Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính quản lý đất đai số 326/2022/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 326/2022/HC-PT NGÀY 10/05/2022 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Trong ngày 10 tháng 5 năm 2022 tại trụ sở xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số: 459/2021/TLPT-HC ngày 11 tháng 10 năm 2021 về “Khiếu kiện quyết định hành chính về quản lý đất đai”.

Do bản án hành chính sơ thẩm số 04/2021/HCST ngày 15 tháng 4 năm 2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 593/2022/QĐPT-HC ngày 27 tháng 4 năm 2022 giữa các đương sự:

Người khởi kiện: Cụ Lê Văn B chết ngày 03-9-2020).

Người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B:

1/ Ông Lê Thanh X, sinh năm 1951; địa chỉ: Số X, đường Tiểu La, Phường 8, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh (Có đơn đề nghị xét xử vắng mặt).

2/ Bà Lê Mỹ D, sinh năm 1953; địa chỉ: Ấp P, xã Tân Hòa, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

3/ Ông Lê Hữu Đ, sinh năm 1955; địa chỉ: Số X, đường Tiểu La, Phường 8, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.

4/ Ông Lê Minh Tr, sinh năm 1957; địa chỉ: Số X, đường Tiểu La, Phường 8, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.

5/ Ông DAVID MAN LE (Lê Minh M), sinh năm 1959; quốc tịch: Hoa Kỳ;

hiện đang thường trú: Nhà số Y, tổ 17, Nội ô A, thị trấn Gò Dầu, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh.

Người đại diện theo ủy quyền của bà D, ông Đ, ông Tr, Ông M: Ông Huỳnh Văn Â, sinh năm 1969; Số ZB, Hẻm 81, đường C, khu phố H, phường Hiệp Ninh, thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh (Có mặt).

Người bị kiện: Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh (Có đơn đề nghị vắng mặt).

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị kiện:

Ông Nguyễn Trọng N – Trưởng phòng, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gò Dầu (Có mặt).

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Chị Lê Thúy L, sinh năm 1983; địa chỉ: K, khu phố Nội ô A, thị trấn G, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh (Có mặt).

Người đại diện theo ủy quyền của chị Lê Thúy L (Văn bản ngày 05/01/2021): Bà Lê Thị Kim N, sinh năm 1959; địa chỉ: K, khu phố Nội ô A, thị trấn Gò Dầu, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh (Có mặt).

Người kháng cáo: Đại diện theo ủy quyền của những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của khởi kiện.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện ngày 27/7/2020, bản tự khai ngày 08/9/2021 và lời trình bày tại phiên tòa của người đại diện hợp pháp của người khởi kiện và người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B - ông Huỳnh Văn  thể hiện:

Năm 1973, cụ Lê Văn B và cụ Nguyễn Thị Th nhận chuyển nhượng của cụ Nguyễn Văn Th1 và cụ Dương Thị B phần đất tại khu phố 2, nội ô thị trấn Gò Dầu, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh. Khi nhận chuyển nhượng đã có sẵn căn nhà kiên cố 01 trệt, 01 lầu. Ngày 04/9/1986, cụ B được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà số 132/60; ngày 08/3/2006 được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01201/339/2005/QĐ-UB diện tích 185,40m2, thuộc thửa 124, tờ bản đồ số 33; tọa lạc tại số 107, khu phố 2, nội ô thị trấn Gò Dầu, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh.

Tháng 3/2020, cụ B nhận được Quyết định số 528/QĐ-UBND ngày 04/3/2020, của Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu (gọi tắt là Quyết định 528), về việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nêu trên của cụ Lê Văn B. Cụ B cho rằng Quyết định 528 ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cụ, trái quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 106 của Luật Đất đai năm 2013, cụ thể:

Thứ nhất: Thu hồi không có căn cứ pháp luật, trái với quy định của Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai năm 2013.

Thứ hai: Từ năm 2018, chị Lê Thúy L đã có đơn tranh chấp, về việc yêu cầu được mở cửa sổ qua phần đất của cụ B; Ủy ban nhân dân thị trấn Gò Dầu đã hòa giải nhưng không thành, theo quy định của pháp luật, nếu các bên có yêu cầu giải quyết thì thẩm quyền giải quyết là của Tòa án nhân dân.

Do đó, cụ B khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định 528/QĐ-UBND ngày 04/3/2020 của Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu.

Ngày 03/9/2020, cụ Lê Văn B chết, người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B là ông Lê Thanh X, bà Lê Mỹ D, ông Lê Hữu Đ, ông Lê Minh Tr, ông Lê Minh M tiếp tục thực hiện yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn B.

