KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HỌC DÂN GIAN CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ ĐẾN NĂM 2030” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ YÊN

Thực hiện Quyết định số 3875/QĐ-BVHTTDL ngày 30/12/2022 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc phê duyệt Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số đến năm 2030; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao nhận thức của Nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số trong việc bảo tồn, phát huy các tác phẩm văn học dân gian; tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá các tác phẩm văn học dân gian trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

- Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, trọng tâm là công nghệ số để nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng, lưu giữ, bảo tồn, phát huy, tuyên truyền, quảng bá các tác phẩm văn học dân gian tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, đặc biệt là các tác phẩm, thể loại có nguy cơ mai một cao, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa, con người trong cộng đồng các dân tộc thiểu số.

2. Yêu cầu

- Việc bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số phải gắn kết, kết nối chặt chẽ với việc bảo tồn, phát huy các thành tố văn hóa khác như: phong tục tập quán, tiếng nói, chữ viết, trang phục, dân ca, dân vũ, dân nhạc... đồng thời phải kết hợp chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực khác có liên quan như: giáo dục, an ninh, thông tin và truyền thông.

- Trong quá trình bảo tồn giá trị văn học dân gian cần có sự tiếp thu, phát triển, đồng thời phải đảm bảo gìn giữ được những nội dung cơ bản, cốt lõi mang bản sắc dân tộc trong kho tàng văn học dân gian của các dân tộc thiểu số.

II. MỤC TIÊU, PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG, THỜI GIAN THỰC HIỆN

1. Mục tiêu

1.1. Mục tiêu tổng quát: Đưa các tác phẩm văn học dân gian vào các sinh hoạt thường xuyên tại các thiết chế văn hóa nhằm định hướng cho người dân ý thức giữ gìn, bảo tồn văn học dân gian của dân tộc mình. Thực hiện các chương trình, dự án kế hoạch bảo tồn, phát huy tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.

1.2. Mục tiêu cụ thể

a) Giai đoạn 2023-2026

- Sưu tầm, nghiên cứu và tổ chức thực hiện công tác kiểm kê hàng năm để lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể về văn học dân gian các dân tộc thiểu số. Phấn đấu sưu tầm, số hóa, xuất bản 40% tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số, xây dựng cơ sở dữ liệu số về văn học dân gian các dân tộc thiểu số để lưu trữ, nghiên cứu, tổ chức xuất bản, phát huy, truyền dạy.

- Phấn đấu 40% các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một được áp dụng các biện pháp bảo tồn, tư liệu hóa.

- Phấn đấu 50% tác giả, nghệ nhân thuộc lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể nói chung và văn học dân gian của các dân tộc thiểu số nói riêng được hưởng chính sách hỗ trợ trong hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.

- Phấn đấu 50% các công chức, viên chức văn hóa, nghệ nhân, tác giả dân gian, già làng, trưởng thôn/buôn, người có uy tín... được tập huấn, bồi dưỡng về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số.

- Phấn đấu 40% trường dân tộc nội trú và các cấp trường tại địa phương người đồng bào dân tộc thiểu số đưa thể loại văn học dân gian vào hoạt động sinh hoạt ngoại khóa, tổ chức ngày hội, giao lưu, liên hoan cho học sinh.

- Phấn đấu hình thành được 03 - 05 câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian/01 xã vùng dân tộc thiểu số để thực hành, biểu diễn và trao truyền các thể loại văn học.

- Phấn đấu tổ chức 01 cuộc thi, cuộc phát động sưu tầm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số trên phạm vi toàn tỉnh; tổ chức 01 hội thảo khoa học về công tác sưu tầm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số cấp tỉnh.

b) Giai đoạn 2027-2030

- Hoàn thành công tác kiểm kê, đánh giá, phân loại và lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể các thể loại văn học dân gian của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Phấn đấu sưu tầm, số hóa, xuất bản 80% các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số, xây dựng cơ sở dữ liệu số về văn học dân gian các dân tộc thiểu số để lưu trữ, nghiên cứu, tổ chức xuất bản, phát huy, truyền dạy.

- Phấn đấu 80% các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một được áp dụng các biện pháp bảo tồn, tư liệu hóa.

