KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN GIA ĐÌNH VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI TỈNH ĐỒNG NAI ĐẾN NĂM 2030, GIAI ĐOẠN I TỪ 2022 - 2025

Thực hiện Quyết định số 2238/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 của Thủ Tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030; Quyết định số 85/QĐ-UBDT ngày 24/02/2022 của Ủy ban Dân tộc về phê duyệt Chiến lược phát triển gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đồng Nai đến năm 2030, giai đoạn I từ 2022 - 2025; Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đồng Nai đến năm 2030, giai đoạn I từ 2022 - 2025, như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao trách nhiệm của gia đình người dân tộc thiểu số về xây dựng gia đình hạnh phúc là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng, giáo dục nhân cách con người và lưu giữ, trao truyền các giá trị văn hóa của dân tộc; là nền tảng xây dựng xã hội hạnh phúc.

- Đẩy mạnh tuyên truyền về văn hóa truyền thống dân tộc, chú trọng giáo dục giá trị gia đình; xây dựng nhân cách con người Việt Nam từ giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình.

- Góp phần phòng, chống tình trạng bạo lực, xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số.

2. Yêu cầu

- Ưu tiên, tạo điều kiện thuận lợi để các gia đình vùng đồng bào dân thiểu số nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, tiếp cận các giá trị tốt đẹp của nền văn hóa, văn minh nhân loại và các thành tựu của khoa học công nghệ.

- Nhiệm vụ đề ra theo kế hoạch phù hợp với đặc trưng văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

3. Các mục tiêu cụ thể

- Phấn đấu trên 90% các gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số được cung cấp thông tin, kiến thức về văn hóa ứng xử, kỹ năng giáo dục đạo đức, lối sống, tình yêu thương, truyền thống dân tộc và các giá trị văn hoá tốt đẹp; phòng ngừa rủi ro, tệ nạn xã hội, bạo lực trong gia đình; đặc biệt quan tâm hộ gia đình chính sách, hộ nghèo và cận nghèo.

- Phấn đấu từ 90 - 100% UBND cấp huyện có mô hình truyền thông, giáo dục về truyền thống dân tộc, truyền thống gia đình, xây dựng gia đình hạnh phúc.

- 100% đội ngũ người có uy tín tỉnh Đồng Nai được phổ biến nội dung xây dựng hệ giá trị gia đình gắn với bản sắc văn hóa dân tộc.

- Phấn đấu từ 90 - 100% các địa phương vùng đồng bào dân tộc đưa nội dung giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục hệ giá trị gia đình trong thời kỳ mới vào hương ước, quy ước của dòng họ, cộng đồng, làng xã.

- Phấn đấu 100% nam, nữ thanh niên là người dân tộc thiểu số trước khi kết hôn được giáo dục, tư vấn về hôn nhân gia đình, kiến thức, kỹ năng xây dựng gia đình hạnh phúc. Phấn đấu hàng năm 90% vụ việc bạo lực gia đình được giải quyết theo quy định pháp luật; 100% người bị bạo lực gia đình được hỗ trợ cung cấp các dịch vụ thiết yếu; 100% địa phương có mô hình can thiệp, phòng ngừa và ứng phó bạo lực gia đình nhằm giảm tác hại của bạo lực gia đình, đặc biệt với phụ nữ, người yếu thế và trẻ em.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Nhiệm vụ

- Các Sở, ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch chiến lược phát triển gia đình vùng dân tộc thiểu số và miền núi; cơ quan công tác dân tộc địa phương tích cực tham mưu với các cấp ủy Đảng, chính quyền và phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể trong công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng và phát triển gia đình.

- Thực hiện các phóng sự, chuyên đề trên sóng Phát thanh - Truyền hình Đồng Nai, Báo Đồng Nai về những tấm gương điển hình gia đình dân tộc thiểu số tiêu biểu về văn hóa gia đình, ứng xử chuẩn mực; trang bị, phổ biến kiến thức, kỹ năng để các gia đình chủ động phòng, chống sự xâm nhập của các tệ nạn xã hội; kế thừa và tiếp thu có chọn lọc những giá trị truyền thống văn hóa của các dân tộc thiểu số.

