Bản án 360/2019/HC-PT ngày 14/06/2019 về khiếu kiện quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường, hỗ trợ và quyết định cưỡng chế thu hồi đất

 TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 360/2019/HC-PT NGÀY 14/06/2019 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH THU HỒI ĐẤT, QUYẾT ĐỊNH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ QUYẾT ĐỊNH CƯỠNG CHẾ THU HỒI ĐẤT 

Ngày 14 tháng 6 năm 2019, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh; tiến hành xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 217/2017/TLPT-HC ngày 01 tháng 8 năm 20 17 về việc “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai đối với trường hợp nhà nước thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và cưỡng chế thu hồi đất”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 21 tháng 6 năm 2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 600/2017/QĐPT-HC ngày 14 tháng 6 năm 2019, giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Bà Nguyễn Tấn Diệu H ( có mặt).

Địa chỉ: Khu phố ..., phường Thanh S, thành phố Phan R – Tháp C, tỉnh Ninh Thuận.

- Người đại diện theo ủy quyền của bà Nguyễn Tấn Diệu H: Ông Lê Cẩm Q, sinh năm 1975 (văn bản ủy quyền ngày 23/11/2017), ( có mặt).

Địa chỉ: phường Bình A, Quận …, Thành phố Hồ Chí Minh.

2. Người bị kiện:

2.1 Ủy ban nhân dân (sau đây viết tắt là UBND) thành phố Phan R – Tháp C.

Địa chỉ trụ sở: thành phố Phan R – Tháp C, tỉnh Ninh Thuận.

Đại diện theo pháp luật của UBND thành phố Phan R – Tháp C: Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C (vắng mặt).

2.2. Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C, tỉnh Ninh Thuận.

- Người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện: Ông Trần Minh T – Phó Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C (văn bản ủy quyền ngày 10/01/2017 và ông T có đơn đề nghị xét xử vắng mặt đề ngày 12/6/2019);

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện: Ông Nguyễn H1 – Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường UBND thành phố Phan R – Tháp C, tỉnh Ninh Thuận ( có mặt).

Địa chỉ: Đường 16/4, thành phố Phan R – Tháp C, tỉnh Ninh Thuận.

3. Người kháng cáo: Bà Nguyễn Tấn Diệu H là người khởi kiện.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện ông Nguyễn Ngọc Anh trình bày:

Ngày 21/9/2012, UBND thành phố Phan R – Tháp C ban hành các Quyết định số 2824/QĐ-UBND thu hồi 152m2 đất của bà Nguyễn Tấn Diệu H thuộc thửa đất số 19i, tờ bản đồ địa chính số 2 để bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C và Quyết định số 2865/QĐ-UBND về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho bà Nguyễn Tấn Diệu H với tổng số tiền bồi thường hỗ trợ là 150.968.066 đồng. Năm 2012, bà H nhận được Quyết định số 2824/QĐ-UBND và Quyết định số 2865/QĐ-UBND. Không đồng ý với Quyết định số 2865/QĐ-UBND, bà H đã làm đơn khiếu nại đến UBND thành phố Phan R – Tháp C nhưng chưa được UBND thành phố Phan R – Tháp C giải quyết.

Ngày 26/5/2016, Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C banh hành Quyết định số 1448/QĐ-UBND về việc cưỡng chế thu hồi đất của bà Nguyễn Tấn Diệu H trong khi bà chưa được giải quyết khiếu nại, chưa nhận tiền bồi thường và chưa nhận hỗ trợ tái định cư cho người có đất bị thu hồi là xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà, vi phạm pháp luật được quy định tại các Điều 30, khoản 1 Điều 32, điểm a khoản 5 Điều 71 và Điều 83 của Luật đất đai năm 2013; Điều 13 Thông tư 37/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài Nguyên và Môi trường và các Điều 19, Điều 20; Điều 22, Điều 23, Điều 24, Điều 25 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Vì vậy, bà Nguyễn Tấn Diệu H yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 1448/QĐ-UBND ngày 26/5/2016 của Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C; Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và Quyết định số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C đồng thời buộc UBND thành phố Phan R – Tháp C bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất ở đô thị đúng quy định pháp luật của thời điểm năm 2016.