- Phấn đấu 80% tác giả, nghệ nhân thuộc lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể nói chung và văn học dân gian của các dân tộc thiểu số nói riêng được hưởng chính sách hỗ trợ trong hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.

- Phấn đấu 80% các công chức, viên chức văn hóa, nghệ nhân, tác giả dân gian, già làng, trưởng thôn/buôn, người có uy tín... được tập huấn, bồi dưỡng về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số.

- Phấn đấu 80% trường dân tộc nội trú và các cấp trường tại địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số đưa thể loại văn học dân gian vào hoạt động sinh hoạt ngoại khóa, tổ chức ngày hội, giao lưu cho học sinh.

- Phấn đấu hình thành được 08-10 câu lạc bộ , đội văn nghệ dân gian/01 xã vùng dân tộc thiểu số để thực hành, biểu diễn và trao truyền các thể loại văn học dân gian.

- Phấn đấu tổ chức 01 cuộc thi, cuộc phát động sưu tầm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số trên phạm vi toàn tỉnh; tổ chức 01 hội thảo khoa học về công tác sưu tầm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số cấp tỉnh.

2. Phạm vi thực hiện: Kế hoạch được thực hiện tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Phú Yên.

3. Đối tượng thực hiện

- Các thể loại văn học dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số, trong đó phát huy các tác phẩm có giá trị tiêu biểu và hiện đang sử dụng thường xuyên; bảo tồn, lưu giữ các tác phẩm có nguy cơ bị mai một và nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng các tác phẩm đã mất.

- Đồng bào các dân tộc thiểu số, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ, nghệ nhân người dân tộc thiểu số, các già làng, trưởng thôn/buôn khu vực miền núi, vùng dân tộc thiểu số.

4. Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030, chia làm 02 giai đoạn:

- Giai đoạn I: Từ năm 2023 đến 2026.

- Giai đoạn II: Từ năm 2027 đến 2030.

Sơ kết đánh giá thực hiện Đề án vào Quý IV năm 2026 để xem xét, điều chỉnh cho giai đoạn sau. Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Đề án vào Quý IV năm 2030.

III. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP CHỦ YẾU THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

1. Nhiệm vụ chủ yếu

1.1. Tham mưu đề xuất cơ chế, chính sách cho các tác giả, nhà nghiên cứu, nghệ nhân, người tổ chức thực hành, trao truyền để bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh; Ban Dân tộc tỉnh, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

- Nội dung thực hiện:

+ Khuyến khích và tạo điều kiện cho các hội về văn học nghệ thuật, khoa học và công nghệ, thư viện, bảo tàng tham gia các hoạt động sưu tầm, thống kê, phân loại, dịch thuật, bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số, cũng như khuyến khích việc xã hội hóa trong hoạt động này.

+ Hỗ trợ tạo điều kiện cho hoạt động sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật dân gian hiện có như câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian; hỗ trợ tạo điều kiện (bao gồm số hóa) tài nguyên thông tin của hệ thống thư viện công cộng và đưa ra phục vụ người dân; duy trì các lớp truyền dạy văn học dân gian cho thanh, thiếu niên vùng đồng bào dân tộc thiểu số; nghiên cứu, đưa vào chương trình giảng dạy tại các trường học vùng đồng bào dân tộc thiểu số những tác phẩm văn học dân gian phù hợp.

+ Nghiên cứu đề xuất thực hiện các chính sách tôn vinh, đãi ngộ, động viên đối với các nghệ nhân dân gian, tác giả, nhà nghiên cứu có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có ngữ văn, văn học dân gian; hỗ trợ tạo điều kiện cho những người tự nguyện sưu tầm và lưu giữ truyện, thơ cổ trong cộng đồng các dân tộc thiểu số; hỗ trợ tạo điều kiện cho các đoàn nghệ thuật, các văn nghệ sĩ sáng tác mới các vở kịch, múa, hát... theo hình thức diễn xướng sân khấu hóa dựa trên nội dung các tác phẩm văn học dân gian các dân tộc thiểu số hiện có.

