Trong đó

F₁ = 10^-0,1 Hz = 0,7943... Hz

B) Cho qua tần số thấp

(A.3)

(A.4)

Trong đó

f₂ = 100 Hz

...

...

...

(A.5)

(A.6)

Trong đó

Hàm truyền, H(p), với trọng số tần số giới hạn dải W_m được tính bằng tích của trị số bộ lọc cho qua tần số cao H_h(p), bộ lọc cho qua tần số thấp H_l(p) và hàm trọng số thuần H_t(p):

H(p) = H_h(p). H_l(p). H_t(p)                                                             (A.7)

CHÚ THÍCH Biểu diễn chung nhất phương trình này (về tần số) thường được hiểu là mô đun (độ lớn) và pha dưới dạng một số phức là hàm của tần số góc ảo p = j2pf. Đôi khi ký hiệu s dùng thay cho p. Như thế p có thể hiểu là một biến của biến đổi Laplace.

...

...

...

Các trị số của trọng số tần số W_m theo các dải 1/3 ôcta, được tính toán khi dùng các tần số trung tâm thực, bao gồm giới hạn dải tần số 1 Hz đến 80 Hz, được cho ở Bảng A.1 khi gia tốc là đại lượng đầu vào.

Hình A.1- Trọng số tần số W_m, với gia tốc là đại lượng đầu vào

Bảng A.1 - Các trị số của trọng số tần số W_m cho gia tốc là đại lượng đầu vào

(ở các dải 1/3 ôcta, được tính khi dùng các tần số trung tâm thực, với giới hạn dải từ 1 Hz đến 80 Hz)

X

Tần số, Hz

W_m

Thông số

...

...

...

dB

Danh nghĩa

Thực

-7

-6

-5

-4

-3

-2

...

...

...

0

1

2

3

4

5

6

7

8

...

...

...

10

11

12

13

14

15

16

17

18

...

...

...

20

21

22

23

24

25

26

0,2

0,25

...

...

...

0,4

0,5

0,63

0,8

1

1,25

1,6

2

2,5

...

...

...

4

5

6,3

8

10

12,5

16

20

25

...

...

...

40

50

63

80

100

125

160

200

250

...

...

...

400

0,1995

0,2512

0,3162

0,3981

0,5012

0,6310

0,7943

1,000

...

...

...

1,585

1,995

2,512

3,162

3,981

5,012

6,310

7,943

10,00

...

...

...

15,85

19,95

25,12

31,62

39,81

50,12

63,10

79,43

100,0

...

...

...

158,5

199,5

251,2

316,2

398,1

0,0629

0,0994

0,156

0,243

...

...

...

0,530

0,700

0,833

0,907

0,934

0,932

0,910

0,872

0,818

...

...

...

0,669

0,582

0,494

0,411

0,337

0,274

0,220

0,176

0,140

...

...

...

0,0834

0,0604

0,0401

0,0241

0,0133

0,00694

0,00354

0,00179

0,000899

...

...

...

-20,05

-16,12

-12,29

-8,67

-5,51

-3,09

-1,59

-0,85

-0,59

...

...

...

-0,82

-1,19

-1,74

-2,50

-3,49

-4,70

-6,12

-7,71

-9,44

...

...

...

-13,14

-15,09

-17,10

-19,23

-21,58

-24,38

-27,93

-32,37

-37,55

...

...

...

-49,02

-54,95

-60,92

CHÚ THÍCH x là số dải tần số, theo IEC 61260:1995

Phụ lục B
(tham khảo)

Hướng dẫn việc thu thập dữ liệu liên quan đến phản ứng con người với rung động trong công trình xây dựng

B.1. Lời giới thiệu

Con người thường phản ứng tiêu cực với rung động trong công trình. Nội dung chính của tiêu chuẩn này quan tâm đến phép đo và đánh giá rung động toàn thân. Phần phụ lục này khuyến khích người sử dụng thu thập các dữ liệu nhằm xem xét tất cả các thông số có ảnh hưởng đến con người trong các công trình xây dựng và gây ra các lời phàn nàn.

