3.2. Các yếu tố liên quan đến kỹ thuật khai thác

a) Mùa vụ: Mùa vụ khai thác mực nang có hiệu quả từ tháng 12 đến tháng 5 năm sau.

b) Độ mặn vùng nước: Vùng biển có độ mặn lớn hơn 30% (không khai thác ở vùng biển ở gần cửa sông có độ mặn thấp hơn 20%).

c) Dòng chảy: Dòng chảy của nước có ảnh hưởng lớn đến độ cao làm việc thực tế của lưới. Do đó, phương pháp thả lưới phụ thuộc vào lưu tốc.

- Với lưu tốc nhỏ hơn 0,2 m/s (ảnh hưởng của dòng chảy đến độ cao làm việc của lưới chưa đáng kể), có thể thả lưới theo phương pháp thả cố định, hoặc thả trôi lưới.

- Với lưu tốc lớn hơn 0,2 m/s, sử dụng phương pháp thả trôi lưới (nếu thả cố định lưới, dưới tác dụng của dòng chảy mạnh, độ cao thực tế còn lại của lưới rất thấp, nên năng suất khai thác giảm nhiều).

d) Địa hình đáy biển: Nếu địa hình đáy bằng phẳng, có thể thả lưới theo phương pháp cố định, hoặc thả trôi lưới. Nếu địa hình đáy phức tạp (có rạn đá ngầm, xác tàu đắm,…) chỉ thả lưới theo phương pháp thả cố định.

e) Độ sâu khai thác: Lưới rê ba lớp đánh bắt mực nang có hiệu quả ở độ sâu từ 15 m đến 25 m.

f) Thời tiết: Thời tiết khai thác mực nang phụ thuộc vào cỡ thuyền: Khai thác ban ngày: áp dụng cho thuyền cỡ nhỏ (thuyền ra biển lúc 4 h và về lúc 17 h trong ngày). Khai thác ban đêm: áp dụng cho thuyền cỡ lớn (thuyền ra biển lúc 16 h hôm trước và về bến lúc 6 h sáng hôm sau).

...

...

...

3.3. Kỹ thuật khai thác

3.3.1. Chuẩn bị thuyền, lưới, dụng cụ

3.3.1.1. Yêu cầu chung

Thuyền, lưới, dụng cụ để khai thác mực nang phải có tính năng và thông số kỹ thuật theo quy định tại Điều 2 của tiêu chuẩn này.

Hình 9 – Sơ đồ quy trình khai thác

3.3.1.2. Liên kết lưới

- Các cheo lưới được liên kết với nhau tạo thành một vàng lưới. Sử dụng chỉ PA loại 210D/15 – 210D/18 để liên kết các khuyên đầu lưới.

- Biên dọc của 2 cheo lưới liên tiếp được sươn ghép lại bằng chỉ sợi PA loại 210D/15.

...

...

...

Thao lưới xuống thuyền theo trình tự:

- Tiến hành liên kết dây đầu lưới, dây phao tiêu, hoặc phao đèn, đá dằn vào các vị trí cần thiết.

- Đống lưới đã thao, phải được xếp chắc chắn (không để bị sụt, đổ do sóng lắc trong quá trình thuyền chạy ra tới ngư trường).

- Lưới thao xong, phải lấy bạt đậy lại để tránh nắng và rác rơi vào. Không được đi lại hoặc giẫm đạp lên đồng lưới đã thao.

3.3.2. Thả lưới

3.3.2.1. Quyết định phương pháp thả lưới

Căn cứ vào tình hình thực tế của ngư trường và các yếu tố liên quan đến quá trình khai thác (dòng chảy và địa hình đáy biển, xem 3.2) để quyết định hướng và phương pháp thả lưới.

3.3.2.2. Thao tác thả lưới

- Khi thả lưới, phải theo hướng sao cho thuyền luôn ở hướng gió so với lưới, để mạn thuyền không đè lên lưới, tránh sự cố bị cuốn vào chân vịt.