- Lồng ghép, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, đặc biệt dự án liên quan đến tảo hôn, bình đẳng giới, phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số nhằm nâng cao nhận thức để xóa bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu trong hôn nhân và gia đình; phòng chống tệ nạn xã hội, bạo ực gia đình, bảo vệ sự ổn định và phát triển của gia đình.

- Tổ chức tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về hôn nhân gia đình, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; bình đẳng giới vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Lồng ghép vào những chính sách đang thực hiện của Ủy ban Dân tộc như: Quyết định số 1898/QĐ-TTg ngày 28/11/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2018-2025”; Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025”.

- Tổ chức tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện công tác gia đình các cấp, cán bộ làm công tác dân tộc, cán bộ xã, phường, thị trấn, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Thực hiện tuyên truyền trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh, các cơ quan, đơn vị, địa phương các nội dung về nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng cho gia đình người dân tộc thiểu số về xây dựng hạnh phúc gia đình, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình và buôn bán phụ nữ, trẻ em dân tộc thiểu số; ngăn ngừa, giảm thiểu tình, trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Biên soạn, xây dựng tài liệu, lựa chọn nội dung phù hợp xuất bản sổ tay, cẩm nang về công tác gia đình, công tác bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới; tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số.

- Tổ chức tọa đàm, giao lưu, biểu dương, khen thưởng những tấm gương gia đình người đồng bào dân tộc thiểu số tiêu biểu, hạnh phúc. Nhằm giáo dục truyền thống trong vùng dân tộc trên địa bàn tỉnh về văn hóa dân tộc, giá trị gia đình; phát huy vai trò của ông, bà, cha mẹ trong giáo dục cho con cháu, tạo sự gắn kết, xây dựng nhân cách đạo đức, lối sống văn minh cho thế hệ trẻ thông qua sự phối hợp giáo dục từ gia đình, nhà trường và xã hội. Xây dựng gia đình thực sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội.

- Định kỳ hàng năm hướng dẫn, tổ chức chiến dịch truyền thông hưởng ứng ngày Quốc tế hạnh phúc (20/3), ngày Gia đình Việt Nam (28/6) và Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình với nội dung thiết thực, phù hợp điều kiện thực tiễn: Thiết kế banner tuyên truyền, băng rôn, khẩu hiệu, tuyên truyền trên trang thông tin điện tử của các cơ quan, đơn vị, địa phương nhằm tạo sự lan tỏa, hiệu ứng xã hội mạnh mẽ tôn vinh giá trị gia đình.

2. Giải pháp

- Nâng-cao trách nhiệm của xã hội trong phòng, chống bạo lực gia đình; chung tay phòng, chống tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết trong đồng bào vùng dân tộc thiểu số.

- Huy động nguồn lực đầu tư, xã hội hóa, huy động các cá nhân, tổ chức, cộng đồng tham gia cung cấp dịch vụ gia đình; chăm lo giúp đỡ, hỗ trợ gia đình chính sách, hộ nghèo và cận nghèo, gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gia đình dân tộc thiểu số, tạo điều kiện để các gia đình tiếp cận, thụ hưởng dịch vụ xã hội.

- Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền trên báo, tạp chí, biên soạn tài liệu, đăng tải trên cổng thông tin điện tử của tỉnh, các cơ quan đơn vị, địa phương, trên sóng phát thanh, truyền hình các nội dung về nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng cho gia đình người dân tộc thiểu số về xây dựng hạnh phúc gia đình, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình và buôn bán phụ nữ, trẻ em dân tộc thiểu số; ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch được bố trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm của sở, ban, ngành và các địa phương theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành.

2. Lồng ghép kinh phí từ các chương trình, đề án liên quan theo quy định của pháp luật; chủ động vận động từ các tổ chức, cá nhân, cộng đồng và các nguồn hợp pháp khác (nếu có).

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Dân tộc tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch, là đầu mối phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương trong việc tham mưu, chỉ đạo triển khai Kế hoạch, tiếp nhận thông tin, tổng hợp và tham mưu, báo cáo Ủy ban Dân tộc, UBND tỉnh theo quy định.