1.2. Khảo sát, sưu tầm, kiểm kê và lập danh mục thể loại văn học dân gian truyền thống của các dân tộc thiểu số

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: UBND các huyện: Sơn Hòa, Sông Hinh, Đồng Xuân, Tây Hòa và Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

- Nội dung thực hiện:

+ Tiếp tục thực hiện kiểm kê về di sản văn hóa phi vật thể, trong đó chú trọng rà soát, nghiên cứu về loại hình di sản văn hóa phi vật thể là các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc; triển khai chương trình tổng kiểm kê văn học dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số tại các địa phương để phân loại, lập danh mục thể loại văn học dân gian của các dân tộc thiểu số đã và đang bị mai một nhằm định hướng để phục dựng, bảo tồn tại chỗ và tư liệu hóa.

+ Khảo sát, kiểm kê, đánh giá thực trạng và lựa chọn lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể về văn học dân gian các dân tộc thiểu số và lập hồ sơ khoa học đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

1.3. Tổ chức xây dựng chương trình truyền dạy, bồi dưỡng, tập huấn về văn học dân gian của các dân tộc thiểu số

1.3.1. Xây dựng chương trình truyền dạy kỹ năng, đào tạo cho lực lượng kế thừa, đặc biệt đối với các nghệ nhân, các tác giả, nhà văn, nhà thơ trẻ.

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.3.2. Tổ chức biên soạn sách, giáo trình, học liệu giúp ích cho việc tìm hiểu lịch sử, văn hóa các vùng, miền cũng như tham khảo hoặc giảng dạy về văn học địa phương, nhất là văn học dân gian các dân tộc thiểu số.

- Đơn vị chủ trì: Trường Đại học Phú Yên.

- Đơn vị phối hợp: Các sở, ngành liên quan, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.3.3. Tổ chức các chương trình, hoạt động nhằm tạo điều kiện cho các nghệ nhân, người nắm giữ tri thức dân gian hướng dẫn, trao truyền cho đội ngũ kế cận; tổ chức các trại sáng tác, cuộc thi, hội thảo chủ đề về văn học dân gian các dân tộc.

- Đơn vị chủ trì: Hội Văn học nghệ thuật tỉnh.

- Đơn vị phối hợp: Các sở, ngành liên quan, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.3.4. Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhà nghiên cứu làm công tác kiểm kê, sưu tầm, nghiên cứu văn học dân gian các dân tộc thiểu số.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.4. Bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số trong các lễ hội truyền thống, sinh hoạt văn hóa, liên hoan văn nghề quần chúng và các không gian diễn xướng, thực hành phù hợp

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

- Nội dung thực hiện:

+ Đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức các hội thi, hội diễn, liên hoan, giao lưu văn hóa nghệ thuật quần chúng gắn với việc khai thác, chuyển thể các tác phẩm văn học dân gian trở thành các tiết mục văn hóa, văn nghệ được công diễn trong các dịp Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc, trong hoạt động lễ hội truyền thống tại các địa phương; khai thác, chuyển thể và sử dụng các chất liệu văn học dân gian trong các tác phẩm điện ảnh.

+ Đưa các tác phẩm văn học dân gian vào sinh hoạt thường xuyên tại các thiết chế văn hóa; triển khai thực hiện các đề tài, dự án bảo tồn và phát huy các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số; tạo điều kiện hỗ trợ các không gian diễn xướng, thực hành các di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số.

+ Hỗ trợ cộng đồng các dân tộc phát huy vai trò của quy ước, hương ước trong bảo tồn các giá trị văn hóa. Tổ chức hội nghị già làng, trưởng thôn/buôn, người uy tín các dân tộc để tôn vinh và phát huy vai trò của chủ thể văn hóa. Ưu tiên bảo tồn, phát huy tiếng nói, chữ viết của các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một.

