CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG NGỪA TỘI PHẠM, VI PHẠM PHÁP LUẬT DO NGƯỜI MẮC BỆNH TÂM THẦN GÂY RA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Thời gian qua, trên địa bàn cả nước nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng xảy ra nhiều vụ việc vi phạm pháp luật, vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng do những người mắc bệnh tâm thần gây ra. Từ đầu năm 2024 đến nay, thành phố Cần Thơ xảy ra 02 vụ giết người, 01 vụ trộm cắp tài sản do người mắc bệnh tâm thần gây án.

Hiện nay, qua rà soát, thống kê trên toàn thành phố có khoảng 884 người mắc bệnh tâm thần trong cộng đồng (bao gồm có bệnh án và không có bệnh án). Mặc dù, các chế độ, chính sách cho người mắc bệnh tâm thần được các cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, ban, ngành, địa phương quan tâm nhưng việc quản lý vẫn chưa chặt chẽ, chưa có quy định yêu cầu chữa bệnh bắt buộc đối với người mắc bệnh tâm thần nên nhiều gia đình không muốn đưa người thân của mình vào chăm sóc, điều trị tập trung. Bên cạnh đó, tình trạng một số gia đình không có điều kiện đưa người thân mắc bệnh tâm thần đi điều trị ở các bệnh viện theo đúng phác đồ chữa bệnh của bác sĩ, dẫn đến người mắc bệnh tâm thần diễn biến nặng đi lang thang, sinh hoạt tự do trong cộng đồng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gia tăng tội phạm, gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn thành phố.

Để thực hiện tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn người mắc bệnh tâm thần gây nguy hiểm cho bản thân và cộng đồng, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn thành phố; Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu:

1. Công an thành phố

a) Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các tổ chức thành viên, sở, ban, ngành thành phố, Ủy ban nhân dân quận, huyện, các cơ quan thông tấn báo chí triển khai các biện pháp phòng ngừa xã hội đối với các hành vi nguy hiểm do người mắc bệnh tâm thần gây ra; phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc để người dân kịp thời thông báo cho cơ quan Công an ngăn chặn, xử lý;

b) Chỉ đạo Công an cấp xã hỗ trợ các cơ quan chức năng rà soát, thống kê danh sách người mắc bệnh tâm thần trên địa bàn; có biện pháp theo dõi, quản lý phù hợp, chặt chẽ đối với người mắc bệnh tâm thần tại gia đình, cộng đồng, đặc biệt là những người bệnh tâm thần có biểu hiện, hành vi nguy hiểm, xâm phạm trật tự xã hội thông qua công tác quản lý địa bàn, nắm hộ, nắm người; kịp thời ngăn chặn, không để xảy ra các vụ việc, vụ án nghiêm trọng gây hoang mang dư luận và quần chúng nhân dân;

c) Chủ động rà soát, tổng hợp những khó khăn vướng mắc, bất cập trong công tác quản lý người mắc bệnh tâm thần; đề xuất bổ sung, hoàn thiện quy định pháp luật, quy định, hướng dẫn của Bộ Công an trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ để tăng cường hiệu lực, hiệu quả phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật do người mắc bệnh tâm thần gây ra.

2. Sở Y tế

a) Chỉ đạo Bệnh viện Tâm thần thành phố Cần Thơ phối hợp với Trung tâm Y tế quận, huyện thực hiện rà soát, tổng hợp danh sách quản lý người mắc bệnh tâm thần trên địa bàn thành phố. Rà soát, kịp thời báo cáo danh sách các trường hợp tội phạm đang điều trị tại bệnh viện theo đề nghị của Công an thành phố. Bệnh viện Tâm thần thành phố Cần Thơ hằng tháng báo cáo danh sách người mắc bệnh tâm thần về Ủy ban nhân dân quận, huyện và các đơn vị liên quan để tham gia quản lý điều trị tại cộng đồng;

b) Chủ động tham mưu, đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố bố trí nguồn kinh phí để thực hiện công tác quản lý và điều trị người mắc bệnh tâm thần không có người thân tại cơ sở khám, chữa bệnh và thực hiện quản lý điều trị tại cộng đồng;

c) Chủ trì công tác khám, chữa bệnh và chịu trách nhiệm đánh giá chuyên môn về tình trạng sức khỏe của người mắc bệnh tâm thần; phân loại và phối hợp với gia đình người mắc bệnh tâm thần để quản lý, theo dõi chặt chẽ;

d) Chỉ đạo các cơ sở y tế trong quá trình thăm, khám, chữa bệnh nếu phát hiện đối tượng có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần thì kịp thời phối hợp với cơ quan Công an cùng cấp vận động gia đình đưa người bệnh tâm thần đi điều trị; chủ động phối hợp với gia đình theo dõi, giám sát chặt chẽ diễn biến và quá trình điều trị của các bệnh nhân tâm thần tại các cơ sở y tế. Mỗi địa bàn cần có cán bộ phụ trách về sức khỏe tâm thần cộng đồng tại Trung tâm Y tế cấp huyện và Trạm Y tế cấp xã. Phân công bác sĩ chuyên khoa khám, chữa bệnh cho đối tượng tâm thần theo yêu cầu của cơ quan chức năng;

