CHỈ THỊ

VỀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN LA

Trong những năm gần đây trên địa bàn tỉnh Sơn La diễn biến thời tiết và thiên tai phức tạp, các dạng thiên tai xảy ra với tần suất, cấp độ gia tăng; rét hại băng giá, gió lốc, mưa đá, nắng nóng xảy ra trên diện rộng. Thiên tai gây thiệt hại nghiêm trọng về người, thiệt hại nặng nề tài sản, các công trình cơ sở hạ tầng, sản xuất và ảnh hưởng lớn đến môi trường sinh thái.

Để chủ động ứng phó với tình hình diễn biến bất thường, phức tạp, khó lường của thiên tai, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra trong thời gian tới, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố triển khai thực hiện tốt những nội dung sau đây:

1. Tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu quả thiên tai; Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 18/6/2018 của Chính phủ về công tác Phòng, chống thiên tai; Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 01/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động, nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trong đó xác định phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên, liên tục cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

2. Lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn.

3. Tập trung nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai; đầu tư hiện đại hóa công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn theo hướng tích hợp, đồng bộ, tự động hóa, đặc biệt là dự báo mưa, lũ; đẩy nhanh lắp đặt hệ thống quan trắc mưa, mực nước phục vụ vận hành hồ chứa và thiết bị cảnh báo xả lũ hạ du hồ chứa, hệ thống giám sát trực tuyến vận hành hồ chứa.

4. Đẩy mạnh phòng ngừa thiên tai, sự cố; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo phương án đã xây dựng trước mùa mưa lũ; tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập theo phương án đã được phê duyệt.

5. Nâng cao năng lực chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn; kiện toàn Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, đảm bảo đủ năng lực, hoạt động chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

6. Nâng cao năng lực tìm kiếm cứu nạn, chú trọng công tác phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn, trong đó xác định lực lượng vũ trang làm nòng cốt.

7. Đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung phương tiện, trang thiết bị bảo đảm công tác chỉ đạo, chỉ huy, triển khai nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; củng cố, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở để ứng phó thiên tai kịp thời theo phương châm “bốn tại chỗ”.

8. Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó thiên tai, sự cố cho người dân; đa dạng hình thức truyền thông phù hợp từng đối tượng; lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố vào chương trình giảng dạy trong nhà trường và hoạt động văn hóa, sinh hoạt cộng đồng.

9. Ưu tiên nguồn lực đầu tư cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư. Các sở, ngành và địa phương chủ động bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn và hằng năm đã được giao, nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; có giải pháp huy động nguồn lực, đặc biệt nguồn lực ngoài ngân sách để khắc phục hậu quả thiên tai, xử lý dứt điểm trọng điểm sạt lở đất, hồ chứa nước xung yếu.

10. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế, chuyển đổi số; hiện đại hóa công cụ hỗ trợ, số hóa bộ cơ sở dữ liệu phòng, chống thiên tai.

11. Nhiệm vụ của các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố

a) Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh

- Rà soát kiện toàn, đảm bảo hoạt động của Ban chỉ huy, Văn phòng thường trực Ban chỉ huy; hướng dẫn các địa phương đảm bảo hoạt động tham mưu chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh thông qua Bộ chỉ số.

- Tổ chức theo dõi diễn biến thiên tai, kịp thời chỉ đạo theo thẩm quyền hoặc tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo công tác ứng phó theo quy định; chỉ đạo công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua trong phòng, chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững.

- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, hợp tác quốc tế; xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát thiên tai chuyên dùng, cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ trong phòng, chống thiên tai.

- Triển khai các hoạt động Quỹ phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật.

b) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn mới bền vững. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố công trình phòng, chống thiên tai đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm hồ đập thủy lợi.

- Phối hợp với các ngành, địa phương triển khai kiểm soát an toàn thiên tai, xử lý vi phạm lấn chiếm lòng dẫn ảnh hưởng đến thoát lũ, gia tăng ngập lụt nhất là các lưu vực suối Nậm La, Nậm Pàn, suối Tấc, suối Muội.

c) Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn; kiểm tra công tác phòng chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của địa phương.

- Chỉ đạo đầu tư hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhất là khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp ở vùng sâu, vùng xa, bảo đảm tìm kiếm cứu nạn kịp thời.

- Xây dựng kế hoạch hiệp đồng công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của tỉnh; xây dựng phương án, tổ chức lực lượng, phương tiện cứu hộ, cứu nạn, sẵn sàng xử trí khi có tình huống cần ứng cứu, chi viện và khắc phục hậu quả; xây dựng kế hoạch huấn luyện, diễn tập tại một số địa phương.