...

...

...

Việc phân tích những lời phàn nàn trên cho thấy các thông số khác liên quan đến nguồn rung động (ví dụ thời gian làm việc) hoặc rung động sinh ra ở khu vực tiếp xúc (ví dụ: tiếng ồn thứ cấp) cũng có thể giải thích cho những phàn nàn

Cùng với việc đánh giá các hiện tượng trên các thông số rung động đo được cho phép xác định rõ hơn mức khó chịu của rung động trong các công trình xây dựng.

Các nguồn rung động trong và ngoài công trình xây dựng có thể sinh ra rung động toàn thân, cùng với các hiện tượng gắn với tiếng ồn kết cấu, tiếng ồn truyền qua không khí, tiếng rầm rầm, di chuyển đồ đạc và các vật khác cũng như các tác động có thể trông thấy (thí dụ: chuyển động của các vật treo). Cần phải nghiên cứu hết tất cả những tác động này khi đánh giá những lời phàn nàn của con người.

Việc thu thập dữ liệu về các hiện tượng kết hợp nhằm mục đích làm đơn giản việc xác định kết quả sau cùng của chỉ số chung về những khó chịu do rung động. Chỉ số này có thể được sử dụng làm cơ sở để cập nhật cho lần xuất bản tới tiêu chuẩn này.

B.2. Các thông số cần quan tâm

B.2.1. Khái quát

Các yếu tố sau cần phải nghiên cứu, và có thể ghi lại ở nơi thích hợp.

B.2.2. Các thông số liên quan đến nguồn

Thời gian bắt đầu và kết thúc hàng ngày khi nguồn rung động hoạt động trong suốt quá trình đo phải được mô tả trong báo cáo.

...

...

...

- nguồn thường xuyên: ban ngày, ban đêm hoặc cả ban ngày và ban đêm;

- nguồn ngắt quãng: thời gian hoạt động của nguồn và số lượng hoạt động mỗi ngày hoặc mỗi đêm;

- nguồn riêng biệt và không thường xuyên: thời gian hoạt động của nguồn và số lượng hoạt động mỗi ngày, mỗi tuần hoặc mỗi tháng.

B.2.3. Các thông số liên quan đến rung động được đo

B.2.3.1. Đo rung động

Vị trí đo, phương pháp đo và quy trình lấy trọng số phải được áp dụng phù hợp với tiêu chuẩn này.

B.2.3.2. Đặc tính của rung động

Phản ứng chủ quan cũng là một hàm của đặc tính rung động. Đặc tính này có thể được xác định theo bản chất của rung động đã được đo, thí dụ:

- rung động kiểu liên tục, với độ lớn thay đổi hoặc không thay đổi theo thời gian;

...

...

...

- rung động kiểu xung, như chấn động.

B.2.3.3. Thời gian tiếp xúc

Thời gian tiếp xúc của người bị ảnh hưởng có thể cũng rất quan trọng cho việc đánh giá. Thời gian có mặt của người cư trú trong công trình phải được ghi lại.

Thời gian thực tế và khoảng thời gian xuất hiện rung động cũng phải được ghi lại.

B.2.4. Các hiện tượng đi kèm

B.2.4.1. Tiếng ồn kết cấu

Một hiện tượng phổ biến liên quan tới rung động trong công trình xây dựng là tiếng ồn kết cấu (còn gọi là là tiếng ồn truyền qua đất) mà có thể nghe được như tiếng ồn thứ cấp. Tiếng ồn này có liên quan đến sự xuất hiện của rung động.

Tiếng ồn kết cấu phải đo tại địa điểm gây ồn nhất trong phòng. Tiếng ồn này thường bị che lấp bởi tiếng ồn môi trường từ các nguồn khác và khó xác định rõ ràng. Việc đánh giá tiếng ồn này phải thực hiện bằng nhận biết về bản chất và độ lớn của nó với các điều kiện môi trường xung quanh chi tiết cụ thể.

