KẾ HOẠCH

BẢO TỒN, PHÁT HUY TRANG PHỤC TRUYỀN THỐNG CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ TỈNH KON TUM GIAI ĐOẠN 2020 - 2030

Thực hiện Quyết định số 209/QĐ-BVHTTDL ngày 18 tháng 01 năm 2019 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc phê duyệt Đề án “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”.

Thực hiện Công văn số 784-CV/TU ngày 10 tháng 6 năm 2019 của Tỉnh ủy Kon Tum về bảo tồn và phát huy giá trị trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ.

Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum giai đoạn 2020 - 2030”, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trang phục truyền thống, nghề thủ công truyền thống của các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum, góp phần phát triển bền vững văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Từng bước đưa trang phục truyền thống phổ biến hơn trong cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số và xã hội; nâng cao lòng tự hào, ý thức bảo tồn và phát huy giá trị trang phục truyền thống của dân tộc.

- Giới thiệu, quảng bá di sản văn hóa trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số của địa phương, góp phần phát triển kinh tế du lịch, tạo việc làm và tăng thu nhập cho đồng bào các dân tộc tại địa phương.

2. Yêu cầu

- Công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa trang phục truyền thống phải thực hiện đồng bộ với 07 dân tộc thiểu số (Xơ Đăng, Ba Na, Giẻ - Triêng, Gia Rai, Hrê, Brâu và Rơ Măm), đảm bảo tính truyền thống, bản sắc riêng của từng dân tộc, không áp đặt, đồng hóa về trang phục giữa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa trang phục truyền thống phải mang tính khoa học, thiết thực, hiệu quả, gắn bảo tồn với phát triển kinh tế - xã hội và phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương, từng cộng đồng dân tộc thiểu số.

- Phát huy tối đa mọi nguồn lực, sự chung tay thực hiện của các cơ quan, ban ngành, đơn vị liên quan và sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

II. NỘI DUNG

1. Đối tượng, phạm vi và thời gian thực hiện

1.1. Đối tượng:

- Cộng đồng 07 dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, gồm: Xơ Đăng, Ba Na, Giẻ - Triêng, Gia Rai, Hrê, Brâu và Rơ Măm.

- Các tổ chức, cá nhân, cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn tỉnh.

1.2. Phạm vi thực hiện: Trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

1.3. Thời gian thực hiện: Từ năm 2020 - 2030 (gồm 02 giai đoạn: 2020 - 2025 và 2026 - 2030).

2. Phân kỳ thực hiện

2.1. Giai đoạn 2020 - 2025

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh trong các tầng lớp nhân dân.

- Kiểm kê và lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể về trang phục truyền thống của 07 dân tộc thiểu số.

- Lập 03 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề dệt thủ công truyền thống, trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia.

- Lập hồ sơ nghệ nhân tiêu biểu liên quan đến trang phục truyền thống đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”.

- Tổ chức 04 lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thống và trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số.

- Xây dựng, hỗ trợ 03 mô hình trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số; 02 mô hình bảo tồn và phát triển nguồn nguyên liệu, sản xuất, dệt thổ cẩm.

- Tăng cường quảng bá, phát huy di sản văn hóa trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số: Tổ chức Liên hoan trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số (trang phục truyền thống và cách tân), người đẹp các dân tộc thiểu số; Lễ hội văn hóa thổ cẩm tỉnh Kon Tum gắn với Ngày Đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam, ngày Di sản văn hóa Việt Nam...; Tăng cường giới thiệu, quảng bá về trang phục truyền thống gắn với quảng bá văn hóa các dân tộc thiểu số trên các trang thông tin điện tử của các sở, ban ngành, địa phương và các kênh truyền thanh - truyền hình; Định kỳ tổ chức trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với các lễ hội văn hóa hoặc các sự kiện lớn của tỉnh, của các đơn vị, địa phương...

