7+ Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mà em yêu thích? Yêu cầu cần đạt về nói và nghe môn Ngữ văn lớp 8?

Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mà em yêu thích

Mẫu 1: Truyện Lão Hạc

“Lão Hạc” là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Nam Cao, được viết trong thời kỳ xã hội Việt Nam dưới chế độ thực dân phong kiến, một xã hội đầy rẫy những bất công và nghèo khổ. Truyện kể về cuộc đời của một lão nông nghèo khó, sống cô độc trong một xã hội đầy thử thách. Nam Cao không chỉ khắc họa số phận bi thảm của nhân vật mà còn thể hiện lòng nhân ái sâu sắc và những nỗi niềm thầm kín của con người trong hoàn cảnh cực khổ. Qua đó, tác giả đã gửi gắm những thông điệp về tình người, lòng tự trọng và phẩm giá trong cuộc sống.

Lão Hạc là một người nông dân nghèo khổ, sống cô độc và chỉ có duy nhất một người bạn là con chó tên là Cún. Dù hoàn cảnh sống rất khó khăn, nhưng lão vẫn giữ được phẩm giá, lòng tự trọng. Qua nhân vật này, Nam Cao đã thể hiện một cách sâu sắc sự nghèo khó, sự khốn cùng của người nông dân nhưng đồng thời cũng khắc họa sức sống kiên cường và khát vọng tự do trong cuộc sống của họ.

Lão Hạc là một người cha đáng thương, vì muốn dành mọi thứ tốt đẹp cho con trai mình, ông đã phải chịu đựng những đau đớn, dằn vặt trong lòng. Mặc dù cuộc sống không mấy tươi sáng, lão vẫn luôn giữ vững lòng tự trọng, không muốn mình trở thành gánh nặng cho người khác. Lão Hạc đã không ngần ngại hy sinh con chó Cún – người bạn thân thiết của mình – để có tiền lo cho đứa con trai duy nhất có thể sống tốt hơn, dù điều đó khiến lão vô cùng đau đớn.

Cuộc sống của Lão Hạc là một chuỗi bi kịch không lối thoát. Lão sống trong cảnh nghèo đói, không gia đình, không người thân. Tuy vậy, lão luôn cố gắng sống với phẩm giá của mình, không để lòng tự trọng bị tổn thương dù hoàn cảnh khó khăn. Khi con trai lão bỏ đi làm công nhân ở xứ khác, lão sống cô đơn trong căn nhà tồi tàn, chỉ còn lại con chó Cún làm bạn. Tình bạn giữa lão và Cún là một biểu tượng của tình thương và lòng trung thành, gắn bó trong cảnh nghèo khó. Cún là một người bạn vô cùng đáng quý trong cuộc sống của lão Hạc, vì khi không có ai bên cạnh, Cún là sự an ủi lớn lao.

Sự hy sinh của Lão Hạc là bi kịch đáng thương. Khi không còn khả năng nuôi sống bản thân và con chó Cún, lão đành phải bán Cún để lấy tiền. Nhưng chính vì sự yêu thương đối với con chó, lão đã không thể làm điều này ngay lập tức mà phải sống trong dằn vặt, đau đớn. Cả việc lão bán Cún và sự quyết định kết thúc cuộc đời của mình đều xuất phát từ tình thương yêu thầm lặng dành cho con trai và con chó của lão, nhưng cũng là bi kịch của một con người đã bị xã hội áp bức và khinh bỉ, không còn chỗ đứng trong xã hội.

Nam Cao đã khắc họa hình ảnh Lão Hạc với tất cả sự cảm thông, xót thương và thấu hiểu. Tuy là người nghèo khổ, nhưng Lão Hạc không bao giờ muốn nhục nhã, không muốn làm gánh nặng cho con trai, cho xã hội. Điều này cho thấy một phẩm chất cao quý, bất khuất dù sống trong cảnh nghèo nàn.

Bên cạnh đó, nhân vật Lão Hạc còn phản ánh những mâu thuẫn trong xã hội đương thời. Lão phải sống trong một xã hội mà những người nghèo như lão gần như không có quyền sống. Trong khi những người giàu có thì sống an nhàn, sung sướng, thì những người như lão phải chịu đựng nỗi khổ cực, không có cách nào thoát khỏi vòng lẩn quẩn của nghèo đói. Lão Hạc chính là đại diện cho những người dân nghèo, khổ sở dưới ách thống trị của xã hội phong kiến lúc bấy giờ.