đ) Chủ động tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố về phương án quản lý điều trị ngoại trú tại cộng đồng cho người mắc bệnh tâm thần. Chỉ đạo Bệnh viện Tâm thần thành phố Cần Thơ tiếp nhận và điều trị đối với những người bệnh tâm thần không có người thân chăm sóc hoặc có người thân mà hoàn cảnh khó khăn, nhằm ngăn ngừa đối tượng có nguy cơ phạm tội. Phối hợp với lực lượng Công an và các cơ quan liên quan tập trung những người mắc bệnh tâm thần sống lang thang nơi công cộng đưa về Trung tâm Bảo trợ xã hội để quản lý và thực hiện chế độ điều trị kết hợp phục hồi chức năng cho các đối tượng này;

đ) Phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức tập huấn cho những người thường xuyên gần gũi, tiếp xúc với người bệnh kỹ năng quản lý, chăm sóc, phòng ngừa những tình huống nguy hiểm; quan tâm giúp đỡ các hộ gia đình bệnh nhân khó khăn trong chữa bệnh, hòa nhập cộng đồng.

3. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các tổ chức thành viên

a) Phối hợp với Công an thành phố, sở, ban, ngành thành phố tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền cho người dân không phân biệt đối xử, kỳ thị người mắc bệnh tâm thần; tích cực vận động Nhân dân hưởng ứng thực hiện Chỉ thị này. Tham gia trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người mắc bệnh tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội và tại cộng đồng;

b) Phối hợp với chính quyền địa phương vận động gia đình đưa người thân mắc bệnh tâm thần vào cơ sở chăm sóc và phục hồi chức năng để làm tốt công tác phòng ngừa.

4. Các sở, ban, ngành, đoàn thể thành phố

Căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ được giao đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là các phương pháp nhận diện, theo dõi người mắc bệnh tâm thần, để người dân biết và chủ động phòng ngừa, phối hợp với các cơ quan chức năng đưa đi chữa trị. Nêu cao tinh thần trách nhiệm cùng toàn xã hội tham gia công tác phòng, chống tội phạm, quản lý, phòng ngừa người mắc bệnh tâm thần.

5. Ủy ban nhân dân quận, huyện

a) Chỉ đạo các cơ sở Y tế trên địa bàn phối hợp với Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn tổ chức rà soát, xác định, thống kê danh sách số người có biểu hiện mắc chứng bệnh tâm thần đang sống ngoài cộng đồng, số người mắc bệnh tâm thần đang điều trị tại các cơ sở y tế, số người mắc bệnh tâm thần đang điều trị ngoại trú, số người có tiền sử mắc bệnh tâm thần đã điều trị khỏi bệnh trở về sinh sống tại địa phương báo cáo về Sở Y tế để tổng hợp, phối hợp quản lý;

b) Thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, quan tâm có chính sách hỗ trợ cho đối tượng tâm thần không có điều kiện điều trị bệnh tại các cơ sở y tế;

c) Chỉ đạo cơ quan, đơn vị, tổ chức đoàn thể phân công các tổ chức, cá nhân tham gia phối hợp với gia đình có người thân mắc bệnh tâm thần để hỗ trợ chữa bệnh và theo dõi, quản lý tại gia đình, cộng đồng; phối hợp tiếp nhận, nuôi dưỡng các trường hợp người bệnh tâm thần tại các trung tâm, cơ sở trợ giúp xã hội, nhất là những người bị bệnh tâm thần đi lang thang, không có gia đình, không nơi nương tựa.

Căn cứ vào tình hình thực tế, Thủ trưởng cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm túc. Quá trình thực hiện, khi có phương án sắp xếp tinh gọn bộ máy theo chỉ đạo của Trung ương, căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp tục triển khai thực hiện nhiệm vụ tại Chỉ thị này theo mô hình mới. Giao Công an thành phố là cơ quan thường trực tham mưu Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện có hiệu quả Chỉ thị này./.