Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất số 25/2024/HC-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH HẬU GIANG

BẢN ÁN 25/2024/HC-ST NGÀY 27/05/2024 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI THU HỒI ĐẤT

 Trong ngày 27 tháng 5 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Hậu Giang xét xử sơ thẩm công khai trực tiếp kết hợp trực tuyến vụ án thụ lý số: 45/2023/TLST- HC ngày 26 tháng 12 năm 2023 về việc: “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất”. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 18/2024/QĐXXST-HC ngày 17 tháng 4 năm 2024, Quyết định tạm ngừng phiên tòa số: 08/2024/QĐST-HC ngày 15 tháng 5 năm 2024, Thông báo dời phiên toà hành chính sơ thẩm số: 04/TB-TA ngày 06 tháng 5 năm 2024, giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Bà Huỳnh Thị Ngọc M, sinh năm: 1970 Địa chỉ: Ấp T, thị trấn N, huyện C, tỉnh Hậu Giang.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Phan Long H.

Địa chỉ: Số D, khu V, phường B, quận C, thành phố Cần Thơ, (có mặt).

2. Người bị kiện: Ủy ban nhân dân huyện C, tỉnh Hậu Giang.

Người đại diện theo pháp luật: Ông Võ Quốc S - Chức vụ: Chủ tịch, (Theo Quyết định số: 557 ngày 16/4/2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh H về phê chuẩn kết quả bầu Chủ tịch UBND huyện C, tỉnh Hậu Giang, nhiệm kỳ 2021 - 2026).

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Tấn T - Chức vụ: Phó Chủ tịch, (có đơn xin xét xử vắng mặt).

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp: Ông Tiêu Minh H1 - Chức vụ: Giám bày: đốc Trung tâm phát triển quỹ đất huyện C, tỉnh Hậu Giang, (có mặt) Địa chỉ: Số B, đường H, thị trấn N, huyện C, tỉnh Hậu Giang.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện ngày 20 tháng 11 năm 2023 bà Hu ỳnh Th ị Ngọ c M trình Bà M là đại diện cho các thành viên trong hộ gia đình đứng tên trong hồ sơ bồi thường, hỗ trợ tái định cư thuộc Dự án khu tái định cư thị trấn N phục vụ dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông, giai đoạn 2021 - 2025 (sau khi ông Nguyễn Văn B chồng của bà qua đời). Ngày 04/11/2022, gia đình bà nhận được thông báo thu hồi thửa đất số 3778 diện tích 4.793,7m2, loại đất Lúa, quá trình thực hiện dự án gia đình bà đã nhận tiền bồi thường đất, vật kiến trúc trên đất, tuy nhiên đối với cây mai vàng số lượng 11.951 cây, bà trồng xen trong vườn cây ăn trái. Sau khi có thông báo hủy Thông báo thu hồi đất của Dự án khu tái định cư thị trấn N giai đoạn 2, sau đó mới có Thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án khu tái định cư trị trấn N phục vụ Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông, giai đoạn 2021 - 2025, Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C, về phê duyệt bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không bồi thường, hỗ trợ 11.951 cây mai vàng, mai tứ quý cho bà .

Nay bà yêu cầu hủy một phần Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C liên quan đến ông Nguyễn Văn B (chết) bà Huỳnh Thị Ngọc M (đại diện), yêu cầu bồi thường mai vàng, mai tứ quý. Nếu không đủ điều kiện bồi thường, thì yêu cầu Ủy ban nhân dân huyện C, tỉnh Hậu Giang hỗ trợ di dời cây mai vàng, mai tứ quý.

Người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện Ủy b an nh ân d ân hu yện C , tỉnh Hậu Giang trình bày: Qua kết quả xác minh của Công an huyện C tại Báo cáo số 557/BC-CAH-KTMT ngày 19 tháng 12 năm 2022, nhận xét hộ Huỳnh Thị Ngọc M (Nguyễn Văn B) là 01 trong những hộ trồng mai sau khi có kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện được công bố đối với Dự án Khu tái định cư thị trấn N, mặc dù đến ngày 09 tháng 9 năm 2022 đã được hủy thông báo thu hồi đất, tuy nhiên vẫn thuộc trường hợp trồng cây sau khi có kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện được công bố.

Đối với 11.951 cây mai vàng của bà Huỳnh Thị Ngọc M trồng xen trong vườn cây ăn trái (cụ thể là vườn xoài), trồng với số lượng lớn, trồng dày đặc (khoảng cách tầm 0,3m/cây) trong vườn cây ăn trái, theo thực tế việc trồng xen, trồng dày đặt dẫn đến cây không có khả năng phát triển, không có khả năng sinh trưởng, trồng nhằm mục đích hưởng lợi khi nhà nước thu hồi đất. Vì vậy, việc yêu cầu bồi thường cây mai vàng của bà Huỳnh Thị Ngọc M là không có cơ sở để xem xét.

