinh trở lại mức cân bằng tự nhiên sau năm 2030, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

III. ĐỊA BÀN, ĐỐI TƯỢNG VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

1. Địa bàn thực hiện: Triển khai tại 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh.

2. Đối tượng thực hiện:

- Lãnh đạo, cán bộ, công chức các tổ chức, cơ quan, đoàn thể và tổ chức chính trị xã hội các cấp.

- Các gia đình, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, vị thành niên và thanh thiếu niên.

- Những người có liên quan đến cung cấp dịch vụ hướng dẫn sinh con theo ý muốn; liên quan đến chẩn đoán lựa chọn giới tính thai nhi.

3. Thời gian thực hiện: Từ năm 2021 đến năm 2025.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH

1. Tổ chức các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi đối với công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh ở các cấp

a) Các hoạt động chủ yếu

- Thường xuyên cung cấp đầy đủ thông tin đến lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan thông tấn, báo chí trong tỉnh về vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh và hệ lụy của tình trạng này.

- Tổ chức các cuộc nói chuyện chuyên đề về mất cân bằng giới tính khi sinh và phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về nghiêm cấm tuyên truyền, phổ biến chẩn đoán, lựa chọn giới tính thai nhi trên địa bàn toàn tỉnh.

- Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả truyền thông, vận động trực tiếp; đăng tải các chương trình về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh đối với gia đình và xã hội. Truyền thông lồng ghép về mất cân bằng giới tính khi sinh đến các đối tượng tại cộng đồng thông qua mạng lưới cộng tác viên y tế - dân số và tuyên truyền viên của các ngành, đoàn thể ở cơ sở.

- Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tuyên truyền, tư vấn trực tiếp cho nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn về mất cân bằng giới tính khi sinh và nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; tổ chức cho các cặp nam, nữ thanh niên khi đến đăng ký kết hôn ký cam kết không lựa chọn giới tính thai nhi, không sinh con thứ 3.

- Tổ chức các chiến dịch, sự kiện truyền thông phong phú, đa dạng về bình đẳng giới trong gia đình và xã hội, không phân biệt con trai, con gái, không lựa chọn giới tính thai nhi.

- Lồng ghép đưa nội dung tuyên truyền về bình đẳng giới, mất cân bằng giới tính khi sinh vào nội dung hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội, ban, ngành, đoàn thể các cấp. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các kênh thông tin, mạng xã hội của các tổ chức, cá nhân.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện; hướng dẫn, giám sát công tác truyền thông, vận động tại các xã, phường, thị trấn.

c) Thời gian thực hiện

Thực hiện thường xuyên, định kỳ hàng tháng, quý; qua tổ chức các sự kiện trong năm tại các tại các địa phương.

2. Biên soạn, cung cấp thông tin, tài liệu truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh

a) Các hoạt động chủ yếu

- Biên tập, nhân bản và cung cấp bản tin, các tài liệu truyền thông vận động về mất cân bằng giới tính khi sinh đảm bảo dễ hiểu, phù hợp để cung cấp cho từng nhóm đối tượng.

- Xây dựng, sửa chữa các cụm pa-nô, áp phích truyền thông tại các xã, phường, thôn xóm, nơi tập trung đông dân cư; tại các cơ sở cung cấp dịch vụ liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ủy ban nhân dân cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế xây dựng kế hoạch hàng năm và triển khai thực hiện.

c) Thời gian thực hiện

Định kỳ hàng năm, thực hiện theo kế hoạch.

3. Đưa nội dung về mất cân bằng giới tính khi sinh vào trường chính trị, các trường trung học phổ thông, trường Cao đẳng Y tế

a) Các hoạt động chủ yếu

Lồng ghép nội dung giáo dục về giới, bình đẳng giới, mất cân bằng giới tính khi sinh vào các tiết học chính khóa, hoạt động ngoại khóa của Trường chính trị Trần Phú, các trường trung học phổ thông, trường Cao đẳng Y tế theo - hướng dẫn của Trung ương.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) tiến hành nhân bản bộ tài liệu giảng dạy và tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về giới và bình đẳng giới cho các nhà quản lý giáo dục, giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy môn Giáo dục công dân, Sinh học, Địa lí... của các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông; giáo viên trường Chính trị Trần Phú, Trường Cao đẳng Y tế theo hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- Các trường tổ chức giảng dạy lồng ghép về mất cân bằng giới tính khi sinh cho cán bộ, học sinh, sinh viên.

c) Thời gian thực hiện

Triển khai thực hiện khi có hướng dẫn cụ thể của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

4. Xây dựng, thử nghiệm Mô hình

a) Các hoạt động chủ yếu

- Xây dựng mô hình câu lạc bộ về giới và bình đẳng giới, không sinh con thứ 3 trở lên, giúp nhau phát triển kinh tế, không lựa chọn giới tính thai nhi.v.v...

