CHỈ THỊ

VỀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2024

Trong năm 2023, thiên tai xảy ra cực đoan trên các vùng miền với 1.145 trận thiên tai với 21/22 loại hình (trong đó có 05 cơn bão; 03 Áp thấp nhiệt đới; 180 trận mưa lớn, ngập lụt, lũ, lũ quét, sạt lở đất; 249 trận dông lốc, sét, mưa đá; 342 vụ sạt lở bờ sông, bờ biển; 341 trận động đất, 02 đợt rét đậm, rét hại; 23 trận gió mạnh, sóng lớn trên biển). Đặc biệt là mưa lớn gây sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt trên diện rộng và là năm bất thường khi số lượng bão, Áp thấp nhiệt đới ít hơn rất nhiều so với trung bình nhiều năm và không có cơn bão nào đổ bộ vào đất liền.

Năm 2024 dự báo có thể hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới tập trung nhiều hơn vào nửa cuối mùa bão. Đồng thời bão và áp thấp nhiệt đới trên biển Đông có thể hình thành nhiều hơn, dự báo có từ 11-13 cơn bão. Đặc biệt, hiện tượng nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, khu vực Tây Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm. Cùng với đó, năm 2024 được dự báo tổng lượng mưa sẽ thấp hơn so với trung bình nhiều năm, kết hợp với hiện tượng chuyển pha ENSO nên thời tiết khí hậu thường có những biến động mạnh trên phạm vi toàn quốc và khu vực Biển Đông. Cần đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác trên phạm vi toàn quốc vào cuối mùa.

Để chủ động trong công tác phòng, chống, ứng phó hiệu quả với các diễn biến bất thường của thiên tai trong năm 2024, hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ thị toàn ngành Thông tin và Truyền thông (TTTT) thực hiện nghiêm các yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm sau:

1. Các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong toàn ngành

a) Tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 01/06/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1651/QĐ-TTg ngày 30/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai quốc gia.

b) Xây dựng, rà soát, điều chỉnh kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 phù hợp với tình hình thực tế trong đó xác định cụ thể danh mục, thời gian hoàn thành và phân công các đơn vị chủ trì hoặc phối hợp thực hiện.

c) Tổ chức triển khai công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT & TKCN) năm 2024. Đặc biệt chú trọng đến những trường hợp thiên tai xảy ra bất thường với cường độ mạnh ngoài dự báo hay siêu bão, lũ lớn, ngập sâu kéo dài nhiều ngày... Vận dụng nguyên tắc “4 tại chỗ” để dự trù lực lượng, phương tiện, vật tư, kinh phí, đảm bảo hiệu quả trong quá trình thực hiện.

d) Kiện toàn nhân sự Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự (PTDS) của đơn vị theo quy định tại Luật Phòng thủ dân sự năm 2023; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị và từng thành viên trong Ban chỉ huy PTDS của đơn vị.

e) Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN, ưu tiên sử dụng dịch vụ hội nghị truyền hình, các ứng dụng họp trực tuyến “Make in Vietnam” để tổ chức các cuộc họp, hội nghị trực tuyến, hội nghị kiểm tra liên quan đến công tác PCTT & TKCN.

đ) Tổ chức nghiêm chế độ trực Ban Chỉ huy PTDS, trực điều hành và trực ứng cứu thông tin trong mùa mưa bão năm 2024. Theo dõi sát diễn biến của thiên tai, tiếp nhận kịp thời và tổ chức thực hiện nghiêm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Ban chỉ đạo PTDS quốc gia về công tác PCTT & TKCN theo quy định.

e) Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho cộng đồng triển khai thực hiện pháp luật về PCTT & TKCN. Nâng cao nhận thức cộng đồng về các loại hình thiên tai, biện pháp phòng tránh; phổ biến kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm trong công tác phòng, chống các loại hình thiên tai đến mọi tầng lớp nhân dân.

g) Lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển về hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin, chuyển đổi số của đơn vị mình.

i) Các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông

- Triển khai, diễn tập ứng phó với các loại hình thiên tai khác nhau.

- Triển khai phương án đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, chỉ huy ứng phó với tình huống bão mạnh, siêu bão, lũ lớn phù hợp với tình hình thực tiễn năm 2024.

- Chỉ đạo các đơn vị thành viên, chi nhánh tại các tỉnh/thành phố đảm bảo thông tin liên lạc trong mọi tình huống phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN của các cơ quan Đảng, chính quyền các cấp tại địa phương; tăng cường trang bị hệ thống thông tin liên lạc tại các địa bàn có nguy cơ bị ảnh hưởng để đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ công tác chỉ đạo điều hành PCTT & TKCN.

- Nâng tầng, kiên cố hóa nhà trạm, phòng máy, cột ăng ten; Ngầm hoá mạng ngoại vi cáp viễn thông nhằm tăng cường độ vững chắc mạng lưới, đồng thời phải đảm bảo đồng bộ với kế hoạch ngầm hóa mạng ngoại vi cáp viễn thông của địa phương và đồng bộ với kế hoạch ngầm hóa của các ngành khác như điện, nước, giao thông, xây dựng ... Tại các khu vực trọng điểm thường xuyên xảy ra thiên tai, ưu tiên đầu tư nâng cấp trạm thu phát sóng vô tuyến kiên cố chịu được rủi ro thiên tai cấp 4. Báo cáo danh sách các trạm thu phát sóng di động kiên cố chịu được rủi ro thiên tai cấp 4 về Văn phòng thường trực Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT trước ngày 31/12/2024 để tổng hợp báo cáo Trưởng ban (đối với các doanh nghiệp viễn thông).

- Tăng cường năng lực mạng thông tin di động phục vụ công tác PCTT & TKCN; kiểm tra định kỳ, bảo dưỡng trang thiết bị thông tin liên lạc, phương tiện và các thiết bị dự phòng sẵn sàng phục vụ đảm bảo thông tin liên lạc cho công tác chỉ đạo điều hành PCTT & TKCN (đối với các doanh nghiệp viễn thông di động).

- Xây dựng phương án chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng tại những vùng trọng điểm thường xuyên xảy ra thiên tai.

- Xây dựng phương án sẵn sàng chuyển vùng dịch vụ di động tại các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; trước mỗi cơn bão lớn, lập danh sách các thuê bao trong khu vực có thể bị ảnh hưởng để sẵn sàng tổ chức nhắn tin khi có yêu cầu (đối với các doanh nghiệp viễn thông di động).

- Trong quá trình tổ chức ứng cứu, khôi phục thông tin do thiên tai gây ra, các doanh nghiệp cần đảm bảo an toàn tuyệt đối tính mạng của con người, giữ gìn tài sản, trang thiết bị của doanh nghiệp và của người dân.

- Xây dựng phương án đảm bảo thông tin liên lạc bằng mạng viễn thông di động vệ tinh khi các mạng viễn thông công cộng mặt đất bị sự cố (di động mặt đất, cố định mặt đất).

- Xây dựng phương án đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt bằng mạng viễn thông di động mặt đất khi tắt sóng 2G.

2. Các đơn vị thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông

a) Đơn vị Thường trực Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT

- Chủ động tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo kịp thời công tác PCTT & TKCN, đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN khi có thiên tai xảy ra.

- Cập nhật kế hoạch, phương án ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai theo hướng dẫn của Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia, báo cáo Lãnh đạo Bộ chỉ đạo các đơn vị thực hiện.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng và trình Lãnh đạo Bộ phê duyệt kế hoạch tổ chức kiểm tra công tác PCTT & TKCN tại các địa phương theo phân công của Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia.

- Chủ trì kiểm tra công tác chuẩn bị, triển khai phương án PCTT & TKCN năm 2024 của các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông.

b) Vụ Tổ chức cán bộ Chủ trì, phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp có liên quan kiện toàn Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể đến từng thành viên của Ban Chỉ huy.

c) Cục Bưu điện Trung ương

- Đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN của Chính phủ, Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia bằng mạng thông tin chuyên dùng trong PCTT.

- Chỉ đạo công tác quản lý, khai thác xe thông tin chuyên dùng đảm bảo luôn sẵn sàng phục vụ thông tin liên lạc cho các đoàn công tác của Chính phủ, Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia khi có yêu cầu.

- Sẵn sàng cung cấp dịch vụ truyền hình trực tuyến phục vụ Chính phủ, Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia khi có yêu cầu tổ chức họp trực tuyến để chỉ đạo công tác PCTT & TKCN đến các tỉnh, thành phố.

- Chủ trì, phối hợp với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam cung ứng dịch vụ bưu chính, chuyển phát phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cơ quan Đảng, Nhà nước, đảm bảo thông tin liên lạc bằng đường thư bưu chính, đặc biệt là trong mùa mưa bão năm 2024.

- Chủ trì, phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam lên kế hoạch đầu tư nâng cấp, sửa chữa các thiết bị hỏng, lỗi không sử dụng được của mạng thông tin chuyên dùng phòng, chống thiên tai. Báo cáo Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT kế hoạch triển khai trong tháng 6/2024 và triển khai thực hiện kế hoạch trong năm 2024.

d) Cục Báo chí; Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử chỉ đạo các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, mạng xã hội của Việt Nam:

- Tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức, kiến thức PCTT & TKCN đối với xã hội và người dân; tuyên truyền nâng cao năng lực trong các hoạt động phòng ngừa, ứng phó thiên tai, thảm họa và tìm kiếm cứu nạn.

