Bản án 01/2023/HS-ST về tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản

TÒA ÁN QUÂN SỰ KHU VỰC QUÂN KHU 4

BẢN ÁN 01/2023/HS-ST NGÀY 16/01/2023 VỀ TỘI VÔ Ý GÂY THIỆT HẠI NGHIÊM TRỌNG ĐẾN TÀI SẢN

Trong ngày 16 tháng 01 năm 2023 tại phòng xử án Tòa án quân sự khu vực Quân khu 4 đã xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số: 24/2022/TLST-HS ngày 22 tháng 12 năm 2022 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 01/2023/QĐXXST-HS ngày 05 tháng 01 năm 2023 đối với bị cáo:

Họ và tên: Đoàn Văn H; tên gọi khác: Noa Em; sinh ngày 31/01/1977 tại tỉnh Thừa Thiên Huế; nơi cư trú: phường PH, thành phố H, tỉnh TTH; nghề nghiệp: viên chức quốc phòng; chức vụ, đơn vị khi phạm tội: tổ phó Bếp thuộc Nhà khách DT - Quân khu X; trình độ học vấn: 9/12; dân tộc: kinh; giới tính: nam; tôn giáo: Phật giáo; quốc tịch: Việt Nam; con ông Đoàn Văn P và bà Hồ Thị G; có vợ là Lê Thị Thanh B và 03 con, con lớn sinh năm 2003 (bị khuyết tật), con nhỏ nhất sinh năm 2009; tiền án, tiền sự: không; nhân thân: ngày 15/1/1999 bị Toà án nhân dân thành phố Huế xử phạt 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản công dân” và tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân” (đã được xoá án tích), ngày 29/7/2003 bị Toà án nhân dân thành phố Huế xử phạt 21 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản” và tội “Đánh bạc” (đã được xoá án tích): có mặt.

- Bị hại: Công ty xăng dầu TTH do ông Nguyễn Khoa Phong Đ - Giám đốc công ty đại diện: vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án: Công ty TNHH MTV thương mại và dịch vụ NH (gọi tắt là công ty NH) do ông Hồ Văn M - Giám đốc công ty đại diện: vắng mặt.

- Người làm chứng: Trần Ngọc T; Hà Xuân T; Nguyễn Văn Q: vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Chiều ngày 17/5/2022, Đoàn Văn H thuê xe ô tô tự lái BKS 75A-xxx của Công ty NH. Sau khi lái thử, H điều khiển xe đến cửa hàng xăng dầu số 21 thuộc Công ty xăng dầu TTH (gọi tắt là Cửa hàng 21) nằm trên đường PVĐ (phường PT, thành phố H, tỉnh TTH) để đổ xăng. Tại đây, H được Trần Ngọc T và Hà Xuân T là nhân viên bán lẻ của Cửa hàng 21 hướng dẫn điều khiển xe vào luồng trong của cửa hàng để bơm xăng. Khi H đang điều khiển xe theo hướng dẫn thì đã đạp nhầm chân phanh sang chân ga dẫn đến xe ô tô đột ngột tăng tốc lao về phía trước đâm vào cột bơm xăng gây cháy.

Hậu quả: vụ cháy làm hư hỏng của Cửa hàng 21 các tài sản gồm: hệ thống công nghệ và cột bơm; hệ thống điện; hệ thống camera; mái che cột bơm; trụ mái che cột bơm; hệ thống nhận diện thương hiệu; cột bơm đơn và cột bơm đôi. Ngoài ra, vụ cháy còn làm xe ô tô BKS 75A-xxx do H điều khiển bị cháy hoàn toàn không thể sửa chữa, khắc phục được. Khi chữa cháy còn sử dụng hết 12 bình chữa cháy loại 08kg, 03 bình chữa cháy loại 35kg của Cửa hàng 21.

