a) Đại thể: bằng mắt thường hoặc dùng kính lúp kiểm tra kích thước, màu sắc… của khóm nấm.

b) Vi thể: làm tiêu bản nấm mốc, rồi quan sát cấu tạo vi thể dưới kính hiển vi ở vật kính 10 và 40. Có thể chọn một trong hai cách sau để làm tiêu bản nấm mốc.

Cách 1: Lấy một lam kính sạch, trong, đã sấy khô. Nhỏ 1 giọt Lactophenol Amann lên giữa lam kính. Dùng que cấy lấy một phần khóm nấm mọc trên đĩa thạch Czapek Dox (Cả phần mọc trên và dưới mặt thạch) để vào giọt dung dịch Lactophenol Amann (5.3.2). Dùng que cấy dìm nấm vào giọt dung dịch Lactophenol Amann để thấm ướt, sau đó đậy phiến kính lên trên và ép nhẹ.

Khi đậy lá kính không để có bọt khí vì bọt khí sẽ gây nhầm lẫn. Khi ép nhẹ lá kính, nên dùng giấy thấm bớt dung dịch Lactophenol Amann thừa để dung dịch không tràn lên trên mặt phiến kính.

Cách 2: Sử dụng một lam kính sạch, trong, đã sấy khô. Lấy một đoạn băng dính trong có kích thước rộng khoảng 1 cm, dài khoảng từ 2 cm đến 3 cm, rồi ấn nhẹ vào khóm nấm mọc trên đĩa thạch Czapek Dox sao cho lấy được toàn bộ các bộ phận của nấm (từ tế bào chân đến hạt đính). Sau đó trải dài băng dính lên lam kính.

10. Tính kết quả

Để xác định tổng số bào tử nấm mốc có trong 1g (1 ml) mẫu thử, chọn những đĩa có không quá 50 khóm nấm của 2 độ pha loãng liên tiếp. Sự phân bố các khóm nấm phải hợp lý: Độ pha loãng càng cao thì số khóm nấm càng ít.

Tính số bào tử nấm móc, N, có mặt trong mililit hoặc gam mẫu thử bằng công thức (1):

                 (1)

...

...

...

 là số khóm nấm mốc đếm được trên các đĩa đã chọn;

n₁, n₂ là số đĩa được giữ lại tại hai độ pha loãng liên tiếp;

V là thể tích dịch cấy đã dùng trên mỗi đĩa, tính bằng mililit (ml) hoặc gam (g). ở đây V = 1 ml;

d  hệ số pha loãng tương ứng với độ pha loãng thứ nhất được giữ lại [d = 1 trong trường hợp mẫu thử được cấy trực tiếp (các mẫu ở dạng lỏng)].

Làm tròn các kết quả đến hai chữ số có nghĩa [xem TCVN 6404:2008 (ISO 7218:2007)].

CHÚ THÍCH: Nếu chênh lệch giữa các giá trị ở 2 độ đậm đặc lớn hơn 2 lần thì giá trị ở độ pha loãng thấp hơn để tính kết quả bằng cách tính trung bình cộng. Nếu 2 đĩa của độ pha loãng ban đầu có ít hơn 5 khóm nấm thì tính kết quả theo giá trị trung bình.

11. Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải ghi rõ:

a) mọi thông tin cần thiết về nhận biết đầy đủ về mẫu thử;

...

...

...

c) phương pháp thử đã sử dụng, viện dẫn tiêu chuẩn này;

d) mọi điều kiện thao tác không quy định trong tiêu chuẩn này, hoặc được xem là tùy ý, cùng với mọi tình huống bất thường có thể ảnh hưởng đến kết quả;

e) kết quả thử nghiệm thu được.

PHỤ LỤC A

(tham khảo)

CẤU TẠO VI THỂ CỦA NẤM MỐC APERGILLUS

Hình A.1 -  Cấu tạo vi thể của nấm mốc Apergillus

...

...

...

