Bản án về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản số 384/2021/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 384/2021/HS-PT NGÀY 24/05/2021 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 24 tháng 5 năm 2021 tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số192/2021/TLPT-HS ngày 19 tháng 02 năm 2021 đối với bị cáo Phí Mạnh Đ do có kháng cáo của bị cáo đối với bản án hình sự sơ thẩm số 236/2020/HS-ST ngày 22 tháng 12 năm 2020 của Tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội.

- Bị cáo có kháng cáo:

PHÍ MẠNH Đ, sinh năm 1981; giới tính: Nam; ĐKNKTT: quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội; và nơi ở: phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội; nghề nghiệp:Tự do; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; trình độ văn hóa 11/12; con ông: Phí Đình L(đã chết) và bà: Hoàng Thị M; vợ: Hà Tuyết I, có 02 con sinh năm 2008 và 2010; tiền án, tiền sự: Không; nhân thân: Ngày 16/6/2011 tòa án nhân dân quận Tây Hồ xử phạt 05 triệu đồng về tội đánh bạc(đã xóa án tích); bị cáo tại ngoại; có mặt.

- Người bào chữa:

Ông Phạm Ngọc T và ông Cấn Cao Y, luật sư văn phòng luật sư Vạn X - Đoàn luật sư thành phố Hà Nội bào chữa cho bị cáo; có mặt.

- Bị hại không kháng cáo:

Anh Nguyễn Duy H, sinh năm 1982; trú tại: phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội; vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không kháng cáo:

1) Ông Lê Quý Ư, sinh năm 1959; địa chỉ: quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội; hiện ở: quận Ba Đình, thành phố Hà Nội; có mặt.

2) Anh Lê Minh G, sinh năm 1984; địa chỉ: phường Phúc Tân, quận Hoàn kiếm, thành phố Hà Nội; vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Ngày 10/4/2018, Phí Mạnh Đ đến nhà anh Trần Ngọc E ở phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội chơi và gặp anh Nguyễn Duy H. Tại đây, Đ và anh H đã thỏa thuận: Đ bán chiếc xe máy Honda nhãn hiệu SH 125i, có số khung: 050387 số máy: 1050429, không biển kiểm soát cho anh H với giá 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng). Việc mua bán xe giữa Đ và anh H có lập thành văn bản là “Giấy bán xe”, đồng thời Phí Mạnh Đ đã giao xe máy cùng giấy tờ xe gồm: 01 (một) Hóa đơn GTGT số 0000825 của Công ty TNHH Hùng Chung Nghĩa, 01 (một) phiếu kiểm tra chất lượng xe xuất xưởng số 18965296 cho anh H và đã nhận của anh H số tiền 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng).

Do Đ chưa có phương tiện đi lại, nên anh H đã cho Đ mượn lại chiếc xe máy. Khi mượn, Đ đã viết giấy mượn xe hẹn đến ngày 10/5/2018 sẽ trả lại xe cho anh H. Đến ngày 22/7/2018, Đ mangchiếc xe máy SHmượn của anh H đến phường Phúc Xá, quận Ba Đình, thành phố Hà Nộigặp anh Phạm Hoàng A (sinh năm 1978, HKTT: phường Phúc Xá, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội)vay số tiền 20.000.000đvà để lại chiếc xe máy Honda nhãn hiệu SH 125i làm tin.Do không thấy Đ trả lại chiếc xe máy, anh H nhiều lần gặp Đ yêu cầu trả lại xe máy. Đ đã nói cho anh H biết đã giao xe cho anh Hoàng A và hẹn sẽ mang xe máy về trả cho anh H. Sau nhiều lần Đ hẹn mà không thực hiện nên ngày 03/4/2019 anh H đã đến Công an quận Tây Hồ trình báo.

Đến ngày 26/8/2019, anh Phạm Hoàng A đã đến Công an quận Tây Hồ giao nộp chiếc xe máy Honda SH 125i không có biển kiểm soát, có số khung: 050387 số máy: 1050429.