* Tại phiên tòa:

Người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện trình bày: Giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, yêu cầu Ủy ban nhân dân huyện C bồi thường, hỗ trợ cho bà M số lượng cây mai vàng và mai tứ quý là 11.951 cây, do bà M trồng trước khi có thông báo thu hồi đất đối với dự án đường cao tốc, bà M chưa được triển khai Kế hoạch sử dụng đất của dự án đường cao tốc. Nếu không đủ điều kiện bồi thường thì đề nghị Ủy ban nhân dân huyện C hỗ trợ chi phí di dời cây mai vàng, mai tứ quý cho bà M.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện Ủy b an nh ân dâ n h uyện C, tỉnh Hậu Giang trình bày:

Ngày 09/9/2022, Ủy ban nhân dân huyện C đã thu hồi hủy bỏ thông báo thu hồi đất đối với dự án khu tái định cư T do thu hẹp lại diện tích, đất của hộ bà M nằm ngoài diện tích thu hồi đối với dự án này, tuy nhiên sau đó ngày 13/5/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh H có cập nhật, bổ sung vào Kế hoạch sử dụng đất năm 2022 của huyện C dự án Khu tái định cư T phục vụ dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, Ủy ban nhân dân huyện đã triển khai kế hoạch và niêm yết Kế hoạch sử dụng đất bổ sung này tại Ủy ban nhân dân thị trấn N vào ngày 18/5/2022, hộ bà M trồng mai vàng vào tháng 10/2022 là trồng sau khi đã triển khai dự án cao tốc, do vậy, căn cứ vào quy định của Luật đất đai, Quyết định 14 của UBND tỉnh H, không có căn cứ bồi thường, hỗ trợ cho hộ bà M đối với cây trồng sau khi đã công bố Kế hoạch sử dụng đất.

Phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hậu Giang cho rằng:

- Về tố tụng: Quá trình giải quyết vụ án, Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa, Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa và những người tham gia tố tụng đã thực hiện đúng quy định của Luật tố tụng hành chính.

- Về nội dung vụ án, đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ áp dụng điểm a khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, bác yêu cầu khởi kiện của bà Huỳnh Thị Ngọc M về yêu cầu hủy một phần Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C, về việc phê duyệt bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án: Dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021 - 2025 (bổ sung lần 1) phần liên quan đến bà Huỳnh Thị Ngọc M đối với yêu cầu bồi thường 11.951 cây mai vàng và mai tứ quý.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được xem xét tại phiên tòa và kết quả tranh tụng tại phiên tòa, ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát, Hội đồng xét xử nhận định:

[1]. Về tố tụng:

[1.1]. Bà Huỳnh Thị Ngọc M khởi kiện yêu cầu Tòa án xem xét giải quyết: Hủy một phần Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C, về việc phê duyệt bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án: Dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021 - 2025 (bổ sung lần 1), (gọi tắt là Quyết định số: 805/QĐ-UBND). Căn cứ biên bản họp gia đình ngày 04/11/2022 của gia đình bà M, các thành viên trong hộ đã thống nhất cho bà M đại diện hộ gia đình đứng tên chủ hộ làm thủ tục nhận tiền bồi thường, do vậy, không cần thiết phải đưa các con bà M vào tham gia tố tụng. Xét yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân tỉnh Hậu Giang theo quy định tại Điều 30, Điều 32 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

[1.2]. Tại phiên tòa hôm nay, người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện vắng mặt, có đơn đề nghị xét xử vắng mặt, căn cứ khoản 1 Điều 158 của Luật Tố tụng hành chính, Hội đồng xét xử vẫn tiến hành xét xử vụ án.

[2]. Về thời hiệu khởi kiện: Quyết định hành chính bị kiện vẫn còn thời hiệu khởi kiện theo quy định tại Điều 116 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

[3]. Về thẩm quyền ban hành quyết định: Căn cứ vào khoản 2 Điều 66, điểm a khoản 3 Điều 69 của Luật Đất đai thì Ủy ban nhân dân huyện C, tỉnh Hậu Giang ban hành Quyết định số: 805/QĐ-UBND phần liên quan đến bà Huỳnh Thị Ngọc M là đúng thẩm quyền.

[4]. Về trình tự, thủ tục ban hành quyết định: Căn cứ vào Điều 67, Điều 68, Điều 69 của Luật Đất đai thì Quyết định số: 805/QĐ-UBND phần liên quan đến bà Huỳnh Thị Ngọc M là đúng trình tự, thủ tục.

