Bản án 54/2023/HC-PT về khiếu kiện quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

BẢN ÁN 54/2023/HC-PT NGÀY 08/02/2023 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN

Ngày 08 tháng 02 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 94/2022/TLPT-HC ngày 28 tháng 3 năm 2022 về việc “Khiếu kiện quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan”, do có kháng cáo của người khởi kiện đối với Bản án hành chính sơ thẩm số 69/2021/HC-ST ngày 05/11/2021 của Tòa án nhân dân thành phố H.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 585/2023/QĐ-PT ngày 16 tháng 01 năm 2023 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, giữa các đương sự sau:

*Người khởi kiện: Công ty Cổ phần Thương mại và Xuất Nhập khẩu Hoàng Minh A; địa chỉ: Tầng 3, số 128 phố H, phường N, quận H, thành phố H;

- Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Phú C - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại và Xuất nhập khẩu Hoàng Minh A; có mặt tại phiên tòa.

- Người đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Đức Q, sinh năm 1977 và ông Đặng Thế H, sinh năm 1991; cùng trú tại: Phòng 19.01, tòa nhà M3-M4, 91 Nguyễn Chí T, phường L, quận Đ, thành phố H; ông Q vắng mặt, ông H có mặt 1 tại phiên tòa.

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện: Luật sư Nguyễn Thế A - Công ty Luật TNHH KEY Việt Nam, thuộc Đoàn luật sư thành phố Hà Nội; có mặt tại phiên tòa.

* Người bị kiện: Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố H; địa chỉ: Số 18 H, phường M, quận H, thành phố H; vắng mặt tại phiên tòa.

- Người đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Đức T, chức vụ: Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố H; vắng mặt, có đơn xin xét xử vắng mặt.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện:

+ Bà Trương Bình A, chức vụ: Phó Cục trưởng Cục Hải quan thành phố H; vắng mặt, có đơn xin xét xử vắng mặt.

+ Ông Trần Đức H, chức vụ: Trưởng phòng Quản lý Xử lý vi phạm Hành chính và Theo dõi thi hành Pháp luật, Sở tư pháp thành phố H; vắng mặt, có đơn xin xét xử vắng mặt.

+ Ông Vũ Thành N, chức vụ: Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng H Khu vực 1; có mặt tại phiên tòa.

+ Ông Vũ Anh X, chức vụ: Trưởng phòng Phòng chống buôn lậu và Xử lý vi phạm thuộc Cục Hải quan thành phố H; có mặt tại phiên tòa.

+ Bà Khổng Thị D, chức vụ: Phó trưởng phòng Phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm thuộc Cục Hải quan thành phố H; vắng mặt tại phiên tòa.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Cục Hải quan thành phố H; địa chỉ: Đường L, quận H, thành phố H;

- Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Duy N, chức vụ: Cục trưởng Cục hải quan thành phố H; vắng mặt tại phiên tòa.

- Người đại diện theo ủy quyền: Ông Vũ Anh X, chức vụ: Trưởng phòng Phòng chống buôn lậu và Xử lý vi phạm thuộc Cục Hải quan thành phố H; có mặt tại phiên tòa.

2. Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng H khu vực 1;

- Người đại diện theo pháp luật: Ông Vũ Thành N, chức vụ: Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng H Khu vực 1; có mặt tại phiên tòa.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện, lời khai của các đương sự trong quá trình giải quyết vụ án, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

* Người khởi kiện trình bày:

Ngày 05/11/2020, Công ty Cổ phần Thương mại và Xuất nhập khẩu Hoàng Minh A (sau đây gọi tắt là Công ty Hoàng Minh A) và đối tác nước ngoài là MAZA MED PTE.LTD đã ký hợp đồng hợp tác sản xuất kinh doanh số 05/2011/2020/HĐNT/MAZA-HMA. Theo đó, MAZA đặt hàng và Công ty Hoàng Minh A gia công đóng gói, kiểm tra chất lượng, làm các thủ tục xuất nhập khẩu găng tay cho MAZA.

Sau khi ký kết hợp đồng và thực hiện giai đoạn gia công, ngày 14/01/2021 Công ty Hoàng Minh A đã khai báo làm thủ tục xuất khẩu lô hàng 198.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size S, 400.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size M, 400.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size L theo tờ khai Hải quan số 303720945052/E52; cùng 1.585.000 chiếc găng tay bảo hộ chất liệu latex tổng hợp Nitrile (không dùng trong y tế) các size S, M, L, XL tờ khai 303720939453/B11 cho HĐ số 2910/2020/HDMB/HMA-DS-001 ngày 29/10/2020 tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, Cục Hải quan thành phố Hà Nội. Toàn bộ số hàng được đóng trong container MRKU2362276 để xuất khẩu qua cửa khẩu Cảng H.

