CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG HẠN HÁN, XÂM NHẬP MẶN, ĐỐI PHÓ VỚI ẢNH HƯỞNG CỦA EL NINO

Theo báo cáo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, hiện tượng El Nino có khả năng xuất hiện ở nước ta với xác suất vào mùa Hè khoảng 70%, mùa Thu, Đông 80%, thời gian ảnh hưởng từ mùa Hè năm 2014 đến hết mùa Xuân năm 2015. Ảnh hưởng của El Nino làm cho nhiệt độ tăng so với trung bình nhiều năm từ 1,2÷1,5°C, lượng mưa bị thiếu hụt so với cùng kỳ nhiều năm từ 25÷50%, mùa mưa khả năng đến muộn hơn và kết thúc sớm hơn, dòng chảy các sông, suối có xu thế suy giảm nhanh sau khi mùa mưa kết thúc.

Trên thực tế, từ đầu năm 2014 đến nay, khu vực Nam Trung Bộ đã xảy ra hiện tượng nắng nóng kéo dài, lượng mưa phổ biến đạt dưới 50% so với trung bình cùng kỳ nhiều năm, một số nơi chỉ đạt khoảng 20-30% (Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận); dòng chảy các sông suối hầu hết thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 30-80%; các hồ chứa thủy lợi có dung tích trữ thấp, trung bình đạt khoảng 30÷40% so với dung tích thiết kế, nhiều hồ chứa nhỏ tại các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Ninh Thuận bị cạn nước, ở khu vực Bắc Bộ, một số nơi có lượng mưa thấp so với trung bình nhiều năm, một số hồ chứa lớn có dung tích trữ thấp so với cùng kỳ. Ngoài ra, hầu hết các khu vực trong cả nước không xuất hiện lũ tiểu mãn vào thời gian cuối tháng 5, đầu tháng 6.

Tình hình thời tiết, khí hậu diễn ra như trên cho thấy, El Nino đã ảnh hưởng đến khu vực Nam Trung Bộ và có nguy cơ tiếp tục diễn ra, có khả năng ảnh hưởng đến việc cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015 ở nhiều nơi trên cả nước, nhất là các khu vực Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên.

Để chủ động phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu:

1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo các ngành, các cấp ở địa phương:

a) Xây dựng sớm phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015, trong đó tính đến biện pháp cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của người dân trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt;

b) Trên cơ sở khả năng cân đối của nguồn nước, bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý; các vùng thường xuyên thiếu nước tưới, xem xét chuyển đổi sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tưới hơn hoặc không canh tác để đảm bảo hiệu quả sản xuất;

c) Tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, ao, giếng, khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm ngăn mặn, lắp đặt phương tiện lấy nước để chủ động vận hành, đảm bảo đủ điều kiện dẫn nước thông thoáng từ đầu mối tới mặt ruộng, tận dụng mọi nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt;

d) Quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và các cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao (nông - lộ - phơi, nhỏ giọt, phun mưa,v.v..);

đ) Theo dõi chặt chẽ thông tin, diễn biến thời tiết, nguồn nước để lập kế hoạch tích nước hồ chứa phù hợp, bảo đảm an toàn công trình và tích nước tối đa; kịp thời điều chỉnh kế hoạch cấp nước khi nguồn nước thay đổi;

e) Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để vận động, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, thực hiện tốt công tác phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn. Biểu dương, khuyến khích những địa phương, chính quyền cơ sở đã chủ động và có những sáng kiến chống hạn mang lại hiệu quả cao;

g) Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trong việc chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan và đơn vị triển khai các giải pháp đảm bảo nguồn nước, chủ động thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, thường xuyên báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

2. Các cơ quan, đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

a) Tổng cục Thủy lợi chủ trì, phối hợp với Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Tập đoàn Điện Lực Việt Nam, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố và các đơn vị liên quan theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, nguồn nước, vận hành các hồ chứa thủy điện, hệ thống công trình thủy lợi để kịp thời chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương tổ chức thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn; đề xuất kế hoạch xả nước các hồ chứa thủy điện khi vùng hạ du yêu cầu bổ sung nguồn nước chống hạn;

b) Cục Trồng trọt chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên môn và địa phương hướng dẫn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bố trí cơ cấu giống, thời vụ, phổ biến các biện pháp, kỹ thuật gieo cấy, chăm sóc và bảo vệ cây trồng phù hợp với nguồn nước tưới;

c) Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, chỉ đạo các cơ quan khoa học đẩy mạnh nghiên cứu về dự báo hạn hán ngắn hạn, trung hạn, xây dựng khung quản lý hạn hán, kịp thời tham mưu cho các cơ quan quản lý nhà nước về công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất và dân sinh từ vụ Đông Xuân 2013-2014;

d) Các Cục, Vụ chức năng liên quan phối hợp với Tổng cục Thủy lợi, Cục Trồng trọt giúp Bộ chỉ đạo và giải quyết các khó khăn để các địa phương thực hiện tốt công tác phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn, bảo vệ sản xuất.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các cơ quan, đơn vị nghiêm túc thực hiện./.