Nam Cao đã sử dụng tình huống truyện rất khéo léo để thể hiện sự nghèo khổ, bi kịch và những nỗi đau thầm kín trong tâm hồn Lão Hạc. Câu chuyện không đi theo lối kể thông thường mà thông qua các chi tiết giản dị, những suy nghĩ, hành động của nhân vật, tác phẩm đã bộc lộ rõ nét sự hy sinh, sự chịu đựng của một con người trong một xã hội đầy bất công.

Nghệ thuật miêu tả tâm lý của Nam Cao rất tinh tế và sâu sắc, tác giả đã để cho độc giả cảm nhận được những suy nghĩ, cảm xúc của Lão Hạc thông qua lời nói, hành động của ông. Cách xây dựng nhân vật Lão Hạc không chỉ làm người đọc cảm thấy xót thương mà còn có cái nhìn sâu sắc hơn về xã hội và cuộc sống của con người trong hoàn cảnh khó khăn.

Lão Hạc" không chỉ là một tác phẩm văn học mang tính hiện thực sâu sắc mà còn là tiếng nói của tình người, của sự nhân ái trong xã hội nghèo đói. Nam Cao đã khắc họa thành công nhân vật Lão Hạc với những phẩm chất cao đẹp dù sống trong một xã hội đầy bất công. Tác phẩm giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về số phận của những người nông dân nghèo khổ và khơi dậy trong lòng mỗi người sự trân trọng đối với phẩm giá con người, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất.

Mẫu 2: Truyện Sơn tinh, Thủy Tinh

Truyền thuyết "Sơn Tinh, Thủy Tinh" là một trong những câu chuyện dân gian nổi tiếng của dân tộc Việt Nam, phản ánh những giá trị văn hóa, lịch sử, và cách giải thích các hiện tượng thiên nhiên trong đời sống cổ đại. Câu chuyện không chỉ là một huyền thoại về cuộc chiến giữa hai thần linh mà còn gửi gắm những bài học sâu sắc về sự kiên cường, lòng dũng cảm, và sự khắc phục khó khăn của con người. Qua đó, truyền thuyết cũng thể hiện những quan niệm về thiên nhiên, về mối quan hệ giữa con người và vũ trụ.

Truyền thuyết kể rằng, khi vua Hùng Vương thứ VI muốn tìm người xứng đáng làm phò mã, ông đã đặt ra thử thách cho ba người con trai của mình, ai vượt qua được sẽ được cưới công chúa. Các ứng viên gồm Sơn Tinh, thần núi, và Thủy Tinh, thần nước. Họ phải dâng lên vua những lễ vật quý giá trong thời gian ngắn nhất. Sơn Tinh, người đại diện cho sức mạnh của núi rừng, nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ và được vua chấp nhận. Tuy nhiên, Thủy Tinh, với sức mạnh của nước, đã không chấp nhận thất bại và thách đấu với Sơn Tinh bằng cách dâng lên một trận lũ lớn để nhấn chìm các vùng đất. Tuy nhiên, Sơn Tinh đã dùng sức mạnh của mình để khắc phục và chiến thắng, bảo vệ được sự bình yên của đất nước và được vua Hùng Vương ban cho công chúa.

Sơn Tinh là hình mẫu của sức mạnh thiên nhiên, đại diện cho đất đai, núi rừng, và những phẩm chất kiên cường của con người. Thần núi không chỉ thể hiện sức mạnh về thể chất mà còn tượng trưng cho sự ổn định, vững chãi của thiên nhiên. Sơn Tinh không chỉ có sức mạnh mà còn có trí tuệ và bản lĩnh để vượt qua thử thách. Hình ảnh của Sơn Tinh trong truyền thuyết mang thông điệp về sức mạnh của thiên nhiên và sự chiến thắng của những giá trị bền vững, không dễ dàng bị đánh bại.

Ngược lại, Thủy Tinh là nhân vật đại diện cho sức mạnh của nước, nhưng lại thiếu sự kiên nhẫn và không thể kiểm soát được cơn giận dữ. Thủy Tinh đã thể hiện sự thua cuộc khi không thể chấp nhận thất bại, điều này phản ánh bản tính nóng nảy, vội vàng và thiếu kiên trì. Trong cuộc chiến với Sơn Tinh, mặc dù Thủy Tinh có thể tạm thời gây nguy hiểm bằng cơn lũ lớn, nhưng cuối cùng vẫn không thể chiến thắng. Hình ảnh Thủy Tinh nhắc nhở con người về sự thất bại của những hành động thiếu kiềm chế và thiếu suy xét kỹ lưỡng.

Cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh không chỉ là cuộc đấu tranh giữa hai thần linh mà còn là biểu tượng cho sự đối đầu giữa thiên nhiên và con người, giữa những yếu tố thiên nhiên không thể kiểm soát và sức mạnh của ý chí con người. Truyền thuyết phản ánh một cách tượng trưng mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên: dù thiên nhiên có mạnh mẽ và khắc nghiệt đến đâu, con người với sự kiên cường, tài trí và ý chí vẫn có thể vượt qua thử thách.

Cuộc chiến này cũng mang ý nghĩa sâu sắc về sự hòa hợp và cân bằng trong thiên nhiên. Sơn Tinh, với sự ổn định của núi rừng, đại diện cho cái bền vững và cân bằng, còn Thủy Tinh với sức mạnh của nước là sự biểu tượng của sự biến đổi, thay đổi không ngừng. Truyền thuyết khẳng định rằng sự ổn định, kiên cường trong cuộc sống sẽ luôn chiến thắng sự giận dữ, bốc đồng và sự thiếu suy nghĩ.

Câu chuyện cũng gửi gắm một thông điệp về sự kiểm soát thiên nhiên và những mối đe dọa tiềm ẩn từ các yếu tố tự nhiên. Trong khi Sơn Tinh thắng lợi, bảo vệ được sự ổn định, Thủy Tinh lại trở thành biểu tượng cho sức mạnh tiêu cực, không thể kiểm soát. Qua đó, truyền thuyết muốn nhắc nhở con người rằng thiên nhiên có thể thay đổi và trở nên khắc nghiệt nếu không được tôn trọng và hiểu rõ.

Truyền thuyết "Sơn Tinh, Thủy Tinh" không chỉ là một câu chuyện thú vị về thần thoại mà còn mang lại cho người đọc những bài học quý giá về sự đối đầu giữa thiên nhiên và con người. Câu chuyện khắc họa hình tượng của hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh, mỗi người đều mang trong mình những phẩm chất tượng trưng cho sức mạnh thiên nhiên và con người. Qua đó, truyền thuyết nhấn mạnh những giá trị về sự kiên cường, lòng dũng cảm, và sự hiểu biết sâu sắc về thiên nhiên trong cuộc sống.

Mẫu 3: Cuộc chia tay của những con búp bê

Trong cuộc sống, có những khoảnh khắc khiến con người ta phải đối mặt với sự thay đổi và mất mát, và đôi khi, điều đó xảy ra với những đứa trẻ ngây thơ mà không thể hiểu hết được sự nghiệt ngã của cuộc đời. Truyện ngắn "Cuộc chia tay của những con búp bê" của tác giả Khánh Hoài là một tác phẩm đầy cảm động, phản ánh sự chia ly đau đớn qua góc nhìn của một đứa trẻ, là tâm trạng buồn bã của nhân vật Thủy khi phải xa anh trai và những món đồ chơi thân thiết, đặc biệt là hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ.

Mở đầu câu chuyện là một cảnh tượng đẫm nước mắt, khi mẹ của hai anh em Thủy và Thành yêu cầu chúng phải chia đồ chơi của mình ra. Câu chuyện diễn ra trong không khí nặng nề, khi Thủy – cô bé dịu dàng, hiếu thảo – bất ngờ đối diện với thực tế rằng gia đình của em đang chuẩn bị chia ly. Cả gia đình đang đứng trước sự đổ vỡ, khi cha mẹ quyết định ly hôn, khiến Thủy và Thành sẽ phải sống ở hai nơi khác nhau. Trong khoảnh khắc ấy, Thủy như không thể chấp nhận được việc phải xa anh trai và rời bỏ những con búp bê thân yêu của mình, những người bạn gắn bó với em từ lâu.

Thủy là một nhân vật giàu cảm xúc và tinh tế, thể hiện rõ nhất trong hành động và lời nói của em. Em không chỉ yêu thương anh trai Thành mà còn rất gắn bó với những con búp bê – những món đồ chơi tưởng chừng rất đơn giản nhưng lại mang ý nghĩa vô cùng to lớn đối với em. Khi thấy mẹ yêu cầu phải chia chúng ra, Thủy ngay lập tức phản ứng với sự đau đớn, không chấp nhận việc "chia rẽ" những món đồ chơi mà em coi như những người bạn thân thiết. Đặc biệt là hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ, vốn luôn ở bên cạnh em trong những đêm ngủ không yên, và là những "bảo vệ" giúp em đỡ sợ hãi. Đối với Thủy, chúng không chỉ là những món đồ chơi vô tri vô giác, mà là những người bạn thân thiết đã đồng hành với em qua những tháng ngày thơ ấu.

