Thế nào bị coi là phạm tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát?

Luật gia Nguyễn Thị Phương Anh - trả lời:
Căn cứ theo Điều 101 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định: Tội xúi giục người khác tự sát là hành vi của một người có những lời nói nhằm kích động, dụ dỗ, khuyến khích, thúc đẩy người khác tự sát; tội giúp người khác tự sát là hành vi của một người tạo điều kiện vật chất hoặc tinh thần đẻ người khác tự sát.
Tội phạm xâm phạm gián tiếp tính mạng của người khác.
Hành vi phạm tội bao gồm hành vi xúi giục người khác tự sát và hành vi giúp người khác tự sát.
Hành vi xúi giục người khác là hành vi của một người đã có những lời lẽ kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tự đoạt tính mạng của họ.
Ví dụ: Hải biết tin Lâm kinh doanh thua lỗ phải bán hết tài sản để trả nợ. Trước kia, Hải và Lâm chơi thân với nhau. Lâm kinh doanh giỏi hơn Hải, Hải nảy sinh đố kỵ với Lâm, thấy Lâm rơi vào tình trạng nợ nần túng quẫn. Nhân cơ hội này Hải tìm cách gặp Lâm để nói chuyện: “trước kia anh hơn tôi, giờ thì anh là con nợ, muốn hết nợ thì chỉ có chết mới hết được nợ....” Đêm hôm đó Hải đã ra sông tự tử nhưng may mắn có người phát và Hải được cứu. Trong hoàn cảnh này Lâm là người đang trong tâm trạng buồn chán vì vỡ nợ, tâm trạng không bình tĩnh, bi quan, dễ bị kích động. Hành vi của Hải vì đố kỵ cá nhân do Lâm mà đã nói những lời lẽ mang tính chất kích động, thúc đẩy Lâm tự sát là hành vi không phù hợp với đạo đức và vi phạm pháp luật hình sự.
Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý.
Người phạm tội phải nhận thức được hành vi của mình là tạo điều kiện cho nạn nhân tự sát thì mới là phạm tội giúp người khác tự sát. Nếu họ không biết và không thể biết hành động của mình tạo điều kiện cho nạn nhân tự sát thì không phạm tội này.
Người bị hại phải tự mình thực hiện hành vi tước đoạt tính mạng: Bằng nhiều phương pháp khác nhau, nạn nhân đã tự mình thực hiện việc tước đoạt của chính mình như thắt cổ, uống thuốc độc, nhảy xuống sông, đâm vào bụng, bắn vào người…
Cả hai trường hợp xúi giục và giúp người khác tự sát, chỉ cần người bị xúi giục hoặc được giúp đỡ có hành vi tự sát là tội phạm đã hoàn thành.
Hậu quả của hành vi nêu trên dẫn đến việc làm cho người khác có hành vi tự sát.
Người phạm tội có thể là bất kỳ ai đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi nhất định.
Khung hình phạt: Người nào xúi giục làm người khác tự sát hoặc giúp người khác tự sát, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. Phạm tội làm nhiều người tự sát thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.