Ngày 15/01/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 đã ban hành thông báo tạm dừng đưa hàng hóa qua khu vực giám sát số 414/TB-DQKV1 để kiểm tra hàng hóa thực tế đối với toàn bộ lô hàng trên. Ngày 19/01/2021 Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng và thực hiện giám định hàng hóa thông qua Công ty Cổ phần tập đoàn Vinacontrol H. Ngày 29/01/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 đã lập biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-CPHC; xác định Công ty Hoàng Minh A có hành vi xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam, vi phạm quy định tại Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020.

Ngày 27/02/2021, căn cứ biên bản trên, ông Nguyễn Đức T - Phó chủ tịch UBND thành phố H đã ký Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ- XPVPHC đối với công ty Hoàng Minh A về hành vi “Xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xử Việt Nam” theo quy định tại điểm đ khoản 1, khoản 2 Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020, cụ thể: Áp dụng hình thức xử phạt chính là phạt tiền 85.000.000 đồng đối với tờ khai số 303720945052/E52; 90.000.000 đồng đối với tờ khai số 303720939453/B11; hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm là 2.583.000 chiếc găng tay cao su chưa qua sử dụng.

Tuy nhiên, nội dung tại biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-VPHC ngày 29/01/2021 và quyết định xử lý vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC ngày 27/02/2021 của chủ tịch UBND thành phố H có sai sót khi thể hiện không đúng về chủng loại, tên gọi hàng hóa. Mặt khác, quyết định xử lý vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC ngày 27/02/2021 của chủ tịch UBND thành phố H đã xử phạt đối với Công ty Hoàng Minh A do “Hành vi xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xử Việt Nam” theo quy định tại điểm đ khoản 1, 2 Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ- CP là thiếu khách quan và không đủ căn cứ. Đối chiếu với hành vi vi phạm hành chính thì Công ty Hoàng Minh A chỉ có dấu hiệu vi phạm pháp luật hành chính về việc “Buôn bán hành hóa có nhãn hàng hóa hoặc bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa hoặc nơi sản xuất, đóng gói, lắp ráp hàng hóa” theo quy định tại điểm đ khoản 7 Điều 3 của Nghị định 98/2020/NĐ-CP ngày 15/10/2020.

Do đó, Công ty Hoàng Minh A đề nghị Tòa án nhân dân thành phố H tuyên:

- Hủy Quyết định xử lý vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC ngày 27/02/2021 của Chủ tịch UBND thành phố H (do ông Nguyễn Đức T - Phó chủ tịch UBND thành phố H ký theo Quyết định giao quyền xử phạt vi phạm hành chính số 3508/QĐ-GQXP ngày 20/11/2020 của Chủ tịch UBND thành phố H);

- Yêu cầu bồi thường thiệt hại cho Công ty Cổ phần Thương mại và Xuất nhập khẩu Hoàng Minh A số tiền là 1.278.585.000 đồng (tiền thiệt hại về giảm giá trị thương mại của hàng hóa vì bị lưu container ngoài trời bị ảnh hưởng đến chất lượng của lô hàng có thể không thể tiếp tục xuất khẩu) và 231.628.800 đồng (tiền thiệt hại về chi phí lưu container MRKU2362276 tính tới ngày 13/05/2021).

* Người bị kiện trình bày:

Công ty Hoàng Minh A khai báo và làm thủ tục xuất khẩu hai lô hàng găng tay theo tờ khai số 303720945052/E52 và 303720939453/B11 tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội thuộc Cục Hải quan thành phố Hà Nội, trên tờ khai xuất khẩu thể hiện thông tin người nhập khẩu là DSOURCE LLC/ DBA PPE ADVANTAGE, địa chỉ 900 North Kingsbury St, mã nước US (Mỹ).

Theo kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng H khu vực 1 thuộc Cục Hải quan thành phố H và kết luận tại Chứng thư giám định số 21C02GHX00127-01 ngày 22/01/2021 của Chi nhánh Công ty cổ phần tập đoàn Vinacontrol H, hàng hóa là găng tay cao su các loại, chưa qua sử dụng (số lượng 2.583.000 chiếc), trên bao bì thể hiện: hiệu MAZA NITRILE EXAMINATION GLOVES, A Trading and Import Export Jiont Stock Company, nước sản xuất Việt Nam, mã vạch thể hiện mã quốc gia 893 (Việt Nam), ngày sản xuất 07/2020, hạn sử dụng 07/2023.

