KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “GIẢM THIỂU TÌNH TRẠNG TẢO HÔN VÀ HÔN NHÂN CẬN HUYẾT THỐNG TRONG VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ GIAI ĐOẠN 2021 - 2025” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN NĂM 2022

Căn cứ Quyết định số 95/QĐ-UBND ngày 22 tháng 01 năm 2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2025” trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025” trên địa bàn tỉnh năm 2022, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025” trên địa bàn tỉnh.

- Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân vùng dân tộc thiểu số trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm phòng, chống có hiệu quả tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho vùng dân tộc thiểu số của tỉnh.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động triển khai phải đảm bảo tính khả thi, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với địa phương. Đồng thời, phải bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và gia đình.

- Đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan trong tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch; kết hợp, lồng ghép có hiệu quả với các chương trình, chính sách trong việc triển khai các nội dung của Đề án trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số của tỉnh.

- Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình.

II. NỘI DUNG

1. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình cho đồng bào Dân tộc thiểu số

- Nội dung: Tuyên truyền phổ biến pháp luật về hôn nhân, phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống như: Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Trẻ em, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới, Dân số và Gia đình và các văn bản liên quan đến công tác triển khai thực hiện Đề án; tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Triển khai các hoạt động phù hợp với các yếu tố văn hóa, giới, lứa tuổi và dân tộc để tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, vận động xóa bỏ những hủ tục lạc hậu; ngăn ngừa, hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

- Hình thức: Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; duy trì, xây dựng chương trình, chuyên trang, chuyên mục thông tin, phổ biến pháp luật về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…trên Báo Bắc Kạn, Đài Phát thanh - Truyền hình Bắc Kạn, hệ thống Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Cổng Thông tin điện tử các huyện, thành phố và Đài Truyền thanh cấp xã; tổ chức hoạt động tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí tại cộng đồng, thôn bản; lồng ghép các hoạt động tuyên truyền, vận động với các hoạt động giao lưu văn hóa, lễ hội, hoạt động hòa giải tại cộng đồng; các cuộc họp, hội nghị, sinh hoạt của chính quyền, đoàn thể, hoạt động ngoại khóa trong các trường học, các câu lạc bộ, các tổ, nhóm.

- Thời gian thực hiện: Từ Quý I đến Quý IV năm 2022.

- Cơ quan thực hiện: Sở Thông tin và Truyền thông, Báo Bắc Kạn, Đài Phát thanh - Truyền hình Bắc Kạn, Cổng thông tin điện tử tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh, các sở, ban, ngành có liên quan và UBND các huyện, thành phố trên cơ sở kinh phí được giao và thực hiện lồng ghép vào các chương trình, chính sách để tổ chức tuyên truyền cho phù hợp.

2. Biên soạn, phát hành tài liệu tuyên truyền

- Nội dung: Cung cấp thông tin, kiến thức về hôn nhân và gia đình; tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, giới thiệu về những phong tục, tập quán tốt đẹp của các dân tộc trong hôn nhân và những tập tục có hại trong hôn nhân cần vận động xóa bỏ; tin thực trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, các hoạt động liên quan đến hôn nhân và gia đình, phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống...

- Hình thức: Biên soạn, phát hành Bản tin “Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số”; thực hiện xuất bản hàng quý.

- Đối tượng được cung cấp: Ban Chỉ đạo cấp xã, Nhóm nòng cốt, tổ chức chính trị - xã hội, trưởng các đoàn thể ở cơ sở (Bí thư chi bộ, trưởng thôn, người uy tín…), giáo viên, học sinh tại các trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông trên địa bàn 11 xã thực hiện Mô hình điểm của Đề án; các thôn, xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Thời gian thực hiện: Hằng quý trong năm.

- Đơn vị chủ trì: Ban Dân tộc tỉnh.

- Đơn vị phối hợp: Các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố.

3. Tiếp tục duy trì hiệu quả hoạt động của 11 mô hình điểm “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số tỉnh Bắc Kạn” của Đề án đã xây dựng trong giai đoạn 2015-2020 tại các huyện Ngân Sơn, Pác Nặm, Chợ Đồn, Na Rì

3.1. Hoạt động tổ chức cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật về hôn nhân và gia đình; tác hại, hậu quả của việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống...

