Tổng cục Thuế nhận được công văn số 520/CT-KTT ngày 18/3/2013, công văn số 1102/CT-KTT ngày 20/5/2013 của Cục Thuế tỉnh Bình Định và 4 (bốn) hồ sơ Cục Thuế tỉnh Bình Định gửi bổ sung, công văn số 1989/CV-TCKT ngày 19/8/2013 của Tổng công ty bảo hiểm BIDV về chính sách thuế GTGT đối với trường hợp Công ty bảo hiểm BIDV Bình Định (BIC Bình Định).

Sau khi nhận được công văn và các hồ sơ kèm theo từ Cục Thuế tỉnh Bình Định (4 hồ sơ giải quyết bồi thường bảo hiểm giữa BIC Bình Định và các doanh nghiệp (Công ty TNHH Trường Phát, DNTN Duyên Hải, Công ty TNHH Khải Vy Quy Nhơn, Công ty KDTH Vinacafe Quy Nhơn)), Tổng cục Thuế đã lấy ý kiến các Vụ, đơn vị của Bộ Tài chính (Vụ Chính sách thuế, Vụ Pháp chế và Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm). Trên cơ sở ý kiến nhất trí của các Vụ, đơn vị của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã báo cáo và được sự đồng ý của Bộ Tài chính về nội dung trả lời Cục Thuế tỉnh Bình Định và Tổng công ty bảo hiểm BIDV như sau:

Tại khoản 1 Điều 47 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 quy định về hình thức bảo hiểm đối với hợp đồng bảo hiểm tài sản như sau:

"Điều 47. Hình thức bồi thường

1. Bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có thể thỏa thuận một trong các hình thức bồi thường sau đây:

s) Sửa chữa tài sản bị thiệt hại;

b) Thay thế tài sản bị thiệt hại bằng tài sản khác;

c) Trả tiền bồi thường."

Tại điểm 1.2.c.1 mục III phần B Thông tư số 129/2008/TT-BTC ngày 26/12/2008 của Bộ Tài chính hướng dẫn về nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào như sau:

"c) Xác định thuế GTGT đầu vào được khấu trừ:

c.1. Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ toàn bộ".

Tại điểm 1.3 mục III phần B Thông tư số 129/2008/TT-BTC nêu trên hướng dẫn về điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào như sau:

"1.3. Điền kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào quy định như sau:

a) Có hoá đơn giá trị gia tăng hợp pháp của hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế GTGT thay cho phía nước ngoài theo hướng dẫn của Bộ Tài chính áp dụng đối với các tổ chức nước ngoài không có tư cách pháp nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài kinh doanh hoặc có thu nhập  phát sinh tại Việt Nam.

b) Có chứng từ thanh toán qua ngân hàng đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ trường hợp tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào từng lần theo hoá đơn dưới hai mươi triệu động theo giá đã có thuế GTGT"

Tại điểm 6.1c, Mục II Thông tư số 111/2005/TT-BTC ngày 13/12/2005 của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế GTGT và thuế TNDN đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm quy định: "Doanh nghiệp bảo hiểm được khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ mua vào sử dụng cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm chịu thuế GTGT thể hiện trên hoá đơn GTGT mua vào theo hướng dẫn tại điểm 1, Mục III Phần B Thông tư số 120/2013/TT-BTC".

Tại khoản 1.c Điều 8 Thông tư số 09/2011/TT-BTC ngày 21/1/2011 hướng dẫn về thuế GTGT, thuế TNDN đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm hướng dẫn:

"c) Doanh nghiệp bảo hiểm được khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ mua vào sử dụng cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm chịu thuế GTGT thể hiện trên hoá đơn GTGT  mua vào theo hướng dẫn Luật thuế GTGT và các văn bản hướng dẫn. Một số trường hợp cụ thể được thực hiện như sau:

- Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ để bồi thường hoặc thanh toán các khoản chi khác liên quan đến hợp đồng bảo hiểm, hoá đơn GTGT mang tên, địa chỉ, mã số thuế của doanh nghiệp nào thì doanh nghiệp đó thực hiện kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào và hạch toán chi phí theo quy định".

Tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 06/2012/TT-BTC ngày 11/01/2012 về thuế GTGT (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/3/2012) hướng dẫn:

"2. Các khoản thu về bồi thường, tiền thưởng, tiền hỗ trợ nhận được, tiền chuyển nhượng quyền phát thải và các khoản thu tài chính khác, trừ khoản lãi cho vay do doanh nghiệp không phải là tổ chức tín dụng nhận được.