Căn cứ giải trình của Công ty Hoàng Minh A và các tài liệu kèm theo; căn cứ Điều 9 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2018 của Chính phủ, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 xác định mặt hàng găng tay cao su nêu trên chỉ được thực hiện các công đoạn gia công, chế biến đơn giản nên việc hàng hóa thể hiện xuất xứ Việt Nam là không đúng xuất xứ hàng hóa.

Ngày 29/01/2021 Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 lập biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-VPHC đối với Công ty Hoàng Minh A về hành vi “Xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam” theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 17 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải quan. Đại diện Công ty đã ký nhận Biên bản vi phạm hành chính, không có ý kiến khác. Sau đó, Cục Hải quan thành phố H đã chuyển toàn bộ hồ sơ, tài liệu vụ việc đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố H xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàng Minh A theo thẩm quyền. Ngày 27/02/2021, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố H ban hành Quyết định số 601/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàng Minh A, theo điểm đ khoản 1, khoản 2 Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020, cụ thể: Áp dụng hình thức xử phạt chính là phạt tiền 85.000.000 đồng đối với tờ khai số 303720945052/E52; 90.000.000 đồng đối với tờ khai số 303720939453/B11; hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm là 2.583.000 chiếc găng tay cao su chưa qua sử dụng. Ngày 22/3/2021, Công ty Hoàng Minh A đã nộp đủ số tiền phạt 175.000.000 đồng vào ngân sách Nhà nước.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố H đã ban hành Quyết định số 601/QĐ-XPVPHC ngày 27/02/2021 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàng Minh A là đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo qui định của pháp luật. Vì vậy không có cơ sở để chấp nhận yêu cầu bồi thường của Công ty Hoàng Minh A; đề nghị Tòa án bác yêu cầu khởi kiện của Công ty Hoàng Minh A.

* Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là Cục Hải quan thành phố H thống nhất với ý kiến trình bày của người bị kiện đồng thời bổ sung thêm:

Quá trình xác minh, làm việc với Công ty Hoàng Minh A, đại diện Công ty cung cấp các Hợp đồng hợp tác kinh doanh, gia công với đối tác nước ngoài (thể hiện Công ty nhập khẩu nguyên liệu (phôi găng tay) từ Công ty Z HUAYANG LATEX PRODUCTS CO.,LTD, Trung Quốc); quy trình hoàn thiện sản phẩm từ nhập khẩu phôi găng tay đến khi xuất khẩu sản phẩm: Nhập khẩu phôi găng tay –tháo dỡ, loại bỏ túi nilon – phân loại – kiểm tra size, trọng lượng, thủng, độ co dãn – khử khuẩn – kiểm đếm số lượng- đóng túi nilon, đóng hộp – dán tem mác (MADE IN VIETNAM), đóng thùng – đóng container xuất khẩu. Theo quy định tại Điều 9 Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa thì các công đoạn gia công, chế biến như trên được xem là đơn giản và không được xét đến khi xác định xuất xứ hàng hóa. Như vậy, hàng hóa của Công ty có xuất xứ Trung Quốc và chính Công ty Hoàng Minh A cũng khai báo hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc tại tờ khai hải quan xuất khẩu.

Theo kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 thuộc Cục Hải quan thành phố H và kết luận tại Chứng thư giám định số 21C02GHX00127-01 ngày 22/01/2021 của Chi nhánh Công ty cổ phần tập đoàn Vinacontrol H, hàng hóa là găng tay cao su các loại, chưa qua sử dụng (số lượng 2.583.000 chiếc), trên bao bì trực tiếp chứa hàng hóa thể hiện: Hiệu MAZA NITRILE EXAMINATION GLOVES, A Trading and Import Export Jiont Stock Company, nước sản xuất Việt Nam (MADE IN VIETNAM), mã vạch thể hiện mã quốc gia 893 (Việt Nam), ngày sản xuất 07/2020, hạn sử dụng 07/2023.

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 32 Luật Thương mại năm 2005 thì các thông tin được in trên bao bì hàng hóa là nhãn hàng hóa xuất khẩu. Thông tin xuất xứ MADE IN VIETNAM in trên bao bì thể hiện hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Căn cứ các quy định nêu trên thì việc nhãn hàng hóa thể hiện xuất xứ Việt Nam là không đúng bản chất xuất xứ của hàng hóa, giả mạo xuất xứ Việt Nam chính là hành vi vi phạm “Xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam”.

