Bản án 47/2023/HS-ST về tội mua bán trái phép chất độc

TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỈNH LAI CHÂU

BẢN ÁN 47/2023/HS-ST NGÀY 06/06/2023 VỀ TỘI MUA BÁN TRÁI PHÉP CHẤT ĐỘC

Ngày 06 tháng 6 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Lai Châu xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 50/2023/TLST - HS ngày 14 tháng 4 năm 2023 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 49/2023/QĐXXST - HS ngày 23 tháng 5 năm 2023 đối với bị cáo:

Nguyễn Quốc H (Tên gọi khác: Không); Sinh năm 1983 tại tỉnh Lai Châu; Nơi ĐKHKTT: Tổ 25, phường Đ, thành phố L, tỉnh Lai Châu; Nơi ĐKHK tạm trú và chỗ ở hiện nay: Bản L, xã S, thành phố L, tỉnh Lai Châu; Bị cáo là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam nhưng đã bỏ sinh hoạt đảng từ năm 2019, hiện tại không thuộc quản lý của cấp ủy nào; Nghề nghiệp: Lao động tự do; Trình độ học vấn: 12/12; Dân tộc: Kinh; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Không; Quốc tịch: Việt Nam; Con ông Nguyễn Trọng H, sinh năm 1959 và bà Lê Thị L, sinh năm 1963; Vợ: Nguyễn Thị Thùy D, sinh năm 1985; Con: Có 03 con, con lớn nhất sinh năm 2011, con nhỏ nhất sinh năm 2019; Tiền án, tiền sự: Không. Bị cáo bị tạm giữ từ ngày 07/12/2022, đến ngày 16/12/2022 bị áp dụng biện pháp Cấm đi khỏi nơi cư trú cho đến nay (Có mặt).

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án: Ông Hoàng Đức T, sinh năm 1985- Trú tại: Tổ 11, phường Đ, thành phố L, tỉnh Lai Châu (Vắng mặt).

Người làm chứng: Ông Đào Quốc G, sinh năm 1971 - Trú tại: Bản X, xã M, huyện Th, tỉnh Lai Châu (Có mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Về hành vi phạm tội của bị cáo:

Mặc dù không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất kinh doanh có điều kiện trong ngành công nghiệp nhưng ngày 06/12/2022, Nguyễn Quốc H vẫn liên lạc, đặt mua 1.000 kg Natri Xyanua (NaCN) của Chi nhánh Công ty TNHH hóa chất M tại Hà Nội nhằm mục đích bán lại cho các đối tượng khai thác vàng tại xã ML, huyện V, tỉnh Lào Cai để hưởng lợi.

Để mua được hóa chất, Nguyễn Quốc H lấy danh nghĩa của Công ty TNHH MTV tư vấn và giám sát môi trường HA - Lai Châu do mẹ đẻ của H là bà Lê Thị L, sinh năm 1963, trú tại C, xã M, huyện Th, tỉnh Lai Châu thành lập và tự xưng là Phó Giám đốc Công ty, đồng thời cung cấp cho ông Trần Văn T giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của Công ty HA - Lai Châu, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất kinh doanh có điều kiện trong ngành công nghiệp và nói dối mục đích mua để sử dụng. Hai bên lập hợp đồng mua bán 1.000 kg Natri Xyanua (NaCN), rồi H chuyển khoản thanh toán tiền qua tài khoản ngân hàng của ông Trần Văn T - Phó Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH hóa chất M tại Hà Nội số tiền 120.000.000 đồng, được ông T bàn giao 20 bao tải đựng Natri Xyanua (NaCN), H liên lạc với nhà xe HT chạy tuyến Hà Nội - Lai Châu thông qua phụ xe là ông Trần Công C, sinh năm 1981, trú tại thôn B, xã Đ, huyện Đ1, tỉnh Thái Bình thuê vận chuyển 20 bao tải đựng Natri Xyanua (NaCN) lên huyện Th, tỉnh Lai Châu, H nói dối ông C bên trong 20 bao tải là bột bả.

