Bộ Tài chính xin trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh kỳ họp Quốc hội thứ 3, Quốc hội khóa XV (theo Phiếu chất vấn của Đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn), như sau:

Nội dung chất vấn:

Đề nghị Bộ trưởng xem xét, nghiên cứu chỉ đạo các bộ phận chuyên môn làm rõ các nội dung tại Đơn kiến nghị của Doanh nghiệp tư nhân sản xuất thương mại Nguyễn Trình, địa chỉ: khóm 10, phường 9, Thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh liên quan đến Quyết định xử phạt số 169/QĐ-HP ngày 31/12/2018 của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước đối với hành vi nhập khẩu hàng hóa là xe máy chuyên dùng bị đục sửa số khung, số máy. Đồng thời, nếu đảm bảo các yếu tố pháp luật, cần có giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn theo kiến nghị đề xuất của doanh nghiệp.

Bộ Tài chính xin trả lời như sau:

1. Các quy định pháp lý và chỉ đạo của Chính phủ về xe máy chuyên dùng bị tẩy xóa, đục sửa, đóng lại số khung, số động cơ:

- Theo quy định tại Điều 5 và điểm c mục II.6 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 187/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế và các hoạt động đại lý mua, bán, gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài thi xe máy chuyên dùng có số khung bị đóng lại thuộc Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu. Việc cho phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu do Thủ tướng Chính phủ quyết định, trừ một số trường hợp do các Bộ, cơ quan ngang Bộ xem xét cho phép nhập khẩu.

- Liên quan đến việc nhập khẩu xe máy chuyên dùng bị đục sửa số khung, số máy, ngày 21/07/2016, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã có văn bản số 6056/VPCP-KTTH chỉ đạo thực hiện theo đúng quy định, không quy định trường hợp ngoại lệ, cụ thể:

Việc nhập khẩu xe máy chuyên dùng bị tẩy xóa, đục sửa, đóng lại số khung, số động cơ thực hiện theo đúng quy định của Nghị định số 187/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế và các hoạt động đại lý mua, bán, gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài.

Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Thương mại Nguyễn Trình đăng ký tờ khai hải quan vào ngày 24/12/2015 để nhập khẩu xe máy chuyên dùng bị đục sửa số khung. Do vậy, thủ tục nhập khẩu lô hàng này chịu sự điều chỉnh bởi các quy định nêu trên.

2. Nội dung, quá trình giải quyết vụ việc:

Ngày 24/12/2015, Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Thương mại Nguyễn Trình làm thủ tục nhập khẩu lô hàng thuộc tờ khai số 100685091363/A11 tại Chi cục Hải quan cửa khấu cảng Hiệp Phước - Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh. Hàng hóa theo khai báo là “Máy trải thảm nhựa nóng, model S8100-2, serial number 11822464, hàng đã qua sử dụng”, trị giá 145.600 Euro. Qua kiểm tra chi tiết hồ sơ hợp lệ, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước đã cho doanh nghiệp mang hàng về bảo quản, chờ kết quả kiểm tra chuyên ngành. Hàng hóa được bảo quản tại kho doanh nghiệp tại xã Mỹ Đức, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh.

Ngày 18/01/2016, Cục Đăng kiểm Việt Nam có công văn số 226/ĐKVN-VAQ về việc xe máy chuyên dùng của Doanh nghiệp tư nhân sản xuất thương mại Nguyễn Trình nhập khẩu theo tờ khai số 100685091363/A11 có số khung nguyên thủy bị tẩy xóa, số khung hiện tại là đóng lại, vi phạm quy định tại điểm c Khoản 6 phần II của Phụ lục I ban hành kèm Nghị định số 187/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ: nhập khẩu hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu vào Việt Nam.

Ngày 01/12/2016, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước lập Biên bản vi phạm hành chính về hải quan số 84/BB-HC1 đối với doanh nghiệp về hành vi: “Nhập khẩu, đưa vào Việt Nam hàng hóa thuộc danh mục cấm nhập khẩu, tang vật vi phạm đã đưa vào sử dụng” và chuyển hồ sơ lên Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh để xử lý theo quy định.

Qua nhiều lần xác minh với sự phối hợp của cơ quan Hải quan địa phương, cơ quan công an, cơ quan Hải quan xác định hàng hóa không còn bảo quản tại kho và Doanh nghiệp đã tự ý mang đi tiêu thụ.