Cơ quan điều tra đã tạm giữ của anh Nguyễn Duy H:

+ 01 giấy bán xe máy mặt sau có nội dung mượn xe ghi ngày 10/4/2020 chữ ký mang tên Phí Mạnh Đ.

+ 01 giấy hẹn ghi các ngày 04/01/2019, 11/01/2019, 17/01/2019 có chữ ký mang tên Phí Mạnh Đ.

Tại kết luận định giá số 88/KL - HĐĐG ngày 24/5/2019 của Hội đồng định giá tài sản tố tụng quận Tây Hồ xác định chiếc xe máy Honda SH 125, không BKS, số khung: 050387 số máy: 1050429 có giá trị 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng).

Tại bản kết luận giám định số 3191/KLGĐ – PC09 – Đ4 ngày 29/4/2020 của Phòng kỹ thuật hình sự - Công an thành phố Hà Nội kết luận: Chữ viết, chữ ký trong giấy bán xe, mượn xe, giấy hẹn đều là chữ viết chữ ký của Phí Mạnh Đ.

Tại kết luận giám định số 6948/KLK – PC09 – Đ3 ngày 07/11/2019 của Phòng kỹ thuật hình sự - công an thành phố Hà Nội xác định: số khung, số máy của xe máy Honda SH 125i là số nguyên thủy.

Về nguồn gốc chiếc xe máy Honda SH 125i không có biển kiểm soát, có số khung: 050387 số máy: 1050429: Ngày 18/7/2016, ông Lê Quý Ư mua chiếc xe máy Honda SH 125i nêu trên tại cửa hàng Hùng Chung Nghĩa (địa chỉ quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Sau khi mua xe, ông Ư đã cho con trai là Lê Minh G và cho anh G quyền quản lý, sử dụng, định đoạt. Đến tháng 2/2018, anh G cầm cố chiếc xe máy cùng toàn bộ giấy tờ xe gồm: 01 Hóa đơn GTGT mua xe, 01 phiếu kiểm tra chất lượng xe xuất xưởng cho Phí Mạnh Đ để lấy số tiền 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng). Việc vay tiền, giao xe giữa anh G và Đ không có giấy tờ. Do anh G không có khả năng trả cho Đ số tiền 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng) nên anh G xác định đã bán chiếc xe máy nêu trên cho Đ, còn việc Đ sử dụng chiếc xe máy vào việc gì anh G không quan tâm. Ông Ư và anh G không có yêu cầu gì đối với chiếc xe máy nêu trên.

Đối với tài liệu tạm giữ của anh Nguyễn Duy H, sau khi có kết quả giám định Cơ quan CSĐT - Công an quận Tây Hồ đã trả lại cho anh H. Anh H đề nghị xử lý Đ theo quy định pháp luật và đề nghị Đ trả lại cho anh chiếc xe máy Đ đã chiếm đoạt.

Đối với số tiền Đ vay của anh Phạm Hoàng A, Đ đã trả cho anh Hoàng A. Anh Hoàng A đã nhận lại không có yêu cầu đề nghị gì về dân sự và chiếc xe máy .

Với nội dung trên, tại bản án hình sự sơ thẩm số 236/2020/HSST ngày 22/12/2020 Tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội đã quyết định:

- Áp dụng: Điểm c khoản 2 Điều175; điểm s khoản 1 điều 51; điều 38 Bộ luật hình sự.

Xử phạt: Phí Mạnh Đ 24(hai bốn) tháng tù về tội“Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Hạn tù tính từ ngày bắt thi hành án.

Ngoài ra bản án còn quyết định xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 05/01/2021 bị cáo Phí Mạnh Đ kháng cáo toàn bộ bản án.

Tại phiên tòa phúc thẩm.

Bị cáo thay đổi kháng cáo, nhận thức hành vi của mình là vi phạm pháp luật, xin được hưởng án treo và đề nghị trả lại xe máy cho anh H.