Tại phiên toà, bị cáo Đoàn Văn H khai: chiều ngày 17/5/2022, sau khi thuê xe ô tô tự lái BKS 75A-xxx của công ty NH, H đã điều khiển xe chở con gái là Đoàn Lê Thanh T đến Cửa hàng 21 của Công ty xăng dầu TTH để đổ xăng. Theo hướng dẫn của nhân viên cửa hàng, bị cáo điều khiển xe vào luồng trong của cửa hàng để bơm xăng. Bị cáo đã chuyển về số 2 và thả chân côn và chân ga để xe từ từ tiến lên. Khi bị cáo đạp phanh thì bị trượt từ chân phanh sang chân ga làm xe vọt lên húc đổ cột bơm xăng số 5 của Cửa hàng 21 gây cháy. Bị cáo xuống xe lấy bình chữa cháy cùng nhân viên cửa hàng dập lửa nhưng không dập được. Lửa cháy làm hư hỏng tài sản của Cửa hàng 21 và cháy xe ô tô BKS 75A-xxx do bị cáo điều khiển. Sau đó, bị cáo đưa con gái về nhà và đến ngày 18/5/2022, bị cáo đến cơ quan công an thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế để trình báo sự việc. Ngày 01/6/2022, bị cáo đã thoả thuận với Công ty xăng dầu TTH số tiền 274.134.800 đồng. Ngày 05/6/2022, bị cáo đã thoả thuận với ông Hồ Văn M - Giám đốc công ty TNHH MTV thương mại và dịch vụ NH về việc đền bù thiệt hại do xe ô tô BKS 75A-xxx bị cháy với số tiền 160.000.000 đồng. Tại phiên toà hôm nay, bị cáo giữa nguyên các thoả thuận đền bù thiệt hại như trước đây và không có ý kiến gì thêm.

Lời khai người làm chứng Nguyễn Văn Q có trong hồ sơ thể hiện: khoảng 16 giờ ngày 17/5/2022, anh Đoàn Văn H đi cùng con gái đến chi nhánh của công ty NH thuê xe ô tô tự lái BKS 75A-xxx. Sau khi kiểm tra tay lái của anh H và hướng dẫn các nút chức năng của xe, Q đưa hợp đồng thuê xe cho H đọc và ký vào hợp đồng. Hoàn tất thủ tục, Q đã giao xe cho H điều khiển ra khỏi cửa hàng. Đến khoảng 17 giờ thì Q nghe anh Hồ Văn M - Giám đốc công ty NH báo tin xe ô tô BKS 75A-xxx đã bị cháy.

Lời khai người làm chứng Trần Ngọc T có trong hồ sơ vụ án thể hiện: khoảng 16 giờ 45 phút ngày 17/5/2022, khi T đang bơm xăng cho khách ở Cửa hàng 21 thì thấy xe ô tô BKS 75A-xxx tiến vào bơm xăng. T và anh Hà Xuân T vẫy tay hướng dẫn cho xe đi vào luồng trong để bơm. Khi đầu xe đi đến gần cột bơm số 2 thì T nghe tiếng rồ ga và thấy xe vọt lên húc đổ cột bơm xăng số 5 khiến cột bơm ngã đổ bốc cháy. T cùng mọi người ở cửa hàng dùng bình chữa cháy dập lửa nhưng không được vì lửa lớn quá.

Lời khai người làm chứng Hà Xuân T có trong hồ sơ vụ án thể hiện: khoảng 16 giờ 45 phút ngày 17/5/2022, T thấy xe ô tô BKS 75A-xxx tiến vào Cửa hàng 21 bơm xăng thì T đã hướng dẫn cho xe đi vào luồng trong để bơm. Khi xe đang cua để vào luồng trong thì T nghe tiếng “ù” và thấy xe vọt lên húc đổ cột bơm xăng số 5 gây cháy rồi cháy lan sang cả xe ô tô nói trên. Lúc đó trên xe có người đàn ông điều khiển xe chở theo một bé gái ngồi ở ghế phụ.

