CHỈ THỊ

VỀ VIỆC CHẤN CHỈNH VÀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI

Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý đưa công tác quản lý đất đai dần đi vào nề nếp, việc sử dụng đất đai ngày càng có hiệu quả hơn; việc đất đai được sử dụng hợp lý, có hiệu quả góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, tạo hành lang pháp lý cho các giao dịch về chuyển nhượng quyền sử dụng đất nói chung và quyền sử dụng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất nói riêng, bước đầu đã tạo được kết quả tích cực, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp, sản xuất lâm nghiệp, phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản…

Tuy nhiên trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh, một số nơi còn xảy ra tình trạng tự chuyển mục đích; chuyển nhượng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất, đặc biệt là đất chuyên trồng lúa nước, chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp mang tính đầu cơ, trục lợi hoặc có hành vi "ôm đất" chờ quy hoạch để nhằm mục đích kiếm lời, hưởng lợi trong chính sách bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, làm cho tình hình quản lý đất đai diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho công tác thu hồi đất thực hiện các dự án. Tỷ lệ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất một số loại đất còn thấp như: Đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản, đất của tổ chức. Tình trạng sử dụng đất vượt ranh giới, không đúng mục đích, lãng phí đất đai vẫn còn; một số dự án tiến độ giải phóng mặt bằng và triển khai đầu tư còn chậm; có dự án chuyển nhượng nhưng chưa được các cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Trước tình trạng nêu trên, để chấn chỉnh một bước và tăng cường hơn nữa công tác quản lý đất đai trong thời gian tới; đồng thời có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai và những hành vi lợi dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, Lãnh đạo các Sở, Ban, Ngành tập trung chỉ đạo thực hiện những nội dung sau đây:

1. Khẩn trương rà soát các văn bản đã ban hành, bãi bổ các quy định không còn phù hợp, đồng thời ban hành ngay các văn bản hướng dẫn thi hành Pháp luật đất đai:

Ủy ban nhân dân tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các Sở, Ban Ngành và Ủy ban nhân dân các địa phương, trên cơ sở các Nghị định của Chính phủ, khẩn trương chỉnh sửa và trình UBND tỉnh ban hành các quyết định hướng dẫn về giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, gia hạn thời gian sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thay thế cho quyết định số 99/2008/QĐ-UBND ngày 11/01/2008 của Ủy ban nhân dân tỉnh; Thời gian xong trong quý I năm 2011.

2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai:

- Giao Sở Tư pháp chủ trì phối hợp với Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh, Báo Quảng Ninh, Sở Tài nguyên và Môi trường Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố lập kế hoạch và thực hiện thường xuyên tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về đất đai với nội dung thiết thực, hình thức phù hợp với từng đối tượng và điều kiện thực tế của địa phương; biểu dương những nơi làm tốt, phê phán những nơi trì trệ; phát hiện và đưa ra công luận các vi phạm về quản lý đất đai, nhất là các hành vi lợi dụng chức quyền tham nhũng về đất đai hoặc nhũng nhiễu, thiếu trách nhiệm trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai.

- Giao Ban tôn giáo Dân tộc chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, các địa phương lập kế hoạch xuất bản và ban hành các ấn phẩm tuyên truyền pháp luật về đất đai trên cơ sở tài liệu do Sở Tài nguyên và Môi trường cung cấp để tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trong nhân dân, đặc biệt là nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn.

- Sở Tài chính cân đối kinh phí cho các nội dung tuyên truyền trên.

3. Tăng cường công tác lập, công bố, công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các khu vực dự án phải thu hồi đất theo quy hoạch:

- Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp huyện tiếp tục thực hiện tốt chỉ thị số 09/2007/CT-TTg ngày 06/4/2007 của Chính phủ về tăng cường quản lý sử dụng đất của các quy hoạch và dự án đầu tư; các quy định của pháp luật đất đai về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và chỉ thị số 01/2010/CT-BTNMT ngày 17/3/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường “về tăng cường công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”.

- Giao Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn thành quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh giai đoạn (2011- 2020) và kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011- 2015) trình Chính phủ phê duyệt theo quy định; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải tuân thủ các chỉ tiêu được phân bổ; thể hiện đầy đủ nhu cầu sử dụng đất của các ngành; chú ý tính hợp lý về sử dụng các loại đất, hạn chế tối đa việc chuyển đất trồng lúa nước sang sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp. Thường xuyên theo dõi tiến độ lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và cấp xã để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh giải quyết các vướng mắc phát sinh.

- Ủy ban nhân dân cấp huyện khẩn trương thực hiện việc lập, thẩm định, xét duyệt và trình xét duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và cấp xã giai đoạn (2011- 2020) và kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011- 2015) theo đúng các quy định hiện hành, đảm bảo thời gian quy định. Ủy ban nhân dân cấp huyện phải bố trí đầy đủ kinh phí cho công tác lập quy hoạch của cấp huyện và cấp xã theo tiến độ đã đề ra. Sau khi quy hoạch, kế hoạch được xét duyệt phải tổ chức công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng và tại trụ sở Ủy ban nhân dân các cấp để các tổ chức và công dân được biết.