Hành vi vi phạm của Công ty Hoàng Minh A thuộc nhóm hành vi xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, chuyển khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam được cơ quan Hải quan phát hiện trong địa bàn hoạt động Hải quan. Căn cứ Nghị định số 128/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan có quy định xử phạt cụ thể đối với vi phạm của Công ty là đúng quy định của pháp luật.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 69/2021/HC-ST ngày 05/11/2021, Tòa án nhân dân thành phố H đã quyết định:

- Căn cứ khoản 1 Điều 30; Điều 32; các điểm a, h khoản 2 Điều 193; Điều 194 Luật Tố tụng hành chính năm 2015;

- Căn cứ các điều 57, 58, 59, 61, 66, 67, 68 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012; Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ.

- Căn cứ Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A về việc yêu cầu hủy Quyết định xử lý vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC ngày 27/02/2021 của Chủ tịch UBND thành phố H (do ông Nguyễn Đức Thọ - Phó Chủ tịch UBND thành phố H ký theo Quyết định giao quyền xử phạt vi phạm hành chính số 3508/QĐ-GQXP ngày 20/11/2020 của Chủ tịch UBND thành phố H); đòi bồi thường thiệt hại số tiền 1.278.585.000 đồng (thiệt hại về giảm giá trị thương mại của hàng hóa vì bị lưu container ngoài trời bị ảnh hưởng đến chất lượng của lô hàng có thể không thể tiếp tục xuất khẩu) và 231.628.800đ (tiền thiệt hại về chi phí lưu container MRKU2362276 tính tới ngày 13/05/2021).

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí và thông báo quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 18/11/2021, người khởi kiện là Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A kháng cáo đề nghị hủy toàn bộ bản án hành chính sơ thẩm, giải quyết theo thủ tục phúc thẩm để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.

Tại phiên tòa phúc thẩm, người khởi kiện vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện và nội dung kháng cáo, cùng người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp thống nhất trình bày:

1. Việc xác định hành vi của Công ty Hoàng Minh A là “xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam” là không đủ căn cứ, vì không thỏa mãn những điều kiện như có hành vi giả mạo nguồn gốc xuất xứ Việt Nam trên sản phẩm; thực hiện hành vi xuất khẩu hàng hóa thông qua việc kê khai hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ tại Việt Nam. Việc đóng gói và ghi nhãn, găng tay được đóng gói trong bao bì ngoài có dòng chữ “MADE IN VIETNAM”. Khi thực hiện công đoạn này, việc sử dụng bao bì có dòng chữ “MADE IN VIETNAM” của Công ty Hoàng Minh A hiện việc bao bì được in ấn và sản xuất tại Việt Nam. Trên các bao bì không có bất kỳ dòng chữ nào thể hiện nội dung: Găng tay có xuất xứ từ Việt Nam. Đồng thời trên các găng tay, cũng không có bất kỳ dòng chữ nào được in lên trực tiếp thể hiện xuất xứ tại Việt Nam hay có dòng chữ “MADE IN VIETNAM”. Trong lĩnh vực xuất khẩu, doanh nghiệp sử dụng loại bao bi có dòng lãnh chữ “MADE IN VIETNAM”; “MADE IN USA” hay thể hiện bất cứ quốc gia, thổ nào khác đều không làm thay đổi xuất xứ của hàng hóa. Ngoài ra, tại thời điểm bị xử phạt vi phạm hành chính (ngày 27/02/2021) pháp luật Việt Nam không có văn bản quy phạm pháp luật nào điều chỉnh đối với việc ghi nhãn hàng hóa của hàng hóa xuất khẩu, cách ghi xuất xứ hàng xuất khẩu. Đối với việc ghi nhãn hàng hóa, tại thời điểm trên chỉ có Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 quy định về nhãn hàng hóa lưu thông tại Việt Nam, hàng hóa nhập khẩu. Đến ngày 09/12/2021, Nghị định số 111/2021/NĐ-CP (hiệu lực từ ngày 15/02/2022) sửa đổi bổ sung Nghị định số 43/2017/NĐ-CP mới được ban hành và bổ sung quy định về việc ghi nhận đối với hàng hóa xuất khẩu. Về hành vi “giả mạo xuất xứ”, Nghị định số 128/2020/NĐ-CP chỉ quy định về các chế tài xử phạt đối với hành vi này nhưng không giải thích và hướng dẫn cụ thể về khái niệm, biểu hiện của hành vi.

