KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2021

Phần I

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2020

1. Tình hình dịch bệnh truyền nhiễm trên địa bàn tỉnh

Năm 2020, trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn không có dịch bệnh lớn xảy ra, một số dịch bệnh mắc rải rác tại địa bàn các huyện đã cơ bản được kiểm soát, giám sát, quản lý và xử lý kịp thời. Một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm A/H5N1, cúm A/H7N9, cúm A/H5N6, MERS-CoV, bệnh do vi rút Zika,... không xảy ra. Cùng với cả nước, tỉnh Bắc Kạn tiếp tục duy trì thành quả thanh toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, các bệnh có vắc xin dự phòng thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia (lao, bạch hầu, ho gà, sởi, viêm não Nhật Bản, viêm gan B, Hib,...).

Trong năm 2020, toàn tỉnh ghi nhận 07 ca mắc bệnh sốt xuất huyết, tất cả đều là ca bệnh ngoại lai (năm 2019 có 35 ca mắc); 01 trường hợp bệnh dại tử vong tại xã Sơn Thành, huyện Na Rì do bị chó nghi dại cắn nhưng không đi tiêm vắc xin phòng dại (năm 2019 có 01 ca tử vong); 305 ca mắc bệnh tay chân miệng (năm 2019 mắc 140 ca); 34 ca mắc quai bị (năm 2019 mắc 291 ca); 269 trường hợp mắc thủy đậu (năm 2019 mắc 260 ca); 02 ca bệnh viêm não Nhật Bản; 02 ca liệt mềm cấp nghi bại liệt; 01 ca bệnh nghi sởi; 4.334 ca bệnh cúm (năm 2019 mắc 5.558 ca).

2. Kết quả thực hiện chỉ tiêu năm 2020

3. Khó khăn, hạn chế

3.1. Trên thế giới và khu vực, dịch bệnh luôn diễn biến phức tạp, luôn có nguy cơ bùng phát bệnh dịch, bệnh mới nổi, tái nổi, bênh chưa rõ nguyên nhân, sự biến chủng tác nhân gây bệnh. Đặc biệt là dịch bệnh COVID-19, dịch bệnh cúm A (H7N9), MERS-CoV, sốt vàng ... chưa khống chế được triệt để; một số bệnh trước đây đã được khống chế nhưng hiện gia tăng trở lại ở nhiều quốc gia trong khu vực như bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết, bại liệt, sởi. Dịch bệnh COVID-19 đến thời điểm hiện tại đã không còn ca bệnh lây lan trong cộng đồng, tuy nhiên số lượng người mắc và tử vong trên thế giới không ngừng tăng, số lượng người lao động trở về Việt Nam nhiều, nhất là trong dịp cuối năm, đồng thời nhiều quốc gia có chung đường biên giới, hoạt động giao lưu thương mại với nước ta, do vậy nguy cơ bùng phát thành dịch hoặc xâm nhập, bùng phát trong nước và trên địa bàn tỉnh là rất lớn.

3.2. Các bệnh dịch chủ yếu do vi rút (Covid-19, tay chân miệng, sốt xuất huyết...) không có thuốc điều trị đặc hiệu, một số bệnh chưa có vắc xin dự phòng; các biện pháp phòng, chống dịch chủ yếu là các biện pháp không đặc hiệu, tuy đã được kiểm soát và có số mắc giảm nhưng vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ lây lan, bùng phát.

3.3. Sự biến đổi khí hậu, biến động về dân cư, đô thị hóa, đặc biệt là thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm của một bộ phận lớn dân cư chưa được tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều dịch bệnh mới phát sinh, cũng như các dịch bệnh đã được khống chế nay xuất hiện trở lại.

3.4. Hoạt động cung ứng vắc xin trong thời gian qua do nhiều nguyên nhân từ các nhà sản xuất chưa đáp ứng, cung ứng chậm để đảm bảo triển khai thực hiện theo kế hoạch. Việc quản lý đối tượng tiêm chủng dịch vụ và tiêm chủng mở rộng khó khăn do không tách hoặc cập nhật được các đối tượng trong tiêm chủng mở rộng sử dụng vắc xin tiêm chủng dịch vụ, không quản lý được hết các đối tượng vãng lai, di biến động nên tỷ lệ tiêm chủng còn thấp ở quy mô cấp xã, nguy cơ các bệnh trong tiêm chủng mở rộng bùng phát thành dịch như sởi, ho gà, bạch hầu, viêm não Nhật Bản... Đến thời điểm hiện tại chưa có vắc xin phòng bệnh Covid-19.

3.5. Vẫn còn 01 trường hợp tử vong do bệnh dại, nguyên nhân do bị chó nghi dại cắn nhưng không đi tiêm phòng vắc xin dại.

3.6. Kinh phí Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số liên tục bị cắt giảm; kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch còn hạn chế, chưa được đầu tư đúng mức dẫn đến tình trạng thụ động trong công tác phòng, chống dịch đã ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức triển khai hoạt động y tế dự phòng.

Phần II

KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH, NĂM 2021

I. MỤC TIÊU CHUNG

Giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm, chủ động giám sát phát hiện sớm, khống chế kịp thời dịch bệnh, không để dịch lớn xảy ra, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ

1. Giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm, đáp ứng nhanh và xử lý triệt để các ổ dịch để đảm bảo giảm số mắc; thu dung cấp cứu, điều trị kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm nhằm giảm biến chứng và hạn chế thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong; 100% vụ dịch được giám sát, báo cáo bằng phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm và được chẩn đoán bằng xét nghiệm.

2. Giảm 05 - 10% số mắc, chết bệnh truyền nhiễm phổ biến so với trung bình giai đoạn 2012 - 2018 như sởi, rubella, tay chân miệng, tiêu chảy...

3. Bảo đảm hiệu quả công tác phối hợp liên ngành triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, kiểm tra, giám sát các hoạt động tại địa phương. Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân về công tác phòng, chống dịch bệnh.

4. 100% các cơ sở khám chữa bệnh và cơ sở y tế dự phòng đóng trên địa bàn tỉnh thực hiện khai báo, báo cáo bệnh truyền nhiễm chính xác, kịp thời, đầy đủ bằng phần mềm trực tuyến theo quy định của Bộ Y tế.

5. 100% người bệnh nghèo bị phơi nhiễm với bệnh dại được tiêm vắc xin phòng bệnh dại miễn phí.

6. Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân về công tác phòng chống dịch bệnh.

7. Đảm bảo kinh phí, thuốc, vật tư, hóa chất, nguồn lực sẵn sàng đáp ứng kịp thời với các tình huống về dịch bệnh tại các tuyến.

III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Công tác chỉ đạo, điều hành

- Kịp thời chỉ đạo, triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm trên địa bàn.

- Tăng cường trách nhiệm của Ủy ban nhân dân các cấp trong công tác phòng, chống dịch bệnh; khẩn trương xây dựng và ban hành kế hoạch phòng, chống dịch bệnh; thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, cấp và bổ sung kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch tại địa bàn.

- Các cấp, ngành, tổ chức chính trị - xã hội chủ động và phối hợp với ngành Y tế để phát hiện sớm, thông báo và xử lý triệt để dịch bệnh tại địa phương, phòng tránh dịch bệnh lan rộng.

- Xã hội hóa công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, huy động các tổ chức chính trị - xã hội và người dân cùng với cơ quan quản lý nhằm phát huy được hiệu quả cao nhất.

- Duy trì đường dây điện thoại nóng giữa cơ quan thường trực và các thành viên Ban chỉ đạo các cấp; thực hiện nghiêm quy chế thông tin, báo cáo, cập nhật báo cáo trên phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm theo quy định.

2. Giải pháp về chuyên môn kỹ thuật

2.1. Các giải pháp giảm tỷ lệ mắc bệnh

- Tăng cường giám sát bệnh chủ động, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh đầu tiên để có biện pháp cách ly, thu dung và điều trị kịp thời; thực hiện điều tra dịch tễ ca bệnh, phân tích, dự báo xu hướng phát triển của bệnh dịch ở từng ổ dịch để có biện pháp phòng chống hiệu quả.

- Thực hiện tốt chương trình tiêm chủng mở rộng, thường xuyên rà soát đối tượng và tổ chức tiêm vét các loại vắc xin trong tiêm chủng mở rộng, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đi lại khó khăn, vùng có dân tộc thiểu số sinh sống đảm bảo tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ đạt trên 95%; tăng cường công tác an toàn tiêm chủng, nâng cao chất lượng thực hành trong tiêm chủng và giám sát phản ứng sau tiêm.

- Phối hợp chặt chẽ với ngành thú y trong việc chủ động giám sát, chia sẻ thông tin và tổ chức các hoạt động phòng chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người.

- Chủ động dự báo các bệnh dịch nguy hiểm có thể xảy ra tại địa phương để có biện pháp phòng, chống. Tổ chức thường trực dịch 24/24 giờ trong thời gian có dịch.

- Tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường, phát động phong trào vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh; thực hiện tốt chỉ tiêu 03 công trình vệ sinh: Nhà tắm, giếng nước và nhà tiêu tại các hộ gia đình.

2.2. Các giải pháp giảm tử vong:

- Tăng cường năng lực cho bệnh viện các tuyến, tổ chức phân tuyến điều trị, phòng lây nhiễm chéo tại các cơ sở khám, chữa bệnh.