Sự ngây thơ, trong sáng của Thủy được thể hiện rõ qua phản ứng của em khi phải xa những món đồ này. Khi Thành chia sẻ đồ chơi cho em, Thủy vẫn không thể yên lòng, bởi em không thể chấp nhận việc Vệ Sĩ và Em Nhỏ không được ở cạnh nhau. Hành động của Thủy khi ôm chặt con búp bê, khóc nức nở, rồi sau đó chạy đến giường để "sắp xếp lại" chúng là một biểu tượng mạnh mẽ của tình cảm trong sáng của trẻ thơ, một tình cảm đơn giản nhưng rất mãnh liệt. Câu nói của Thủy: “Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng nó ngồi cách xa nhau” càng thể hiện sự gắn bó khăng khít của em với những kỷ niệm tuổi thơ, và sự khắc khoải khi phải chia xa tất cả những gì thân thuộc.

Thành – người anh trưởng thành và cảm động, dù không thể hiện sự đau buồn như em nhưng lại rất quan tâm và chăm sóc Thủy trong suốt câu chuyện. Thành hiểu rõ cảm giác của em, anh cố gắng an ủi và chia sẻ nỗi đau của em dù bản thân anh cũng không thể tránh khỏi cảm giác mất mát khi phải xa em. Thành hiểu rằng đối với Thủy, những con búp bê không chỉ là đồ chơi mà là những người bạn thân thiết, vì vậy anh đã cố gắng làm cho em yên tâm bằng cách hứa sẽ giữ lời về việc không để chúng xa nhau. Cảnh Thành đưa tay chạm vào những món đồ chơi của em, cố nén xúc động khi nhìn Thủy đau đớn chia tay cũng là một minh chứng cho tình anh em vô cùng thắm thiết và sâu sắc.

Tình cảm anh em trong câu chuyện không chỉ là một tình bạn bình thường mà còn là một tình cảm gắn bó bền chặt, khiến cho mỗi hành động, lời nói của các nhân vật đều thể hiện một tình yêu thương chân thành. Cuộc chia tay không chỉ là giữa hai anh em mà còn là sự chia ly giữa tuổi thơ và thực tại. Việc chia đồ chơi và chia tay ở trường là những cảnh tượng đẫm nước mắt, không chỉ thể hiện sự đau đớn của nhân vật Thủy mà còn là sự thật phũ phàng về cuộc sống, khi mà trẻ em cũng phải đối mặt với những điều không mong muốn và những sự thay đổi mà chúng không thể kiểm soát.

Cuối cùng, câu chuyện kết thúc bằng một cảnh tượng đầy đau xót khi Thủy phải chia tay anh trai và gia đình. Trước khi lên xe, em còn quay lại ôm lấy con búp bê, dặn dò Thành phải giữ lời hứa và không để chúng xa nhau. Chiếc xe tải rời đi, để lại một sự im lặng nặng nề trong lòng người đọc. Đó là khoảnh khắc mà Thủy, dù mới chỉ là một đứa trẻ, cũng hiểu rằng sự chia ly này là không thể tránh khỏi. Dù sao đi nữa, những kỷ niệm của tuổi thơ vẫn luôn là thứ gắn bó nhất, là ký ức không thể phai nhạt.

Truyện ngắn "Cuộc chia tay của những con búp bê" là một tác phẩm đầy xúc động về tình cảm gia đình, sự chia ly và những tổn thương mà trẻ em phải đối mặt. Qua câu chuyện, tác giả Khánh Hoài đã khắc họa một cách sâu sắc tâm trạng của những đứa trẻ khi phải đối diện với sự đổ vỡ trong gia đình, đồng thời phản ánh sự trong sáng và mãnh liệt của tình cảm anh em, cũng như tình yêu thương vô bờ bến mà chúng dành cho nhau. Câu chuyện như một lời nhắc nhở rằng, dù cuộc sống có thay đổi như thế nào, những ký ức và tình cảm chân thành của tuổi thơ sẽ luôn là những giá trị không thể thay thế.

Tải về xem thêm 4 mẫu viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mà em yêu thích