Kính gửi: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn.

Bộ Tài chính nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Lạng Sơn gửi đến sau kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV do Ban Dân nguyện chuyển đến theo Công văn số 691/BDN ngày 15/8/2024, nội dung kiến nghị như sau:

1. Nội dung kiến nghị: Theo quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP ngày 24/6/2022 hiện nay chỉ giao tài sản kết cấu hạ tầng (TSKCHT) cấp nước sạch cho cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch để lập phương án theo phương thức bán tài sản theo hình thức đấu giá hoặc cho thuê quyền khai thác.

- Đối với phương án bán: Do thị trấn thuộc các huyện trên địa bàn tỉnh chủ yếu là vùng núi, thuộc địa bàn khó khăn, hoạt động kinh doanh cấp nước chủ yếu mang tính chất an sinh xã hội, đa phần là lỗ hoặc không có lãi; do đó, các công trình cấp nước sạch đô thị tại các huyện khi tổ chức đấu giá sẽ không có đơn vị tham gia. Đối với các TSKCHT đô thị được tiếp nhận từ các khu đô thị, khu dân cư trên địa bàn thành phố Lạng Sơn sẽ khó khăn trong quá trình đấu giá, do các hệ thống này chỉ bao gồm các tuyến ống phân phối và chủ yếu được đấu nối từ hệ thống cấp nước của Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn, việc điều tiết cấp nước sẽ phụ thuộc vào nguồn cấp nước của Công ty.

Đồng thời theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP, trong trường hợp không thực hiện được việc giao tài sản cho đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp có vốn nhà nước thì thực hiện giao tài sản cho cơ quan chuyên môn (Sở Xây dựng) để lập phương án khai thác theo phương thức bán tài sản theo hình thức đấu giá. Tuy nhiên, Sở Xây dựng là cơ quan quản lý nhà nước, không có chức năng quản lý, vận hành hệ thống cấp nước sạch đô thị. Do đó, nếu giao tài sản cho cơ quan chuyên môn về xây dựng (Sở Xây dựng) để lập phương án khai thác khi chưa thực hiện xong phương án bán tài sản, sẽ gây khó khăn trong việc quản lý, vận hành hệ thống cấp nước sạch trên địa bàn tỉnh.

- Đối với phương án cho thuê quyền khai thác: Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn đã đề nghị tiếp tục giao cho doanh nghiệp quản lý và trích nộp khấu hao về NSNN hoặc theo hình thức thuê tài sản, hằng năm doanh nghiệp sẽ trả tiền thuê tài sản bằng tiền trích nộp giá trị khấu hao tài sản theo quy định. Tuy nhiên theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP, việc cho thuê quyền khai thác TSKCHT cấp nước sạch áp dụng đối với trường hợp tài sản đã giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã nhưng thực tế việc quản lý, sử dụng và khai thác không đạt hiệu quả, không thể hiện đối với trường hợp cho thuê đối với tài sản đã giao cho doanh nghiệp có vốn nhà nước theo hình thức giao tài sản không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Đề nghị Bộ Tài chính xem xét giải quyết nội dung kiến nghị, cụ thể như sau:

(1) Xác định phạm vi, đối tượng: Đối với các các công trình cấp nước sạch cho khu vực đô thị là TSKCHT cấp nước sạch đô thị. Đối với các công trình cấp nước sạch cho khu vực nông thôn và khu vực cửa khẩu (nằm ngoài đô thị) là TSKCHT cấp nước sạch nông thôn. Việc Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn xác định như vậy đã đảm bảo chính xác theo quy định tại khoản 1 Điều 1, Nghị định số 43/2022/NĐ-CP ngày 24/6/2022 của Chính phủ hay chưa?

(2) Trường hợp giao TSKCHT cấp nước sạch đô thị theo hình thức tăng vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn (doanh nghiệp có vốn Nhà nước) có phù hợp theo Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025 hay không?

(3) Đối với TSKCHT cấp nước sạch đô thị do nhà nước đầu tư hiện nay đang giao cho Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn quản lý khai thác, vận hành (không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp) có được phép thực hiện theo hình thức “cho thuê quyền khai thác” như trường hợp tài sản đã giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã quy định tại điểm c khoản 3 Điều 5 của Nghị định 43/2022/NĐ-CP hay không?

(4) Trong thời gian cơ quan chuyên môn (Sở Xây dựng) tổ chức lập phương án khai thác, cho phép Công ty đang quản lý các TSKCHT nước sạch đô thị tiếp tục thực hiện quản lý, vận hành đến khi có quyết định của cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án giao quản lý, khai thác tài sản hay không?