- Ưu tiên phát ngay các bản tin cảnh báo về thiên tai khi có yêu cầu từ Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia tai.

- Nâng cao chất lượng công tác báo chí, truyền thông trong phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai; phối hợp, thực hiện các chương trình truyền thông về giảm nhẹ rủi ro thiên tai từ cộng đồng.

- Truyền thông Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030" được phê duyệt tại Quyết định số 533/QĐ- TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

đ) Cục Tần số Vô tuyến điện

- Phối hợp với các nước trong khu vực biển Đông xử lý các can nhiễu trên băng tần HF.

- Rà soát, phân bổ, cấp phép, xử lý can nhiễu cho thiết bị hệ thống thông tin vô tuyến điện phục vụ PCTT & TKCN và hệ thống thông tin an toàn, tìm kiếm cứu nạn.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai cấp giấy phép tần số vô tuyến điện cho các phương tiện nghề cá có trang bị máy thông tin vô tuyến điện thuộc đối tượng phải cấp phép tần số theo quy định, tiếp tục cập nhật về cơ sở dữ liệu cấp phép tàu thuyền để thông báo trên cổng thông tin điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông.

- Phối hợp với Cục Hàng hải Việt Nam - Bộ Giao thông vận tải và Công ty TNHH MTV Thông tin Điện tử Hàng hải Việt Nam rà soát, chia sẻ thông tin về tàu cá, phương tiện hoạt động trên biển và tần số vô tuyến điện đã cấp để phục vụ công tác PCTT & TKCN.

- Tổ chức kiểm tra, kiểm soát thường xuyên, định kỳ và đột xuất trên các tần số an toàn, cứu nạn để phát hiện và xử lý kịp thời nhiễu có hại, đảm bảo an toàn cho hệ thống thông tin vô tuyến điện trên biển.

e) Cục Thông tin cơ sở

- Chủ trì, phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo hệ thống truyền thanh - truyền hình cấp huyện, đài truyền thanh cấp xã và các phương tiện truyền thông khác trên địa bàn tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về PCTT & TKCN đến người dân; tuyên truyền nội dung của Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030” được phê duyệt tại Quyết định số 533/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

- Chỉ đạo, phối hợp với Sở TTTT và các doanh nghiệp viễn thông di động xác định vị trí phù hợp lắp đặt hệ thống truyền thanh không dây trên các trạm thu phát sóng di động chịu được rủi ro thiên tai cấp độ 4.

g) Trung tâm Thông tin

- Chủ động phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền phổ biến văn bản pháp luật về PCTT & TKCN. Kịp thời đăng tải văn bản chỉ đạo, điều hành về PCTT & TKCN của Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT.

- Tăng cường các chuyên trang, chuyên mục về PCTT & TKCN, góp phần nâng cao nhận thức và kỹ năng PCTT & TKCN.

h) Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam:

- Ngoài các nhiệm vụ đã nêu trên, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam cần ưu tiên tập trung phối hợp với các đơn vị có liên quan đảm bảo thông tin liên lạc mạng bưu chính công cộng phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN của các cơ quan Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp.

- Phối hợp với Cục Bưu điện Trung ương chuyển phát các công điện, điện, văn bản chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN đến các cơ quan, chính quyền địa phương các cấp.

3. Các Sở Thông tin và Truyền thông

a) Làm tốt vai trò chủ trì, điều phối doanh nghiệp bưu chính, viễn thông trên địa bàn đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, điều hành PCTT & TKCN cho các cấp chính quyền và đoàn công tác của Chính phủ, Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia khi có thiên tai xảy ra; chỉ đạo, đôn đốc và kiểm tra các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông trên địa bàn triển khai các phương án PCTT & TKCN phù hợp với điều kiện, đặc điểm của từng địa phương.

b) Phối hợp với Cục Thông tin cơ sở và các Báo, Đài ở địa phương để tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của nhân dân đối với công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai; phối hợp với Cục Tần số Vô tuyến điện, Bộ đội Biên phòng để hướng dẫn, kiểm tra việc đăng ký, đăng kiểm và sử dụng tần số, thiết bị thu phát vô tuyến điện đối với các phương tiện nghề cá.

c) Chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn điều động sử dụng các thiết bị thông tin liên lạc, đặc biệt là các thiết bị thuộc mạng thông tin chuyên dùng trong phòng chống thiên tai, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của cơ quan các cấp tại địa phương.

d) Phối hợp với các doanh nghiệp viễn thông di động trên địa bàn xác định vị trí lắp đặt hệ thống truyền thanh không dây trên các trạm thu phát sóng vô tuyến đảm bảo chịu được rủi ro thiên tai cấp 4 khi có yêu cầu từ Cục Thông tin cơ sở.