Công ty xăng dầu TTH kê khai thiệt hại tại Cửa hàng 21 do hành vi phạm tội của bị cáo H gây ra gồm: hệ thống điện; hệ thống công nghệ và cột bơm; trụ mái che và mái che cột bơm; hệ thống nhận diện thương hiệu; cột bơm đơn và cột bơm đôi; hệ thống camera; 12 bình chữa cháy 08kg và 3 bình chữa cháy 35kg. Trong đơn xin vắng mặt tại phiên toà của ông Nguyễn Khoa Phong Đ - đại diện của công ty thể hiện: công ty xăng dầu Thừa Thiên Huế đã chấp nhận thoả thuận đền bù của bị cáo với số tiền 274.134.800 đồng, ông Đ vẫn giữa nguyên như thoả thuận trước đây và đề nghị Hội đồng xét xử giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo.

Trong đơn xin vắng mặt tại phiên toà của ông Hồ Văn M - đại diện công ty NH thể hiện: xe ô tô BKS 75A-xxx bị cháy gây hư hỏng toàn bộ do liên quan đến hành vi của anh Đoàn Văn H gây ra đã được anh H đền bù với số tiền 160.000.000 đồng. Ông M đã nhận đủ số tiền trên và không có ý kiến gì thêm.

Kết luận định giá tài sản số 07/KL-HĐĐGTS ngày 18/11/2022 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự - UBND thành phố Huế kết luận: Giá trị thiệt hại của Cửa hàng xăng dầu số 21 tại thời điểm ngày 17/5/2022 là 233.393.880 đồng. Trong đó giá trị thiệt hại của: cột bơm đơn là 41.448.000 đồng; cột bơm đôi là 62.403.000 đồng; hệ thống điện là 4.232.610 đồng; hệ thống công nghệ và cột bơm là 8.196.370 đồng; mái che cột bơm là 52.907.400 đồng; trụ mái che cột bơm là 1.137.500 đồng; hệ thống nhận diện thương hiệu là 46.710.000 đồng; hệ thống camera là 5.858.160 đồng; 12 bình chữa cháy loại 08kg là 4.263.840 đồng; 03 bình chữa cháy loại 35kg là 6.237.000 đồng. Giá trị thiệt hại của xe ô tô BKS 75A-xxx tại thời điểm ngày 17/5/2022 là 301.860.000 đồng.

Đại diện Viện kiểm sát quân sự khu vực 42 tham gia phiên tòa giữ nguyên quyết định truy tố các bị cáo như Cáo trạng. Sau khi phân tích, đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội, các đặc điểm về nhân thân của bị cáo và các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Kiểm sát viên đề nghị Hội đồng xét xử: tuyên bố bị cáo phạm tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản”. Áp dụng khoản 1 Điều 180; Điều 34; các điểm b, s, v khoản 1 và khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo Đoàn Văn H hình phạt cảnh cáo. Đề nghị Hội đồng xét xử ghi nhận thoả thuận bồi thường thiệt hại giữa bị cáo với bị hại và giữa bị cáo với người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến vụ án. Buộc bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Tranh luận tại phiên tòa cũng như trong lời nói sau cùng, các bị cáo ăn năn hối cải về hành vi phạm tội và mong nhận được khoan hồng của pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Hành vi tố tụng, quyết định tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng trong quá trình khởi tố, điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

[2] Lời khai của bị cáo tại phiên tòa phù hợp với lời khai trong quá trình điều tra, truy tố và phù hợp với các chứng cứ, tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án đã được kiểm tra, đánh giá tại phiên tòa. Bị cáo Đoàn Văn H điều khiển xe ô tô số sàn khi di chuyển tốc độ chậm để chuẩn bị dừng xe nhưng thả chân côn, chân ga dẫn đến hậu quả gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của người khác. Khi thuê xe ô tô tự lái tại công ty NH, bị cáo đã thực hiện lái thử và thấy rằng xe ô tô BKS 75A-xxx vẫn hoạt đồng bình thường. Căn cứ vào hồ sơ kiểm định và giấy kiểm định số 7502S-04161/21 (có hiệu lực đến ngày 29/9/2022) cho thấy xe ô tô BKS 75A-xxx đảm bảo an toàn kỹ thuật để lưu hành. Bị cáo được giấy phép lái xe ô tô hạng B2 nhưng khi điều khiển xe ô tô đi chậm để chuẩn bị dừng lại đổ xăng, bị cáo đã thả chân côn và chân phanh cho xe chạy tự do là không thực hiện theo quy tắc thông thường khi chuẩn bị dừng xe đối với xe số sàn. Chính sự cẩu thả nên khi bị cáo đạp phanh nhưng trượt sang chân ga đã vô ý gây ra vụ cháy làm thiệt hại của Cửa hàng xăng dầu 21 các tài sản gồm: hệ thống công nghệ và cột bơm; hệ thống điện; hệ thống camera; mái che cột bơm; trụ mái che cột bơm; hệ thống nhận diện thương hiệu; cột bơm đơn và cột bơm đôi. Giá trị của các tài sản trên tại thời điểm bị thiệt hại theo kết luận định giá là 222.893.040 đồng.

