Tôi muốn biết việc phân công thẩm phán giải quyết án thuộc thẩm quyền của Tòa án được thực hiện như thế nào? - Ngọc Băng (Khánh Hòa)
Hướng dẫn phân công thẩm phán giải quyết án thuộc thẩm quyền của Tòa án (Hình từ Internet)
Về vấn đề này, LawNet giải đáp như sau:
1. Tiêu chí phân công Thẩm phán giải quyết án thuộc thẩm quyền của Tòa án
Theo Điều 4 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC, việc phân công Thẩm phán giải quyết án phải căn cứ vào các tiêu chí sau đây:
- Số lượng, tính chất phức tạp của vụ việc được phân công cho các Thẩm phán giải quyết trong 01 năm tại mỗi Tòa án là tương đương nhau.
- Phù hợp với chuyên môn, kinh nghiệm xét xử, giải quyết loại vụ việc đó. Đối với vụ việc có người tham gia tố tụng là người chưa thành niên thì phân công Thẩm phán là người đã được đào tạo hoặc có kinh nghiệm giải quyết các vụ việc liên quan đến người chưa thành niên hoặc có hiểu biết cần thiết về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người chưa thành niên.
- Phù hợp với vị trí công tác, chức vụ Thẩm phán đang đảm nhiệm.
- Thẩm phán trong Tổ Thẩm phán chuyên trách; Thẩm phán trong Tòa chuyên trách thuộc lĩnh vực nào sẽ được ưu tiên phân công giải quyết vụ việc thuộc lĩnh vực đó.
- Thẩm phán giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Tòa án nhân dân cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện được phân công giải quyết án theo chỉ tiêu do Tòa án nhân dân tối cao quy định.
Thẩm phán nữ trong thời gian 03 tháng trước khi nghỉ chế độ thai sản và 03 tháng sau khi hết thời gian nghỉ chế độ thai sản được phân công giải quyết án với chỉ tiêu tối đa bằng 50% so với Thẩm phán khác.
2. Hướng dẫn phân công thẩm phán giải quyết án thuộc thẩm quyền của Tòa án
2.1. Phân công Thẩm phán giải quyết án chỉ định
Cụ thể tại Điều 8 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC, phân công giải quyết án chỉ định được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
- Phân công Thẩm phán giải quyết án theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm khi thuộc một trong các trường hợp:
+ Vụ án hình sự phức tạp liên quan đến yêu cầu đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực;
+ Vụ việc liên quan đến bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước; chính trị, đối ngoại, an ninh, tôn giáo, dân tộc, nhân sĩ, trí thức được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.
+ Phân công Thẩm phán làm thành viên Hội đồng xét xử sơ thẩm, phúc thẩm.
- Phân công Thẩm phán giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đối với vụ việc mà thời hạn kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm còn dưới 01 tháng theo quy định của pháp luật hoặc trường hợp đặc biệt khác theo quyết định của Chánh án Tòa án.
- Phân công giải quyết án trong trường hợp thay đổi Thẩm phán hướng dẫn tại Điều 11 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC.
2.2. Phân công Thẩm phán giải quyết án ngẫu nhiên
Việc phân công Thẩm phán giải quyết án ngẫu nhiên được thực hiện theo quy định tại Điều 9 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC, cụ thể như sau:
(1) Vụ việc không thuộc trường hợp phân công giải quyết án chỉ định thì phải được phân công giải quyết án ngẫu nhiên theo hướng dẫn tại (2) và (3).
(2) Căn cứ Danh sách Thẩm phán và Danh sách vụ việc theo hướng dẫn tại Điều 7 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC, tại mỗi lần phân công, Chánh án Tòa án quyết định phân công Thẩm phán giải quyết án bằng phương thức ngẫu nhiên theo trình tự sau đây cho đến khi hết Danh sách vụ việc:
- Thẩm phán có số lượng vụ việc đang giải quyết ít hơn sẽ được phân công trước;
- Trường hợp các Thẩm phán có số lượng vụ việc đang giải quyết ngang nhau thì phân công cho Thẩm phán có số lượng vụ việc đang tạm đình chỉ giải quyết nhiều hơn trước;
- Trường hợp các Thẩm phán có số lượng vụ việc đang giải quyết ngang nhau; số lượng vụ việc đang tạm đình chỉ giải quyết ngang nhau thì phân công cho Thẩm phán có số lượng vụ việc quá hạn luật định ít hơn trước;
- Trường hợp các Thẩm phán có số lượng vụ việc đang giải quyết, vụ việc đang tạm đình chỉ, vụ việc quá hạn luật định ngang nhau thì phân công cho Thẩm phán có số lượng vụ việc bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan trong thời hạn 01 năm kể từ ngày phân công ít hơn trước;
- Trường hợp các Thẩm phán có tiêu chí tại điểm b, c, d và đ khoản 1 Điều 7 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC ngang nhau thì phân công cho Thẩm phán có tên đứng trước trong bảng chữ cái tiếng Việt trước;
- Trường hợp Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc thuộc hướng dẫn tại khoản 1 Điều 5 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC thì phải phân công vụ việc tiếp theo trong Danh sách vụ việc.
(3) Lần phân công giải quyết án tiếp theo, căn cứ vào Danh sách Thẩm phán đã được cập nhật thông tin đến thời điểm phân công án để tiếp tục phân công giải quyết án bằng phương thức ngẫu nhiên theo hướng dẫn tại (2).
2.3. Phân công giải quyết án trong trường hợp thay đổi Thẩm phán
Theo Điều 11 Thông tư 01/2022/TT-TANDTC, vụ việc đã được Chánh án Tòa án phân công nhưng Thẩm phán được phân công thuộc trường hợp phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi; không thể tiếp tục giải quyết, xét xử theo đúng thời hạn pháp luật quy định vì lý do khách quan thì Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán khác giải quyết theo phương thức chỉ định.
Trần Thanh Rin