Về việc kê khai hàng hóa để xuất khẩu, Công ty Hoàng Minh A đã kê khai hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc tại các tờ khai, không phải nguồn gốc xuất xứ tại Việt Nam. Tại các các tờ khai xuất khẩu, Công ty Hoàng Minh A đã thể hiện rõ nội dung về hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ tại Trung Quốc (mã CN)...không có nội dung kê khai nào thể hiện găng tay có xuất xứ Việt Nam, điều này thể hiện sự chấp hành các quy định về việc khai báo hải quan và minh bạch thông tin về lô hàng của Công ty Hoàng Minh A. Như vậy, về lĩnh vực hải quan, hoàn toàn có đủ căn cứ để xác định Công ty Hoàng Minh A đã tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến việc kê khai xuất khẩu hàng hóa.

2. Việc căn cứ Nghị định số 128/2020/NĐ-CP để xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàng Minh A là thiếu khách quan và không có căn cứ, từ đó không thể áp dụng điểm d khoản 1, khoản 2 Điều 17 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 (hiệu lực từ ngày 10/12/2020) để xử phạt. Đủ căn cứ xác định việc gia công, đóng gói và xuất khẩu găng tay bảo hộ lao động là hành vi thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ và được định nghĩa là buôn bán hàng hóa (đã bao gồm hoạt động xuất khẩu hàng hóa). Do đó, đối chiếu với các hành vi vi phạm hành chính được mô tả, định nghĩa tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, thì có căn cứ để xác định Công ty Hoàng Minh A đã vi phạm về việc “buôn bán hàng hóa có nhãn hàng hóa hoặc bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa hoặc nơi sản xuất, đóng gói, lắp ráp hàng hóa” (giả mạo nhãn hàng hóa) theo quy định tại điểm d khoản 7 Điều 3 của Nghị định số 98/2020/NĐ-CP.

Đối với sai phạm của Công ty Hoàng Minh A trong thực tế, Biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-VPHC ngày 29/01/2021 và Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XPVPHC ngày 27/02/2021 đều không xác định Công ty Hoàng Minh A đã “vi phạm hành chính nghiêm trọng do lỗi cố ý của cá nhân, tổ chức”. Hành vi của Công ty Hoàng Minh A chỉ là sai phạm lần đầu và xuất phát từ sự thiếu hiểu biết pháp luật. Do đó, việc UBND thành phố H, Chi cục Hải quan cảng H Khu vực 1 áp dụng các quy định tại Nghị định số 128/2020/NĐ-CP để xử phạt vi phạm hành chính, tịch thu tang vật vi phạm đối với Công ty Hoàng Minh Anh là không tương xứng với mức độ vi phạm, không thống nhất giữa các doanh nghiệp và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của Công ty Hoàng Minh A.

Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm chấp nhận kháng của người khởi kiện theo hướng:

- Tuyên hủy Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ- XPVPHC ngày 27/02/2021 của Chủ tịch UBND thành phố H ngày 27/02/2021 liên quan đến nội dung xử phạt bổ sung: tịch thu tang vật vi phạm hành chính là 2.583.000 chiếc găng tay của Công ty Hoàng Minh A;

- Căn cứ khoản 2 Điều 3, điểm đ khoản 7 Điều 3 và điểm a khoản 4 Điều 12 của Nghị định số 98/2020/NĐ-CP để áp dụng hình thức phạt tiền và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên nhãn, bao bì đối với lộ hàng 2.583.000 chiếc găng tay của Công ty Hoàng Minh A;

- Trường hợp lô hàng 2.583.000 chiếc găng tay đã bị tiêu hủy hoặc hư hỏng, không thể sử dụng, thì đề nghị Hội đồng xét xử xem xét và chấp thuận đối với yêu cầu bồi thường của Công ty Hoàng Minh A đối với toàn bộ lô hàng trị giá: 4.261.950.000 đồng.

Đại diện người bị kiện; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vẫn giữ nguyên quan điểm đã trình bày tại cấp sơ thẩm, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội phát biểu quan điểm về việc tuân theo pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án:

1. Về tố tụng: Thẩm phán và Hội đồng xét xử đã chấp hành đúng các quy định của Luật Tố tụng hành chính. Việc chấp hành pháp luật của người tham gia tố tụng, từ khi thụ lý vụ án cũng như tại phiên tòa hôm nay, các đương sự đã thực hiện đúng quy định.

2. Về kháng cáo của đương sự:

- Đơn kháng cáo của Công ty Hoàng Minh A đúng quy định tại Điều 204, 205, 206 Luật Tố tụng hành chính.