B.2.4.2. Tiếng ồn truyền theo không khí

...

...

...

Đối với mức ồn truyền theo không khí, phương pháp đo phải chỉ ra phép đo được tiến hành khi cửa sổ mở hoặc đóng. Cần chú ý là cửa sổ có thể gây tiếng cót két và cách đo có thể thay đổi.

Tiếng ồn truyền theo không khí có tần số thấp cũng có thể là một vấn đề liên quan đến rung động. Các nguồn ồn cụ thể này bao gồm đường trên cao và cầu đường sắt và các hệ thống vận chuyển hàng trên không. Cần phải điều tra để xác định đúng các nguồn ồn khác nhau và đảm bảo có thể phân biệt được giữa tiếng ồn tần số thấp và rung động.

B.2.4.3. Tiếng cọt kẹt

Tiếng cọt kẹt của cửa sổ hoặc đồ trang trí sinh ra rung động hoặc dao động âm thanh. Hiện tượng đó có thể sinh ra rung động và phải báo cáo.

B.2.4.4. Các hiệu ứng nhìn được

Trong trường hợp rung động tần số thấp (< 5 Hz) thì rung động có thể quan sát được, như hiện tượng lắc lư của tranh treo. Các nhân tố này có thể gây nhiễu và phải báo cáo.

B.3. Thông tin báo cáo

Cùng với độ lớn rung động đo được, thông tin phải được báo cáo về các hiện tượng kết hợp có liên quan:

- mức tiếng ồn đo được;

...

...

...

- mô tả các phàn nàn của con người đã xác định, ví dụ: bằng bảng câu hỏi hoặc phỏng vấn.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] TCVN 7878 -1 (ISO 1996 - 1) Âm học - Mô tả, đo và đánh giá tiếng ồn môi trường - Phần 1: Các đại lượng cơ bản và phương pháp đánh giá.

[2] ISO 4866, Mechanical vibration and shock - Vibration of buildings - Guidelines for the measurement of vibrations and evaluation of their effects on buildings

[3] BS 6472, Guide to evaluation of human exposure to vibration in buildings (1 Hz to 80 Hz)

[4] DIN 4150-2, Erschutterungen im Bauwesen - Tei12: Einwirkungen auf Menschen in Gebauden (Vibrations in buildings - Part 2: Effects on persons in buildings)

[5] ERIKSSON, P.-E. Vibration of low-frequency floors: Dynamic forces and response prediction. PhD thesis, Chalmers University of Technology, Sweden, 1994

[6] GAMBER, A. Probleme bei der Beurteilung der Wirkung stof!artiger horizontaler Schwingungen auf Menschen in Gebauden. Berichte der Landesanstalt fur Umweltschutz Baden-Wurttemberg, 1, 1991, pp. 90-94

...

...

...

[8] GRUB, E., NOTBOHM, G., ZIMMERMANN, P. and SPLITTGERBER, B. Arbeitspsychologische Bewertung von Ganzkorperschwingungen; Experimentelle Untersuchungen zur Wirkung von mechanischen Schwingungen auf den Menschen. Veroffentlichungen aus Lehre, angewandter Forschung and Weiterbildung, Fachhochschule Wiesbaden, 1991

[9] HOWARTH, H.V.C. A review of experimental investigations of the time dependency of subjective reaction to whole-body vibration. United Kingdom Group on Human Response to Vibration, 1986

[10] HOWARTH, H.V.C. and GRIFFIN, M.J. Subjective response to combined noise and vibration; summation and interaction effects. Journal of Sound and Vibration, 1990

[11] HOWARTH, H.V.C. and GRIFFIN, M.J. The annoyance caused by simultaneous noise and vibration. Journal of the Acoustical Society of America, 1991

[12] HUBBARD. Noise-induced house vibrations and human perception. Noise Control Engineering Journal, 1982

[13] INNOCENT, P.R. and SANDOVER, J. A pilot study of the effects of noise and vibration acting together; subjective assessment and task performance. United Kingdom Group on Human Response to Vibration, Sheffield, 1972

[14] JAKOBSEN. Buildings: Vibration and shock, Evaluation of annoyance, Nordtest Method, 1991

[15] MELKE, J. Dürchfuhrung von Immissionsprognosen fur Schwingungs - and Körperschalleinwirkungen. Landesanstalt für Immissionsschutz Nordrhein-Westfalen, Essen, 1992

[16] MELONI, T., and KRUEGER, H. Wahrnehmung and Empfindung von kombinierten Belastungen durch Larm and Vibration. Zeitschrift fur Larmbekampfung, 37, 1990, pp. 170-175

...

...

...

[18] MIWA, T., YONEKAWA, Y. and KANADA, K. Thresholds of perception of vibration in recumbent men. Journal of the Acoustical Society of America, 75, 1984, pp. 849-854

[19] OBORNE, D.J. Whole-body vibrations and international standard ISO 2631; a critique. Human Factors, 25 (1), 1983, pp. 55-69

[20] OKADA, A. and KAJIKAWA, Y. Factors affecting the perception of low-level vibrations. Eur. J. Appl. Occup. Physiol., 47 (2), 1981, pp. 151-157

[21] PARSONS, K.C. and GRIFFIN, M.J. Whole-body vibration thresholds. Journal of Sound and Vibration, 121 (2), 1987

[22] PAULSEN and KASTKA. Effects of combined noise and vibration on annoyance. Medical Institute of Environmental Hygiene at the Heinrich-Heine-University, Dusseldorf, 1994

[23] RUFFELL, C.M. and GRIFFIN, M.J. Effect of 1 Hz and 2 Hz transient vertical vibration on discomfort. Journal of the Acoustical Society of America, 98 (4), 1995

[24] SEIDEL, H. and HEIDE, R. Long-term effects of whole-body vibration; a critical survey of the literature. International Archives of Occupational and Environmental Health, 58 (1), 1986, pp. 1-26

[25] SPLITTGERBER, H. Whole-body vibration perception thresholds for some complex vibrations. Institut National de Recherche et de Securite, Vandoeuvre-les-Nancy, 1988

[26] STARK, J., PEKKARINEN, J., PYYKKOE, I., AALTO, H. and TOPPILA, E. Transmission of vibration from support surface to human body in the evaluation of postural stability. Journal of Low-Frequency Noise and Vibration, 10 (1), 1991, p. 17

...

...

...

[28] TANTAWY, T. Investigation sur la determination des parametres de la gene par vibrations dans les batiments. CERS, Research reports for the Ministry of Environment, France, 1993

[29] TANTAWY, T. Investigation en vue de la quantification d'un indicateur de la gene par vibrations de l'etre humain dans le batiment. CERS, Research Reports for the Ministry of Environment, France, 1994

[30] WOODROOF, H.J. Annoyance caused by railway-induced building vibration to residents living within 100 meters of railway lines in Scotland, UK. United Kingdom Group on Human Response to Vibration, Derby, 1985

[31] WOODROOF, H.J. and GRIFFIN, M.J. A survey of the effect of railway-induced building vibration on the community. ISVR Technical Report, No. 160, 1987

[32] YAMADA, S., SUEKI, M., HAGIWARA, S., WATANABE, T. and KOSAKA, T. Psychological combined effects of low-frequency noise and vibration. Journal of Low-Frequency Noise and Vibration, 10 (4), 1991, pp. 130-136

[33] YOKOYAMA, T., OSAKO, S. and YAMAMOTO, K. Temporary threshold shifts produced by exposure to vibration, noise and vibration plus noise. Acta Otolaryng, 78, 1974, pp. 207-212