[5]. Về nội dung Quyết định:

Xét yêu cầu hủy một phần Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C, về việc phê duyệt bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 (bổ sung đợt 1), (gọi tắt là Quyết định số: 805/QĐ-UBND), phần liên quan bà Huỳnh Thị Ngọc M, Hội đồng xét xử xét thấy:

Ngày 30/12/2022, Ủy ban nhân dân huyện C, tỉnh Hậu Giang ban hành Quyết định thu hồi đất của hộ ông Nguyễn Văn B (chết) do bà Huỳnh Thị Ngọc M đại diện với diện tích 4.793,7m2 loại đất chuyên trồng Lúa nước, toạ lạc tại ấp T, thị trấn N, huyện C, tỉnh Hậu Giang, gia đình bà M chấp hành quyết định thu hồi đất đã nhận tiền bồi thường đất, công trình trên đất và bàn giao mặt bằng, tuy nhiên gia đình bà chưa nhận được tiền bồi thường 11.951 cây mai vàng và mai tứ quý có chiều cao > 0,5m <= 1m. Ngày 16/02/2023, Ủy ban nhân dân huyện C ban hành Quyết định số 805 phê duyệt bổ sung đối với cây mai vàng, mai tứ quý, theo đó phê duyệt cho gia đình bà 0 đồng.

Năm 2021 thực hiện dự án khu tái định cư thị trấn N giai đoạn 2, hộ bà M đã nhận được thông báo thu hồi đất, ngày 09/9/2022 Ủy ban nhân dân huyện C thu hồi thông báo thu hồi đất đối với dự án khu tái định cư T, đến ngày 04/11/2022 gia đình bà nhận được Thông báo số 1363 thu hồi đất để thực hiện dự án Khu tái định cư T phục vụ dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Căn cứ vào Báo cáo số 557 ngày 19/12/2022 và biên bản ghi lời khai ngày 21/11/2022 của Công an thị trấn N, huyện C xác định, thời gian bà M trồng mai vàng, mai tứ quý xen với vườn cây ăn trái là vào thời điểm tháng 10 năm 2022. Tuy nhiên, căn cứ Quyết định số 1829/QĐ-UBND ngày 03/11/2022 và Quyết định số 932/QĐ-UBND ngày 13/5/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh H về việc cập nhật công trình, dự án vào Kế hoạch sử dụng đất năm 2022 cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, trong đó có dự án Khu tái định cư T phục vụ Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025, đoạn từ Cần Thơ đến Cà Mau (đoạn qua địa bàn tỉnh Hậu Giang). Quyết định 932 được Ủy ban nhân dân huyện C niêm yết công khai vào ngày 18/5/2022 tại Ủy ban nhân dân thị trấn N, huyện C là phù hợp với quy định tại Điều 48 Luật Đất đai năm 2013.

Như vậy, bà M trồng mai vàng trong giai đoạn từ tháng 10 năm 2022 là có trước Thông báo thu hồi đất số 1363 ngày 04/11/2022, nhưng có sau ngày triển khai Quyết định cập nhật công trình dự án cao tốc vào Kế hoạch sử dụng đất và công khai Kế hoạch sử dụng đất, căn cứ khoản 2 Điều 49 Luật Đất đai năm 2013 quy định “Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất… không được xây dựng mới nhà ở, trồng cây lâu năm…” , điểm b khoản 3 Điều 1 Quyết định số 14/2019/QĐ-UBND ngày 19/9/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh H quy định trường hợp không được bồi thường, hỗ trợ về cây trồng, vật nuôi là thủy sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất: “Cây lâu năm được tạo lập từ sau khi công bố Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện”.

Do vậy xét thấy hộ bà M trồng cây sau ngày có công bố Kế hoạch sử dụng đất, nên Ủy ban nhân dân huyện C, tỉnh Hậu Giang không bồi thường, hỗ trợ là đúng quy định.

[6]. Từ những cơ sở trên, xét thấy yêu cầu khởi kiện của bà Huỳnh Thị Ngọc M là không có căn cứ để chấp nhận. Xét đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hậu Giang là có căn cứ chấp nhận.

[7]. Về án phí hành chính sơ thẩm: Bà Huỳnh Thị Ngọc M phải chịu theo quy định là 300.000đồng.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ các Điều 30; Điều 32; Điều 116; khoản 1 Điều 158; điểm a khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính năm 2015;

Điều 48, Điều 49, Điều 62, Điều 63 Luật Đất đai;

Điểm b khoản 3 Điều 1 Quyết định số: 14/2019/QĐ-UBND ngày 19/9/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh H về Quy định đơn giá cây trồng, vật nuôi là thủy sản để tính giá trị bồi thường, hỗ trợ thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hậu Giang; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử:

Bác yêu cầu khởi kiện của bà Huỳnh Thị Ngọc M về yêu cầu hủy một phần Quyết định số: 805/QĐ-UBND ngày 16/02/2023 của UBND huyện C về việc phê duyệt bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án: Dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang thuộc Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 (bổ sung lần 1) phần liên quan đến bà Huỳnh Thị Ngọc M.

Về án phí hành chính sơ thẩm: Bà Huỳnh Thị Ngọc M phải chịu 300.000đồng, chuyển tiền tạm ứng án phí bà M đã nộp theo biên lai thu số 0000107 ngày 26/12/2023 tại Cục thi hành án dân sự tỉnh Hậu Giang thành án phí.

Các đương sự có mặt được quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án ngày 27/5/2024. Đương sự vắng mặt được quyền kháng cáo bản án trong hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được bản án hoặc kể từ ngày bản án được niêm yết hợp lệ theo quy định.