- Triển khai mặc trang phục truyền thống phù hợp và các ngày lễ, tết, ngày hội... cho học sinh trường dân tộc nội trú, học sinh là người dân tộc thiểu số, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trên địa bàn tỉnh.

- Nghiên cứu, ứng dụng các giải pháp, mô hình cải tiến công nghệ sản xuất, quy trình, nguyên vật liệu, mẫu mã dệt.

- Tổ chức xuất bản các ấn phẩm sách, ảnh giới thiệu, quảng bá về trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Tổ chức sơ kết đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch.

2.2. Giai đoạn 2026 - 2030, tiếp tục thực hiện các nội dung:

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh trong các tầng lớp nhân dân.

- Lập 02 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề dệt thủ công truyền thống, trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia.

- Lập hồ sơ nghệ nhân tiêu biểu liên quan đến trang phục truyền thống đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”.

- Xây dựng, hỗ trợ 04 mô hình trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số; 02 mô hình bảo tồn và phát triển nguồn nguyên liệu, sản xuất, dệt thổ cẩm.

- Tổ chức 03 lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thống và trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số.

- Tăng cường quảng bá, phát huy di sản văn hóa trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số: Tổ chức Liên hoan trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số (trang phục truyền thống và cách tân), người đẹp các dân tộc thiểu số; Lễ hội văn hóa thổ cẩm tỉnh Kon Tum gắn với Ngày Đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam, ngày Di sản văn hóa Việt Nam...; Tăng cường giới thiệu, quảng bá về trang phục truyền thống gắn với quảng bá văn hóa các dân tộc thiểu số trên các trang thông tin điện tử của các sở, ban ngành, địa phương và các kênh truyền thanh - truyền hình; Định kỳ tổ chức trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với các lễ hội văn hóa hoặc các sự kiện lớn của tỉnh, của các đơn vị, địa phương...

- Tổ chức xuất bản các ấn phẩm sách, ảnh giới thiệu, quảng bá về trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Tổ chức tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch, khen thưởng cho những cá nhân, tổ chức đạt thành tích xuất sắc.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Ngân sách Trung ương: Do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hỗ trợ triển khai thực hiện các nhiệm vụ hàng năm theo kế hoạch.

- Ngân sách tỉnh phân bổ cho các nhiệm vụ theo kế hoạch hàng năm; các huyện, thành phố đối ứng vốn của tỉnh hỗ trợ theo quy định.

- Các nguồn lồng ghép; huy động xã hội hóa, tài trợ từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh; nguồn lực do nhân dân đóng góp.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch:

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan tổ chức thực hiện Kế hoạch. Xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai thực hiện các nội dung theo từng năm để đạt mục tiêu của Kế hoạch.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí hàng năm để thực hiện các nội dung của Kế hoạch theo quy định.

- Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nhân dân về bảo tồn và phát huy trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số. Đồng thời, tăng cường các hoạt động quảng bá, phát huy vai trò, giá trị của di sản văn hóa phi vật thể trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số trong giai đoạn hiện nay.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ban Dân tộc tỉnh, UBND các huyện, thành phố trong công tác điều tra, nghiên cứu khoa học, đánh giá những giá trị văn hoá của nghề dệt, của trang phục truyền thống; tập huấn nâng cao năng lực, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác văn hoá; xây dựng, hỗ trợ các mô hình trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số và mô hình bảo tồn, phát triển nguồn nguyên liệu, sản xuất, dệt thổ cẩm; tổ chức các lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thống và trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số.

- Tổ chức kiểm kê, lập danh mục kiểm kê và xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn tỉnh đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai công tác phục hồi, giữ gìn và phát huy di sản văn hoá phi vật thể trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số; khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn ngành mặc trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trong các ngày lễ, tết, hội và trong các ngày làm việc hành chính phù hợp với điều kiện của đơn vị.

- Theo dõi, định kỳ hàng năm (trước ngày 20 tháng 12), báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch về Ủy ban nhân dân tỉnh và các cơ quan có thẩm quyền. Tham mưu tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch.

