Các trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

Chào chị, chúng tôi xin giải đáp câu hỏi của chị như sau:

Thời hiệu khởi kiện là gì?

Bộ luật Dân sự 2015 của Việt Nam định nghĩa về khái niệm thời hiệu như sau:

Thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.

Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.

Người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

Khoản 3 Điều 150 BLDS quy định:

“Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.”

Thời điểm bắt đầu thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:

“Điều 154. Bắt đầu thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự được tính từ ngày phát sinh quyền yêu cầu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”

Như vậy, thời hiệu khởi kiện là thời hạn để chủ thể được quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự, hết thời hiệu khởi kiện nghĩa là hết quyền yêu cầu khởi kiện. Thời hiệu khỏi kiện được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ tường hợp có quy định khác.

Các trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về các trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện. Theo đó thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong trường hợp:

- Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản.

- Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật dân sự, luật khác có liên quan quy định khác.

- Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai.

- Trường hợp khác do luật quy định.

Ngoài ra, trong khoảng thời gian từ lúc bắt đầu cho đến khi kết thúc thời hiệu khởi kiện có thể có khoảng thời gian đặc biệt không tính vào thời hiệu khởi kiện. Đó là các khoảng thời gian xảy ra một trong các sự kiện được quy định tại Điều 156 Bộ luật Dân sự sau đây:

(1) Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu.

Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

Trở ngại khách quan là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ dân sự không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ dân sự của mình;

(2) Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;

(3) Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chưa có người đại diện khác thay thế trong trường hợp người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân hoặc người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được.

Trường hợp đặc biệt, bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện

Điều 157 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong trường hợp sau đây:

a) Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

b) Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

c) Các bên đã tự hòa giải với nhau.

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện quy định tại khoản 1 Điều này.”

Như vậy theo nguyên tắc thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Tuy nhiên trong một số trường hợp đã nêu trên, thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được bắt đầu lại và ngày bắt đầu được tính là ngày tiếp theo sau ngày xảy ra các sự kiện đó.

Trân trọng!

Đây là nội dung tóm tắt, thông báo văn bản mới dành cho khách hàng của LawNet. Nếu quý khách còn vướng mắc vui lòng gửi về Email:info@lawnet.vn

>> Click here to see English version

Từ khóa: Thời hiệu khởi kiện | Không áp dụng thời hiệu khởi kiện | Bộ luật dân sự của Việt Nam |

Vui lòng Đăng nhập để có thể tải về