- Hình thức: Sân khấu hóa (tiểu phẩm kịch, tiết mục văn nghệ...)

- Đối tượng tham gia: Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, cấp xã và Nhóm nòng cốt Mô hình điểm; Thanh niên, phụ nữ, cha, mẹ của nam, nữ trong độ tuổi vị thành niên tại các thôn trong xã và các em học sinh Trung học phổ thông, Trung học cơ sở tại xã thực hiện Mô hình điểm.

- Thời gian thực hiện: Năm 2022.

- Đơn vị chủ trì: Ban Dân tộc tỉnh.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, ngành liên quan, UBND các huyện và các xã, trường học thực hiện mô hình.

3.2. Hoạt động ngoại khóa trong trường học

- Hình thức, nội dung thực hiện: Phối hợp với nhà trường lồng ghép tổ chức các hoạt động ngoại khóa tại các trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông và các trường dân tộc nội trú để tìm hiểu kiến thức pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình, tuyên truyền sâu rộng về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Đối tượng tham gia: Ban Chỉ đạo cấp xã, Nhóm nòng cốt Mô hình điểm và nhà trường, các em học sinh Trung học phổ thông, Trung học cơ sở

- Đơn vị chủ trì: Ban Dân tộc tỉnh; Ban Chỉ đạo Mô hình điểm cấp xã.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, ngành liên quan, UBND huyện, UBND xã và Trường học địa bàn các xã thực hiện mô hình.

3.3. Hoạt động tuyên truyền trực tiếp đến người dân

- Tài liệu tuyên truyền: Sử dụng Bản tin “Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số” do Ban Dân tộc tỉnh cung cấp để tuyên truyền.

- Hình thức thực hiện: Hàng tháng trên cơ sở tài liệu do Ban Dân tộc tỉnh cung cấp, tuyên truyền đến người dân, đoàn viên, hội viên thông qua các buổi họp, sinh hoạt cộng đồng, trên loa truyền thanh xã hoặc tuyên truyền trực tiếp đến từng hộ gia đình...

- Thời gian thực hiện: Hàng tháng.

- Đơn vị, người thực hiện: Các thành viên Ban Chỉ đạo, Nhóm nòng cốt thực hiện Mô hình điểm; UBND các xã, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội.

3.4. Hoạt động tổ chức hội nghị phổ biến, bồi dưỡng kiến thức pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình

- Nội dung: Chính sách pháp luật về hôn nhân và gia đình; khái quát về tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và những quy định pháp luật về tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, những hệ lụy có thể gây ra cho bản thân và cộng đồng...

- Hình thức: Tổ chức hội nghị tại xã; từ 1 - 2 Hội nghị/Mô hình (Dự kiến từ 15-30 người/Hội nghị, tùy từng Mô hình để xác định số người tham dự cho phù hợp đảm bảo công tác phòng chống Covid-19).

- Thành phần: Thành viên Ban chỉ đạo cấp xã, Nhóm nòng cốt thuộc Mô hình của xã, các đoàn thể, người có uy tín.

- Thời gian thực hiện: Năm 2022.

- Đơn vị thực hiện: Ban Chỉ đạo Mô hình điểm cấp xã.

- Đơn vị phối hợp: Ban Dân tộc tỉnh cung cấp tài liệu và hỗ trợ kinh phí cho Ban Chỉ đạo cấp xã tổ chức Hội nghị tại xã.

3.5. Hoạt động tổng kết đánh giá kết quả triển khai thực hiện các hoạt động tại Mô hình điểm

- Quy mô, số lượng: Căn cứ điều kiện cụ thể để tổ chức tổng kết cho phù hợp (tổ chức hội nghị hoặc xây dựng báo cáo) tại 11 mô hình điểm.

- Nội dung: Đánh giá kết quả triển khai thực hiện các hoạt động tại Mô hình điểm năm 2022 và xác định nhiệm vụ tiếp theo.

- Thời gian thực hiện: Quý IV năm 2022.