- Căn cứ nhiệm vụ Kế hoạch, hàng năm chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương xây dựng và thực hiện nhiệm vụ đạt mục đích, yêu cầu đề ra. Xác định nhiệm vụ trọng tâm theo từng năm, trong đó chú trọng công tác tổ chức truyền thông, tuyên truyền nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng cho gia đình người dân tộc thiểu số về xây dựng gia đình hạnh phúc, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình; phòng, chống xâm hại trẻ em, ngàn ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Phối hợp với các đơn vị, địa phương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững đối với gia đình dân tộc thiểu số trong tỉnh.

- Chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh tổ chức hội nghị tổng kết giai đoạn đề xuất nhiệm vụ cho giai đoạn mới.

2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện Kế hoạch Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam tỉnh Đồng Nai đến năm 2030.

- Tổ chức triển khai các hình thức truyền thông, giáo dục giá trị đạo đức, lối sống gia đình; bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình; bộ chỉ số về gia đình hạnh phúc trong đồng bào dân tộc thiểu số; phòng, chống bạo lực gia đình; phòng, chống các tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình; khuyến khích sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật chủ đề tôn vinh, phát huy giá trị gia đình; nêu cao vai trò, trách nhiệm của gia đình trong gìn giữ di sản văn hóa dân tộc, kế thừa, phát triển văn hóa dân gian, xây dựng phong trào văn hóa cơ sở, phong trào thể dục thể thao và ứng xử văn minh trong du lịch, hưởng thụ văn hóa.

3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về thúc đẩy bình đẳng giới, phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, phòng chống xâm hại trẻ em, chăm sóc người cao tuổi dân tộc thiểu số.

- Chủ trì, phối hợp chỉ đạo tổ chức lồng ghép các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Kế hoạch trong xây dựng, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và các chiến lược, chương trình, đề án có liên quan theo từng giai đoạn; đặc biệt quan tâm hộ gia đình chính sách, hộ nghèo và cận nghèo, gia đình dân tộc thiểu số.

- Phối hợp với sở ngành liên quan và địa phương lồng ghép nhiệm vụ gia đình và trẻ em vào nhiệm vụ của cộng tác viên dân số ở cơ sở.

4. Sở Tài chính

- Phối hợp với đơn vị chủ trì và các đơn vị có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh nguồn kinh phí để triển khai Kế hoạch theo quy định. Đồng thời, tùy tình hình ngân sách hàng năm, Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, bố trí kinh phí phù hợp để thực hiện.

5. Đài Phát thanh - Truyền hình Đồng Nai, Báo Đồng Nai

Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; tăng cường thời lượng đưa tin, phát sóng về xây dựng gia đình trong tình hình mới trong đó có hộ gia đình là người dân tộc thiểu số.

6. Các Sở, ban, ngành

Căn cứ chức năng nhiệm vụ xây dựng và triển khai thực hiện Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đồng Nai đến năm 2030, giai đoạn I từ 2022 - 2025 theo lĩnh vực ngành phụ trách.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

Triển khai thực hiện Kế hoạch phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; chỉ đạo lồng ghép nhiệm vụ, giải pháp của Kế hoạch vào các chương trình, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tăng cường công tác chỉ đạo, phối hợp liên ngành về gia đình. Quan tâm bố trí ngân sách nhà nước và đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực tại địa phương cho công tác gia đình.

Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về gia đình. Phát huy hiệu quả các mô hình truyền thông thuộc lĩnh vực gia đình, các mô hình hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc, phát triển bền vững, các mô hình về phòng, chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em trong gia đình, phụng dưỡng người cao tuổi, chăm lo cho người khuyết tật, yếu thế trong gia đình, hộ gia đình là người dân tộc thiểu số.

Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, báo cáo việc thực hiện Kế hoạch hành động tại địa phương; tổ chức sơ kết 05 năm, tổng kết 10 năm theo quy định.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đồng Nai đến năm 2030, giai đoạn I từ 2022 - 2025; đề nghị các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ triển khai thực hiện Kế hoạch; định kỳ báo cáo kết quả về Ban Dân tộc tỉnh trước ngày 30 tháng 11 hàng năm để tổng hợp báo cáo, tham mưu theo quy định./.