2. Bộ Tài chính trả lời như sau:

2.1. Về việc xác định phạm vi (loại TSKCHT cấp nước sạch đô thị/nông thôn tập trung) để giao cho đối tượng quản lý

a) Cơ chế, chính sách chung về hoạt động sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch được thực hiện theo quy định tại Văn bản hợp nhất số 12/VBHN-BXD ngày 27/4/2020 của Bộ Xây dựng về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch (hợp nhất 02 Nghị định số 117/2007/NĐ-CP ngày 11/7/2007, số 124/2011/NĐ-CP ngày 28/12/2011 của Chính phủ về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch và Nghị định số 98/2019/NĐ-CP ngày 27/12/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật) và các Văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế (nếu có).

Theo phân công của Chính phủ thì cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch gồm: Bộ Xây dựng đối với hoạt động cấp nước đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với hoạt động cấp nước nông thôn.

b) Tại khoản 1 Điều 1, khoản 1, khoản 2 Điều 4, khoản 1, khoản 2 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP ngày 24/6/2022 của Chính phủ quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch quy định TSKCHT cấp nước sạch (đô thị/nông thôn tập trung) được giao cho đối tượng quản lý căn cứ quy định của pháp luật chuyên ngành (tại điểm a nêu trên) phù hợp với điều kiện cụ thể về quy mô công trình, công nghệ cấp nước, xử lý nước, đặc điểm kinh tế, xã hội và các điều kiện khác của từng địa phương.

Căn cứ quy định nêu trên, việc xác định phạm vi (loại TSKCHT cấp nước sạch đô thị/nông thôn tập trung) để giao cho đối tượng quản lý trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn do Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn quyết định. Trường hợp có vướng mắc thì đề nghị UBND tỉnh Lạng Sơn xin ý kiến của Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thực hiện.

2.2. Về việc giao TSKCHT cấp nước sạch đô thị theo hình thức tăng vốn nhà nước cho doanh nghiệp có vốn nhà nước (Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn) liên quan đến Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo quy định tại điểm c khoản 1, điểm b khoản 2, điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP của Chính phủ thì việc giao TSKCHT cấp nước sạch theo hình thức ghi tăng vốn nhà nước cho doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần có vốn nhà nước (sau đây gọi là doanh nghiệp có vốn nhà nước) để thực hiện việc sản xuất, kinh doanh nước sạch theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật có liên quan.

Tại Quyết định số 22/202)/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ về Tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025 quy định doanh nghiệp hoạt động trong ngành “khai thác, sản xuất, cung cấp nước sạch và thoát nước đô thị, nông thôn” thuộc nhóm doanh nghiệp phai thực hiện chuyển đổi sở hữu, thoái vốn nhà nước nắm giữ trên 50% đến dưới 65% vốn điều lệ (điểm 1 Mục III Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg); tại Quyết 1479/QĐ-TTg ngày 29/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước giai đoạn 2022 - 2025 quy định các doanh nghiệp khai thác, sản xuất, cung cấp nước sạch thuộc nhóm giữ nguyên phần vốn nhà nước giai đoạn 2022 - 2025 (Mục 2 Phụ lục III về Danh mục doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn và giữ nguyên phần vốn nhà nước giai đoạn 2022 - 2025)

Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính đã có Công văn số 13208/BTC-QLCS ngày 28/11/2023 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc tăng vốn điều lệ, duy trì tỷ lệ vốn nhà nước tại các doanh nghiệp hoạt động trong ngành, lĩnh vực “khai thác, sản xuất, cung cấp nước sạch và thoát nước đô thị, nông thôn” (đính kèm); theo đó, Bộ Tài chính đã có ý kiến: (i) Quy định giao tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch cho doanh nghiệp có vốn nhà nước quản lý theo hình thức ghi tăng vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo Nghị định số 43/2022/NĐ-CP là cần thiết, đảm bảo tài sản được quản lý hiệu quả; tuy nhiên, trong một số trường hợp không thực hiện được do có sự không thống nhất với quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (như: Không thuộc lĩnh vực được Nhà nước đầu tư vốn hoặc bổ sung vốn theo quy định tại Nghị định số 32/2018/NĐ-CP của Chính phủ và các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021, số 1479/QĐ-TTg ngày 29/11/2022); (ii) đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư căn cứ thực tế thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Số 22/2021/QĐ-TTg, số 1479/QĐ-TTg của các Bộ, ngành, địa phương; đối chiếu với quy định tại Nghị định số 43/2022/NĐ-CP để đánh giá, báo cáo Cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Căn cứ tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước tại Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1479/QĐ-TTg ngày 29/11/2022 phê duyệt kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước giai đoạn 2021-2025, trong đó các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cung cấp, khai thác nước sạch thuộc danh mục duy trì tỷ lệ vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang được giao chủ trì tổng hợp, báo cáo về khó khăn, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị về việc tăng vốn điều lệ, duy trì tỷ lệ vốn nhà nước tại các doanh nghiệp hoạt động trong ngành, lĩnh vực “khai thác, sản xuất, cung cấp nước sạch và thoát nước đô thị, nông thôn” đã cổ phần hóa trước khi Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