Đến sáng sớm ngày 07/12/2022, khi xe khách HT lên đến huyện Th, tỉnh Lai Châu, H liên hệ nhận 20 bao tải đựng Natri Xyanua từ nhà xe rồi thuê ông Đào Quốc G bốc hàng, đồng thời rủ ông G đi cùng mình sang xã ML, huyện V, tỉnh Lào Cai chơi và không nói cho ông G biết bên trong 20 bao tải đựng chất gì . H điều khiển xe ô tô biển kiểm soát 25C- 036.** thuê của ông Hoàng Đức T vận chuyển 20 bao tải bên trong đựng Natri Xyanua đến xã ML, huyện V, tỉnh Lào Cai để bán nhằm hưởng chênh lệch. Vào hồi 05 giờ 00 phút ngày 07/12/2022 , khi H điều khiển xe đến Đội 9, xã P, huyện Th Uyên thì bị tổ công tác liên ngành kiểm tra phát hiện, thu giữ toàn bộ vật chứng là 20 bao tải nêu trên.

Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Quốc H thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như đã nêu trên.

Về các vấn đề khác của vụ án:

Bị cáo Nguyễn Quốc H khai nhận số Natri Xyanua mà Công an thu giữ gồm 1.004,95 kg là của H vận chuyển mục đích mang đi bán; 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone kèm theo 01 thẻ sim là của bị cáo dùng để liên lạc mua bán Natri Xyanua; 01 xe ô tô biển kiểm soát 25C-036.**, 01giấy chứng nhận kiểm định, 01 giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc, 01 giấy chứng nhận bảo hiểm tự nguyện, 01 giấy biên nhận thế chấp, 01 giấy chứng nhận đăng ký xe là bị cáo thuê của ông Hoàng Đức T.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan ông Hoàng Đức T trong quá trình điều tra và tại đơn xin xét xử vắng mặt trình bày: Xe ô tô biển kiểm soát 25C- 036.** kèm các giấy tờ xe là của ông cho bị cáo H thuê, ông không biết H sử dụng xe trên vào việc phạm tội nên ngày 30/12/2022 Cơ quan điều tra đã trả lại cho ông, ông không có yêu cầu đề nghị gì.

Người làm chứng Đào Quốc G trình bày thời gian, địa điểm và diễn biến sự việc phù hợp với lời khai của bị cáo Nguyễn Quốc H.

Đối với Chi nhánh Công ty TNHH hóa chất M tại Hà Nội và cá nhân Trần Văn T - Phó Giám đốc đã bán 1.004,95 kg Natri Xyanua vào ngày 06/12/2022 cho Nguyễn Quốc H: Kết quả điều tra xác định Nguyễn Quốc H đã cung cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lĩnh vực khai thác quặng kim loại quý hiếm là điều kiện đủ để bán hóa chất. Khi bán hàng, Trần Văn T đã lập hợp đồng mua bán hàng, lập phiếu kiểm soát mua bán hóa chất độc. Việc bán Natri Xyanua của Chi nhánh Công ty hóa chất M và cá nhân Trần Văn T nêu trên là đúng quy định. Bản thân T không biết H mạo danh Công ty HA - Lai Châu để mua Natri Xyanua, không biết H mua Natri Xyanua với mục đích bán trái phép nên không đủ cơ sở xem xét xử lý trách nhiệm hình sự.

Đối với Trần Công C là phụ xe nhà xe HT chạy tuyến Hà Nội - Lai Châu đã vận chuyển thuê 1.004,95 kg Natri Xyanua từ Hà Nội lên Lai Châu giao cho H: Kết quả điều tra xác định khi nhận vận chuyển thuê, C được H cho biết bên trong 20 bao tải là bột bả, không biết bên trong là Natri Xyanua nên không đủ căn cứ để xử lý.

Đối với Đào Quốc G là người được H thuê bốc vác 20 bao tải Natri Xyanua từ xe khách sang xe bán tải và được H rủ đi cùng sang huyện V, tỉnh Lào Cai chơi: Kết quả điều tra xác định bản thân G không biết trong bao tải đựng gì, không tham gia vào hành vi mua bán Natri Xyanua cùng với Nguyễn Quốc H nên không đủ căn cứ để xử lý.