1.5. Lựa chọn các tác phẩm văn học dân gian tiêu biểu của các dân tộc thiểu số đưa vào hoạt động giảng dạy và giáo dục ngoại khóa tại trường học

1.5.1. Tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền, giới thiệu các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc thiểu số cho các đối tượng học sinh, sinh viên, thanh niên. Nghiên cứu đưa một số tác phẩm tiêu biểu của các dân tộc thiểu số đã được dịch thuật vào chương trình giáo dục các cấp học phù hợp với điều kiện thực tế, đặc tính dân tộc, vùng, miền, địa phương; Xây dựng nội dung bài giảng giáo dục về nguồn gốc, giá trị và vai trò của một số thể loại văn học dân gian các dân tộc thiểu số trong trường học và tích hợp các hoạt động thực hành/thực tập trình diễn vào sinh hoạt tại câu lạc bộ trong các nhà trường với các hình thức phong phú, sáng tạo, phù hợp.

- Đơn vị chủ trì ở bậc giáo dục đại học: Đại học Phú Yên

- Đơn vị chủ trì các cấp giáo dục phổ thông: Sở Giáo dục và Đào tạo

- Đơn vị phối hợp: Hội Văn học nghệ thuật, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030

1.5.2. Hỗ trợ các nghệ nhân người dân tộc thiểu số truyền dạy văn học dân gian cho thanh, thiếu niên vùng đồng bào các dân tộc thiểu số. Gắn việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống với bảo tồn ngôn ngữ các dân tộc thiểu số, đặc biệt là các ngôn ngữ có nguy cơ mai một; Phát huy có hiệu quả các thiết chế nhà văn hóa vùng đồng bào các dân tộc thiểu số để thu hút đồng bào đến giao lưu, học hỏi, sáng tạo, cùng tham gia biểu diễn những tác phẩm văn học dân gian, tạo không khí sinh hoạt vui tươi, lành mạnh gắn với các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, học tập, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

- Đơn vị thực hiện: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.6. Tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu các tác phẩm văn học dân gian

1.6.1. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, vận động các tầng lớp Nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số tích cực tham gia công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Tổ chức trưng bày, giới thiệu các hiện vật, tài liệu, sách, ấn phẩm.... liên quan đến văn học dân gian các dân tộc thiểu số, trưng bày chuyên đề về di sản văn hóa các dân tộc tại hệ thống bảo tàng, thư viện các cấp hoặc thông qua hoạt động phục vụ lưu động của các thiết chế văn hóa.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.6.2. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, quảng bá giới thiệu về các giá trị di sản văn hóa các dân tộc nói chung và đối với các tác phẩm văn học dân gian nói riêng dưới nhiều hình thức; phát huy vai trò của báo chí, nâng cao hiệu quả hoạt động của các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là môi trường mạng Internet; Xuất bản các ấn phẩm về các thể loại văn học dân gian các dân tộc thiểu số phục vụ công tác lưu giữ, truyền dạy, phổ biến. Thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của đồng bào các dân tộc thiểu số đối với việc bảo tồn và phát huy các tác phẩm văn học dân gian.

- Đơn vị chủ trì: Báo Phú Yên, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Đơn vị phối hợp: Sở Thông tin và Truyền thông

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.6.3. Đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu giá trị của các tác phẩm văn học dân gian. Đồng thời, tuyên truyền giới thiệu văn học dân gian thông qua các hội thi, hội diễn, lễ hội tại các địa phương trên địa bàn tỉnh.

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

1.7. Ứng dụng khoa học, công nghệ, trọng tâm là công nghệ số trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của đồng bào dân tộc thiểu số

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Sở Thông tin và Truyền thông, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 đến năm 2030.

- Nội dung thực hiện:

+ Phổ biến, lưu trữ các tác phẩm văn học dân gian thông qua công nghệ số, tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị của văn học dân gian thông qua các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, du lịch cộng đồng.

+ Đẩy mạnh công tác sưu tầm, bổ sung, lưu giữ sách cổ của các dân tộc thiểu số tại các địa phương. Tiếp tục ứng dụng công nghệ số trong bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số; số hóa, lưu trữ sách cổ của các dân tộc thiểu số phục vụ bạn đọc tại thư viện các cấp.

+ Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về các thể loại văn học dân gian các dân tộc thiểu số nhằm phát huy hiệu quả công tác bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa của quốc gia nói chung và của các địa phương nói riêng, từng bước ứng dụng công nghệ thông tin số hóa thành nội dung hoạt động thường xuyên có tính chuyên nghiệp cao, nhằm bảo quản các hồ sơ, tư liệu về văn học dân gian nói chung và văn học dân gian các dân tộc thiểu số nói riêng.