Ngoài gây thiệt hại trực tiếp cho Cửa hàng 21, hành vi phạm tội của bị cáo H còn làm cháy xe ô tô BKS 75A-xxx của công ty NH với giá trị thiệt hại theo kết luận định giá là 301.860.000 đồng. Tuy nhiên, xe ô tô BKS 75A-xxx là do H đã thuê của công ty NH trước đó bằng một hợp đồng dân sự nên bị cáo không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với phần thiệt hại này. Vì vậy, Cáo trạng số 05/CT-VKS42 ngày 21/12/2022 của Viện kiểm sát quân sự khu vực 42 truy tố bị cáo Đoàn Văn H về tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 180 Bộ luật Hình sự là có căn cứ.

[3] Sau khi sự việc xảy ra, bị cáo đã cùng nhân viên cửa hàng 21 cố gắng dập lửa và cũng đã tự nguyện thoả thuận bồi thường cho bị hại số tiền 274.134.800 đồng. Nhận thức được hành vi của mình do vô ý nhưng đã vi phạm pháp luật nên bị cáo đã thành khẩn khai báo về các tình tiết liên quan đến vụ án. Bị cáo được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen vì các thành tích xuất sắc trong quá trình công tác. Vì vậy, bị cáo được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại”, “người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” và “người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong công tác” quy định tại điểm b, s, v khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Trong quá trình giải quyết vụ án, bị hại đã có đơn đề nghị miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị cáo vì vậy bị cáo còn được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, bị cáo có hoàn cảnh gia đình khó khăn, phải nuôi con khuyết tật nên Hội đồng xét xử đã cân nhắc khi quyết định hình phạt.

[4] Hành vi của bị cáo đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của người khác nhưng đây là vụ án có tính chất ít nghiêm trọng, bị cáo phạm tội do vô ý. Mặc dù bị cáo đã hai lần bị Toà án kết án về các tội khác nhau nhưng đều đã được xoá án tích. Sau khi được tuyển dụng vào công tác trong quân đội, bị cáo đã cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao nên được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen. Điều đó cho thấy bị cáo đã có sự cố gắng lớn trong tu dưỡng, rèn luyện để trở thành công dân tốt của xã hội. Sau khi thực hiện hành vi vô ý gây thiệt hại tài sản cho người khác, bị cáo đã nhận thức được trách nhiệm và đã thoả thuận đền bù thiệt hại cho bị hại; bị cáo được hưởng 03 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 và tình tiết giảm nhẹ hình sự quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Vì vậy, Hội đồng xét xử thấy rằng chỉ cần áp dụng Điều 34 Bộ luật Hình sự để tuyên hình phạt cảnh cáo cũng đủ sức răn đe, giáo dục bị cáo chú ý chấp hành các quy định và quy tắc an toàn trong cuộc sống.