- Cơ quan thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh; Ban Chỉ đạo cấp xã.

4. Công tác chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, đánh giá và tổng kết

- Nội dung: Chỉ đạo tổ chức các hoạt động thực hiện phòng, chống nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình; thực hiện khảo sát, đánh giá để nhân rộng các mô hình mới (nếu có) và tổ chức tổng kết 01 năm triển khai thực hiện Đề án.

- Cơ quan thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện các nội dung, nhiệm vụ của Đề án trên địa bàn tỉnh; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện về Ủy ban Dân tộc và Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Kinh phí thực hiện được bố trí theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Sử dụng nguồn kinh phí giao cho Ban Dân tộc tỉnh tại Quyết định số 2388/QĐ-UBND ngày 08/12/2021 của UBND tỉnh Bắc Kạn về việc giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách năm 2022 và nguồn kinh phí bổ sung (nếu có).

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Dân tộc tỉnh

Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan và UBND các huyện, thành phố triển khai thực hiện các hoạt động theo Kế hoạch phê duyệt; tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra đánh giá kế hoạch thực hiện Đề án; tham mưu, báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện những nội dung vượt thẩm quyền và đánh giá kết quả thực hiện Đề án năm 2022 theo quy định.

2. Sở Tài chính

Cân đối, bố trí nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch năm 2022 theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

3. Sở Tư pháp

Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và địa phương tăng cường triển khai chính sách hỗ trợ, trợ giúp pháp lý miễn phí cho đồng bào dân tộc thiểu số.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương đưa các quy định về tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vào trong hương ước, quy ước của khu dân cư. Đưa các quy định về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong các thiết chế văn hóa, tiêu chuẩn khu dân cư văn hóa, gia đình văn hóa, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới làm tiêu chí bình xét hàng năm.

5. Sở Giáo dục và Đào tạo

Chỉ đạo đưa nội dung giáo dục giới tính, các quy định pháp luật về hôn nhân và gia đình, tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vào tuyên truyền, giáo dục ở các trường Trung học phổ thông, trung học cơ sở, Trường dân tộc nội trú, bán trú...tăng cường các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt đoàn, đội để nâng cao nhận thức, ý thức pháp luật về hôn nhân và gia đình đối với học sinh, đặc biệt là học sinh người dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn.

6. Sở Y tế

Thực hiện lồng ghép các hoạt động tư vấn, can thiệp y tế và các chương trình kế hoạch hóa gia đình để thực hiện các nhiệm vụ của đề án góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

7. Sở Thông tin và Truyền thông

Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành và địa phương đẩy mạnh các hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục nhằm hạn chế, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số; đồng thời theo dõi, chỉ đạo các cơ quan báo chí đẩy mạnh các hoạt động thông tin, tuyên truyền.

8. Báo Bắc Kạn, Đài Phát thanh và Truyền hình Bắc Kạn

Tăng cường các hoạt động xây dựng chuyên trang, chuyên mục, phóng sự, tư liệu có liên quan, các tin bài nêu gương người tốt, việc tốt; tuyên truyền, thay đổi nhận thức về các hủ tục lạc hậu trong đồng bào và những hạn chế, yếu kém trong công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống để tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn và các tổ chức thành viên

Căn cứ chức năng nhiệm vụ của đơn vị phối hợp Ban Dân tộc tỉnh, UBND các huyện, thành phố lồng ghép tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động, nâng cao kiến thức, kỹ năng, ý thức trách nhiệm của đoàn viên, hội viên, cộng đồng trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nhằm ngăn chặn đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

10. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Xây dựng Kế hoạch và triển khai thực hiện tốt các nội dung của kế hoạch thực hiện Đề án nhằm đạt được mục tiêu về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện, thành phố.

- Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình.

- Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh chỉ đạo các đơn vị có liên quan nghiên cứu, đề xuất, xây dựng nhân rộng mô hình phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể của địa phương.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025” trên địa bàn tỉnh năm 2022, yêu cầu các sở, ban, ngành thuộc tỉnh, các cơ quan, đơn vị liên quan và UBND các huyện, thành phố triển khai thực hiện./.