Ông Lê Quý Ư có mặt tại phiên tòa xác nhận: Ông mua xe SH vào tháng 7/2016 cho con trai là Lê Minh G, giấy tờ mua bán tên ông bao gồm hóa đơn giá trị gia tăng và phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, xe chưa có BKS vì chưa có tiền đi đăng ký. Tháng 2/2018 do G cần cần tiền làm ăn nên ông đã đồng ý để G bán xe cho Phí Mạnh Đ là bạn G, có giao hết giấy tờ nhưng chưa viết giấy bán xe. Đến nay theo yêu cầu của Đ ông viết giấy bán xe để Đ thuận tiện trong việc giải quyết xe trên. Ông Ư không có ý kiến và yêu cầu gì đối với xe SH trên.

Đại diện viện kiểm sát thành phố Hà Nội có quan điểm:

Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ, Tòa án sơ thẩm đã xét xử bị cáo Phí Mạnh Đ tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là xe máy SH trị giá 50 triệu đồng theo điểm c khoản 2 điều 175 Bộ luật hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật. Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo thay đổi kháng cáo, thành khẩn, ăn năn hối cải. Hậu quả vụ án đã được khắc phục, nhân thân bị cáo có án tích từ năm 2011 đã được xóa nên đề nghị hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của bị cáo về phần hình phạt, sửa bản án sơ thẩm giữ nguyên hình phạt nhưng cho bị cáo được hưởng án treo.

Về phần xử lý vật chứng: Đối với xe máy SH đã được thu giữ, xác định giấy tờ thuộc sở hữu hợp pháp của ông Lê Quý Ư, ông Ư đã đồng ý bán xe cho Đ, Đ bán xe cho anh H như vậy anh H là chủ sở hữu hợp pháp. Tòa án sơ thẩm quyết định đăng tin tìm chủ sở hữu hợp pháp là không cần thiết. Đề nghị chấp nhận kháng cáo của bị cáo về phần giải quyết vật chứng trả lại xe cho anh Nguyễn Duy H, không cần đăng thông báo.

Luật sư bào chữa cho bị cáo trình bày quan điểm được tóm tắt như sau:

Nhất trí với các đề nghị của Viện kiểm sát tại phiên tòa. Đề nghị hội đồng xét xử xem xét thêm sau khi sự việc bị phát hiện bị cáo đã chủ động trả anh Ngọc A số tiền 20 triệu đồng để anh Hoàng A giao nộp xe cho cơ quan điều tra, như vậy bị cáo đã có ý thức khắc phục hậu quả và thiệt hại trong vụ án là không lớn, người bị hại cũng có phần lỗi vì khi mua bán xe không tuân theo thủ tục quy định của pháp luật. Vì vậy đề nghị hội đồng xét xử áp dụng thêm cho bị cáo các tình tiết giảm nhẹ quy định tại các điểm b,h khoản 1 khoản 2 điều 51 Bộ luật hình sự để quyết định giảm nhẹ hình phạt và cho bị cáo được hưởng án treo. Về vật chứng đề nghị chấp nhận kháng cáo của bị cáo và đề nghị của đại diện Viện kiểm sát tại phiên tòa.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

Về hình thức: Kháng cáo của bị cáo trong thời hạn quy định của pháp luật nên được chấp nhận để xem xét theo trình tự phúc thẩm.

Về nội dung:

Căn cứ lời khai của bị cáo phù hợp với lời khai bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, kết luận giám định và các tài liệukhác có trong hồ sơ, có đủ cơ sở kết luận tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội đã xét xử bị cáo Phí Mạnh Đ về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo điểm c khoản 2 điều 175 Bộ luật hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

Xét yêu cầu kháng cáo của bị cáo hội đồng xét xử thấy rằng: Về hình phạt:

Tòa án sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất hành vi phạm tội, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của bị cáo. Tuy nhiên tài liệu có trong hồ sơ thể hiện sau khi bị hại là anh H trình báo cơ quan công an, bị cáo đã chủ động trả anh Phạm Hoàng A số tiền 20 triệu đồng để anh Hoàng A nộp lại xe cho cơ quan điều tra giải quyết, như vậy thể hiện bị cáo đã có ý thức khắc phục hậu quả nên tại cấp phúc thẩm cần áp thêm cho bị cáo tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b khoản 1 điều 51 Bộ luật hình sự như đề nghị của luật sư bào chữa tại phiên tòa. Các đề nghị về tình tiết giảm nhẹ khác của luật sư không có cơ sở chấp nhận.