- Chỉ đạo ứng trực, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện của các sở, ngành và địa phương ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

d) Công an tỉnh

- Rà soát phương án bảo đảm an ninh, trật tự, nhất là trong tình huống thiên tai, sự cố lớn; sẵn sàng lực lượng, phương tiện hỗ trợ sơ tán, cứu trợ nhân dân, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố.

- Tập trung nâng cao năng lực cho lực lượng phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; chỉ đạo, hướng dẫn tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các cơ sở, khu dân cư do tác động của thiên tai.

- Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm pháp luật về phòng chống thiên tai.

e) Sở Tài nguyên và Môi trường

- Phụ trách các về vấn đề về bảo vệ môi trường trong mùa mưa, lũ; khắc phục ô nhiễm môi trường do thiên tai gây ra; Tăng cường kiểm tra, đôn đốc các chủ công trình đập, hồ chứa trên địa bàn tỉnh thực hiện quan trắc và cung cấp thông tin quan trắc khí tượng thủy văn theo quy định của pháp luật.

- Chỉ đạo, kiểm tra việc khai thác vật liệu, khoáng sản tránh các hoạt động tác động tiêu cực gây tiềm ẩn, làm tăng nguy cơ rủi ro thiên tai.

- Tăng cường kiểm tra, quản lý cấp phép, khai thác tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát, sỏi lòng sông, tránh gây sạt lở, tăng rủi ro thiên tai.

f) Đài khí tượng thuỷ văn khu vực Tây Bắc

Tổ chức ban hành bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó; tiếp tục nâng cao chất lượng dự báo thiên tai bảo đảm kịp thời, chính xác hơn; tham mưu, đề xuất đầu tư hiện đại hóa công nghệ dự báo, quan trắc khí tượng thủy văn thuộc hệ thống quốc gia trên địa bàn tỉnh theo hướng tích hợp, đồng bộ, tự động hóa.

g) Sở Giao thông vận tải

- Tăng cường công tác quản lý, bảo dưỡng thường xuyên các tuyến đường bộ do tỉnh quản lý: Thường xuyên kiểm tra, xác định các vị trí xung yếu có nguy cơ ách tắc vào mùa mưa do sụt trượt, ngập úng để lập phương án phân luồng và bố trí nhân lực, vật tư, thiết bị ứng cứu đảm bảo giao thông khi có ách tắc xảy ra; sơn, chỉnh sửa, cắm bổ sung cọc tiêu, biển báo, cột thuỷ trí ở những đoạn đường, các ngầm tràn thường bị ngập nước, tổ chức phân luồng, hướng dẫn giao thông khi đường, cầu bị hư hỏng, ách tắc; đặc biệt lưu ý các tuyến đường huyết mạch có nguy cơ ách tắc.

- Phối hợp, hướng dẫn UBND các huyện, thành phố trong công tác khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra trên các tuyến đường huyện, đường xã; Phương án tổ chức giao thông đường bộ trên địa bàn các huyện, thành phố;

- Kiểm tra, rà soát trang thiết bị an toàn của các phương tiện thiết bị phục vụ vượt sông; có phương án đảm bảo giao thông; phương án neo, đậu, để bảo vệ an toàn cho phương tiện, thiết bị, tài sản; bổ sung thiết bị an toàn giao thông như phao, áo phao cứu sinh, hệ thống neo chằng, kê chèn...; đảm bảo an toàn giao thông đường thủy các bến tàu thuyền trong mùa mưa lũ.

h) Sở Công Thương

- Chỉ đạo kiểm tra công tác bảo đảm an toàn các công trình thuộc lĩnh vực quản lý trước mùa mưa lũ, đặc biệt là hồ đập thủy điện, hầm lò, khu vực thăm dò, khai thác khoáng sản, hệ thống điện; chỉ đạo các chủ hồ chứa thủy điện thực hiện nghiêm quy định về vận hành hồ chứa đảm bảo an toàn công trình và hạ du.

- Chỉ đạo dự trữ hàng hóa thiết yếu, nhất là tại khu vực thường xuyên xảy ra chia cắt khi mưa lũ lớn, vùng sâu, vùng xa; thực hiện tốt việc dự phòng tại chỗ, bình ổn giá khi thiên tai xảy ra.

i) Sở Xây dựng

- Phụ trách về công tác chỉ đạo quy hoạch xây dựng, cấp thoát nước, phát triển đô thị và thị tứ lồng ghép, gắn liền với công tác phòng chống thiên tai, chống ngập úng, bảo vệ môi trường.

- Chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan hướng dẫn các địa phương thực hiện xây dựng công trình, nhà ở và bảo đảm các yêu cầu về phòng, chống thiên tai; hướng dẫn các biện pháp bảo đảm an toàn cho người, nhà ở và công trình xây dựng trước mùa mưa lũ.

k) Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo, hướng dẫn các doanh nghiệp viễn thông kiểm tra các trạm tiếp sóng viễn thông, bảo đảm cho mạng thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, tiếp nhận, xử lý thông tin trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thông suốt trong mọi tình huống.

- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kiến thức phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cho các cấp chính quyền và người dân; thông tin chính xác, kịp thời về tình hình, diễn biến thiên tai, công tác ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai. Kiên cố hóa hệ thống thông tin liên lạc tại khu vực trọng điểm thường xuyên xảy ra thiên tai, ưu tiên đầu tư nâng cấp hệ thống thông tin liên lạc tại vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. Phối hợp với các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trong phòng, chống thiên tai, đảm bảo tính chính xác, kịp thời và hiệu quả.

l) Sở Y tế

Chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng, cập nhật phương án ứng phó thiên tai gắn với bảo đảm phòng, chống dịch theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt trong điều kiện bình thường mới. Chỉ đạo tổ chức dự trữ thuốc, hóa chất, vật tư y tế đảm bảo an toàn phòng, chống dịch bệnh trước, trong và sau thiên tai.

m) Các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính

Ưu tiên cân đối, bố trí nguồn lực từ ngân sách nhà nước và dự phòng ngân sách hàng năm cho khắc phục hậu quả thiên tai và các nhiệm vụ cấp bách khác.

n) Sở Giáo dục và Đào tạo

Xây dựng kế hoạch lồng ghép, tích hợp nội dung phòng, chống thiên tai vào chương trình đào tạo, giảng dạy trong nhà trường; chỉ đạo tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức cho giảng viên, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục về phòng, chống thiên tai; phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó với thiên tai, trong trường học, nhất là giáo dục phổ thông.

o) Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

Chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đột xuất kịp thời, hiệu quả. Tập huấn chuyên môn, đẩy mạnh hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức và năng lực ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai cho các đối tượng dễ bị tổn thương như: trẻ em, người cao tuổi và người khuyết tật.

p) Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Sơn La, Trung tâm thông tin tỉnh và các cơ quan truyền thông

Cập nhật và kịp thời đăng tải, phát tin, truyền tin về diễn biến thời tiết và thiên tai, thông tin chỉ đạo của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh đến các cấp chính quyền, nhân dân. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức, kỹ năng phòng chống, ứng phó và các nội dung, hoạt động về công tác Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đến cộng đồng và người dân để chủ động phòng tránh.

q) Các Sở, ngành khác theo chức năng, nhiệm vụ được giao và nhiệm vụ được phân công trong thành viên Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo xây dựng kế hoạch, phương án và thực hiện tốt công tác phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu thiên tai; bố trí lực lượng, phương tiện, vật tư cần thiết để chủ động tham gia ứng phó, tìm kiếm cứu nạn và khắc phục hậu quả thiên tai.

r) Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Chỉ đạo kiện toàn, phân công nhiệm vụ cho thành viên Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp huyện, cấp xã, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; Rà soát, kiện toàn Đội xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã.

- Tổ chức xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai theo quy định của Luật phòng, chống thiên tai; kiểm tra, rà soát phương án ứng phó thiên tai trên địa bàn theo phương châm “bốn tại chỗ”, nhất là phương án bảo đảm an toàn hồ đập; tổ chức diễn tập theo phương án được phê duyệt. Chỉ đạo lồng ghép nội dung phòng chống, thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án của địa phương.

- Chủ động bố trí ngân sách địa phương, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực hợp pháp khác cho công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; triển khai thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; bổ sung trang thiết bị, công cụ hỗ trợ, tổ chức tập huấn, đào tạo nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng, chống thiên tai tại địa phương, nhất là cơ quan trực tiếp tham mưu giúp việc cho Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn và lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở.

- Quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi trái phép, lấn chiếm, sử dụng trái phép đất ven sông, suối gây cản trở thoát lũ, ảnh hưởng đến an toàn hồ đập.

- Tổ chức thu, quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật. Tiếp tục triển khai phong trào thi đua “Chủ động phòng chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn” gắn xây dựng cộng đồng an toàn với xây dựng nông thôn mới.

Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị này./.