Ngày 29/9/2017, Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 3047/HQHCM-HP gửi Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về việc xem xét trách nhiệm hình sự đối với Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình. Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 1153/VKS-P3 đề nghị chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc đến cơ quan Cảnh sát điều tra. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước đã có Quyết định số 3577/QĐ-HP ngày 09/11/2017 chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan Công an để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngày 07/02/2018, cơ quan cảnh sát điều tra có Quyết định số 199-11 không khởi tố vụ án hình sự đối với Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình. Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có kết luận số 254/KLKKT-P3 ngày 12/02/2018 với nội dung: Việc đóng lại số khung máy trải thảm nhựa nóng, model S8100-2 là do công ty nước ngoài, Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình không có hành vi gian dối để nhập khẩu hàng cấm, do đó không có dấu hiệu của tội buôn lậu. Cơ quan CSĐT Công an Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 602/CV-PC46 hoàn trả hồ sơ vụ việc cho Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước để xử lý theo thẩm quyền.

Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước đã có công văn gửi các cơ quan chức năng đề nghị phối hợp thu hồi tang vật vi phạm. Chi cục đã cử công chức đến trụ sở doanh nghiệp để thực hiện cưỡng chế nhưng không gặp và cùng không liên lạc được với chủ doanh nghiệp.

Ngày 20/3/2018, Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Thương mại Nguyễn Trình có đơn số 202/2018 gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu xe máy chuyên dụng bị đục số khung trước khi xuất xưởng và được Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh có ý kiến với Tổng cục Hải quan tại văn bản số 28/ĐĐBQH-VP ngày 20/4/2018. Tổng cục Hải quan đã có trả lời tại văn bản số 2053/TCHQ-GSQL ngày 17/4/2018 và văn bản số 2521/TCHQ-GSQL ngày 10/5/2018 theo đó xe máy chuyên dụng bị đục số khung thuộc danh mục hàng cấm nhập khẩu.

Ngày 30/3/2018, Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 818/HQHCM-HP gửi Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Cơ quan CSĐT trao đổi hướng xử lý, thông báo tình tiết mới vụ việc về thực trạng thực tế tang vật không còn trong kho, doanh nghiệp cố ý không tuân thủ pháp luật, đối phó cơ quan chức năng trong xử lý vụ việc.

Ngày 11/6/2018, Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 1517/HQHCM-HP gửi UBND tỉnh Trà Vinh đề nghị hỗ trợ, yêu cầu Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình thực hiện đúng quy định. Nhận được công văn số 1459/UBND-KT của UBND tỉnh Trà Vinh đề nghị tháo gỡ khó khăn cho Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình với lý do là xe máy chuyên dụng nhập khẩu bị đục sửa số khung là do nhà sản xuất (có xác nhận của Lãnh sự quán Việt Nam tại Đức), Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 1823/HQHCM-HP ngày 6/7/2018 gửi Tổng cục Hải quan xin ý kiến xử lý đối với trường hợp này. Tổng cục có công văn số 4518/TCHQ-PC yêu cầu Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh căn cứ theo quy định đông thời căn cứ Khoản 1 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính để xác định thời hiệu xử phạt và xử lý vụ việc theo thẩm quyền.

Ngày 28/11/2018, Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức cuộc họp bàn biện pháp xử lý đối với vụ việc này và chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước ban hành Quyết định khắc phục hậu quả vi phạm đối với Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Trình do vụ việc vi phạm đã quá thời hiệu xử lý vi phạm hành chính. Ngày 31/12/2018, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước ra Quyết định số 169/QĐ-HP áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Trong đó, áp dụng biện pháp buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật là 145.000 Euro tương đương 3.819.524.800 VND (Ba tỷ tám trăm mười chín triệu năm trăm hai mươi bốn nghìn tám trăm đồng).

Ngày 5/3/2019, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước ra Quyết định số 25/QĐ-CCXP cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản của Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Thương mại Nguyễn Trình tại ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Trà Vinh.

Ngày 16/3/2019, Doanh nghiệp có đơn khởi kiện Quyết định số 25/QĐ-CCXP của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước tại Tòa án nhân dân TP. Trà Vinh, tinh Trà Vinh. Ngày 29/11/2019, Tòa án nhân dân TP. Trà Vinh tỉnh Trà Vinh ban hành Quyết định số 01/2019/QĐST-HC đình chỉ giải quyết vụ án hành chính.