Đại diện theo ủy quyền của UBND và Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C ông Trần Minh T có văn bản trình bày ý kiến ngày 01/3/2017:

Thực hiện các thông báo UBND tỉnh Ninh Thuận: Thông báo số 43/TB-UBND ngày 14/6/2010 về việc thu hồi đất bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện quy hoạch Khu đô thị Đông Bắc (khu K1); Thông báo số 53/TBB-UBND ngày 01/7/2010 về việc thu hồi bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Khu đô thị mới Đông Bắc (khu K1); Thông báo số 21/TB-UBND ngày 14/3/2011 về việc thu hồi đất để bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc (khu K1).

Xét đề nghị của Phòng Tài nguyên và Môi trường tại Tờ trình số 1794/TTr- TNMT ngày 10/9/2012, UBND thành phố Phan R – Tháp C đã ban hành Quyết định số 2824/QĐ-UBND về việc thu hồi 152m2 có nhà ở tại đô thị (theo hiện trạng sử dụng) do bà Nguyễn Tấn Diệu H sử dụng tại phường Thanh S để bồi thường giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C (khu K1).

Trên cơ sở Tờ trình của Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Ninh Thuận; xét đề nghị tại Tờ trình số 1776/TTr-TTPTQĐ ngày 12/9/2010 của Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Phan R – Tháp C đã ban hành Quyết định số 2839/QĐ-UBND ngày 29/7/2012 về việc phê duyệt phương án chi tiết bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi nhà nhước thu hồi đất để thực hiện Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C. Đồng thời cùng ngày, UBND thành phố Phan R – Tháp C ban hành Quyết định số 2865/QĐ-UBND về việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố, với tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ là 150.968.066 đồng.

Căn cứ Quyết định số 80/QĐ-UBND ngày 21/12/2012 UBND tỉnh Ninh Thuận về việc điều chỉnh giá đất ở trung bình tại dự án quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C (khu K1), UBND thành phố Phan R – Tháp C ban hành Quyết định số 3163/QĐ-UBND ngày 25/12/2013 về việc hỗ trợ bổ sung giá đất cho hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H với tổng số tiền là 5.198.400 đồng.

Sau khi ban hành quyết định thu hồi và triển khai quyết định đến hộ bà H, Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Ninh Thuận phối hợp với các đơn vị có liên quan, UBND phường Thanh Son, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Thanh Sđã tiến hành mời hộ bà H đến để vận động nhiều lần nhưng hộ bà H không đồng ý bàn giao mặt bằng với lý do giá bồi thường thấp.

Trên cơ sở đề nghị của Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận tại Văn bản số 2307/TTPTQĐ-BTGMB ngày 24/12/2015 về việc đề nghị cưỡng chế các hộ để thực hiện quyết định thu hồi đất tại dự án quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C (khu K1); Sau khi Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố thẩm định hồ sơ, quá trình thu hồi bồi thường, quá trình mời vận động của hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H và Báo cáo số 29/BC-UBND ngày 15/3/2016 của UBND phường Thanh S về việc vận động hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H thực hiện dự án quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố, đã có đề nghị tại Tờ trình số 1448/QĐ-UBND về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H vào ngày 26/5/2016.

Đối chiếu với các quy định hiện hành của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất. UBND thành phố Phan R – Tháp C đã ban hành Quyết định số 2824/QĐ-UBND, Quyết định số 2865/QĐ-UBND và Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C ban hành Quyết định số 1448/QĐ-UBND là đúng pháp luật, đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H.