Với tính chất hành vi phạm tội, trị giá tài sản bị cáo chiếm đoạt thì hình phạt 24 tháng tù là phù hợp song có xem xét bị cáo tuy có án tích từ năm 2011 về tội đánh bạc nhưng đã được xóa án, từ đó đến nay thời gian đã lâu bị cáo không có vi phạm gì, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ được áp dụng tại cấp sơ thẩm và phúc thẩm, không có tình tiết tăng nặng và hậu quả vụ án đã được khắc phục, bị cáo có địa chỉ rõ ràng có khả năng tự cải tạo ngoài xã hội nên có căn cứ để áp dụng điều 65 Bộ luật hình sự cho bị cáo được hưởng án treo cũng đủ tác dụng giáo dục và phòng ngừa tội phạm.

Về vật chứng:

Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ xác định xe Honda SH 125i không biển kiểm soát mà cơ quan điều tra đang thu giữ có nguồn gốc của ông Lê Quý Ư mua có giấy tờ hợp pháp. Ông Ư xác nhận đã bán xe cho Phí Mạnh Đ hoàn toàn tự nguyện, Đ đã viết giấy bán xe cho anh Nguyễn Duy H cũng hoàn toàn tự nguyện, anh H xuất trình được các giấy tờ xe bản gốc. Như vậy đến nay có đủ cơ sở xác định anh Nguyễn Duy H là chủ sở hữu xe trên vì vậy không cần thiết phải ra thông báo tìm chủ sở hữu xe mà trả ngay xe cho anh H là có căn cứ.

Từ những phân tích trên, chấp nhận kháng cáo của bị cáo Phí Mạnh Đ, sửa bản án hình sự sơ thẩm số 236/2020/HSST ngày 22/12/2020 của tòa án nhân dân quậnTây Hồ, thành phố Hà Nội, cụ thể: Về phần hình phạt giữ nguyên hình phạt mà án sơ thẩm đã quyết định là 24 tháng tù nhưng cho bị cáo được hưởng án treo, hạn thử thách là 48 tháng, giao bị cáo về chính quyền địa phương giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Về xử lý vật chứng: Trả xe máy Honda SH 125i, không biển kiểm soát có số khung 050387, số máy 1050429 cho anh Nguyễn Duy H.

Bị cáo được chấp nhận kháng cáo nên không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm. Các quyết định khác của án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 điều 355, điểm e khoản 1 điều 357 Bộ luật tố tụng hình sự. Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 về án lệ phí tòa án.

- Chấp nhận kháng cáo của bị cáo Phí Mạnh Đ. Sửa bản án hình sự sơ thẩm số236/2020/HSST ngày 22/12/2020 của Tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội.

- Áp dụng: Điểm c khoản 2 Điều 175; điểm b,s khoản 1 điều 51; điều 65 Bộ luật hình sự.

Xử phạt: Phí Mạnh Đ 24 (hai bốn) tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” nhưng cho hưởng án treo. Hạn thử thách là 48 (bốn tám) tháng kể từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Giao bị cáo về ủy ban nhân dân phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Trong trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.

- Áp dụng: Điều 47 Bộ luật hình sự, điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự:

Về xử lý vật chứng: Trả anh Nguyễn Duy H 01 xe máy nhãn hiệu Honda SH 125i, không biển kiểm soát có số khung 050387, số máy 1050429. Xe máy trên hiện đang được giữ tại Chi cục thi hành án dân sự quận Tây Hồ, theo biên bản giao nhận vật chứng ngày 12/5/2020.

- Bị cáo không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

- Các quyết định khác của án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.