+ Khai thác, phát huy tài nguyên số về văn học dân gian các dân tộc thiểu số trên các nền tảng công nghệ thông tin và mạng xã hội.

1.8. Tổ chức sơ kết theo giai đoạn và tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Đề án

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Đơn vị phối hợp: Sở Nội vụ, UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa, Phú Hòa.

- Thời gian thực hiện: Năm 2026 và năm 2030.

- Nội dung thực hiện: Tổ chức tôn vinh, khen thưởng (vào dịp sơ kết và tổng kết Đề án) đối với tác giả có tác phẩm về đề tài dân tộc thiểu số đạt giá trị nghệ thuật, nhân văn cao. Tôn vinh các nghệ nhân có công sưu tầm, truyền dạy, phổ biến văn hóa, nghệ thuật truyền thông; động viên, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích cao, có nhiều đóng góp trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số.

2. Giải pháp thực hiện

2.1. Về chỉ đạo, điều hành: Tăng cường, nâng cao hiệu quả chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cơ quan đơn vị, địa phương đối với công tác bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số; thực hiện nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hóa kết hợp chặt chẽ với thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của từng đơn vị, địa phương. Phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan đơn vị, địa phương trong hoạt động triển khai thực hiện các chính sách dân tộc nói chung và bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số nói riêng được đồng bộ và hiệu quả.

2.2. Về xây dựng và tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách: Nghiên cứu, tham mưu, đề xuất ban hành cơ chế, chính sách, chế độ đặc thù đối với những nghệ nhân lớn tuổi, những người làm công tác bảo tồn di sản văn hóa truyền thông ở cơ sở; đặc biệt là chính sách đặc thù cho các nghệ nhân trao truyền các tác phẩm văn học dân gian trong cộng đồng các dân tộc thiểu số; đẩy mạnh công tác nghiên cứu, sưu tầm, kiểm kê, phát huy giá trị tác phẩm văn học dân gian các dân tộc thiểu số; tạo điều kiện, tạo môi trường văn hóa, không gian văn hóa phù hợp để đồng bào các dân tộc thường xuyên được giao lưu, giới thiệu giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình trong các ngày hội, giao lưu, liên hoan trong từng cộng đồng hoặc giữa các cộng đồng dân tộc với nhau.

2.3. Về thông tin, tuyên truyền: Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và của Nhân dân về công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số; đa dạng hóa hình thức thông tin, tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng phù hợp với đối tượng, địa bàn, loại hình của văn học dân gian các dân tộc thiểu số.

2.4. Về phát triển nguồn lực

- Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác văn hóa; đặc biệt là cán bộ ở cơ sở, thôn, buôn, phục vụ công tác quản lý, phát huy di sản tại cộng đồng, địa phương. Củng cố và phát triển các chi hội văn nghệ dân gian, chi hội văn học nghệ thuật dân tộc thiểu số tại địa phương, các ban quản lý khu du lịch, các câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian ở địa phương... nhằm tập hợp lực lượng, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, sưu tầm, phổ biến văn học dân gian các dân tộc. Hỗ trợ các nghệ nhân người dân tộc thiểu số trong việc lưu truyền, phổ biến văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng, truyền dạy những người kế cận.

- Ngân sách tỉnh, địa phương cân đối, bố trí bảo đảm các hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số, ưu tiên với các dân tộc thiểu số rất ít người, có nguy cơ mai một; lồng ghép kinh phí với các chương trình, đề án, dự án của trung ương, địa phương thực hiện tại vùng đồng bào các dân tộc thiểu số. Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa, khuyến khích, tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ nguồn lực để bảo tồn và quảng bá, giới thiệu các giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số.

2.5. Về ứng dụng khoa học, công nghệ: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đầu tư trang thiết bị công nghệ phù hợp để nâng cao khả năng tiếp cận cho đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; Xây dựng, khai thác tài nguyên số, dữ liệu về văn học dân gian các dân tộc thiểu số; phát huy hiệu quả mạng lưới phát thanh, truyền hình của tỉnh và địa phương, nâng cao chất lượng nội dung các chương trình truyền thanh, truyền hình.