...

...

...

Phải xử lý nhanh những vướng mắc của lưới (thường gặp ở giềng phao), sao cho lưới xuống nước không bị rối thành túm, giếng chì không bị chéo đè lên giềng phao.

- Thả phao tiêu hoặc phao đèn theo thứ tự.

- Khi thả hết lưới, thả tiếp đá dằn đầu lưới, hệ thống dây tam giác và dây đầu lưới. Đầu cuối của dây giềng dắt sẽ được nối với thuyền trong suốt quá trình ngâm lưới.

Sơ đồ hoạt động của lưới sau khi thả, được minh họa ở Hình 10.

Hình 10 – Sơ đồ hoạt động của lưới rê ba lớp khai thác mực nang

3.3.3. Ngâm lưới

3.3.3.1. Thời gian ngâm lưới

Thời gian ngâm lưới khoảng 2h đến 4 h. Sau đó, thu lưới lên để đánh tiếp mẻ khác.

...

...

...

3.3.3.2. Theo dõi hoạt động của lưới

Trong quá trình ngâm lưới, phải chú ý theo dõi để kịp thời xử lý các tình huống sau:

- Căn cứ vào phao tiêu (hoặc phao đèn), để biết vị trí đường lưới trôi. Phải thu ngay lưới nếu phát hiện lưới có khả năng trôi vào vùng có núi đá, đá ngầm hoặc dạt vào đường lưới khác, hoặc thời tiết có diễn biến xấu.

- Phát tín hiệu cho các tàu đánh cá khác (đặc biệt là tàu lưới giã tôm, giã cá), phải tránh sang hướng khác, nếu phát hiện những tàu này có xu hướng dắt lưới cắt ngang đường lưới rê, hoặc tiến hành các hoạt động đánh bắt trong vùng lưới rê.

3.3.4. Thu lưới

Sau thời gian ngâm lưới theo quy định, tiến hành thu lưới theo trình tự:

- Thu lưới từ phía đầu lưới dưới hướng gió, để tránh thuyền trôi đè lên lưới, gây khó khăn khi thao tác.

- Lưới thu lên tàu đến đâu phải gỡ ngay các sản phẩm chính là mực và các sản phẩm phụ khác như cua, ghẹ, cá… Sau khi thu xong tiến hành bảo quản ngay các sản phẩm của mẻ lưới. Nếu mẻ lưới có ít sản phẩm, hoặc lưới tương đối sạch thì tiến hành gỡ hết các túi lưới bị xoắn, gỡ thật sạch các loại rác, cua, ốc gai…còn vướng trên lưới, lưới xếp ngay ngắn để có thể thả tiếp tục mẻ sau. Tránh giẫm, đạp nhiều lần lên lưới, sẽ làm rối lưới và gây khó khăn cho lần thả lưới sau.

- Trong điều kiện thời tiết không thuận hoặc thu được nhiều cá hoặc lưới quá bẩn, dính nhiều rác, ốc gai…có thể thu thật nhanh lưới lên thuyền. Cá, mực sẽ được gỡ trong quá trình thuyền chạy vào bờ (vì lưới rê ba lớp khó gỡ cá, thời gian gỡ cá lâu). Sau đó, thả lưới lại xuống nước, giặt, giũ lưới và thao lại lưới cho ngay ngắn.

...

...

...

- Lưới rê ba lớp có sợi lưới rất mảnh nên dễ bị rách. Do đó, phải thường xuyên tu sửa lại lưới để có thể đảm bảo sản xuất liên tục.

- Lưới trong khi để trên thuyền phải có bạt đậy để tránh ánh sáng làm hại và rác rơi vào lưới.

- Nếu ngừng đánh bắt trong thời gian dài, phải giặt sạch lưới, bó thành từng bó (mỗi bó từ 7 đến 10 cheo lưới), bảo quản nơi mát mẻ, thoáng và tránh chuột phá hoại.