Đối với Lê Thị L là Giám đốc Công ty HA - Lai Châu: Kết quả điều tra xác định do giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất kinh doanh có điều kiện trong ngành công nghiệp có giá trị đến hết ngày 14/5/2019 nên từ khi hết hạn, Công ty HA - Lai Châu không còn hoạt động kinh doanh các loại hóa chất. Bản thân bà L và Công ty HA - Lai Châu chỉ đăng ký kinh doanh nhưng chưa lần nào được cấp phép khai thác quặng kim loại quý hiếm. Việc Nguyễn Quốc H lấy danh nghĩa Công ty HA - Lai Châu để mua Natri Xyanua thì Lê Thị L không biết và không tham gia vào việc mua bán Natri Xyanua cùng với H nên không đủ căn cứ để xử lý.

Tại các bản kết luận giám định số 925/KL- KTHS ngày 07/12/2022 và số 926/KL-KTHS ngày 08/12/2022 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lai Châu kết luận: Số chất rắn màu trắng thu của Nguyễn Quốc H có tổng khối lượng 1.004,95 kg; 20 mẫu chất rắn màu trắng gửi đến giám định là Natri Xyanua (NaCN). Natri Xyanua là chất độc mạnh.

Tại bản cáo trạng số 25/CT-VKSLC-P1 ngày 13/4/2023 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lai Châu đã truy tố bị cáo Nguyễn Quốc H về tội “Mua bán trái phép chất độc” theo khoản 1 Điều 311 Bộ luật hình sự.

Tại phiên toà, đại diện Viện kiểm sát vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố đối với bị cáo và đề nghị Hội đồng xét xử: Áp dụng khoản 1 Điều 311, điểm s, v khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 65 Bộ luật hình sự: Xử phạt bị cáo Nguyễn Quốc H từ 02 năm đến 02 năm 06 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 04 năm đến 05 năm. Giao bị cáo cho Ủy ban nhân dân xã S, thành phố L, tỉnh Lai Châu giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Áp dụng khoản 5 Điều 311 Bộ luật hình sự, miễn hình phạt bổ sung cho bị cáo.

Về vật chứng: Áp dụng Điều 47 Bộ luật hình sự; Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự: Tịch thu hóa giá sung quỹ Nhà nước: 1.004,220 kg Natri Xyanua còn lại sau giám định (để trong 20 bao tải màu cam được đánh số từ bao 01 đến bao 20);

01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone, mặt trước màu trắng, mặt sau màu vàng đồng kèm theo 01 thẻ sim.

Quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo và người tham gia tố tụng khác không có ý kiến hay khiếu nại gì về các quyết định nêu trên.

Lời nói sau cùng của bị cáo: Bị cáo xin Hội đồng xét xử cho bị cáo được hưởng mức án thấp nhất.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra Công an tỉnh Lai Châu, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lai Châu, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Quá trình chuẩn bị xét xử và xét xử tại phiên tòa, bị cáo và những người tham gia tố tụng khác đều không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Về tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội: Mặc dù Nguyễn Quốc H không đủ điều kiện kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất kinh doanh có điều kiện trong ngành công nghiệp theo quy định của pháp luật nhưng vào hồi 05 giờ 00 phút ngày 07/12/2022 tại địa phận Đội 9, xã P, huyện Th, tỉnh Lai Châu, Nguyễn Quốc H đang thực hiện hành vi vận chuyển nhằm mục đích bán trái phép 1.004,95 kg Natri Xyanua (NaCN) là chất độc mạnh để hưởng lợi thì bị phát hiện thu giữ toàn bộ vật chứng.

Hành vi nêu trên của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm đến trật tự an toàn công cộng và trật tự quản lý của Nhà nước đối với các chất độc, ảnh hưởng xấu đến trật tự trị an trên địa bàn. Nhận thức được điều đó nhưng vì tư lợi cá nhân nên đã thúc đẩy bị cáo cố ý phạm tội. Bị cáo là người có đủ năng lực pháp luật để chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội mà mình đã gây ra. Do đó, hành vi nêu trên của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội “Mua bán trái phép chất độc” theo quy định tại khoản 1 Điều 311 Bộ luật hình sự.

[3] Về tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với bị cáo: Về tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Bị cáo không có.

Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Trong quá trình điều tra, truy tố và tại phiên tòa bị cáo đều thành khẩn khai báo; bị cáo được Chủ tịch nước tặng Huy chương chiến sĩ vẻ vang hạng Ba năm 2014 vì đã có 05 năm phục vụ liên tục trong lực lượng Công an nhân dân, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ Tổ quốc; bị cáo có ông nội là ông Nguyễn Trọng N được Ban thi đua khen thưởng trung ương tặng thưởng Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Ba. Do đó bị cáo được hưởng các tình tiết giảm nhẹ theo điểm s, v khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự.

Trên cơ sở tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội của bị cáo, nhân thân và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Hội đồng xét xử thấy rằng bị cáo phạm tội lần đầu, có nơi cư trú rõ ràng, có nhiều tình tiết giảm nhẹ mà không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nên có thể cho bị cáo tự cải tạo tại địa phương và ấn định thời gian thử thách để bị cáo thấy được tính nhân đạo của Nhà nước ta mà cố gắng cải tạo thành công dân có ích cho xã hội.

Do đó quan điểm xử lý trách nhiệm hình sự của Kiểm sát viên tại phiên tòa đối với bị cáo là có căn cứ, đúng người, đúng tội, không oan sai và đúng quy định của pháp luật.

[4]. Về hình phạt bổ sung: Theo khoản 5 Điều 311 Bộ luật hình sự quy định: “Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm”. Xét thấy bị cáo là lao động tự do, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên không áp dụng hình phạt bổ sung đối với bị cáo.

[5] Về vật chứng của vụ án: 1.004,220 kg Natri Xyanua còn lại sau giám định (để trong 20 bao tải màu cam được đánh số từ bao 01 đến bao 20) và 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone, mặt trước màu trắng, mặt sau màu vàng đồng kèm theo 01 thẻ sim là của bị cáo dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội cần tịch thu hóa giá sung quỹ Nhà nước theo điểm a khoản 2 Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự; điểm a khoản 1 Điều 47 Bộ luật hình sự.

01 xe ô tô biển kiểm soát 25C- 036.** kèm các giấy tờ xe mà Cơ quan điều tra đã thu giữ, kết quả điều tra xác định là của ông Hoàng Đức T. Bị cáo Nguyễn Quốc H thuê xe của ông T để sử dụng vào việc phạm tội ông T không biết nên ngày 30/12/2022, Cơ quan điều tra đã trả lại cho ông T và ông T không có đề nghị gì nên Hội đồng xét xử không xem xét giải quyết.

[6] Về án phí: Bị cáo phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm theo quy định tại khoản 2 Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự; điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 311, điểm s, v khoản 1, khoản 2 Điều 51, điểm a khoản 1 Điều 47, Điều 65 Bộ luật hình sự; điểm a khoản 2 Điều 106, khoản 2 Điều 136, Điều 331, Điều 333 Bộ luật tố tụng hình sự; điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án:

1. Tuyên bố bị cáo Nguyễn Quốc H phạm tội “Mua bán trái phép chất độc”.

2. Về hình phạt:

Xử phạt bị cáo Nguyễn Quốc H 02 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 04 năm tính từ ngày tuyên án sơ thẩm (06/6/2023). Giao bị cáo cho Ủy ban nhân dân xã S, thành phố L, tỉnh Lai Châu giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trường hợp bị cáo Nguyễn Quốc H thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại Điều 92 Luật Thi hành án hình sự. Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo .

3. Về vật chứng của vụ án:

Tịch thu hóa giá sung quỹ Nhà nước: 1.004,220 kg Natri Xyanua còn lại sau giám định (để trong 20 bao tải màu cam được đánh số từ bao 01 đến bao 20) và 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone, mặt trước màu trắng, mặt sau màu vàng đồng kèm theo 01 thẻ sim.

(Theo biên bản giao nhận vật chứng vào hồi 10 giờ 45 phút và vào hồi 14 giờ 30 phút ngày 27/4/2023 giữa Công an tỉnh Lai Châu và Cục Thi hành án dân sự tỉnh Lai Châu).

4. Về án phí:

Bị cáo Nguyễn Quốc H phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm.

Bị cáo được quyền kháng cáo lên Tòa án cấp trên trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có quyền kháng cáo lên Tòa án cấp trên trong hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc ngày bản án được niêm yết theo quy định của pháp luật.