Tại Bản án sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 21/6/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận quyết định:

Căn cứ khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, Điều 164, khoản 2 Điều 165, khoản 1 Điều 143, điểm a khoản 2 Điều 193, Điều 194; Điều 206, Điều 213 của Luật tố tụng hành chính;

Căn cứ Điều 38, Điều 40, Điều 44 Luật đất đai năm 2003; Điều 71 Luật đất đai năm 2013; Điều 34 Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ; Thông tư số 06/2007/TT-BTNMT ngày 02/7/2007 của Bộ Tài nguyên và môi trường.

Căn cứ Điều 28, Điều 33 Luật khiếu nại năm 2011;

Căn cứ khoản 1 Điều 34 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009.

1. Bác yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H về việc yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 1448/QĐ-UBND ngày 26/5/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C về việc cưỡng chế thu hồi đất và buộc Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất ở đô thị đúng quy định pháp luật tại thời điểm 2016.

2. Đình chỉ xét xử đối với yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H đề nghị Tòa án hủy các quyết định:

- Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C về việc thu hồi đất do hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H sử dụng tại phường Thanh Sđể bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C;

- Quyết định số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho hộ bà Nguyễn Tấn Diệu H khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án Quy hoạch khu đô thị mới Đông Bắc thành phố Phan R – Tháp C;

Ngoài ra, bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 29/6/2017, người khởi kiện bà Nguyễn Tấn Diệu H kháng cáo toàn bộ Bản án sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 21/6/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận.

Tại phiên tòa phúc thẩm: Người kháng cáo giữ nguyên nội dung kháng cáo; các bên đương sự không ai cung cấp thêm được chứng cứ mới và cũng không tự thỏa thuận hòa giải được, đều đề nghị tòa cấp phúc tha6nm3 xem xét giãi quyết vụ án theo pháp luật.

Kiểm sát viên đại diện cho Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, phân tích đánh giá chứng cứ cho rằng bản án sơ thẩm tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H về việc yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 1448/QĐ-UBND ngày 26/5/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C và yêu Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất ở đô thị đúng quy định pháp luật tại thời điểm 2016. Đồng thời tuyên Đình chỉ xét xử đối với các Quyết định số 2824/QĐ-UBND và số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của Ủy ban nhân dân thành phố Phan R – Tháp C là có căn cứ pháp luật, nên đề nghị không chấp nhận kháng cáo của bà Nguyễn Tấn Diệu H, giữ y nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

Trên cơ sở xem xét tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và ý kiến tranh luận của các bên, ý kiến phát biểu của Kiểm sát viên tại phiên tòa.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1]- Về đối tượng khởi kiện và thẩm quyền giải quyết: Bà Nguyễn Tấn Diệu H khởi kiện các Quyết định số 1448/QĐ-UBND ngày 26/5/2016 của Chủ tịch UBND thành phố Phan R – Tháp C; Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và Quyết định số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C; đồng thời yêu cầu Tòa án buộc UBND thành phố Phan R – Tháp C bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đúng quy định pháp luật của thời điểm 2016. Theo quy định tại Điều 3 và khoản 1 Điều 30 của Luật tố tụng hành chính thì các quyết định trên là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận theo quy định tại khoản 4 Điều 32 của Luật tố tụng hành chính.

[2]- Về thời hiệu khởi kiện:

[2.1]- Trong quá trình thụ lý và xét xử của cấp phúc thẩm bà Nguyễn Tấn Diệu H cho rằng UBND thành phố Phan R – Tháp C không có tống đạt các quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 cho bà H.

Cho nên các biên bản giao các Quyết định trên đề ngày 16/10/2012 (BL 113,270) là do UBND thành phố Phan R – Tháp C lập khống, không phải là chử ký của bà H. Vì vậy bà Nguyễn Tấn Diệu H yêu cầu cấp phúc thẩm giám định chử ký của bà H trên các biên bản giao quyết định nêu trên để xem xét tính thời hiệu khởi kiện theo quy định của pháp luật.

Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận thấy, yêu cầu giám định chữ ký của bà H để tính thời hiệu khởi kiện của bà H là không cần thiết. Bởi lẽ, tại đơn khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H đề ngày 05/12/2016 (BL 26); bà H đã trình bày trong đơn có nội dung; “ Năm 2012, tôi nhận được Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C….. ” và tại các biên bản ghi lời khai của cấp sơ thẩm bà Nguyễn Tấn Diệu H cũng đã thừa nhận đã nhận được các Quyết định trên trong năm 2012. Như vậy có đủ căn cứ kết luận bà Nguyễn Tấn Diệu H đã biết được các Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C từ năm 2012.

[2.2]- Tuy nhiên trong hồ sơ vụ án thể hiện, sau khi bà Nguyễn Tấn Diệu H nhận được các Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và số 2865/QĐ- UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C nêu trên thì bà H liên tiếp khiếu nại các quyết định này.

[2.3]- Sau khi bà H khiếu nại, đến ngày 25/12/2013, UBND thành phố Phan Rang - Tháp Chàm tiếp tục xem xét và ban hành Quyết định số 3163/QĐ-UBND về việc “ Bồi thường, hỗ trợ bổ sung giá đất cho bà Nguyễn Tấn Diệu H với số tiền chênh lệch được hưởng bằng 34.200.2000đ” (BL 272). Nhưng biên bản giao quyết định không thể hiện được ngày, tháng giao, chỉ thể hiện được năm 2014, nhưng bà H không đồng ý ký nhận. Vấn đề này cũng chưa được cấp sơ thẩm đặc ra xem xét.

[2.4]- Không dừng lại đó, bà Nguyễn Tấn Diệu H tiếp tục khiếu nại. Đến ngày 06/8/2015, UBND thành phố Phan Rang- Tháp Chàm tiếp tục ban hành Quyết định số 1443/QĐ-UBND về việc “ bồi thường, hỗ trợ bổ sung nhà, vật kiến trúc khi thu hồi đất cho bà Nguyễn Tấn Diệu H với số tiền chênh lệch là 44.327.341 đồng” (BL 275). Tuy nhiên, trong hồ sơ vụ án không thể hiện được tài liệu nào để chứng minh UBND thành phố Phan Rang- Tháp Chàm có giao quyết định trên cho bà H nhận hay không để làm căn cứ xem xét về thời hiệu khởi kiện của bà H. Vấn đề này cũng chưa được tòa cấp sơ thẩm đặc ra xem xét.

[2.5]- Từ những phân tích trên, bản án sơ thẩm chỉ căn cứ vào các Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C để tính thời hiệu và cho rằng thời hiệu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H đã hết, nên Đình chỉ xét xử về yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Tấn Diệu H đối với các Quyết định số 2824/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 và số 2865/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố Phan R – Tháp C là chưa đúng với quy định của pháp luật.

[3]- Những thiếu sót như đã phân tích trên của bản án sơ thẩm, Tòa cấp phúc thẩm không thể khắc phục được. Cần chấp nhận kháng cáo của bà Nguyễn Tấn Diệu H hủy toàn bộ bản án sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 21/6/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận xem xét, giải quyết sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

[6]. Đơn kháng cáo của bà Nguyễn Tấn Diệu H được chấp nhận, nên bà H không phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

- Áp dụng khoản 3 Điều 241 Luật tố tụng hành chính năm 2015:

- Chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện bà Nguyễn Tấn Diệu H. Hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 21/6/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận giải quyết sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

- Hoàn trả cho bà Nguyễn Tấn Diệu H được nhận lại 300.000 đồng (Ba trăm nghìn đồng) tiền tạm ứng án phí hành chính phúc thẩm đã nộp theo các biên lai thu số 0013782 ngày 07/7/2017 tại Cục Thi hành án dân sự tỉnh Ninh Thuận.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.