Theo Văn bản số 2141/UBND-NC ngày 28 tháng 8 năm 2020, Văn bản số 2552/UBND-NC ngày 09 tháng 11 năm 2020 và Văn bản số 465/UBND-KTTH ngày 25 tháng 3 năm 2021 của người bị kiện thể hiện:

Phần đất diện tích 185,4m2, trong thửa 124, tờ bản đồ số 33 đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cụ Lê Văn B ngày 08/3/2006. Trong diện tích 185,4m2 có phần diện tích thuộc mương nước công cộng 30,2m2, có tứ cận: Đông giáp Đường Ngô Gia Tự, dài 1,20m; Tây giáp thửa 121, dài 1,20m; Nam giáp đất cụ Lê Văn B, dài 25,24m; Bắc giáp đất chị Lê Thúy L, dài 25,29m. Mương nước này có từ trước năm 1975. Mương nước này để thoát nước từ Đường Ngô Gia Tự và thoát nước sinh hoạt của những người dân sống lân cận; điểm đầu từ Đường Ngô Gia Tự tại vị trí thửa 124, điểm cuối tiếp giáp sông Vàm Cỏ Đông. Hiện tại mương nước này đi qua 53 thửa, có 17 thửa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong đó có cụ Lê Văn B và cụ Nguyễn Thị Th.

Việc mương nước không thể hiện trên bản đồ địa chính là do tại thời điểm đo đạc, lập bản đồ năm 1999, một số hộ dân trong đó có hộ cụ B trong quá trình quản lý, sử dụng đã lấn chiếm từ trước năm 1999, đã xây dựng các công trình phụ bên trên che lấp mương nước nên hồ sơ địa chính không đo đạc, thể hiện mương nước trên bản đồ. Ngoài ra, Ủy ban cũng đã xác minh, kiểm tra hiện trạng và trên bản đồ địa chính đo đạc năm 1999, mặt hậu của các thửa đất 117, 116, 135, 132, 86, 87, 85, 90, 91, 92 và 93 chiều dài khoảng 32,98m, có thửa số 112, 115 ghi loại đất là chuyên dụng khác.

Mặt khác, tại Tờ bán chiết đất thổ cư đề ngày 03/4/1972, cụ Trần Văn Ch, cụ Lê Thị B1 bán cho cụ Nguyễn Văn Th1, cụ Dương Thị B xác định phần đất chiết bán, có tứ cận: Bắc giáp công thổ xã Thanh Phước; Nam giáp thổ chủ Nguyễn Văn L; Đông giáp Đường Trương Vĩnh Ký (nay là Ngô Gia Tự); Tây giáp thổ chủ Nguyễn Văn L. Qua đối chiếu, vị trí đất công thổ hướng Bắc trùng khớp với vị trí mương nước có từ trước năm 1972 và trước thời điểm cụ B xây dựng nhà năm 1973.

Trong quá trình kiểm tra lại việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cụ B phát hiện có sai sót, Ủy ban đã thông báo, giải thích yêu cầu cụ B giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để điều chỉnh phần diện tích mương nước nhưng phía cụ B không đồng ý. Việc sử dụng đất là mương nước của hộ cụ B là vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại khoản 1 Điều 170 của Luật Đất đai, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, cá nhân khác có liên quan. Do đó, Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu thực hiện thủ tục thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho cụ B và xem xét cấp lại theo trình tự thủ tục Luật Đất đai.

Do đó việc Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh ban hành Quyết định số 528/QĐ-UBND ngày 04/3/2020, về việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp không đúng quy định về đất đai đối với cụ Lê Văn B là có căn cứ và đúng theo quy định của pháp luật tại điểm d khoản 2 Điều 106 của Luật Đất đai và điểm b khoản 56 Điều 2 của Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 03/01/2017. Đối với yêu cầu khởi kiện của cụ B, Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu không đồng ý.

Người đại diện hợp pháp của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chị Lê Thúy L - bà Lê Thị Kim N trình bày: Liền kề đất nhà bà trước đây có đường mương nước công cộng có từ trước năm 1975 và gia đình bà cũng sử dụng mương nước này để thoát nước sinh hoạt. Từ năm 1997, bà và cụ B đã có tranh chấp tại Ủy ban thị trấn, bản thân cụ B cũng xác nhận có đường thoát nước. Năm 2018, chị Lê Thúy L xây nhà nhưng cụ B không cho qua tô tường, gắn cửa sổ vì cụ B cho rằng đó là đất của cụ B. Tuy nhiên, phần đất đó phía dưới là mương nước công cộng đã có từ lâu nhưng cụ B xây phần lan can nhà và phần bếp nằm trên mương nước. Do đó việc Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cụ B cấp luôn phần diện tích mương nước sau là không đúng và cụ B biết có diện tích mương nước nhưng vẫn kê khai, đăng ký để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là không đúng. Vì vậy, Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho cụ B là hợp lý.