Ngày 25/5/2021, Doanh nghiệp tiếp tục có đơn khiếu nại Quyết định số 169/QĐ-HP của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước nhưng đã hết thời hiệu khiếu nại nên Chi cục không thụ lý giải quyết.

Hiện nay Doanh nghiệp đã nhiều lần có đơn xin gia hạn chậm nộp tiền phạt. UBND tỉnh Trà Vinh có công văn số 4677/UBND-THNV gửi Tổng cục Hải quan và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước xin cho doanh nghiệp được gia hạn thi hành Quyết định số 169/QĐ-HP đến cuối quý I năm 2021.

Ngày 26/5/2021, Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh có công văn số 1136/HQTPHCM-HP gửi UBND tỉnh Trà Vinh về việc đề nghị UBND tỉnh Trà Vinh hỗ trợ trong thi hành Quyết định xử lý vi phạm hành chính. Nội dung, đến thời điểm hiện tại mới chi thu nộp NSNN số tiền là 593.645.446 đông. Trong đó:

Doanh nghiệp tự nguyện chấp hành Quyết định số 169/QĐ-HP với số tiền là 508.000.000 đồng.

Cơ quan Hải quan áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản của Doanh nghiệp là 85.645.446 đồng.

Hiện tại số tiền còn lại là 3.225.879.354 đồng Doanh nghiệp vẫn chưa nộp vào NSNN.

Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước tiếp tục thực hiện cưỡng chế doanh nghiệp theo quy định và đề nghị UBND tỉnh Trà Vinh hỗ trợ trong thi hành quyết định số 169/QĐ-HP đối với Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Thương mại Nguyễn Trình.

Như vậy, cơ quan Hải quan đã thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật và chỉ đạo của Chính phủ về việc nhập khẩu xe máy chuyên dùng bị tẩy xóa, đục sửa, đóng lại số khung, số động cơ. Tổng cục Hải quan đã có các công văn số 2053/TCHQ-GSQL ngày 17/4/2018 trả lời Doanh nghiệp tư nhân sản xuất thương mại Nguyễn Trình và công văn số 2521/TCHQ-GSQL ngày 10/5/2018 trả lời kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh về vụ việc nêu trên.

3. Về các nội dung kiến nghị của doanh nghiệp:

3.1. Về kiến nghị sửa đổi, bổ sung Nghị định số 187/2013/NĐ-CP:

Ngày 15/5/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 69/2018/NĐ-CP bãi bỏ Nghị định số 187/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013, tuy nhiên, tại mục II.8 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này vẫn tiếp tục quy định mặt hàng xe máy chuyên dùng bị tẩy xóa, đục sửa, đóng lại số khung, số động cơ thuộc Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu; không có quy định nào loại trừ xe máy chuyên dụng có số khung được nhà sản xuất đục sửa trước khi xuất xưởng. Kiến nghị của doanh nghiệp về việc sửa đổi Nghị định số 187/2013/NĐ-CP liên quan đến mặt hàng xe máy chuyên dùng bị tẩy xóa, đục sửa, đóng lại số khung, số động cơ cần được các cơ quan chuyên môn nghiên cứu kỹ lưỡng và đề nghị doanh nghiệp gửi kiến nghị đến Bộ Công Thương là cơ quan được giao chủ trì trình Chính phủ ban hành Nghị định số 69/2018/NĐ-CP và Bộ Giao thông vận tải là cơ quan có thẩm quyền quản lý danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu (mục II Phụ lục I) theo Nghị định này.

3.2. Về kiến nghị cấp lại Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe máy chuyên dùng nhập khẩu, bãi bỏ Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 169/QĐ-HP:

Theo quy định của Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa thì thẩm quyền kiểm tra chất lượng mặt hàng xe máy chuyên dùng nhập khẩu thuộc Bộ Giao thông vận tải (Cục Đăng kiểm Việt Nam) và theo quy định của Luật Hải quan, cơ quan Hải quan giải quyết thủ tục Hải quan đối với các lô hàng nhập khẩu trên cơ sở kết luận của cơ quan kiểm tra chuyên ngành. Vì vậy, hiện tại không có cơ sở bãi bỏ Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 169/QĐ-HP.

Bộ Tài chính xin trả lời Đại biểu để thông báo cho cử tri được biết. Xin trân trọng cảm ơn./.