Cơ sở kinh doanh khi nhận khoản tiền thu về bồi thường, tiền thưởng, tiền hỗ trợ nhận được, tiền chuyển nhượng quyền phát thải và các khoản thu tài chính khác thì lập chứng từ thu theo quy định. Đối với cơ sở kinh doanh chi tiền, căn cứ mục đích chi để lập chứng từ chi tiền".

Tại công văn số 1989/CV-TCKT ngày 19/8/2013, Tổng công ty bảo hiểm BIDV có ý kiến như sau:

"Đối với trường hợp cụ thể của BIC Bình Định, quan điểm của Tổng công ty bảo hiểm BIDV cho rằng việc khấu trừ thuế đầu vào của BIC Bình Định khi chi trả bồi thường bằng tiền cho khách hàng tại thời điểm phát sinh trong các năm 2010, 2011 là phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành. Tại điểm 6.1c mục II Thông tư số 111/2005/TT-BTC ngày 13/12/2005 của Bộ Tài chính và tại khoản 1.c Điều 8 Thông tư số 09/2011/TT-BTC ngày 21/1/2011 hướng dẫn về thuế GTGT, thuế TNDN đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm cho phép doanh nghiệp bảo hiểm được khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm chịu thuế GTGT thể hiện trên hóa đơn GTGT mang tên địa chỉ, mã số thuế của doanh nghiệp bảo hiểm. Theo đó, căn cứ hoá đơn GTGT do khách hàng xuất BIC Bình Định kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào và khách hàng bảo hiểm đã kê khai, nộp thuế GTGT đầu ra đối với các hóa đơn này là phù hợp với quy định của pháp luật và trong trường hợp này nguồn thu của NSNN không bị ảnh hưởng…Kết luận của Cục Thuế Bình Định không cho phép BIC Bình Định được khấu trừ thuế đầu vào khi chi trả bồi thường bằng tiền tại thời điểm đó là chưa phù hợp.

…Trong giai đoạn 2010, 2011, phần lớn các trường hợp chi trả bồi thường bằng tiền cho khách hàng đều xảy ra tại BIC Bình Định. Đây là thời điểm rất nhiều cơn bão lớn gây nên các vụ tổn thất liên quan đến khách hàng của BIC Bình Định. Tại các địa bàn tỉnh khác trong năm 2010, 2011 cũng có thể xảy ra một vài vụ nhưng không gặp vướng mắc trong việc kê khai khấu trừ thuế với các Cục Thuế địa phương.

…Từ năm 2012, thực hiện quy định tại Thông tư số 06/2012/TT-BTC, khi xảy ra tổn thất thuộc trách nhiệm bảo hiểm, BIC tiến hành bồi thường theo hóa đơn mang tên của khách hàng và chỉ thực hiện chi trả tiền bồi thường trước thuế (không bao gồm thuế GTGT), khoản thuế GTGT không được bảo hiểm chi trả, khách hàng có thể được khấu trừ với Nhà nước."

Căn cứ hướng dẫn trên và tình hình thực tế theo công văn và hồ sơ của Cục Thuế tỉnh Bình Định, ý kiến của Tổng công ty Bảo hiểm BIDV tại công văn số 1989/CV-TCKT ngày 19/8/2013, giao Cục Thuế tỉnh Bình Định rà soát hoạt động sản xuất kinh doanh mang tính đặc thù của doanh nghiệp, nếu trong năm 2010, 2011, khi nhận tiền bồi thường bảo hiểm, doanh nghiệp được bảo hiểm đã lập hóa đơn GTGT với thuế suất 10% (số thuế GTGT nằm ngoài số tiền được bảo hiểm) và giao cho BIC Bình Định, doanh nghiệp được bảo hiểm đã kê khai, nộp thuế GTGT và các bên (BIC Bình Định và doanh nghiệp được bảo hiểm) không thể điều chỉnh lại hóa đơn và việc kê khai theo hướng dẫn tại công văn số 401/TCT-CS ngày 08/2/2012 thì chấp nhận việc BIC Bình Định đã thực hiện theo hướng dẫn tại điểm 1.3 mục III phần B Thông tư số 129/2008/TT-BTC nêu trên.