2. Sở Kế hoạch - Đầu tư: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan cân đối nguồn vốn, lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế - xã hội để thực hiện Kế hoạch phù hợp với điều kiện ngân sách địa phương và theo quy định hiện hành.

3. Sở Tài chính: Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch phù hợp với khả năng ngân sách địa phương và đúng qui định hiện hành.

4.Ban Dân tộc tỉnh: Phối hợp với Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch triển khai thực hiện Kế hoạch “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum giai đoạn 2020 - 2030”.

5. Sở Giáo dục và Đào tạo: Tổ chức các cuộc thi, ngày hội, nghiên cứu khoa học tìm hiểu về di sản văn hóa trong trường học, nhất là vấn đề trang phục truyền thống đối với học sinh các trường Trung học phổ thông dân tộc nội trú, Trung học phổ thông dân tộc bán trú trên địa bàn tỉnh; Khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn ngành và tổ chức cho các học sinh Trung học phổ thông dân tộc nội trú, Trung học phổ thông dân tộc bán trú, học sinh người dân tộc thiểu số ở các trường học thuộc các cấp mặc trang phục truyền thống trong các ngày lễ, tết, hội và các buổi trong tuần phù hợp với điều kiện của từng đơn vị, của từng trường học.

6. Sở Thông tin và Truyền thông: Hướng dẫn các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân về bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Phối hợp với các sở, ban ngành, đơn vị chức năng xây dựng kế hoạch thông tin tuyên truyền các nội dung liên quan và quảng bá, giới thiệu giá trị của văn hóa trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trên báo chí, sóng phát thanh, truyền hình trong và ngoài tỉnh nhằm nâng cao nhận thức, ý thức tự hào, tự tin của cộng đồng các dân tộc về trang phục truyền thống của dân tộc mình.

7. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội: Tổ chức triển khai các nhiệm vụ đào tạo, dạy nghề về may, thêu trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Chủ động phối hợp với các Sở, ban ngành, đơn vị liên quan tham mưu cơ chế đầu ra cho sản phẩm trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số nhằm phát triển bền vững.

8. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh: Tổ chức tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc thiểu số nơi vùng biên gìn giữ và phát triển nghề truyền thống như nghề dệt, may, thêu... nhằm tăng thêm công ăn việc làm phù hợp với đời sống của đồng bào, đồng thời, đẩy mạnh hoạt động văn hóa, văn nghệ các dân tộc nhằm hình thành môi trường thuận lợi cho việc bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch.

- Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, chính quyền cơ sở tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc thiểu số gìn giữ, phát huy nghề thủ công truyền thống (dệt, may, thêu...) và trang phục truyền thống của dân tộc.

- Hàng năm chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

- Đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn; đồng thời, xây dựng sản phẩm văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số thành sản phẩm du lịch phục vụ du khách, trong đó có sản phẩm của nghề dệt thổ cẩm truyền thống, trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số.

- Khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các đơn vị trên địa bàn mặc trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số trong các ngày lễ, tết, hội và trong các ngày làm việc hành chính phù hợp với điều kiện của từng đơn vị, địa phương.

- Hàng năm (trước ngày 10 tháng 12), báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp, báo cáo theo quy định. Thực hiện sơ kết, tổng kết đánh giá việc thực hiện Kế hoạch trên địa bàn.

10. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Hội nông dân tỉnh, Tỉnh đoàn: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên các cấp và đồng bào các dân tộc thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn, phát triển di sản văn hóa truyền thống nói chung, di sản văn hóa phi vật thể trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số nói riêng. Tổ chức triển khai thực hiện các nội dung theo chức năng, nhiệm vụ.

Căn cứ nội dung, nhiệm vụ theo Kế hoạch; các đơn vị, địa phương tổ chức thực hiện. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo dõi, đôn đốc việc thực hiện; tổng hợp kết quả, báo cáo theo quy định./.