đ) Phối hợp với các doanh nghiệp viễn thông di động xây dựng phương án đảm bảo thông tin và thông báo đến người dân tại các khu vực/vị trí trạm thu phát sóng di động có sóng điện thoại, điện để sạc pin điện thoại trong thời gian mất điện lưới dài ngày.

4. Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam

Ngoài các nhiệm vụ đã nêu trên, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam cần ưu tiên tập trung triển khai:

a) Chỉ đạo chi nhánh viễn thông các tỉnh, thành phố, các đơn vị thành viên sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu về thông tin liên lạc, đảm bảo thông suốt trong mọi tình huống phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cơ quan Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương các cấp trong công tác PCTT & TKCN và nhu cầu thông tin liên lạc của người dân.

b) Phối hợp, hỗ trợ Cục Bưu điện Trung ương sẵn sàng tổ chức thông tin cơ động cho các đoàn công tác của Chính phủ, Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia đến các địa phương, vùng bị ảnh hưởng của thiên tai nhằm chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả.

c) Phối hợp với Cục Bưu điện Trung ương tiến hành đầu tư nâng cấp, sửa chữa các thiết bị hỏng, lỗi, không hoạt động được.

d) Phối hợp, xây dựng kế hoạch và sẵn sàng các giải pháp ứng cứu lẫn nhau (roaming, chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng …) giữa các doanh nghiệp viễn thông khi cần thiết để đảm bảo thông tin liên lạc trong mọi tình huống.

5. Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội

Ngoài các nhiệm vụ đã nêu trên, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội cần ưu tiên tập trung triển khai:

a) Đảm bảo thông tin liên lạc công cộng phục vụ công tác chỉ đạo điều hành PCTT & TKCN và nhu cầu thông tin liên lạc của người dân.

b) Bảo đảm thông tin liên lạc phục vụ lực lượng vũ trang tham gia công tác PCTT & TKCN.

c) Phối hợp, xây dựng kế hoạch và sẵn sàng các giải pháp ứng cứu lẫn nhau (roaming, chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng …) giữa các doanh nghiệp viễn thông khi cần thiết để đảm bảo thông tin liên lạc trong mọi tình huống.

6. Tổng công ty Viễn thông MobiFone

Ngoài các nhiệm vụ đã nêu trên, Tổng công ty Viễn thông MobiFone cần ưu tiên tập trung triển khai:

a) Đảm bảo thông tin liên lạc công cộng phục vụ công tác chỉ đạo điều hành PCTT & TKCN và nhu cầu thông tin liên lạc của người dân.

b) Phối hợp, xây dựng kế hoạch và sẵn sàng các giải pháp ứng cứu lẫn nhau (roaming, chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng …) giữa các doanh nghiệp viễn thông khi cần thiết để đảm bảo thông tin liên lạc trong mọi tình huống.

7. Công ty TNHH MTV Thông tin Điện tử Hàng hải Việt Nam

Ngoài các nhiệm vụ đã nêu trên, Công ty TNHH MTV Thông tin điện tử Hàng hải Việt Nam cần ưu tiên tập trung triển khai:

a) Khai thác, vận hành Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam; thực hiện tốt các nhiệm vụ trực canh, tiếp nhận và xử lý thông tin cấp cứu - khẩn cấp, thông tin an toàn - an ninh và phát quảng bá thông tin an toàn hàng hải.

b) Nâng cao tốc độ, chất lượng các đường truyền kết nối giữa các thành phần của hệ thống các Đài thông tin duyên hải với nhau; tăng công suất phát, tần số phát, chế độ phát sóng của hệ thống các Đài thông tin duyên hải Việt Nam để phục vụ công tác dự báo thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên biển.

c) Chủ động phối hợp với Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, Viện Vật lý địa cầu để tổ chức phát sóng kịp thời các bản tin cảnh báo thiên tai khí tượng, thủy văn, hải văn, động đất, sóng thần theo quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin về thiên tai tại Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/04/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

d) Chủ động phối hợp với Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo PTDS quốc gia truyền phát các bản tin dự báo thiên tai để hướng dẫn, kêu gọi các tàu thuyền đang hoạt động trên biển không đi vào vùng nguy hiểm và các tàu thuyền đang hoạt động trong vùng nguy hiểm nhanh chóng về đất liền hoặc tìm nơi tránh trú an toàn.

Ban Chỉ huy PCTT, TKCN & PTDS Bộ TTTT đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị này, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan để giải quyết kịp thời những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện và báo cáo kết quả lên Bộ trưởng./.