CHỈ THỊ

VỀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2023

Trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diễn biến thời tiết có nhiều yếu tố bất thường, cực đoan; các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra với cường độ lớn, không theo quy luật. Năm 2022, cả nước xảy ra 15 đợt mưa lớn diện rộng, nhiều điểm ghi nhận lượng mưa ngày, mưa tháng vượt lịch sử; đối với Hà Nội, đã chịu ảnh hưởng lớn của 13 đợt mưa vừa, mưa to trên diện rộng gây ngập lụt nhiều khu vực, đặc biệt là thiệt hại do ảnh hưởng của lũ rừng ngang, lốc, sét, sạt lở đất. Năm 2023, theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, các loại hình thiên tai bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng tập trung từ nửa cuối tháng 6/2023, khả năng cao xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như giông, lốc, sét, mưa đá trong những tháng chuyển mùa. Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội của Thủ đô, các sự cố cháy, nổ, sập đổ công trình, tình hình dịch bệnh, trật tự an toàn xã hội... cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thiệt hại. Để chủ động phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn kịp thời, hiệu quả; giảm thiểu thiệt hại; góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Thủ đô, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ thị:

1. Các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn Thành phố:

- Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, quy hoạch, chương trình, kế hoạch, đề án, dự án của Trung ương và Thành phố trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Tăng cường các chỉ đạo, quy định, hướng dẫn mới trong thời gian gần đây như: Quyết định số 1651/QĐ-TTg ngày 30/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai Quốc gia; Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 03/01/2023 của Thủ tướng chính phủ về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy trong tình hình mới; Nghị Quyết số 28/NQ-CP ngày 01/3/2023 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 30/8/2022 của Bộ Chính trị về phòng thủ dân sự đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Các Chỉ thị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Số 1148/CT-BNN-ĐĐ ngày 01/3/2023 về việc tăng cường công tác quản lý đê điều và chuẩn bị sẵn sàng hộ đê, chống lũ, bão năm 2023; số 1416/CT-BNN-TL ngày 10/372023 về việc tăng cường công tác đảm bảo an toàn công trình thủy lợi trong mùa mưa, lũ năm 2023; Chương trình số 03/CTr-UBND ngày 07/02/2023 của UBND Thành phố về công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2023...

- Quán triệt công tác chỉ đạo, điều hành theo nguyên tắc cơ bản “phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”. Có kế hoạch, phương án hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, cơ quan, đơn vị nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

- Chú trọng công tác xây dựng, thường xuyên rà soát, điều chỉnh bổ sung, hoàn thiện và chuẩn bị đầy đủ nguồn lực theo phương châm "4 tại chỗ: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, vật tư, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ" để sẵn sàng triển khai các kế hoạch, phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2023; đảm bảo cụ thể, chi tiết, sát với thực tế tại địa phương, đơn vị.

- Chủ động huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực thực hiện đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số nhằm nâng cao năng lực công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, các ngành đồng thời nâng cao chất lượng thông tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai, sự cố.

- Tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đào tạo, tập huấn, diễn tập và nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn dưới nhiều hình thức, nội dung phong phú.

- Duy trì nghiêm túc chế độ trực ban, theo dõi chặt chẽ diễn biến từng tình huống thiên tai, sự cố; kiểm tra, rà soát các khu vực nguy hiểm, các trọng điểm, xung yếu, nhất là các khu vực có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt, cháy, nổ, sập đổ công trình gây ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của người dân; tham mưu chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả kịp thời, hiệu quả.

2. Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố: Tham mưu UBND Thành phố công tác chỉ huy, điều hành, xử lý kịp thời, có hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Thành phố. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị trên địa bàn Thành phố tổ chức triển khai thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo đúng chỉ đạo của Trung ương, Thành phố.

3. Các sở, ban, ngành, UBND các quận huyện, thị xã và đơn vị liên quan thuộc Thành phố: Theo chức năng, nhiệm vụ, có trách nhiệm xây dựng, chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ các điều kiện cần thiết, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thuộc phạm vi quản lý; tổ chức tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2022; Rà soát, kiện toàn, phân công trách nhiệm cho các thành viên tham gia chỉ huy, điều hành công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo lĩnh vực, địa bàn phụ trách. Thời gian hoàn thành trước ngày 31/5/2023 và báo cáo kết quả về Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố.

Nhiệm vụ trọng tâm của một số sở, ngành Thành phố:

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Xây dựng, tổ chức thực hiện phương án hộ đê và bảo vệ trọng điểm phòng, chống thiên tai năm 2023; phương án đảm bảo an toàn hồ đập, công trình thủy lợi; phương án ứng phó ngập, lụt: kế hoạch quản lý, bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình đê điều, thủy lợi để kịp thời phát hiện, tham mưu chỉ đạo xử lý những sự cố, hư hỏng xảy ra. Phối hợp chặt chẽ với UBND quận, huyện, thị xã và các đơn vị liên quan chỉ đạo các nhà thầu tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình liên quan đến đê điều, thủy lợi và phòng, chống thiên tai, đối với việc thi công các công trình trong mùa mưa, bão, lũ phải có phương án bảo vệ kèm theo; tập trung hoàn thành công tác tu bổ, xử lý sự cố, hư hỏng công trình đê điều, thủy lợi đảm bảo chất lượng, tiến độ theo đúng quy định. Chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tham mưu hoàn thiện bộ máy tổ chức, quy chế tổ chức, hoạt động và triển khai thu, quản lý, sử dụng quỹ phòng, chống thiên tai trên địa bàn Thành phố đúng quy định.