- Mô hình lồng ghép về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của các địa phương.

- Mô hình lồng ghép về giới, bình đẳng giới và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh vào các trường trung học phổ thông qua các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các ban, ngành liên quan thực hiện và hướng dẫn Trung tâm Y tế cấp huyện tổ chức thực hiện;

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan để xây dựng, thử nghiệm mô hình, theo dõi, đôn đốc hoạt động các mô hình tại cơ sở.

c) Thời gian thực hiện

Triển khai thực hiện, rà soát, bổ sung hàng năm.

5. Tổ chức các hội nghị, hội thảo về mất cân bằng giới tính khi sinh

a) Các hoạt động chủ yếu

- Tổ chức hội thảo triển khai Kế hoạch, hội nghị sơ kết, tổng kết Kế hoạch theo từng giai đoạn.

- Tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề về mất cân bằng giới tính khi sinh ở các cấp.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

e) Thời gian thực hiện

- Hội thảo triển khai thực hiện Kế hoạch trong năm 2021.

- Hội nghị sơ kết thực hiện Kế hoạch vào năm 2023, tổng kết thực hiện Kế hoạch vào năm 2025.

6. Chính sách khuyến khích, hỗ trợ

a) Các hoạt động chủ yếu

- Ngành Y tế chủ trì, phối hợp với các ban, ngành liên quan tham mưu cụ thể hóa chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về nội dung khuyến khích kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh theo Thông tư số 01/2021/TTBYT ngày 25/01/2021 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn một số nội dung để địa phương ban hành chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số.

- Hàng năm tổ chức hội nghị chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế cho các gia đình sinh con 1 bề là gái không sinh con thứ ba trở lên, biểu dương trẻ em trong các gia đình sinh 2 con là gái chăm ngoan học giỏi ở các cấp.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục Dân số - KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, đề xuất các chính sách khuyến khích, hỗ trợ tại địa phương.

c) Thời gian thực hiện

Hàng năm tiến hành khảo sát, tham mưu, đề xuất cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ tại các cấp.

7. Nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật về nghiêm cấm các hình thức lựa chọn giới tính thai nhi

a) Các hoạt động chủ yếu

- Tổ chức hướng dẫn, phổ biến, giám sát, giáo dục pháp luật của Nhà nước và quy chế, quy định về bình đẳng giới và nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi cho nhân viên y tế, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, thành viên các tổ chức xã hội nghề nghiệp trong toàn tỉnh.

- Tổ chức cho các cơ sở y tế, cá nhân cung cấp dịch vụ y tế cam kết không lựa chọn giới tính thai nhi và tham gia tuyên truyền về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.

- Tổ chức cho các tổ chức xã hội nghề nghiệp đưa nội dung nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi vào các quy định, quy chế, điều lệ của tổ chức áp dụng cho các thành viên.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

c) Thời gian thực hiện

Hàng năm tổ chức ký cam kết, hướng dẫn, phổ biến, giáo dục pháp luật của Nhà nước về bình đẳng giới, về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi.

8. Các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm các quy định về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi

a) Các hoạt động chủ yếu

Định kỳ kiểm tra, giám sát việc thực thi các quy định của pháp luật về nghiêm cấm cung cấp dịch vụ liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi.

b) Phương thức thực hiện

Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

c) Thời gian thực hiện

Triển khai thực hiện theo kế hoạch hàng năm sau khi được phê duyệt.

9. Các hoạt động đào tạo, tập huấn về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

a) Các hoạt động chủ yếu

Tập huấn về nội dung về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh cho cán bộ làm công tác y tế - dân số và cán bộ cốt cán các cấp.

b) Phương thức thực hiện

- Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế căn cứ Kế hoạch để tổ chức thực hiện.

c) Thời gian thực hiện

Được tiến hành theo kế hoạch hàng năm của các đơn vị.