- Về thời hiệu khởi kiện: Ngày 14/6/2021, Công ty Hoàng Minh A có đơn khởi kiện là còn thời hiệu khởi kiện theo quy định tại Điều 116 Luật Tố tụng hành chính.

- Về thẩm quyền, trình tự thủ tục ban hành quyết định theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 38; các điều 57, 58, 61, 63, 66 Luật xử lý vi phạm hành chính; Điều 18 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải Quan, Điều 22 Luật tổ chức chính quyền địa phương.

- Về nội dung quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Hành vi của Công ty Hoàng Minh A do cơ quan Hải quan phát hiện trong địa bàn hoạt động của cơ quan Hải Quan theo quy định tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ người tiêu dùng, trường hợp này áp dụng Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải Quan là đúng pháp luật.

- Về hành vi vi phạm:

+ Theo chứng thư giám định và số lượng, tình trạng số 21C02GHX00127-01 ngày 22/1/2021 (BL 117), trên bản ảnh chụp bao bì, thùng carton đựng sản phẩm thể hiện chữ “Made in VietNam” và mã vạch 893. Theo Bảng tra cứu mã vạch GSI quốc tế thể hiện mã vạch 893 là hàng hóa của Việt Nam.

+ Căn cứ khoản 14 Điều 3 Luật thương mại 2005 quy định: “Xuất xứ hàng hoá là nước hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hoá hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hoá trong trường hợp có nhiều nước hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất hàng hoá đó”. Theo Hợp đồng Hợp tác sản xuất kinh doanh giữa Công ty CPTM và XNK Hoàng Minh A và MAZA MED OLE.LTD, thì nội dung của hợp đồng bên B (Công ty Hoàng Minh A) “gia công, đóng gói, kiểm tra chất lượng, làm các thủ tục xuất nhập khẩu găng tay”, như vậy hoạt động chính của Công ty Hoàng Minh A cung cấp hoạt động gia công đóng gói, kiểm tra chất lượng làm thủ tục xuất nhập khẩu, theo quy trình hoàn thiện sản phẩm thì Công ty Hoàng Minh A có công việc là gia công đóng gói, kiểm tra chất lượng, tham khảo quy trình sản xuất găng tay cao su, thì đây không phải là hoạt động chế biến cơ bản cuối cùng. Ngoài ra tại đơn khởi kiện, Công ty Hoàng Minh A cũng xác nhận Hàng hóa MAZA gửi gia công có xuất xứ từ nhà cung cấp Trung Quốc (Dongguon Pengguan Trading Co., LTD). Như vậy, theo quy định tại khoản 14 Điều 3 Luật thương mại 2005 thì lô găng tay bị xử phạt vi phạm hành chính không có xuất xứ Việt Nam.

+ Về nội dung người khởi kiện cho rằng khi xử phạt vi phạm hành chính đã có sai sót về chủng loại hàng hóa nhận thấy: Tại chứng thư giám định và số lượng và tình trạng số 21C02GHX00127-01 ngày 22/1/2021, thì sản phẩm là lô găng tay cao su chưa qua sử dụng. Tại 02 tờ khai Hải quan thể hiện sản phẩm là “găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitile” và “găng tay bảo hộ chất liệu Latex”. Tuy nhiên, chất liệu Nitrile và Latex đều là cao su tổng hợp đã được thể hiện quan Chứng thư giám định, do vậy Biên bản xử phạt vi phạm hành chính ghi chủng loại hàng hóa là găng tay cao su là hoàn toàn phù hợp.

Từ các phân tích trên, thấy Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC là có căn cứ pháp luật, vì quyết định xử phạt có căn cứ nên yêu cầu bồi thường thiệt hại của Công ty Hoàng Minh A không có căn cứ chấp nhận. Do đó, áp dụng khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm bác kháng cáo của người khởi kiện là Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A, giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

Căn cứ các tài liệu, chứng cứ thu thập có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra công khai tại phiên tòa; căn cứ kết quả tranh tụng tại phiên tòa, ý kiến của các đương sự, 

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Về tố tụng: Tòa án cấp sơ thẩm xác định đối tượng khởi kiện, thời hiệu khởi kiện, tư cách đương sự, thẩm quyền giải quyết là đúng quy định tại khoản 2 Điều 3; Điều 30; khoản 3, 4 Điều 32; a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính. Đơn kháng cáo của Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A nộp trong thời hạn và đúng với quy định tại Điều 205, Điều 206 Luật Tố tụng hành chính nên hợp lệ, được Hội đồng xét xử xem xét giải quyết. Về việc vắng mặt một số đương sự, tuy nhiên các đương sự đã được tống đạt hợp lệ và có đơn xin xét xử vắng mặt, nên căn cứ Điều 225 Luật Tố tụng hành chính, Hội đồng xét xử phúc thẩm tiến hành phiên tòa phúc thẩm xét xử vắng mặt các đương sự này.