[5] Về các biện pháp tư pháp: hành vi phạm tội của bị cáo đã trực tiếp gây thiệt hại cho bị hại 222.893.040 đồng. Ngoài ra, để kịp thời chữa cháy tại hiện trường còn sử dụng hết 12 bình chữa cháy loại 08kg và 03 bình chữa cháy loại 35kg của Cửa hàng 21 có giá trị theo Kết luận định giá là 10.500.840 đồng. Đây là thiệt hại của bị hại bị mất nhằm hạn chế, khắc phục thiệt hại do hành vi phạm tội của bị cáo gây ra. Trong biên bản xác định giá trị thiệt hại ngày 18/5/2022 và ngày 01/6/2022 giữa Công ty xăng dầu TTH và bị cáo Đoàn Văn H thì bị hại cũng chỉ xác định các thiệt hại nêu trên. Vì vậy, theo quy định tại các Điều 584, 585, 586 và 589 Bộ luật Dân sự thì bị cáo có trách nhiệm đền bù các thiệt hại (gồm hệ thống công nghệ và cột bơm; hệ thống điện; hệ thống camera; mái che cột bơm; trụ mái che cột bơm; hệ thống nhận diện thương hiệu; cột bơm đơn và cột bơm đôi; 12 bình chữa cháy loại 08kg và 03 bình chữa cháy loại 35kg) có giá trị 233.393.840 đồng. Tuy nhiên, trong các Biên bản thoả thuận ngày 18/5/2022 và ngày 25/11/2022 giữa Công ty xăng dầu TTH và bị cáo Đoàn Văn H thì hai bên đều thống nhất bị cáo đền bù cho bị hại số tiền 274.134.800 đồng.

Hành vi phạm tội của bị cáo còn gây thiệt hại xe ô tô BKS 75A-xxx của công ty NH với giá trị thiệt hại theo kết luận định giá là 301.860.000 đồng. Mặc dù bị cáo không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với khoản thiệt hại này nhưng phải chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại cho công ty NH. Ngày 05/6/2022, ông Hồ Văn M - Giám đốc công ty NH và bị cáo Đoàn Văn H đã thoả thuận bị cáo đền bù cho ông M số tiền 160.000.000 đồng.

Các thoả thuận đền bù thiệt hại giữa bị cáo với bị hại và giữa bị cáo với người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là thoả thuận dựa trên sự tự nguyện của các bên, phù hợp với quy định pháp luật và không trái đạo đức xã hội. Vì vậy, Hội đồng xét xử ghi nhận các thoả thuận nói trên.

[6] Về xử lý vật chứng: Các vật chứng của vụ án đã được cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng quyết định xử lý trước khi mở phiên tòa nên Hội đồng xét xử không xem xét, giải quyết.

[7] Về án phí: Căn cứ quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc Hội quy định về mức thu, miễn, giảm thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án buộc bị cáo phải nộp 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm.

QUYẾT ĐỊNH

Vì các lẽ trên, căn cứ điểm g khoản 2 Điều 260 Bộ luật tố tụng hình sự,

1. Về hình sự:

Tuyên bố bị cáo Đoàn Văn H phạm tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản”. Áp dụng khoản 1 Điều 180; Điều 34; các điểm b, s, v khoản 1 và khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo Đoàn Văn H hình phạt cảnh cáo.

2. Về biện pháp tư pháp:

Ghi nhận bị cáo Đoàn Văn H đã thoả thuận và thực hiện xong nghĩa vụ đền bù dân sự đối với bị hại số tiền 274.134.800 (hai trăm bảy mươi tư triệu, một tăm ba tư nghìn, tám trăm) đồng; thoả thuận và thực hiện xong đền bù thiệt hại đối với người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án số tiền 160.000.000 (một trăm sáu mươi triệu) đồng.

3. Về án phí: Căn cứ khoản 2 Điều 135, khoản 2 Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự buộc bị cáo Đoàn Văn H phải nộp 200.000 (hai trăm nghìn) đồng án phí hình sự sơ thẩm.

4. Quyền kháng cáo: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án, bị cáo có quyền kháng cáo bản án lên Tòa án quân sự Quân khu 4.

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc ngày bản án được niêm yết, bị hại có quyền kháng cáo bản án; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có quyền kháng cáo phần bảo án có liên quan đến quyền lợi của mình lên Tòa án quân sự Quân khu 4.