Tại bản án hành chính sơ thẩm số 04/2021/HCST ngày 15 tháng 4 năm 2021, Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh đã quyết định:

Bác đơn khởi kiện của ông Lê Thanh X, bà Lê Mỹ D, ông Lê Hữu Đ, ông Lê Minh Tr và ông David Man Le (Lê Minh M) là những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B đối với Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu về yêu cầu hủy Quyết định số 528/QĐ-UBND ngày 04/3/2020 thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01201/339/2005/QĐ-UBND(HL) ngày 08-3-2006 cấp cho cụ Lê Văn B và cụ Nguyễn Thị Th.

Ngoài ra, bản án còn quyết định về án phí, quyền kháng cáo.

Ngày 19/4/2021 người đại diện theo ủy quyền của những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của khởi kiện kháng cáo.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Người đại diện theo ủy quyền của người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của khởi kiện trình bày: Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu cho rằng mương nước có từ trước năm 1975 nhưng không có tài liệu chứng minh. Hiện trạng căn nhà đã được ông Trần Văn Ch cùng vợ xây dựng vào năm 1970, có giấy phép xây dựng và hiện trạng nhà đến nay không đổi. Thực tế không hề có mương nước, đề nghị sửa án sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu của người khởi kiện.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị kiện trình bày: Theo hồ sơ và xác minh các cư dân sống trong khu vực thể hiện có mương nước chung của hơn 10 hộ dân để thoát nước, kéo dài từ mặt đường ra sông Vàm Cỏ, đề nghị bác kháng cáo, giữ nguyên án sơ thẩm.

Người đại diện theo ủy quyền của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trình bày: Liền kề đất nhà bà trước đây có đường mương nước công cộng có từ trước năm 1975 và gia đình bà cũng sử dụng mương nước này để thoát nước sinh hoạt. Từ năm 1997, bà và cụ B đã có tranh chấp tại Ủy ban thị trấn, bản thân cụ B cũng xác nhận có đường thoát nước. Việc Ủy ban cấp Giấy chủ quyền cho nhà cụ B bao gồm cả mương nước là không đúng. Quyết định thu hồi Giấy chủ quyền nhà cụ B để điều chỉnh lại diện tích là hợp lý. Đề nghị y án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát trình bày quan điểm:

Hội đồng xét xử, các đương sự đã tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật tố tụng hành chính.

Về nội dung kháng cáo: Các chứng cứ thể hiện mương nước tồn tại từ sát đường bên cạnh nhà cụ B kéo qua 17 hộ dân và ra sông Vàm cỏ, các hộ dân này sử dụng làm đường thoát nước từ trước giải phóng đến nay, bản thân cụ B đã thừa nhận có mương nước bên hông nhà tại biên bản làm việc năm 1997 khi giải quyết tranh chấp. Đề nghị bác kháng cáo, y án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa; căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên tòa; căn cứ trình bày của đương sự, ý kiến của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị kiện; phát biểu của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định:

[1] Về tố tụng: Đơn kháng cáo làm trong hạn luật định và hợp lệ nên được chấp nhận xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

[2] Về nội dung kháng cáo:

Xét về nguồn gốc nhà đất: Ngày 08/3/2006, cụ Lê Văn B và cụ Nguyễn Thị Th được Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01201/339/2005/QĐ-UBND(HL) diện tích 185,40m2, thuộc thửa 124, tọa lạc tại Khu phố 2, nội ô thị trấn Gò Dầu; tứ cận: Đông giáp Đường Ngô Gia Tự; Tây giáp thửa 121; Nam giáp thửa 125; Bắc giáp thửa 123 (đất của chị Lê Thúy L). Nguồn gốc phần đất cụ B được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là của cụ Trần Văn Ch và vợ tên Lê Thị B1 sang nhượng lại cho cụ Nguyễn Văn Th1 và vợ tên Dương Thị B; sau đó cụ Thạo và cụ Bạch sang nhượng lại cho cụ B và cụ Thứng, có diện tích là 174m2.

Tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, người đại diện hợp pháp của phía người khởi kiện cho rằng phần đất mà Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu cho rằng là mương nước chỉ là đường hầm, có từ trước khi gia đình cụ B nhận chuyển nhượng nhà đất; đường hầm này chỉ sử dụng để chứa đồ gia đình.