IV. NGUỒN KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Ngân sách tỉnh, ngân sách huyện.

2. Ngân sách Trung ương hỗ trợ (nếu có).

3. Huy động xã hội hóa (nếu có).

Các cơ quan, ban, ngành, địa phương lập dự toán kinh phí thực hiện Kế hoạch gửi các cơ quan có thẩm quyền cùng cấp tổng hợp trình cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Chủ trì, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai các nội dung của Kế hoạch này; tham mưu tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Đề án (sau khi có hướng dẫn của Trung ương). Hằng năm chủ động xây dựng, ban hành Kế hoạch chi tiết để triển khai các nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ của ngành; thực hiện công tác báo cáo định kỳ cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh theo quy định

2. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo các Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường học lồng ghép truyền dạy văn học dân gian của các dân tộc thiểu số trong các nội dung giáo dục địa phương và trong các hoạt động giáo dục đặc thù tại các trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú.

3. Sở Thông tin và Truyền thông: Đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về công tác bảo tồn và phát huy văn học dân gian của các dân tộc thiểu số; phối hợp, hỗ trợ các giải pháp về công nghệ thông tin, truyền thông trong bảo tồn di sản văn hóa.

4. Ban Dân tộc tỉnh

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với hoạt động văn học dân gian của đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Triển khai có hiệu quả Chương trình phối hợp giữa hai cơ quan và triển khai thực hiện các chính sách dân tộc liên quan đến các nội dung kế hoạch này.

- Tham mưu, đề xuất phân bổ kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2023-2025 để triển khai thực hiện Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đảm bảo hiệu quả và tiến độ đề ra.

5. Sở Tài chính: Căn cứ Kế hoạch được UBND tỉnh phê duyệt, trên cơ sở đề nghị của các cơ quan, đơn vị, địa phương và khả năng cân đối ngân sách; tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện.

6. Sở Nội vụ: Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong công tác khen thưởng vào các dịp sơ kết và tổng kết Đề án.

7. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh: Phối hợp với Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tuyên truyền vận động đồng bào các dân tộc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế - xã hội; cùng với chính quyền, đoàn thể địa phương tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, xây dựng môi trường văn hóa trong cộng đồng các dân tộc thiểu số.

8. Báo Phú Yên, Đài Phát thanh và Truyền hình Phú Yên: Xây dựng các chương trình, chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền, quảng bá giới thiệu những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trên các kênh sóng phát thanh, truyền hình, trang thông tin điện tử và các nền tảng truyền thông số. Chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố tuyên truyền quảng bá, giới thiệu những giá trị văn hóa, nghệ thuật vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

9. Trường Đại học Phú Yên: Nghiên cứu, tham mưu biên soạn sách, giáo trình, học liệu giúp ích cho việc tìm hiểu lịch sử, văn hóa các vùng, miền cũng như tham khảo hoặc giảng dạy về văn học địa phương, nhất là văn học dân gian các dân tộc thiểu số và thực hiện các nội dung khác tại kế hoạch này.

10. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên: Phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

11. Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, Hội Văn nghệ dân gian và Văn nghệ các dân tộc thiểu số tỉnh, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh: Tăng cường hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, sáng tác, xây dựng hệ thống tư liệu, giới thiệu và quảng bá các công trình, tác phẩm văn học - nghệ thuật dân gian các dân tộc thiểu số.

12. UBND các huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Phú Hòa, Tây Hòa

- Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu xây dựng kế hoạch, lồng ghép với các chương trình, đề án, dự án khác của địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong Đề án phù hợp với đặc điểm, điều kiện của địa phương.

- Phân bổ kinh phí, bố trí nguồn lực cần thiết để triển khai các nhiệm vụ của Đề án nói riêng, công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan tổ chức triển khai thực hiện; định kỳ các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện về nội dung bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số báo cáo kết quả về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trước ngày 25/11 hằng năm để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.

(Gửi kèm Quyết định số 3875/QĐ-BVHTTDL ngày 30/12/2022 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch)