9.3  Phương pháp tính toán hệ số ổn định mái dốc nền đường

9.3.1  Các phương pháp tính toán xác định hệ số ổn định mái dốc nền đường: Hệ số ổn định mái dốc nền đường (K_ođ) được phép tính toán theo các phương pháp cơ bản sau đây:

- Phương pháp mặt trượt trụ tròn: theo Fellenius, Goldstein, Bishop,...

- Phương pháp mặt trượt gãy khúc: theo Sakhunhian, Maxlop - Berer,...

- Phương pháp mặt trượt hỗn hợp: được kết hợp giữa các phương pháp nêu trên phạm vi ứng dụng của từng phương pháp được chỉ dẫn nêu ở Bảng 2.

Bảng 2 – Chỉ dẫn lựa chọn phương pháp tính toán ổn định mái dốc nền đường

STT

Phương pháp tính toán

Loại mái dốc

...

...

...

1

Phương pháp mặt trượt trụ tròn

Nền đắp và nền đào cấu tạo từ đất

- Mái dốc có cấu tạo đồng nhất hoặc cấu tạo từ đất dính

- Mái dốc đất được phân lớp rõ rệt

- Mặt trượt có dạng gần như trụ tròn

2

Phương pháp mặt trượt gãy khúc

Nền đắp hoặc nền đào trên tầng đá gốc

...

...

...

- Mặt trượt được xác định từ bề mặt tiếp xúc giữ đất với tầng đá gốc nằm nghiêng hoặc gãy khúc

3

Phương pháp tổ hợp tính toán theo mặt trượt trụ tròn và gãy khúc

Nền đắp và nền đào

Mái dốc phân lớp nhưng khó xác định hình dạng mặt trượt.

9.3.2  Trình tự tính toán hệ số ổn định mái dốc được tiến hành theo các bước chính sau đây:

- Lựa chọn sơ đồ tính toán hợp lý trên cơ sở phân tích số liệu, đặc trưng ĐCCT và các điều kiện thiên nhiên khác cùng với dự đoán các dạng phá hoại có thể xảy ra.

- Lựa chọn các thông số tính toán quan trọng nhất bao gồm khối lượng thể tích γ, góc nội ma sát φ và lực dính c ứng với điều kiện bất lợi nhất có thể xảy ra. Nếu chưa có điều kiện khảo sát để xác định được điều kiện bất lợi nhất thì có thể lấy các thông số tính toán ở trạng thái bão hòa nước.

- Lựa chọn phương pháp tính toán thích hợp để xác định hệ số ổn định của mái dốc K_ođ và rút ra kết luận cần thiết.

...

...

...

- Đất quá ẩm ở dạng thế nằm tự nhiên khi có độ sệt B ≥ 0,25;

- Đất có chỉ số dẻo Ws ≤ 12 %;

- Đất có tính trương nở từ vừa đến mạnh.

Còn đối với mái dốc có cấu tạo từ đất rời, khả năng mất ổn định mái dốc cục bộ có thể xảy ra khi:

- Đất rời rạc, vỡ vụn về mùa khô

- Đất có tính tan rã và bị cuốn trôi, rửa lũa khi gặp nước.

9.4  Quy định chung về các bước thiết kế công trình phòng chống đất sụt

9.4.1  Theo quy định tại Điều 5, tùy theo quy mô của dự án, công tác thiết kế các công trình phòng chống đất sụt trên đường ô tô được phân ra làm 2 bước, đó là:

- Bước lập báo cáo khảo sát đi kèm thiết kế cơ sở, và

...

...

...

Nội dung yêu cầu của hồ sơ thiết kế cơ sở và hồ sơ bản vẽ thi công được quy định tại các Điều

5.1.2 và Điều 5.1.3.

9.4.2  Định hướng lựa chọn các loại giải pháp để kết hợp đồng bộ với nhau dùng trong bước lập BCNCKT và TKCS nhằm góp phần phòng chống đất sụt trên đường ô tô, được nêu trong Bảng 3.

Bảng 3 - Tham khảo các giải pháp phòng chống đất sụt

Phân loại giải pháp

Biện pháp cụ thể

Mục đích của biện pháp

1. Giải pháp chọn tuyến

a) Trong quá trình khảo sát địa chất, lựa chọn phương án chọn tuyến để tránh đi qua các vùng có cấu trúc địa chất phức tạp hoặc các vùng có trượt đất, sụt lở hoạt động.

...

...

...

b) Trong quá trình khảo sát địa hình, lựa chọn phương án chọn tuyến để tránh đào sâu, đắp cao kết hợp việc chủ động áp dụng các giải pháp kết cấu như hầm, cầu vượt hoặc ban- công,...

Chủ động phòng tránh nguy cơ xảy ra đất sụt do đào sâu, đắp cao

2. Giải pháp công trình

a) Xây dựng công trình chống đỡ cơ học:

- Tường chắn đá xây

- Tường chắn Bê tông và BTCT

- Tường chắn kết cấu thép

- Tường chắn móng cọc

...

...

...

- Tường neo

- Dầm neo, bản neo

- Cọc ghim

- Kè đá và rọ đá

Nhằm chống đỡ áp lực đất để thiết lập sự cân bằng mới nhằm tăng cường sự ổn định chung của mái dốc

b) Giảm tải trên mái dốc:

- Cắt cơ giảm tải

- Hạn chế chiều cao mái dốc

- Bạt xả mái dốc với độ dốc thoải

...

...

...

c) Thoát nước mặt:

- Xây dựng hệ thống rãnh đỉnh

- Bậc nước, dốc nước

- Rãnh dọc

- Cống ngang thoát nước

- Công trình điều tiết dòng chảy

Nhằm kiểm soát và điều chỉnh dòng chảy trên bề mặt mái dốc nhằm hạn chế khả năng gây xói mái dốc.

...

...

...

- Rãnh thu nước ngầm

- Mương thấm

- Giếng hạ mực nước ngầm

- Cống hở thoát nước ngầm

Nhằm thu một phần và hạ mực nước ngầm, góp phần giảm áp lực thủy động của nước ngầm

e) Gia cố, bảo vệ bề mặt mái dốc:

- Gia cố bằng cỏ và trồng cây

- Gia cố bằng tấm lưới Geogrid

...

...

...

- Gia cố bằng khối đá xây

- Gia cố bằng tấm lát Bê tông

- Gia cố bằng lớp phủ XMLT, BTCT

Nhằm giảm thiểu khả năng mưa và dòng chảy trên mặt gây xói bề mặt mái dốc.

f) Gia cố bảo vệ chân mái dốc:

- Đóng cọc cừ kết hợp thả đá

- Xếp rọ đá

- Xây tường chắn bảo vệ

...

...

...

Nhằm chống xói lở và giữ vững ổn định chân mái dốc dưới tác động của dòng chảy lũ, nhất là đối với đoạn sông cong.

3. Giải pháp công nghệ

a) Biện pháp tổ chức thi công:

- Thiết lập sơ đồ và các bước thi công hợp lý

- Bảo đảm chế độ, liều lượng nổ mìn

- Thoát nước tốt khi thi công

Nhằm hạn chế khả năng phát sinh biến dạng cục bộ ngay trong quá trình thi công.

b) Biện pháp cải tạo đất:

...

...

...

- Tạo lớp phủ mái dốc bằng đất tại chỗ gia cố xi măng

- Phun phủ bề mặt mái dốc bằng bê tông

Nhằm chủ động nâng cao độ bền và khả năng chống xói của đất

4. Giải pháp khai thác

a) Bảo đảm chế độ làm việc bình thường của mái dốc theo đúng yêu cầu của hồ sơ thiết kế

b) Bảo dưỡng thường xuyên hệ thống thoát nước

c) Tăng cường kiểm tra và bổ sung biện pháp phòng hộ hoặc gia cố trong quá trình quản lý khai thác

Nhằm chủ động phòng ngừa và kịp thời phát hiện để xử lý các sự cố trong quá trình khai thác

9.5  Phân loại các công trình phòng chống đất sụt

...

...

...

9.5.2  Phân loại công trình phòng chống đất sụt theo công nghệ xây dựng, gồm có: các công trình được xây dựng theo công nghệ truyền thống và theo công nghệ mới, hiện đại. Trong đó:

a) Các công trình phòng chống đất sụt được xây dựng theo công nghệ truyền thống, chủ yếu bao gồm các biện pháp xử lý tạm thời nhằm mục tiêu đảm bảo giao thông. Có thể liệt kê các biện pháp công trình sử dụng công nghệ truyền thống như sau:

- Hót sụt giải phóng mặt bằng;

- Kè rọ đá;

- Tường đá xếp khan;

- Tường cừ đóng cọc tre, cọc gỗ;

- Tường chắn xây đá hoặc xây gạch;

- Làm đoạn tuyến tránh đi vòng tạm thời;

- Trồng cây, trồng cỏ chống xói;

...

...

...

- Đào rãnh thoát nước;

- Làm cống thoát nước, khơi thông dòng chảy, ...

b) Các công trình phòng chống đất sụt được xây dựng theo công nghệ mới, bao gồm các biện pháp công trình sử dụng công nghệ mới như sau:

- Kè rọ đá Terramesh (có tăng cường bản lưới neo);

- Tường chắn trọng lực BTXM, BTCT;

- Tường chắn kết cấu thép (không neo và có neo);

- Tường chắn móng cọc;

- Tường cọc ván thép;

- Tường cọc ray;

...

...

...

- Dầm neo hoặc bản neo BTCT;

- Vỏ mỏng xi măng lưới thép (XMLT) bảo vệ mái dốc chống xói;

- Tấm lát, gạch lát và lớp phủ BTXM hoặc BTCT chống xói bề mặt mái dốc;

- Lưới thép chặn đá rơi;

- Hành lang (hầm hở) cắt qua vùng sụt lở;

- Kết cấu ban-công mở rộng mặt đường về phía ta-luy âm;

- Vải địa kỹ thuật và tấm lưới dẻo Geogrid để tăng cường ổn định lớp đất đắp;

- Cầu cạn vượt qua đoạn sụt trượt đất,...

9.5.3  Phân loại công trình phòng chống đất sụt theo mục đích, ý nghĩa và công năng của công trình, bao gồm 3 loại công trình được áp dụng trong thực tế như sau:

...

...

...

b) Loại 2: Các công trình phòng chống đất sụt bền vững hóa, là các loại công trình được xây dựng ở mức độ đảm bảo bền vững một cách tương đối, đủ để phòng ngừa hoặc xử lý hiện tượng đất sụt do mưa lũ ở mức độ vừa phải gây ra, về cơ bản đảm bảo được giao thông thông suốt trong năm ngoại trừ gặp phải những đợt mưa bão lớn. Các dạng cụ thể của loại công trình này được nêu tại Điều 9.5 và yêu cầu thiết kế chúng được nêu tại Điều 9.7.

c) Loại 3: Các công trình phòng chống đất sụt kiên cố hóa, là các loại công trình được xây dựng kiên cố, bền vững ở mức độ cao, đủ sức phòng ngừa hoặc xử lý triệt để hiện tượng đất sụt do mưa bão gây ra, đảm bảo giao thông thông suốt trong năm. Các dạng cụ thể của loại công trình này được nêu tại Điều 9.5 và yêu cầu thiết kế chúng được nêu tại Điều 9.8.

9.6  Chỉ dẫn các biện pháp thiết kế công trình phòng chống đất sụt tạm thời

Trong thiết kế, khi cần phải xây dựng công trình tạm thời nhưng nhanh chóng để đảm bảo giao thông khi có đất sụt xảy ra trên đường, có thể tham khảo để sơ bộ lựa chọn biện pháp công trình thích hợp nêu ở Bảng 4.

Bảng 4 - Tham khảo biện pháp xử lý tình thế, tạm thời để đảm bảo giao thông

Loại

Phân loại quy mô

Lựa chọn biện pháp xử lý tình thế, có tính tạm thời

(tham khảo)

...

...

...

- Trượt đất quy mô lớn đến rất lớn:

Chấp nhận hiện trạng do trượt đất gây ra, tập trung lựa chọn các biện pháp tạm thời để đảm bảo giao thông có điều kiện như sau:

a) Biện pháp 1: san lấp tạm thời đoạn mặt đường bị trượt xuống, bù lún làm mặt đường tạm để đảm bảo độ êm thuận tạm thời và đặt biển báo hiệu đoạn đường nguy hiểm.

b) Biện pháp 2: nếu trượt đất gây sụt lún quá lớn và nguy hiểm, cần xem xét phương án tránh tuyến tạm thời hoặc làm cầu tạm đi qua khu vực trượt đất.

- Trượt đất quy mô vừa:

Chấp nhận hiện trạng do trượt đất gây ra, có thể hót sụt, bù lún hoặc xếp tạm vài hàng rọ đá, với chiều cao không quá 4 m

- Trượt đất quy mô nhỏ:

...

...

...

Sụt lở đất

- Sụt lở quy mô lớn rất lớn:

Chấp nhận hiện trạng sụt lở, chủ yếu hót sụt để đảm bảo giao thông. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép móng nông hoặc móng sâu.

- Sụt lở quy mô vừa:

Chấp nhận hiện trạng sụt lở, chủ yếu hót sụt hoặc xếp tạm vài hàng rọ đá, cao không quá 3 m để đảm bảo giao thông. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép móng nông. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép móng nông hoặc móng sâu.

- Sụt lở quy mô nhỏ:

Có thể xếp tạm một vài hàng rọ đá, cao không quá 2 m hoặc hót sụt để đảm bảo giao thông.

Xói sụt

- Xói sụt lớn đến rất lớn:

...

...

...

- Xót sụt quy mô vừa:

- Chấp nhận hiện trạng xói, chủ yếu hót sụt kết hợp xếp vài hàng rọ đá cao không quá 3m để đảm bảo giao thông; Có thể bổ sung biện pháp thoát nước. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép móng nông hoặc móng sâu.

- Xói sụt quy mô nhỏ:

- Có thể xếp tạm vài hàng rọ đá, cao không quá 2 m hoặc hót sụt để đảm bảo giao thông kết hợp làm rãnh đỉnh hoặc gia cố bề mặt bằng cỏ hoặc trồng cây.

Đá lở, đá lăn

- Đá lở khối lớn đến rất lớn:

- Xếp vài hàng rọ đá cao không quá 3 m để chặn đá lở, đặt biển báo hiệu nguy hiểm. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép chống đá rơi móng nông hoặc móng sâu.

- Đá lở quy mô vừa:

- Xếp vài hàng rọ đá cao không quá 2 m để chặn đá lở, đặt biển báo hiệu nguy hiểm. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng biện pháp tường chắn kết cấu thép chống đá rơi móng nông.

...

...

...

- Chủ động dọn dẹp bề mặt mái dốc và mặt đường, kết hợp đặt biển báo hiệu đá rơi nguy hiểm.

9.7  Chỉ dẫn các biện pháp thiết kế công trình phòng chống đất sụt bền vững hóa

Trong thiết kế, khi cần áp dụng các biện pháp công trình mang tính bền vững ở mức độ trung bình, có thể tham khảo để xem xét và lựa chọn phương án phòng chống đất sụt nêu ở Bảng 5.

Bảng 5 - Tham khảo biện pháp thiết kế bền vững hóa

Loại

Phân loại quy mô

Lựa chọn biện pháp xử lý nửa kiên cố, bền vững hoá

(tham khảo)

Trượt đất

...

...

...

- Chấp nhận hiện trạng do trượt đất gây ra, chủ yếu hót đất sụt hoặc xếp tạm tường rọ đá, với chiều cao không quá 2 m. Kết hợp đặt biển báo nguy hiểm.

- Trượt đất quy mô vừa:

- Xây dựng tường chắn cọc ray; cắt cơ giảm tải kết hợp xây dựng tường chắn chặn chân.

- Trượt đất quy mô nhỏ:

- Xây dựng tường chắn chặn chân theo tính toán

Sụt lở đất

- Sụt lở quy mô lớn rất lớn:

- Chấp nhận hiện trạng sụt lở, chủ yếu hót sụt đảm bảo giao thông kết hợp củng cố hệ thống thoát nước và gia cố bề mặt bằng cỏ.

- Sụt lở quy mô vừa:

...

...

...

- Sụt lở quy mô nhỏ:

Xây tường chắn, rọ đá hoặc gia cố bề mặt kết hợp thoát nước.

Xói sụt

- Xói sụt lớn đến rất lớn:

- Chấp nhận hiện trạng xói sụt, chủ yếu hót sụt đảm bảo giao thông kết hợp củng cố hệ thống thoát nước và gia cố bề mặt bằng cỏ.

- Xói sụt quy mô vừa:

- Xây dựng hệ thống tường chắn, kết hợp thoát nước và gia cố bề mặt

- Xói sụt quy mô nhỏ:

- Trồng cây và trồng cỏ kết hợp làm rãnh đỉnh lái dòng chảy

...

...

...

- Đá lở khối lớn đến rất lớn:

- Chấp nhận hiện trạng đá lở, đặt biển báo hiệu nguy hiểm

- Đá lở quy mô vừa:

- Chấp nhận hiện trạng đá lở, đặt biển báo hiệu nguy hiểm

- Đá lở quy mô nhỏ:

- Chủ động dọn dẹp bề mặt taluy kết hợp xây tường chắn hoặc xếp rọ đá làm tường chờ

9.8  Chỉ dẫn các biện pháp thiết kế công trình phòng chống đất sụt kiên cố hóa

Trong thiết kế, khi cần áp dụng các biện pháp công trình xử lý mang tính kiên cố và có khả năng đảm bảo ổn định lâu dài, có thể tham khảo để lựa chọn phương án nêu ở Bảng 6.

Bảng 6 - Tham khảo biện pháp xử lý kiên cố hóa

...

...

...

Phân loại quy mô

Lựa chọn biện pháp xử lý triệt để, kiên cố hoá

(tham khảo)

Trượt đất

- Trượt đất quy mô lớn đến rất lớn:

- Sử dụng kết cấu khung neo, tường neo; Tường chắn BTCT móng cọc kết hợp cắt cơ giảm tải, gia cố bề mặt và thoát nước.

- Trượt đất quy mô vừa:

- Xây dựng tường chắn BTCT hoặc KC thép cọc khoan nhồi hoặc cọc ray; cắt cơ giảm tải kết hợp gia cố bề mặt và thoát nước.

...

...

...

- Trượt đất quy mô nhỏ:

- Xây dựng tường chắn chặn chân kết hợp gia cố bề mặt và thoát nước.

Sụt lở đất

- Sụt lở quy mô lớn rất lớn:

- Xác định đúng nguyên nhân để có thể áp dụng các biện pháp thích hợp như: cắt cơ giảm tải, trồng cỏ gia cố bề mặt, bố trí hệ thống thoát nước kết hợp xây dựng tường chắn hoặc xây dựng tường chắn kết hợp thoát nước và gia cố bề mặt (không cắt cơ giảm tải)

- Sụt lở quy mô vừa:

- Xây dựng hệ thống tường chắn, kết hợp thoát nước và gia cố bề mặt.

- Sụt lở quy mô nhỏ:

- Xây tường chắn hoặc xếp rọ đá hoặc gia cố bề mặt

...

...

...

- Xói sụt lớn đến rất lớn:

- Xây dựng hệ thống thoát nước đỉnh kết hợp biện pháp gia cố thích hợp để bảo vệ bề mặt kết hợp xây dựng tường chắn bảo vệ chân taluy.

- Xói sụt quy mô vừa:

- Xây dựng hệ thống tường chắn, kết hợp thoát nước và gia cố bề mặt, trồng cây.

- Xói sụt quy mô nhỏ:

- Xây tường chắn thấp kết hợp các biện pháp gia cố bề mặt, kể cả biện pháp phủ một lớp đất hữu cơ dày 0,30 - 0, 50 m trên bề mặt taluy để trồng cỏ chống xói.

Đá lở, đá lăn

- Đá lở khối lớn đến rất lớn:

- Cắt cơ kết hợp neo khối đá hoặc xây dựng tường neo, khung neo. Cũng có thể sử dụng tường kết cấu thép hoặc hệ thống hầm, hành lang hở (tuy-nen hở) cắt qua đoạn đá lở, đá lăn.

...

...

...

- Xây dựng tường chắn kết cấu thép kết hợp khoan neo treo lưới

- Đá lở quy mô nhỏ:

- Xây dựng tường chống hoặc tường chờ. Cũng có thể xây dựng hệ thống kết cấu lưới thép chống đá lở, đá lăn.

10  Kiểm tra và nghiệm thu hồ sơ thiết kế phòng chống và xử lý đất sụt

10.1  Quy định chung

Về trình tự, trước khi trình cấp có thẩm quyền chờ duyệt, tất cả các hồ sơ thiết kế phòng chống và xử lý đất sụt đều phải qua bước kiểm tra thiết kế. Kết quả kiểm tra hồ sơ thiết kế sẽ là cơ sở để nghiệm thu hồ sơ thiết kế phòng chống và xử lý đất sụt.

10.2  Trình tự và các nội dung kiểm tra hồ sơ thiết kế phòng chống đất sụt

10.2.1  Trình tự và nội dung kiểm tra hồ sơ thiết kế cơ sở được tiến hành như sau:

- Rà soát các căn cứ pháp lý và kỹ thuật để tiến hành thiết kế;

...

...

...

- Kết quả nhận dạng và quy mô đất sụt tại hiện trường;

- Kết luận về các điều kiện bất lợi và nguyên nhân chính gây ra đất sụt;

- Kết quả khảo sát sơ bộ điều kiện ĐCCT và tính toán ổn định mái dốc;

- Kết quả đề xuất và so sánh các phương án thiết kế;

- Phương án thiết kế được lựa chọn và các bản vẽ thiết kế sơ bộ;

- Các bản tính toán sơ đồ ổn định mái dốc kèm theo;

- Thu thập ý kiến của địa phương và báo cáo đánh giá tác động môi trường;

- Tổng hợp khối lượng;

- Tổng mức đầu tư.

...

...

...

- Rà soát các căn cứ pháp lý và kỹ thuật để tiến hành lập bản vẽ thi công;

- Kết quả nhận dạng và kết luận về các điều kiện bất lợi và nguyên nhân chính gây ra đất sụt;

- Kết quả khảo sát chi tiết điều kiện ĐCCT, ĐCTV, thủy văn khu vực đất sụt;

- Nội dung phê duyệt phương án được lựa chọn để lập BVTC;

- Sơ đồ và diễn giải kết quả tính toán ổn định mái dốc (nêu ở Điều 10.3 );

- Sơ đồ và các bản tính toán kết cấu công trình (nêu ở Điều 10.4);

- Sơ đồ và các bản tính toán thoát nước (nêu ở Điều 10.5);

- Các yếu tố tuyến sau khi được thiết kế bố trí các công trình phòng chống đất sụt (nêu ở điều 10.6);

- Thuyết minh thiết kế;

...

...

...

- Rà soát thiết kế biện pháp tổ chức thi công;

- Bản tính khối lượng;

- Dự toán công trình.

10.3  Kiểm tra tính toán ổn định mái dốc

Yêu cầu cơ bản khi kiểm tra tính toán ổn định mái dốc bao gồm các nội dung như sau:

- Kiểm tra tính hợp lý của sơ đồ tính toán ổn định mái dốc với các yếu tố hình học (với hình dạng trước khi xảy ra đất sụt, sau khi xảy ra đất sụt và hình dạng mái dốc sau khi cắt cơ giảm tải,...), cấu trúc địa chất; ảnh hưởng của lượng mưa tới sự hình thành dòng chảy nước mặt, nước ngầm; sơ đồ tải trọng ngoài tác dụng (nếu có); sự có mặt của các công trình chống đỡ cơ học nhằm tăng cường ổn định mái dốc; đặc điểm cấu tạo của đất đá (phân tầng, độ dốc, tính tan rã, ...) và các chỉ tiêu cơ-lý bất lợi nhất của khối đất mái dốc dùng trong tính toán;

- Kiểm tra tính hợp lý của phương pháp tính toán và độ tin cậy của phần mềm ứng dụng;

- Kiểm tra số liệu đầu vào, kết quả tính toán và đối chiếu về sự phù hợp giữa tính toán với quá trình lịch sử hình thành và phát sinh, phát triển đất sụt trong thực tế;

- Kiểm tra việc lựa chọn hệ số ổn định mái dốc tiêu chuẩn so với quy định nêu ở Bảng 1.

...

...

...

Yêu cầu cơ bản khi kiểm tra tính toán kết cấu bao gồm các nội dung như sau:

- Kiểm tra tính hợp lý của sơ đồ tính toán kết cấu ứng với tổ hợp các lực tác dụng trong điều kiện bất lợi nhất có thể xảy ra;

- Kiểm tra tính hợp lý của phương pháp tính toán áp lực đất đá, mô men uốn, lực cắt, lực nén do đất đá và tải trọng ngoài tác dụng lên kết cấu; đồng thời thẩm tra độ tin cậy của phần mềm ứng dụng (nếu có);

- Kiểm tra việc lựa chọn số liệu tính toán về cường độ của vật liệu;

- Kiểm tra các bước tính toán và kết quả tính toán kết cấu và mức độ đáp ứng khi chịu tác dụng của các tổ hợp lực ngoài tác dụng trong điều kiện bất lợi nhất có thể xảy ra;

- Kiểm tra bản tính và kết luận.

10.5  Kiểm tra tính toán công trình thoát nước

Yêu cầu cơ bản khi kiểm tra tính toán công trình thoát nước bao gồm các nội dung như sau:

- Kiểm tra diện tích các lưu vực tính toán, các thông số tính toán, các hệ số tra bảng và kết quả tính toán lưu lượng nước từ lưu vực nhỏ đổ về công trình thoát nước;

...

...

...

- Kiểm tra tính hợp lý và đúng đắn của việc tính toán thiết kế hình dạng, độ dốc, vật liệu chế tạo và năng lực thoát nước của các loại công trình thoát nước; tính hợp lý trong bố trí và phân bố hệ thống các công trình thoát nước trên đỉnh mái dốc, trên các cơ (nếu có), các công trình nối tiếp tiêu năng dòng chảy; các công trình thu và thoát nước ngầm (nếu có) và hệ thống rãnh dọc, cống thoát đưa nước ra khỏi khu vực đất sụt;

- Kiểm tra tính hợp lý và đúng đắn của sơ đồ thu nước và thoát nước trên toàn đoạn xảy ra đất sụt;

- Kiểm tra bản vẽ chung về thiết kế bố trí kết cấu, cấu tạo kết cấu, bố trí cốt thép (nếu có) so với các quy định kỹ thuật hiện hành;

- Kiểm tra tính toán khối lượng và dự toán;

- Kiểm tra tính an toàn trong thi công và tính khả thi trong điều kiện thi công thực tế.

10.6  Kiểm tra điều kiện khai thác của đoạn đường sau khi được thiết kế bố trí công trình

Yêu cầu cơ bản khi kiểm tra điều kiện khai thác của đoạn đường sau khi được thiết kế tăng cường các công trình phòng ngừa hoặc xử lý đất sụt bao gồm các nội dung như sau:

- Kiểm tra về an toàn giao thông, liên quan đến tầm nhìn, siêu cao mặt đường, độ dốc, góc chuyển hướng, ..

- Kiểm tra về điều kiện đường công vụ (hoặc bậc lên xuống) và đường kính tối thiểu của các công trình cống rãnh thoát nước để đảm bảo cho duy tu, bảo trì các công trình trong quá trình khai thác sau này;

...

...

...

10.7  Nghiệm thu hồ sơ bản vẽ thi công

Để nghiệm thu hồ sơ bản vẽ thi công cần tiến hành theo trình tự như sau:

a) Bước 1: kiểm tra hồ sơ, cần phải đảm bảo các yêu cầu sau đây:

• Xem xét đầy đủ kết quả khảo sát hiện trường và thuyết minh đánh giá nguyên nhân phát sinh hiện tượng đất sụt. Trong đó bao gồm:

- Hồ sơ khảo sát địa hình;

- Hồ sơ khảo sát ĐCCT;

- Hồ sơ khảo sát ĐCTV;

- Hồ sơ khảo sát thủy văn (nếu có);

• Xem xét các bản tính toán ổn định, tính toán kết cấu, tính toán thoát nước, ...

...

...

...

• Xem xét các ý kiến nhận xét, kiểm tra về hồ sơ thiết kế.

b) Bước 2: kiểm tra hiện trường, cần phải đảm bảo các yêu cầu sau đây:

• Đối chiếu hồ sơ khảo sát và thiết kế với thực tế tại hiện trường

• Nhận xét và đánh giá về tính khoa học, tính khả thi và tính thực tiễn của hồ sơ thiết kế

c) Bước 3: tổng hợp kết quả kiểm tra hồ sơ và hiện trường

• Nhận xét đánh giá và góp ý kiến cần bổ sung, chỉnh sửa (nếu có);

• Kết luận về khả năng nghiệm thu hồ sơ bản vẽ thi công.

PHỤ LỤC A

...

...

...

Phân loại đất sụt trên đường ô tô

A.1 Dạng trượt đất (Landslides)

Dạng trượt đất (Hình A.1) thường có một số hoặc đầy đủ các dấu hiệu đặc trưng về mặt địa chất động lực công trình như sau:

- Đỉnh trượt;

- Các vết nứt tách phía đỉnh;

- Vách trượt;

- Các thềm (hay bậc) trượt;

- Thân khối trượt;

- Mặt trượt;

...

...

...

- Các vết nứt tách phía đỉnh;

- Lưỡi trượt (bị đẩy nhô ra);

- Chân khối trượt.

Hình A.1 -Sơ đồ mô tả các dấu hiệu trượt đất

A.2  Dạng sụt lở đất (Collapses)

Dạng sụt lờ đất (Hình A.2) thường có một số các dấu hiệu đặc trưng về mặt địa chất động lực công trình như sau:

- Vách sụt dốc đứng;

...

...

...

- Khối sụt bị xáo trộn;

- Đất đá bở rời;

- Không có vành trượt;

- Không vết nứt sâu hơn vách sụt;

- Không có lưỡi trượt;

- Đất sụt tích tụ chất đống;

- Đất trộn lẫn nước;

- Cây cối đổ ngổn ngang.

...

...

...

A.3 Dạng xói sụt (Erosions, Flows)

Dạng xói sụt (Hình A.3)thường có một số các dấu hiệu đặc trưng về mặt địa chất động lực công trình như sau:

- Có vách xói dốc đứng;

- Không có mặt trượt;

- Không tạo thành khối sụt;

- Đất taluy có tính rời rạc;

- Tạo thành các hang hốc;

- Tạo thành các khe xói;

- Tạo thành các hàm ếch;

...

...

...

Hình A.3 –Sơ đồ mô tả các dấu hiệu xói sụt

A.4  Các dấu hiệu nhận biết đá lở, đá lăn (Rockfalls)

Dạng sụt lở đất (Hình A.4) thường có một số các dấu hiệu đặc trưng về mặt địa chất động lực công trình như sau:

- Mái dốc là vách đá hoặc lẫn đá, tảng lăn;

- Đá bị phân tầng, phân lớp có góc dốc đổ về mặt đường

- Các khối đá bị nứt nẻ mạnh;

- Phát hiện các khe suối đá;

- Các tảng đá rơi trên mặt đường.

...

...

...

Hình A.4 –Sơ đồ mô tả các dấu hiệu sụt lở đất

PHỤ LỤC B

(Tham khảo)

Phân loại quy mô đất sụt tại một điểm trên đường ô tô

B.1 Đất sụt quy mô nhỏ

Những điểm đất sụt chỉ xuất hiện ở phía taluy dương hoặc ở phía taluy âm nền đường với quy mô được đánh giá là nhỏ, theo đó:

- Kích thước tương đối của khối đất sụt có chiều cao trên taluy dương hoặc chiều sâu ở taluy âm không quá 10m theo phương thẳng đứng,

- và xảy ra trên một đoạn đường có chiều dài không quá 20m.

...

...

...

Hình B.1 - Sơ đồ biểu diễn khối sụt quy mô nhỏ

B.2  Đất sụt quy mô vừa

Những điểm đất sụt chỉ xuất hiện ở phía taluy dương và có thể làm trồi một phần mặt đường; hoặc chỉ xuất hiện ở phía taluy âm, thậm chí có thể làm sụt một phần nền đường trong phạm vi lề đường, theo đó:

- Kích thước khối đất sụt có chiều cao hoặc chiều sâu không quá 20m;

- và xảy ra trên đoạn đường có chiều dài tối thiểu 20 m và tối đa không quá 50m.

Xem sơ đồ quy định các điểm đất sụt có quy mô được đánh giá là vừa, nêu ở Hình B.2.

Hình B.2 - Sơ đồ biểu diễn khối sụt quy mô vừa

...

...

...

Những điểm đất sụt có thể xuất hiện ở riêng từng phía taluy dương hoặc taluy âm, cũng có thể xuất hiện cả phía taluy dương lẫn phía taluy âm làm mất một phần mặt đường, thậm chí có thể làm cắt đứt một phần hoặc toàn bộ phần mặt đường, theo đó:

- Kích thước khối đất sụt có chiều cao hoặc chiều sâu không quá 50m

- và xảy ra trên đoạn đường có chiều dài tối thiểu 50m và tối đa không quá 100 m.

Xem sơ đồ quy định các điểm đất sụt có quy mô được đánh giá là lớn, nêu ở Hình B.3.

Hình B.3 - Sơ đồ biểu diễn khối sụt quy mô lớn

B.4  Đất sụt quy mô rất lớn

Những điểm đất sụt xuất hiện ở riêng từng phía taluy dương hoặc taluy âm, hoặc xuất hiện từ phía taluy dương ăn thẳng xuống phía taluy âm, thậm chí có thể cắt đứt nền đường hoặc làm dịch chuyển toàn bộ phần mặt đường xuống phía dưới theo phương trọng lực,theo đó:

- Kích thước khối đất sụt có chiều cao hoặc chiều sâu, hoặc cả chiều cao toàn bộ của khối đất trượt đạt trên 50m theo phương thẳng đứng;

...

...

...

Xem sơ đồ quy định các điểm đất sụt có quy mô được đánh giá là rất lớn, nêu ở Hình B.4.

Hình B.4 - Sơ đồ biểu diễn khối sụt quy mô rất lớn

PHỤ LỤC C

(Tham khảo)

Các điểm đặc trưng cần khảo sát để phân biệt các hình loại đất sụt

C.1  Loại trượt đất

...

...

...

Hình C.1 - Đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại trượt đất

 Bảng C.1 - Bảng đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại trượt đất

Ký hiệu

Đặc điểm để nhận biết và cần phát hiện trong khi khảo sát

1

Đỉnh khối trượt (vị trí xuất hiện vách trượt)

2

Các vết nứt tách (kéo) về phía đỉnh trượt

3

...

...

...

4

Các thềm (hay bậc) của khối trượt (khối trượt xô)

5

Thân khối trượt (khối đất bị dịch chuyển tịnh tiến)

6

Mặt trượt (mặt giảm yếu nằm trong lòng đất)

7

Vành trượt (đường bao khối trượt)

8

...

...

...

9

Chân khối trượt

10

Các vết nứt ngang (xuất hiện trên thân khối trượt)

C.2 Loại sụt lở đất

...

...

...

Bảng C.2 - Bảng đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại sụt lở đất

Ký hiệu

Đặc điểm để nhận biết và cần phát hiện trong khi khảo sát

1

Đỉnh khối sụt

2

Vách sụt (vách đất lộ ra sau khi khối đất bị sụt lở)

3

Thân khối sụt (khối đất bị sụt xuống, xáo trộn, bở rời, tích tụ chất đống, cây cối đổ ngổn ngang)

...

...

...

Vết nứt đỉnh (xuất hiện phía trên đỉnh khối đất sụt)

C.3 Loại xói sụt

Hình C.3 - Đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại xói sụt

Bảng C.3 - Bảng đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại xói sụt

Ký hiệu

Đặc điểm để nhận biết và cần phát hiện trong khi khảo sát

1

Đỉnh xói sụt

...

...

...

Vách xói sụt

3

Mương xói, khe xói

4

Chân khe xói

5

Khối đất bị dòng chảy cuốn trôi

C.3 Loại đá lở, đá lăn

...

...

...

Bảng C.4 - Bảng đặc điểm để nhận biết khi khảo sát loại đá lở, đá lăn

Ký hiệu

Đặc điểm để nhận biết và cần phát hiện trong khi khảo sát

1

Đỉnh mái dốc

2

Độ dốc vách đá hoặc độ dốc mái dốc

3

Khe nứt

...

...

...

Các tảng lăn

5

Khe suối, khe tụ thủy trên mái dốc (nếu có)

PHỤ LỤC D

(Tham khảo)

Ví dụ về sử dụng các ký hiệu trên bình đồ đất sụt

Hình D.1 - Bình đồ khảo sát khoanh vùng đất sụt trên đoạn Km 119, QL4D (Sa Pa - Lao Cai)

...

...

...

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 4054, Đường ô tô - Yêu cầu thiết kế;

[2] TCVN 5729, Đường ô tô cao tốc - Yêu cầu thiết kế.

MỤC LỤC

Lời nói đầu

1  Phạm vi áp dụng

2  Tài liệu viện dẫn

...

...

...

4  Phân loại hình dạng và quy mô đất sụt

5  Quy định chung về khảo sát và thiết kế các công trình xử lý đất sụt

6  Khảo sát đất sụt bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi

7  Khảo sát đất sụt bước lập BVTC

8  Kiểm tra và nghiệm thu công tác khảo sát hiện trường

9  Yêu cầu về thiết kế công trình phòng chống đất sụt

10  Kiểm tra và nghiệm thu hồ sơ thiết kế phòng chống và xử lý đất sụt

Phụ lục A (Tham khảo) Phân loại đất sụt trên đường ô tô

Phụ lục B (Tham khảo) Phân loại quy mô đất sụt tại một điểm trên đường ô tô

...

...

...

Phụ lục D (Tham khảo) Ví dụ về sử dụng các ký hiệu trên bình đồ đất sụt.