Đối với các dự án phải thu hồi đất theo quy hoạch, Ủy ban nhân dân cấp huyện yêu cầu Chủ đầu tư phải thực hiện việc công bố, công khai quy hoạch tại khu vực dự án và tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có dự án.

4. Đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất:

- Sở Tài nguyên và Môi trường có biện pháp tăng cường việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu công trình và tài sản khác gắn liền với đất cho các tổ chức, trong đó chú trọng đến việc cấp giấy chứng nhận cho các cơ quan hành chính sự nghiệp, cơ sở tôn giáo, đất an ninh, quốc phòng; tăng cường đầu tư đo đạc lập bản đồ địa chính gắn với việc lập và hoàn thiện hệ thống hồ sơ địa chính; đo đạc đến đâu phải tổ chức cấp giấy chứng nhận đến đó; không mở dự án đo đạc mới nếu chưa hoàn thành việc lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận cho các diện tích đã đo đạc

- Ủy ban nhân dân cấp huyện cần tập trung chỉ đạo, thực hiện các biện pháp đẩy tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trọng tâm là đất sản xuất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thuỷ sản, đất kinh tế trang trại, đất ở tại đô thị, đất ở tại nông thôn theo hướng cải cách thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người sử dụng đất; thực hiện việc ghi nợ tiền sử dụng đất trên giấy chứng nhận đối với trường hợp hộ gia đình cá nhân chưa có khả năng nộp tiền; kiên quyết bỏ các điều kiện kèm theo việc cấp giấy chứng nhận tại địa phương như hộ khẩu, đợi quy hoạch…; tổ chức chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã công khai thực hiện việc xác minh nguồn gốc sử dụng đất và thời điểm bắt đầu sử dụng đất để làm cơ sở cấp giấy chứng nhận cho những trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.

- Kết hợp việc cấp giấy chứng nhận với việc hiện đại hóa hệ thống hồ sơ địa chính; thực hiện nghiêm quy trình cập nhật biến động về sử dụng đất tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã.

- Trên cơ sở kết quả kiểm kê đất đai, Ủy ban nhân dân cấp huyện cần cập nhật biến động về các loại đất, chủ sử dụng đất; có biện pháp chấn chỉnh công tác quản lý sử dụng đất, đặc biệt đối với việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái quy định của Pháp luật.

5. Về việc chuyển nhượng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất và đất chuyên trồng lúa nước:

Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư và các Sở, Ban, ngành có liên quan phải quản lý chặt chẽ đất đai, không cho phép chuyển nhượng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất, đặc biệt là đất chuyên trồng lúa nước trong các trường hợp sau:

- Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất chuyên trồng lúa nước.

- Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất chuyên trồng lúa nước của hộ gia đình, cá nhân trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đã được phê duyệt.

- Không được thực hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất đối với các khu vực đất nằm trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt mà đã có thông báo thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Tổ chức cá nhân có hành vi vi phạm thì Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã phải có biện pháp xử lý thích hợp; trường hợp nghiêm trọng, cố ý làm trái thì xem xét chuyển cơ quan pháp luật xử lý theo quy định.

6. Về xây dựng bảng giá đất hàng năm:

Thực hiện Thông tư liên tịch số 02/2010/TTLT-BTNMT-BTC ngày 08/01/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tài chính khi xây dựng bảng giá đất năm 2011, Sở Tài nguyên và Môi trường, các Sở, Ban, Ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân các địa phương cần lưu ý:

- Việc áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp để xác định giá đất nông nghiệp chỉ thực hiện trong trường hợp điều tra, thu thập được giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp để tiếp tục sử dụng vào mục đích nông nghiệp; không áp dụng phương pháp này đối với các trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trong khu vực thay đổi mục đích sử dụng đất theo quy hoạch đã được phê duyệt.

- Trường hợp không đủ thông tin về giá đất nông nghiệp đã chuyển nhượng để áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp thì áp dụng phương pháp thu nhập quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất để xác định giá đất nông nghiệp.

7. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai, xử phạt vi phạm hành chính về đất đai:

- Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố phải tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật về đất đai tại địa phương; tập trung giải quyết dứt điểm các đơn thư tồn đọng và giải quyết kịp thời các đơn thư phát sinh thuộc thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật tại địa phương để hạn chế tối đa tình trạng khiếu kiện đông người, kéo dài; khắc phục tình trạng chậm trễ, đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết đơn thư; định kỳ đánh giá rút kinh nghiệm về công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai, đảm bảo pháp luật đất đai được thực hiện nghiêm, hạn chế những tiêu cực và vi phạm.

Tăng cường việc kiểm tra, giám sát việc thực thi Pháp luật về đất đai tại địa phương; phát hiện sớm và ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai; triển khai và thực hiện việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai theo quy định của Nghị định 105/2009/NĐ-CP.

- Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các Sở, Ban, Ngành và các địa phương tổ chức việc lập kế hoạch và triển khai thực hiện chỉ thị số 134/CT-TTg ngày 20/01/2010 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm Pháp luật về đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Kiên quyết thu hồi những diện tích đã giao, đã cho thuê nhưng chủ đầu tư không triển khai, triển khai không đúng tiến độ, chủ đầu tư không có năng lực thực hiện dự án; Ủy ban nhân dân các huyện thị xã phải thường xuyên kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án đã được giao đất, cho thuê đất và báo cáo định kỳ 06 tháng 1 lần về Sở Tài nguyên và Môi trường để lập kế hoạch kiểm tra và tổng hợp trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét xử lý.

8. Tăng cường công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư:

- Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân về các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tranh thủ sự tuyên truyền vận động của các tổ chức đoàn thể, quần chúng để người dân hiểu và thực hiện đúng chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng của Nhà nước hiện hành; Vận dụng chính sách của Nhà nước một cách tối ưu nhất trong việc lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện; vận động các chủ đầu tư hỗ trợ thêm ngoài chính sách cho các hộ dân; kiên quyết xử lý và xử lý nghiêm minh các trường hợp cố tình chống đối, vi phạm chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng, ngăn cản thi công làm chậm tiến độ của dự án; áp dụng các biện pháp cứng rắn và tổ chức cưỡng chế khi đã áp dụng các biện pháp nêu trên mà người dân không thực hiện.

Cần nªu cao vai trò trách nhiệm của các cơ quan chức năng có liên quan của các cấp chính quyền trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tăng cường nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở các cấp.

Tăng cường sự phối hợp giữa chủ đầu tư với chính quyền địa phương các cấp trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cũng như việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh.

- Các Sở, Ban, Ngành của tỉnh phối hợp chặt chẽ với các địa phương, thường xuyên nắm bắt tình hình để đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh giải quyết những khó khăn, vướng mắc của các địa phương trong công tác bồi thường GPMB thực hiện các dự án.

9. Đẩy mạnh công tác đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính:

- Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm xây dựng kế hoạch đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính trên địa bàn toàn tỉnh, triển khai thực hiện kế hoạch được phê duyệt theo đúng tiến độ; tăng cường công tác kiểm tra giám sát các đơn vị tư vấn để nâng cao chất lượng bản đồ, hồ sơ địa chính; tổng hợp những vướng mắc khó khăn đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh để có biện pháp giải quyết kịp thời.

- Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư cân đối bố trí đủ kinh phí cho công tác đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính theo đúng kế hoạch đã được duyệt.

- Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tư vấn triển khai công tác đo đạc bản đồ và lập hồ sơ địa chính đảm bảo nhanh chóng, chính xác, đặc biệt cần bố trí đủ cán bộ để phối hợp với đơn vị tư vấn thực hiện công tác xác định mốc giới thửa đất khi đo đạc nhằm tránh tình trạng tranh chấp xảy ra sau này; bố trí đủ kinh phí cho công tác này theo sự phân cấp về ngân sách.

10. Tăng cường công tác phát triển quỹ đất:

- Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Sở Xây dựng nghiên cứu, đề xuất các khu đất theo quy hoạch để có kế hoạch tạo quỹ “đất sạch” trên địa bàn toàn tỉnh; giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất của tỉnh triển khai thực hiện việc bồi thường GPMB các khu đất này.

- Giao Sở Tài chính chủ trì đề xuất việc thành lập Quỹ phát triển đất cấp tỉnh để phục vụ cho công tác phát triển quỹ “đất sạch”.

- Các huyện, thị xã, thành phố cần nghiên cứu các quy hoạch trên địa bàn, xem xét các vị trí đất có lợi thế, các khu đất nhỏ lẻ có thể bán đấu giá được để lập kế hoạch GPMB tạo quỹ “đất sạch” của địa phương, giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất cấp huyện triển khai thực hiện nhiệm vụ này.

11. Thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai:

Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và Sở Tài nguyên và Môi trường cần tập trung chỉ đạo thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính (Đề án 30); tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai, tránh tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho các tổ chức và nhân dân, thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai, xử lý các cán bộ có hành vi vi phạm khi thực thi các thủ tục hành chính về đất đai.

Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố; Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, lãnh đạo các Sở, Ban, Nghành có liên quan tổ chức triển khai thực hiện tốt các nội dung yêu cầu của Chỉ thị này; định kỳ 6 tháng và hàng năm các địa phương và các Sở, Ban, ngành có liên quan báo cáo tình hình thực tế triển khai tại các địa phương, đơn vị gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường (trong báo cáo cần đặc biệt lưu ý tổng hợp, phân tích kỹ về tình hình chuyển nhượng đất, nhất là đất nông nghiệp; tiến độ thực hiện các dự án; tình hình xử lý các vi phạm về đất đai và các kiến nghị, đề xuất)./.