10. Các hoạt động quản lý, giám sát

a) Các hoạt động chủ yếu

Định kỳ giám sát, kiểm tra tiến độ, kết quả thực hiện Kế hoạch theo quý, năm. Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch theo quy định.

b) Phương thức thực hiện

- Sỏ Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện.

- Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển cấp huyện chỉ đạo Trung tâm Y tế tổ chức thực hiện.

c) Thời gian thực hiện

- Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện định kỳ theo kế hoạch hàng năm và kiểm tra, giám sát đột xuất.

- Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch theo định kỳ quý, năm.

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Nguồn kinh phí thực hiện kế hoạch bao gồm:

- Ngân sách địa phương bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ và hoạt động của Đề án tại địa phương. Hàng năm, trên cơ sở dự toán kinh phí thực hiện Kế hoạch và khả năng cân đối ngân sách, Ủy ban nhân dân các cấp trình Hội đồng nhân dân cùng cấp bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết số 221/2020/NQ-HĐND ngày 10/7/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định một số chính sách về công tác dân số và phát triển trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2021-2030.

- Các nguồn vốn hợp pháp khác (nếu có).

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Chủ trì tổ chức, phối hợp với các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị, xã hội triển khai thực hiện các nội dung của Kế hoạch; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; tham mưu, xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

- Theo dõi, giám sát, kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch của các địa phương. Tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện Kế hoạch, báo cáo Tổng cục DS-KHHGĐ và Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.

2. Sở Tài chính

Căn cứ vào dự toán kinh phí thực hiện Kế hoạch của Sở Y tế và khả năng cân đối ngân sách, tổng hợp vào dự toán chi sự nghiệp y tế hằng năm (phần chi hoạt động Dân số - KHHGĐ), tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét, phê duyệt.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan truyền thông, các sở, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân, các doanh nghiệp hiểu và tham gia thực hiện tốt các nhiệm vụ theo Kế hoạch; biên soạn nội dung tuyên truyền trên các kênh truyền thông cơ sở.

- Không cấp giấy phép xuất bản với những ấn phẩm có nội dung hướng dẫn sinh con theo ý muốn và lựa chọn giới tính thai nhi. Thường xuyên kiểm tra, thanh tra và xử lý theo quy định của pháp luật đối với các cơ quan truyền thông, các tổ chức, cá nhân xuất bản các tài liệu có hành vi vi phạm các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về lựa chọn giới tính thai nhi.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) tổ chức tập huấn cho giáo viên giảng dạy môn sinh học, Giáo dục công dân, Địa lí... của các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh về kỹ năng, nghiệp vụ tuyên truyền, giáo dục về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.

- Lồng ghép giảng dạy theo tài liệu hoặc tổ chức các hoạt động ngoại khóa truyền thông, tuyên truyền về giới và bình đẳng giới, mất cân bằng giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế.

5. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ), các sở, ngành liên quan, các tổ chức chính trị - xã hội đưa nội dung giáo dục về giới, giới tính, không lựa chọn giới tính thai nhi vào chương trình đào tạo của các cơ sở dạy nghề.

6. Trường Chính trị Trần Phú

Phối hợp cùng Sở Y tế (Chi cục DS-KHHGĐ) đưa nội dung quản lý Nhà nước về dân số và phát triển, mất cân bằng giới tính khi sinh vào chương trình đào tạo lý luận chính trị và bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước cho cán bộ, đảng viên.

7. Trường Cao đẳng Y tế Hà Tĩnh

Đưa nội dung về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh vào chương trình đào tạo chính khóa cho sinh viên theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế.

8. Các sở, ngành liên quan, tổ chức chính trị - xã hội các cấp

Trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ của mình, phối hợp để tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh và các hội, đoàn thể trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ của mình, phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức truyền thông, vận động cán bộ, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGĐ và phối hợp phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về nghiêm cấm các hình thức lựa chọn giới tính thai nhi.

10. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã

Căn cứ Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh, chỉ đạo Trung tâm Y tế tham mưu xây dựng Kế hoạch phù hợp với thực tiễn của địa phương và tổ chức thực hiện; bố trí kinh phí, chịu trách nhiệm về sử dụng các nguồn vốn đúng mục tiêu, có hiệu quả.

Kế hoạch này thay thế Kế hoạch số 196/KH-UBND ngày 19/6/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh. Trong quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị các đơn vị, địa phương phản ánh, báo cáo kịp thời về Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Y tế, Chi cục DS-KHHGĐ) để xem xét, giải quyết./.