- Bộ Tư lệnh Thủ đô: Chủ trì, phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan, UBND quận, huyện, thị xã chỉ đạo xây dựng phương án chủ động sẵn sàng lực lượng, phương tiện ứng phó kịp thời, hiệu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Chủ động phối hợp, hiệp đồng với các đơn vị ứng phó, hỗ trợ, chi viện cho các địa phương ngay khi có yêu cầu.

- Công an Thành phố: Xây dựng, triển khai các phương án đảm bảo an ninh trật tự bảo vệ an toàn tuyệt đối các sự kiện chính trị - văn hóa - xã hội trên địa bàn Thủ đô; chỉ đạo rà soát bổ sung, xây dựng phương án phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ tại các cơ sở, công trình trọng điểm về chính trị, kinh tế, xã hội, các khu dân cư có nguy cơ cháy, nổ, sập đổ công trình; hướng dẫn, phân luồng, điều tiết giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt khi xảy ra thiên tai, sự cố; phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Chi cục Kiểm lâm) và các Chủ rừng tổ chức xây dựng và diễn tập phương án phòng cháy, chữa cháy rừng. Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với cơ quan đơn vị chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về quản lý tài nguyên gắn với bảo vệ môi trường, vi phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy, về đê điều, thủy lợi và phòng, chống thiên tai.

- Sở Xây dựng: Chủ trì phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai công tác phòng, chống úng ngập nội thành; phòng, chống, khắc phục cây đổ trên các tuyến đường đô thị; đảm bảo an toàn điện chiếu sáng công cộng, cung cấp nước sạch. Phối hợp UBND quận, huyện, thị xã (đơn vị chủ trì), các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, kiểm tra, thống kê các khu nhà tập thể, nhà chung cư đã xuống cấp, các khu nhà không đảm bảo an toàn, các công trình đang xây dựng. Phối hợp triển khai việc phòng, chống đổ, sập nhà, công trình; tổ chức sơ tán người, tài sản ra khỏi những khu vực không đảm bảo an toàn để phòng, tránh sự cố, thiên tai.

- Sở Giao thông vận tải: Chủ trì, phối hợp Công an Thành phố xây dựng, tổ chức thực hiện phương án phân luồng giao thông từng địa bàn cụ thể; chủ động bố trí lực lượng, phương tiện, vật tư, thiết bị tại những khu vực trọng yếu để đảm bảo an toàn giao thông và sẵn sàng khắc phục khi xảy ra sự cố, thiên tai. Phối hợp công tác quản lý nhà nước với các đơn vị đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông trọng điểm liên quan đến đê điều, thủy lợi.

- Sở Lao động Thương binh và Xã hội: Chủ trì tham mưu xây dựng, Phương án cứu trợ và đảm bảo đời sống Nhân dân năm 2023 trên địa bàn Thành phố; phối hợp UBND các quận, huyện, thị xã kịp thời triển khai công tác cứu trợ, đảm bảo đời sống Nhân dân ở những vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, sự cố.

- Sở Khoa học và Công nghệ: Chủ trì, phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan có phương án sẵn sàng xử lý kịp thời ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân. Tham mưu UBND Thành phố xây dựng, rà soát, cập nhật, tổ chức thực hiện kế hoạch, phương án ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân.

- Sở Công Thương: Chủ trì, phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan chỉ đạo, tổ chức dự trữ đầy đủ lương thực, hàng hóa, vật tư thiết yếu, sẵn sàng chi viện, cứu trợ đảm bảo đời sống Nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, sự cố; xây dựng, triển khai phương án hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho nông dân ở những vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh.

- Sở Y tế: Chuẩn bị lực lượng cán bộ y tế, cơ sở thuốc, phương tiện, vật tư, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu cấp cứu, khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh và khắc phục hậu quả, bảo đảm sức khỏe nhân dân trước, trong và sau sự cố, thiên tai.

- Sở Tài nguyên và Môi trường: Chủ trì, phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan, UBND quận, huyện, thị xã xây dựng, triển khai các chương trình, đề án, kế hoạch về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; sẵn sàng phối hợp ứng phó khi có sự cố, thiên tai xảy ra. Chủ trì tham mưu UBND Thành phố lập kế hoạch ứng phó sự cố môi trường, sự cố tràn dầu trên địa bàn Thành phố.

- Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan, UBND quận, huyện, thị xã triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho giáo viên, học sinh khi có sự cố, thiên tai xảy ra đáp ứng các yêu cầu về phòng, chống dịch bệnh; chủ trì lồng ghép tuyên truyền, phổ biến các biện pháp ứng phó sự cố, thiên tai, tai nạn thương tích vào chương trình giảng dạy ở các cấp học, các buổi sinh hoạt ngoại khóa để nâng cao nhận thức, hiểu biết của giáo viên, học sinh.

- Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư căn cứ chức năng, nhiệm vụ, khả năng cân đối ngân sách, phối hợp với các đơn vị có liên quan, tham mưu UBND Thành phố bố trí kinh phí thực hiện công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo các quy định hiện hành của Nhà nước; ưu tiên bố trí vốn để xử lý các sự cố, hư hỏng đê điều, thủy lợi, công trình phòng, chống thiên tai cấp bách.

- Sở Thông tin và Truyền thông: Xây dựng phương án bảo đảm mạng thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, tiếp nhận, xử lý thông tin trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thông suốt trong mọi tình huống. Chỉ đạo các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình của Thành phố phối hợp Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố và các cơ quan thông tin đại chúng của Trung ương thông báo thường xuyên về tình hình thời tiết, thiên tai, sự cố; tăng thời lượng tin bài, bổ sung đa dạng các hình thức tuyên truyền, phổ biến các biện pháp phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, tình hình xử lý vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi và phòng, chống thiên tai trên địa bàn Thành phố.

- Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội: Thường xuyên kiểm tra, đảm bảo tình trạng vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện, trạm biến thế, công trình điện lực; kịp thời sửa chữa, khắc phục sự cố bảo đảm cung cấp điện đầy đủ, an toàn phục vụ sản xuất, sinh hoạt của Nhân dân trong mùa mưa bão; ưu tiên cấp cho các trạm bơm tiêu hoạt động phục vụ tiêu úng ngập.

4. UBND quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn:

- Xây dựng, phê duyệt và thực hiện các kế hoạch, phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương. Có kế hoạch phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng; đảm bảo phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả các thiệt hại do sự cố, thiên tai gây ra trên địa bàn.

- Thường xuyên kiểm tra, xác định những khu vực nguy hiểm trên địa bàn, xây dựng phương án bảo vệ tính mạng, tài sản, hoạt động sản xuất của Nhân dân (khu vực ven sông, địa bàn trũng, thấp, có nguy cơ sạt lở đất, khu vực chịu tác động của lũ rừng ngang, khu vực có nguy cơ mất an toàn về cháy, nổ, sập đổ công trình và các khu vực nguy hiểm khác) trước khi thiên tai, sự cố có thể xảy ra. Đặc biệt lưu ý đối với các huyện thường xuyên, trực tiếp bị ảnh hưởng bởi lũ rừng ngang, lũ quét, sạt lở đất như: Ba Vì, Sóc Sơn, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức. Dự trữ lương thực, thuốc men, cây, con giống, hàng hóa, vật tư thiết yếu để sẵn sàng hỗ trợ đảm bảo đời sống Nhân dân, phục hồi sản xuất, vệ sinh môi trường, khắc phục hậu quả khi thiên tai xảy ra.

- Chủ trì, phối hợp chặt chẽ các sở, ngành, đơn vị liên quan kiểm tra, phát hiện, xây dựng kế hoạch xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai, phòng cháy, chữa cháy, môi trường, an ninh, trật tự an toàn xã hội... còn tồn đọng trên địa bàn theo đúng quy định pháp luật; phát hiện và có giải pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời vi phạm mới phát sinh.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quán triệt, hướng dẫn, kiểm tra các xã, phường ven đê tổ chức lực lượng và thực hiện công tác tuần tra, canh gác bảo vệ đê điều trong mùa lũ theo quy định để phát hiện, xử lý kịp thời ngay từ giờ đầu các sự cố xảy ra.

5. Khi có sự cố, thiên tai xảy ra: Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố, các cấp, các ngành tăng cường kiểm tra, đôn đốc các đơn vị kịp thời triển khai công tác ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; chủ động huy động lực lượng, chỉ huy quyết liệt, ứng phó hiệu quả mọi tình huống xảy ra, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Đảm bảo thông tin hai chiều thông suốt, thực hiện nghiêm túc chế độ trực ban, thông tin, báo cáo theo quy định.

6. UBND Thành phố đề nghị các cấp ủy Đảng, các tổ chức chính trị xã hội, kinh tế, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn Thành phố chỉ đạo, vận động cán bộ, đảng viên, viên chức, hội viên, đoàn viên và Nhân dân tích cực tham gia làm tốt công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Thành phố năm 2023.

UBND Thành phố giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cơ quan Thường trực Phòng, chống thiên tai của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố) thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các cấp các ngành nghiêm túc thực hiện Chỉ thị này; tổng hợp, tham mưu, đề xuất báo cáo UBND Thành phố đúng quy định./.