Hình A.2 -  Cấu tạo đại thể và vi thể của Apergillus parasiticus

Hình A.3 -  Cấu tạo đại thể và vi thể của Apergillus versicolor

PHỤ LỤC B

(tham khảo)

THÀNH PHẦN VÀ CHUẨN BỊ MỘT SỐ MÔI TRƯỜNG

B.1. Môi trường nước thạch 0,1 %

B.1.1. Thành phần

...

...

...

Nước: 1 000 ml

B.1.2. Chuẩn bị

Đun nhỏ lửa, khuấy đều đến khi sôi để hòa tan thạch. Rót vào các bình nón có dung tích 500 ml mỗi bình 225 ml vào các ống nghiệm đường kính 18 mm, mỗi ống 9 ml. Khử trùng trong nồi hấp ở nhiệt độ 121 ^oC trong 15 min.

Bảo quản môi trường trong tủ lạnh, ở nhiệt độ từ 0 ^oC đến 5 ^oC trong không quá 30 ngày.

B.2. Môi trường thạch Sabouraud

B.2.1. Thành phần

Pepton:            10 g

Glucoza: 20 g

Thạch: từ 15 g đến 20 g^a)

...

...

...

^a)Tùy theo cường độ gel của thạch.

B.2.2. Chuẩn bị

Đun nóng để hòa tan các thành phần nêu trên. Phân phối vào bình cầu dung tích 250 ml, mỗi bình 150 ml môi trường. Khử trùng bằng cách hấp ở nhiệt độ 121 ^oC trong 15 min.

Nếu môi trường sử dụng ngay, để nguội đến 45 ^oC ± 1 ^oC ở nồi cách thủy, nếu chưa sử dụng thì bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ từ 0 ^oC đến 5 ^oC, trong không quá 30 ngày.

B.3. Môi trường thạch Czapek Dox

B.3.1. Thành phần

NaNO₃:

3,5 g

K₂HPO₄:

...

...

...

MgSO₄:

0,5 g

KCl:

0,5 g

FeSO₄:

0,1 g

Sacaroza:

80 g

Thạch:

...

...

...

Nước:

1 000 ml

pH:

Từ 4,5 đến 5,5

^a)Tùy theo cường độ gel của thạch.

B.3.2. Chuẩn bị

Đun nhỏ lửa, quấy đều đến khi sôi để hòa tan các thành phần. Để thạch nguội đến 45 ^oC ± 1 ^oC rồi chỉnh pH khoảng 4,5 đến 5,5. Rót vào bình cầu có dung tích 250 ml mỗi bình 150 ml môi trường. Khử trùng trong nồi hấp ở nhiệt độ 121 ^oC trong 15 min. Thạch để nguội đến 45 ^oC ± 1 ^oC rồi đổ vào các đĩa Petri, mỗi hộp từ 15 ml đến 18 ml thạch. Để đĩa thạch đông tự nhiên, bảo quản trong tủ lạnh với nhiệt độ từ 0^oC đến 5 ^oC, trong không quá 15 ngày.

B.4. Dung dịch Lactofenol Amann

B.4.1. Thành phần

...

...

...

10 g

Axít lactic

10 g

Glyxerin:

20 g

Nước:

10 g

B.4.2. Chuẩn bị

Trộn đều axit lactic, glyxerin và nước sau đó mới thêm axit phenic, trộn kỹ. Sau đó phân phối vào lọ thủy tinh có nút mài tối màu, bảo quản nơi khô, tối, ở nhiệt độ phòng. Dung dịch Lactofenol Amann khi mới pha không màu, sau một thời gian dung dịch chuyển sang màu nâu.

...

...

...

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] 52 TCN-TQTP 0009:2004 Thường quy kỹ thuật định danh Aspergillus parasiticus, Aspergillus versicolor trong thực phẩm ban hành kèm theo Quyết định số 4871/2004/QĐBYT ngày 31 tháng 12 năm 2004 của Bộ trưởng Bộ Y tế.