2.3. Về việc Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn đề nghị được quản lý khai thác, vận hành theo hình thức “cho thuê quyền khai thác” đối với TSKCHT cấp nước sạch đô thị đã giao cho Công ty theo hình thức không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp trước ngày Nghị định số 43/2022/NĐ-CP có hiệu lực thi hành

- Tại Điều 26 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP quy định việc xử lý tồn tại khi Nghị định này có hiệu lực thi hành; theo đó, cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan thực hiện việc rà soát, phân loại TSKCHT cấp nước sạch (nông thôn tập trung/đô thị) hiện có trước ngày Nghị định số 43/2022/NĐ-CP có hiệu lực thi hành theo quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 26; trên cơ sở đó, cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch lập phương án giao quản lý, khai thác TSKCHT cấp nước sạch theo quy định tại các Điều 5, 6, 7 và 8, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định.

- Tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP quy định giao TSKCHT cấp nước sạch theo hình thức ghi tăng vốn nhà nước cho doanh nghiệp có vốn nhà nước; không có quy định giao tài sản cho doanh nghiệp không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

- Tại điểm c khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP quy định giao TSKCHT cấp nước sạch cho cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch để lập phương án khai thác theo một trong các phương thức: (i) Bán tài sản theo hình thức đấu giá cho các tổ chức[1]; (ii) Cho thuê hoặc chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản[2]. Theo đó, doanh nghiệp có vốn nhà nước có thể tham gia việc quản lý, khai thác tài sản thông qua việc mua tài sản đấu giá hoặc thuê quyền khai thác hoặc nhận chuyển nhượng quyền khai thác tài sản trên cơ sở thực hiện phương án khai thác TSKCHT cấp nước sạch được giao cho cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch.

Căn cứ các quy định trên, cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch đô thị (Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn) có trách nhiệm rà soát TSKCHT cấp nước sạch đô thị hiện có trước ngày Nghị định số 43/2022/NĐ-CP có hiệu lực thi hành theo quy định tại khoản 4 Điều 26 (trong đó có tài sản đã giao cho Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn quản lý theo hình thức không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp) để lập phương án giao quản lý, khai thác tài sản theo quy định tại các Điều 5, 6, 7 và 8, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn xem xét quyết định.

Theo đó, đối với TSKCHT cấp nước sạch đô thị đã giao cho Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn theo hình thức không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn (trong trường hợp không giao tài sản này cho doanh nghiệp có vốn nhà nước theo hình thức tính thành vốn nhà nước tại doanh nghiệp hoặc không giao cho đơn vị sự nghiệp công lập) thực hiện lập phương án bán đấu giá hoặc đấu giá cho thuê quyền khai thác TSKCHT cấp nước sạch đô thị này (trong đó Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn là một đối tượng tham gia đấu giá). Như vậy, Công ty cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn có thể tham gia việc quản lý, khai thác tài sản này thông qua việc thuê quyền khai thác khi Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn tổ chức thực hiện phương án khai thác TSKCHT cấp nước sạch đô thị theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP (nêu trên).

2.4. Về việc quản lý, vận hành tài sản trong thời gian cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch lập phương án khai thác

Tại điểm e khoản 4 Điều 28 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP đã quy định trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc thực hiện Nghị định số 43/2022/NĐ-CP, trong đó có “Chỉ đạo việc vận hành cấp nước sạch thông suốt, liên tục, không bị gián đoạn làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân trong thời gian thực hiện việc rà soát, phân loại tài sản”.

Do đó, trong thời gian cơ quan chuyên môn về cấp nước sạch đô thị (Sở Xây dựng) lập phương án khai thác đối với TSKCHT cấp nước sạch đô thị (sau khi thực hiện rà soát, phân loại tài sản) thì Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn quyết định việc quản lý, vận hành tài sản, đảm bảo phù hợp với quy định tại điểm e khoản 4 Điều 28 Nghị định số 43/2022/NĐ-CP nêu trên.

Trên đây là trả lời của Bộ Tài chính đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Lạng Sơn, trân trọng gửi tới Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn để trả lời cử tri./.