Xét thấy: Tại các biên bản kiểm tra hiện trạng, đo vẽ, khảo sát ngày 19/6/2019, ngày 24/12/2019 và ngày 08/5/2020; biên bản xác minh những hộ dân sống tại khu vực; hình ảnh các đương sự cung cấp thể hiện có đường thoát nước bắt đầu từ Đường Ngô Gia Tự tại vị trí thửa 124 mà cụ B đang sử dụng.

Theo lời trình bày của cụ B tại Biên bản ngày 15/4/1997 hòa giải tranh chấp việc thoát nước với bà Lê Thị Kim N thể hiện cạnh nhà cụ và nhà bà Nên có đường thoát nước. Mặt khác, hồ sơ về nguồn gốc thửa đất cụ B sử dụng thể hiện: Thửa đất 124 cụ B đang sử dụng nguồn gốc của cụ Trần Văn Ch. Ngày 03/4/1972, cụ Chìa chuyển nhượng cho cụ Thạo, sau đó cụ Thạo chuyển nhượng cho vợ chồng cụ B vào ngày 08/8/1973. Theo tờ chiết bán đất lập giữa cụ Chìa và cụ Thạo thể hiện diện tích đất chuyển nhượng là 174m2 và phía Bắc giáp đất công thổ xã Thanh Phước hiện trạng là vị trí mương nước. Như vậy, đường mương nước này đã tồn tại trước khi cụ B, cụ Thứng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó quá trình kê khai cũng như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cụ B, Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu đã không phát hiện hiện trạng của thửa đất nên đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất luôn phần diện tích mương nước cho cụ B.

Ngày 05/02/2020, Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu ra Thông báo số 229/TB- UBND về việc thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01201/339/2005/QĐ- UBND(HL) ngày 08/3/2006 đã cấp cho cụ Thứng và cụ B. Quyết định 528 của Ủy ban nhân huyện Gò Dầu ban hành đảm bảo về trình tự thủ tục, đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 2 Điều 64 và Điều 66 của Luật Đất đai, điểm b khoản 56 Điều 2 của Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 03/01/2017. Do đó cấp sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của cụ B là có căn cứ.

[2] Bản án sơ thẩm có sai sót là người khởi kiện là cụ Lê Văn B, sau khi Tòa án nhân dân tỉnh Tây ninh thụ lý vụ án, cụ B chết, cấp sơ thẩm xác định các ông bà: ông Lê Thanh X, bà Lê Mỹ D, ông Lê Hữu Đ, ông Lê Minh Tr và ông David Man Le (Lê Minh M) là những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ B là chính xác, tuy nhiên việc giải quyết vụ án vẫn là xem xét yêu cầu khởi kiện của cụ B nhưng cấp sơ thẩm lại bác yêu cầu của các ông bà nói trên là chưa chính xác, cần phải điều chỉnh lại là: “Bác yêu cầu của người khởi kiện - cụ Lê Văn B”.

Do những nhận định trên, Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B, giữ nguyên án sơ thẩm.

[3] Do kháng cáo không được chấp nhận nên người kháng cáo phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1, Điều 241 Luật tố tụng hành chính năm 2015, Không chấp nhận kháng cáo của người đại diện theo ủy quyền của người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của khởi kiện, giữ nguyên bản án hành chính sơ thẩm số 04/2021/HCST ngày 15 tháng 4 năm 2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh.

Căn cứ điểm a Khoản 2 Điều 193 Luật tố tụng hành chính;

Căn cứ Điều 106 của Luật Đất đai; Điểm b, Khoản 56, Điều 2 của Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 03/01/2017; Điều 12 của Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016.

Tuyên xử:

1. Bác yêu cầu khởi kiện của cụ Lê Văn B đối với Ủy ban nhân dân huyện Gò Dầu về yêu cầu hủy Quyết định số 528/QĐ-UBND ngày 04/3/2020 thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01201/339/2005/QĐ-UBND(HL) ngày 08-3-2006 cấp cho cụ Lê Văn B và cụ Nguyễn Thị Th.

2. Án phí hành chính sơ thẩm: Những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Lê Văn B được miễn án phí.

Án phí hành chính phúc thẩm: Các ông bà Lê Mỹ D, Lê Hữu Đ, ông Lê Minh Tr và David Man Le (Lê Minh M) phải chịu án phí hành chính phúc thẩm là 300.000 đ, được trừ vào số tiền do ông Huỳnh Văn  đã nộp tại Biên lai thu số 0001637 ngày 29/4/2021 của Cục thi hành án dân sự tỉnh Tây Ninh.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án