[2] Về việc áp dụng pháp luật đối với hành vi vi phạm của Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A:

Ngày 14/01/2021 Công ty Hoàng Minh A đã khai báo làm thủ tục xuất khẩu lô hàng 198.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size S, 400.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size M, 400.000 chiếc găng tay bảo hộ lao động chất liệu Nitrilesize Size L, theo tờ khai Hải quan số 303720945052/E52; cùng 1.585.000 chiếc găng tay bảo hộ các size S, M, L, XL, chất liệu latex tổng hợp Nitrile (không dùng trong y tế), theo tờ khai Hải Quan số 303720939453/B11; cho HĐ số 2910/2020/HDMB/HMA-DS-001 ngày 29/10/2020 tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, Cục Hải quan thành phố Hà Nội.

Theo kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng H khu vực 1 thuộc Cục Hải quan thành phố H và kết luận tại Chứng thư giám định số 21C02GHX00127-01 ngày 22/01/2021 của Chi nhánh Công ty Cổ phần Tập đoàn Vinacontrol H thì hàng hóa là găng tay cao su các loại, chưa qua sử dụng (số lượng 2.583.000 chiếc), trên bao bì thể hiện: hiệu MAZA NITRILE EXAMINATION GLOVES, A Trading and Import Export Jiont Stock Company, nước sản xuất Việt Nam, mã vạch thể hiện mã quốc gia 893 (Việt Nam), ngày sản xuất 07/2020, hạn sử dụng 07/2023. Do đó, hành vi vi phạm của công ty Hoàng Minh A được phát hiện thông qua việc thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan về xuất khẩu hàng hóa. Mặt khác, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 15/10/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải quan; tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định: “Đối với hành vi vi phạm hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh do cơ quan hải quan phát hiện trong địa bàn hoạt động hải quan thì áp dụng quy định tại Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan. Trường hợp Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan chưa quy định thì áp dụng các quy định của Nghị định này”. Tại Điều 1 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định: “3. Đối với các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh xảy ra trong lĩnh vực hải quan thì áp dụng quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan”. Tại khoản 3 Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau”. Vì vậy, Hải quan H đã lập biên bản vi phạm hành chính số 47/BB- CPHC đối với công ty Hoàng Minh A về hành vi “xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam” theo quy định tại Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ; tổng trị giá lô hàng hóa là 4.261.952.000 đồng (lô hàng theo tờ khai ...5052/E52 là 1.646.700,000 đồng, lô hàng theo tờ khai ...9453/B11 là 2.615.200.000 đồng) đối với Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A là đúng pháp luật.

[3] Đối với Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XPVPHC ngày 27/02/2021, xét thấy:

[3.1] Ngày 19/01/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng và thực hiện giám định hàng hóa. Ngày 29/01/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 đã lập biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-CPHC đối với Công ty Hoàng Minh A, xác định Công ty Hoàng Minh A có hành vi xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam theo quy định tại Điều 17 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020. Căn cứ biên bản trên, Hải quan H đã đề nghị Chủ tịch UBND thành phố H ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XPVPHC ngày 27/02/2021 đối với Công ty Hoàng Minh A là đảm bảo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục và trong thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 38 Luật xử lý vi phạm hành chính và Điều 28 Nghị định số 128/2020/NĐ- CP ngày 26/8/2020, Điều 22 Luật Tổ chức chính quyền địa phương các điều 57, 58, 61, 63, 66 Luật Xử lý Vi phạm hành chính.

[3.2] Kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng H khu vực 1 thuộc Cục Hải quan thành phố H và kết luận tại Chứng thư giám định số 21C02GHX00127-01 ngày 22/01/2021 của Chi nhánh Công ty cổ phần tập đoàn Vinacontrol H đã thể hiện, hàng hóa là găng tay cao su các loại, chưa qua sử dụng (số lượng 2.583.000 chiếc), trên bao bì thể hiện: hiệu MAZA NITRILE EXAMINATION GLOVES, A Trading and Import Export Jiont Stock Company, nước sản xuất Việt Nam, mã vạch thể hiện mã quốc gia 893 (Việt Nam), ngày sản xuất 07/2020, hạn sử dụng 07/2023.