- Triển khai kịp thời phác đồ điều trị một số bệnh truyền nhiễm gây dịch, phác đồ chống sốc, chống kháng thuốc. Chuyển kịp thời lên bệnh viện Trung ương điều trị các trường hợp rất nặng; bệnh viện tuyến tỉnh điều trị các trường hợp nặng; bệnh viện huyện điều trị các trường hợp thông thường.

- Tăng cường năng lực hệ thống chẩn đoán sớm bằng xét nghiệm, nâng cao năng lực điều trị để thu dung, cấp cứu, điều trị kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm nhằm hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong.

- Tổ chức các đội điều trị cấp cứu cơ động để hỗ trợ tuyến dưới khi có yêu cầu hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật. Tập huấn về các phác đồ điều trị, hồi sức cấp cứu, chăm sóc người bệnh, phòng lây nhiễm.

3. Đầu tư tài chính, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị

3.1. Từ nguồn kinh phí của tỉnh

- Đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch chủ động, đồng thời chỉ đạo Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố cấp bổ sung kinh phí cho hoạt động phòng, chống dịch chủ động trên địa bàn.

- Mua sắm bổ sung trang thiết bị thiết yếu đảm bảo cho công tác thu dung, điều trị, chẩn đoán nguyên nhân dịch bệnh theo quy định của Bộ Y tế.

3.2. Từ các nguồn khác

Sử dụng có hiệu quả nguồn kinh phí từ các Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số, các dự án đang triển khai trên địa bàn tỉnh.

4. Công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe

- Chủ động, thường xuyên cung cấp thông tin kịp thời và chính xác về tình hình dịch bệnh, phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng, hệ thống thông tin và truyền thông tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, khuyến cáo phòng, chống các loại dịch bệnh theo mùa, vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường....

- Tăng cường công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe, phổ biến kiến thức về các biện pháp phòng bệnh, lợi ích tiêm chủng để vận động nhân dân chủ động đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, phối hợp và tham gia các hoạt động phòng, chống dịch bệnh.

- Tiếp tục tổ chức các chiến dịch tuyên truyền rửa tay bằng xà phòng, chiến dịch vệ sinh môi trường; duy trì thực hiện tốt phong trào vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân.

- Các Sở, ban, ngành, đoàn thể lồng ghép công tác tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh vào các hoạt động của cơ quan, đơn vị mình và hệ thống quản lý theo ngành dọc đến tận cơ sở.

5. Công tác phối hợp liên ngành

- Tăng cường phối hợp liên ngành Y tế, Thú y, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục và Đào tạo, Công an, Thông tin và Truyền thông, Tài chính, Giao thông Vận tải, Công Thương và các đơn vị liên quan triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trên người, bệnh từ động vật lây truyền sang người, phòng, chống buôn lậu gia cầm, gia súc, các sản phẩm từ gia cầm, gia súc không rõ nguồn gốc xuất xứ.

- Huy động các ban ngành, đoàn thể xã hội: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội Chữ thập đỏ,... chỉ đạo, phát động các phong trào vệ sinh môi trường phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn.

IV. KINH PHÍ

1. Từ nguồn ngân sách của tỉnh

- Khi chưa có dịch xảy ra: Triển khai các hoạt động phòng, chống dịch chủ động; tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án mục tiêu quốc gia.

- Khi có dịch xảy ra: Sở Y tế căn cứ tình hình diễn biến của bệnh dịch, phối hợp với Sở Tài chính xây dựng kế hoạch cụ thể, trình Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định.

- Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố căn cứ tình hình cụ thể của địa phương, đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch trên địa bàn.

2. Kinh phí từ Trung ương

- Đề nghị Bộ Y tế hỗ trợ thuốc điều trị và kinh phí mua thuốc, vật tư, hóa chất phục vụ công tác phòng chống dịch trên địa bàn.

- Trong những trường hợp khẩn cấp, bệnh dịch xảy ra với mức độ nghiêm trọng, trên diện rộng, tỉnh sẽ đề nghị các bộ, ngành trung ương liên quan cấp bổ sung kinh phí để phòng chống dịch.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Chủ trì tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh tăng cường các hoạt động phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn; xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng loại bệnh dịch cụ thể khi có dịch xảy ra.

- Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành chức năng liên quan xây dựng các phương án dự phòng chủ động với cấp độ dịch bệnh. Thường xuyên báo cáo kết quả thực hiện về Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Y tế.

- Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn thông tin kịp thời, chính xác diễn biến dịch bệnh bệnh, triển khai các hoạt động truyền thông phòng chống dịch tại cộng đồng.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng, tổ chức triển khai thực hiện tốt việc bố trí đầy đủ nguồn lực, trang thiết bị cho công tác phòng, chống dịch bệnh; kiểm tra, giám sát, tổng hợp tình hình thực hiện và báo cáo theo quy định.

- Lập dự toán kinh phí chi tiết gửi Sở Tài chính thẩm định trình Ủy ban nhân dân tỉnh kinh phí phòng chống dịch.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì giám sát phòng chống dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người; kịp thời thông báo cho ngành Y tế các ổ dịch bùng phát hoặc tái phát để cùng phối hợp triển khai các biện pháp phòng bệnh truyền nhiễm từ động vật có nguy cơ lây sang người.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh thực hiện chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường nhằm góp phần tích cực nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch bệnh.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng, chống dịch bệnh chủ động trong trường học. Cung cấp kịp thời thông tin về dịch bệnh trong trường học cho ngành Y tế để phối hợp xử lý. Tuyên truyền cho giáo viên, học sinh về dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống dịch trong nhà trường.

- Thực hiện tốt công tác y tế học đường, chủ động thực hiện hoạt động vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm, phát hiện sớm và báo cho cơ sở y tế khi có ca bệnh truyền nhiễm.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ quan báo chí của tỉnh, Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thông các huyện, thành phố phối hợp với Sở Y tế, Trung tâm Y tế các huyện, thành phổ thông tin kịp thời, chính xác về diễn biến dịch bệnh và công tác phòng, chống dịch trên địa bàn.

- Tăng cường tuyên truyền các biện pháp, phòng, chống dịch trên các phương tiện thông tin đại chúng, đa dạng hóa các loại hình truyền thông nhằm truyền tải các thông tin về phòng, chống dịch bệnh đến với người dân.

5. Sở Công Thương

Phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm soát và xử lý việc lưu hành các động vật không được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhằm chủ động ngăn ngừa các dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người.

6. Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư

Phối hợp với Sở Y tế tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí ngân sách địa phương, vốn đầu tư và các nguồn vốn khác bảo đảm kinh phí cho kế hoạch phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn tỉnh.

7. Sở Giao thông Vận tải

Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các cơ quan liên quan trong công tác kiểm tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ việc vận chuyển gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh khi có dịch bệnh xảy ra; chỉ đạo các doanh nghiệp vận tải, các bến xe trên địa bàn thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm do Bộ Y tế quy định.

8. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh

Chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch và lập dự toán kinh phí chi cho các hoạt động phòng, chống dịch bệnh từ nguồn kinh phí của đơn vị. Hỗ trợ ngành Y tế khi có tình huống dịch bệnh lớn xảy ra trên địa bàn tỉnh.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch, đảm bảo kinh phí chi cho các hoạt động phòng, chống dịch bệnh từ nguồn kinh phí của địa phương.

- Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các ngành trực tiếp theo dõi và chỉ đạo các hoạt động phòng, chống dịch theo địa bàn.

- Chỉ đạo và kiểm soát công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm trên địa bàn, các biện pháp vệ sinh phòng bệnh, phòng chống ô nhiễm môi trường, xử lý môi trường, trực tiếp điều hành công tác tổ chức giám sát, xử lý ca bệnh, ổ dịch quyết liệt, nắm chắc thực tế tình hình dịch bệnh trên địa bàn quản lý.

- Thường xuyên kiểm tra công tác xây dựng, triển khai kế hoạch phòng, chống dịch bệnh của các ngành, địa phương trực thuộc, đặc biệt tại những nơi mật độ dân cư cao, nguy cơ ô nhiễm lớn; huy động lực lượng của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội tham gia vào công tác phòng chống dịch, công tác đảm bảo an ninh trật tự khi có dịch xảy ra trên địa bàn.

- Chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn lập kế hoạch phòng, chống dịch bệnh; tuyên truyền để nhân dân biết cách tự phòng bệnh, chủ động đến các cơ sở y tế khi có dấu hiệu nghi ngờ và tích cực tham gia vào các hoạt động phòng, chống dịch tại cộng đồng.

- Vận động nhân dân tham gia thực hiện các chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường, vệ sinh phòng bệnh, an toàn thực phẩm, các chương trình mục tiêu quốc gia y tế để tăng hiệu quả phòng bệnh, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân tại địa phương.

10. Đề nghị Ủy ban MTTQ Việt Nam và các hội, đoàn thể tỉnh

Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế và các cấp, ngành chỉ đạo, triển khai công tác phòng, chống dịch theo hệ thống từ tỉnh đến cơ sở. Phát động nhân dân thực hiện tốt phong trào “Vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân”.

Trên đây là Kế hoạch phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2021 trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện hiệu quả./.