Tại biên bản làm việc ngày 25/01/2021 và các văn bản khác của Công ty Hoàng Minh A đều thể hiện: Do không hiểu biết nên công ty đã in thông tin trên sản phẩm là xuất xứ Việt Nam nhưng thực tế hàng hóa có xuất xử Trung Quốc.

Do đó, ngày 27/02/2021, Phó Chủ tịch UBND thành phố H đã ký Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XPVPHC đối với công ty Hoàng Minh A về hành vi “Xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam” theo quy định tại điểm đ khoản 1, khoản 2 Điều 17 nghị định 128, cụ thể: Áp dụng hình thức xử phạt chính là Phạt tiền (đối với tờ khai số 303720945052/E52 phạt tiền 85.000.000đ; đối với tờ khai số 303720939453/B11 phạt tiền 90.000.000đ); hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm là 2.583.000 chiếc găng tay cao su chưa qua sử dụng là đúng nguyên tắc xử lý được quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý Vi phạm Hành chính. Mặc dù, nội dung tại biên bản vi phạm hành chính số 47/BB-VPHC ngày 29/01/2021 và Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 601/QĐ-XLVPHC ngày 27/02/2021 có sai sót khi thể hiện không đúng về chủng loại, tên gọi hàng hóa; tại tờ khai Hải quan và bao bì thể hiện sản phẩm là “găng ty bảo hộ lao động chất liệu Nitrile” và “găng tay bảo hộ lao động chất liệu latex tổng hợp Nitrile” chứ không phải chất liệu cao su. Tuy nhiên, như Tòa án cấp sơ thẩm đã nhận định, chất liệu Nitrile và Latex tổng hợp Nitrile đều là tên của các loại cao su tổng hợp; kết luận tại Chứng thư giám định số 21C02GHX00127-01 ngày 22/01/2021 của Vinacontrol H cũng thể hiện hàng hóa là găng tay cao su các loại, chưa qua sử dụng, nên việc Biên bản vi phạm hành chính và Quyết định xử phạt ghi tên hàng hóa là găng tay cao su không làm thay đổi cơ bản nội dung của hành vi vi phạm hành chính.

[4] Về yêu cầu bồi thường của Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A, xét thấy: Như đã phân tích nêu trên, Quyết định xử lý vi phạm hành chính số 601/QĐ-XPVPHC ngày 27/02/2021 của Chủ tịch UBND thành phố H được ban hành đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật, không xâm hại tới quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện, nên Tòa án cấp sơ thẩm bác yêu cầu bồi thường thiệt hại số tiền 1.278.585.000đ (tiền thiệt hại về giảm giá trị thương mại của hàng hóa vì bị lưu container ngoài trời bị ảnh hưởng đến chất lượng của lô hàng có thể không thể tiếp tục xuất khẩu) và 231.628.800đ (tiền thiệt hại về chi phí lưu container tính tới ngày 13/05/2021) của người khởi kiện là có căn cứ.

[5] Từ những phân tích, nhận định nêu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận thấy Tòa án cấp sơ thẩm đã áp dụng đúng pháp luật, xem xét đầy đủ đến các yếu tố trong lĩnh vực thương mại, đảm bảo công tác đấu tranh phòng, chống gian lận thương mại trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa; bảo đảm môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh theo đúng chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, trên cơ sở xem xét đề nghị của các đương sự, tài liệu thu thập trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã bác yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện là đúng pháp luật. Vì vậy, Tòa án cấp phúc thẩm thấy không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện là Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A như quan điểm và đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tham gia phiên tòa, cần giữ nguyên bản án sơ thẩm.

[6] Về án phí: Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A kháng cáo không được chấp nhận nên phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 241; khoản 1 Điều 349 Luật Tố tụng hành chính; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH ngày 30/12/2016 của Ủy ban thư ờng vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án,

[1]. Bác kháng cáo của người khởi kiện là Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A; Giữ nguyên quyết định của Bản án hành chính sơ thẩm số 69/2021/HC-ST ngày 05/11/2021 của Tòa án nhân dân thành phố H.

[2]. Về án phí hành chính phúc thẩm: Người khởi kiện là Công ty Cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Hoàng Minh A phải chịu 300.000 đồng (Ba trăm nghìn đồng) tiền án phí hành chính phúc thẩm, được đối trừ số tiền 300.000 đồng (Ba trăm nghìn đồng) tạm ứng án phí hành chính phúc thẩm đã nộp tại Cục Thi hành án dân sự thành phố H.

[3]. Các quyết định khác của bản án hành chính sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

[4]. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.