Bản án 124/2018/DS-PT ngày 04/07/2018 về yêu cầu công khai xin lỗi và bồi thường thiệt hại do sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH CÀ MAU

BẢN ÁN 124/2018/DS-PT NGÀY 04/07/2018 VỀ YÊU CẦU CÔNG KHAI XIN LỖI VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO SỨC KHỎE, DANH DỰ, NHÂN PHẨM, UY TÍN BỊ XÂM PHẠM

Ngày 04 tháng 7 năm 2018, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 93/2018/TLPT-DS ngày 28 tháng 5 năm 2018 về việc “Yêu cầu công khai xin lỗi và bồi thường thiệt hại do sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm”. Do bản án dân sự sơ thẩm số 16/2018/DS-ST ngày 13 tháng 3 năm 2018 của Tòa án nhân dân huyện Thới Bình bị kháng cáo. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 134/2018/QĐ-PT ngày 05 tháng 6 năm 2018, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Bà Nguyễn Việt N – sinh năm 1954 (Có mặt). Địa chỉ: Ấp B, xã H, huyện T, tỉnh Cà Mau.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn: Ông Nguyễn Thanh H - Trợ giúp viên thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Cà Mau (có mặt).

- Bị đơn: Bà Trần Kim S - sinh năm 1971 (có mặt).

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Anh Dương Quốc T - sinh năm 1991 (có mặt).

Cùng địa chỉ: Ấp B, xã H, huyện T, tỉnh Cà Mau.

- Người kháng cáo: Bà Trần Kim S – Bị đơn.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Bà Nguyễn Việt N trình bày: Bà N với bà S sống liền kề. Vào năm 1995, Bà N với tư cách là Phó Bí thư Chi bộ ấp B, xã H, huyện T thay mặt Chi bộ ký văn bản gửi về trường nơi bà S đang học giáo viên để đề nghị nhà trường xem xét đạo đức của bà S do có hành vi xúc phạm người khác. Từ đó, bà S nhiều lần dùng những lời lẽ thô tục xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của bà. Việc bị bà S xúc phạm còn làm cho bà bị kích động, ngất xỉu, được bệnh viện chẩn đoán là bị nhồi máu não. Từ những lý do trên, bà N yêu cầu bà S công khai xin lỗi bà N tạiđịa phương; bù đắp tổn thất về tinh thần do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm hại là  05 tháng lương cơ bản, với mức lương cơ bản là 1.210.000 đồng tương ứng bằng 6.050.000 đồng; tiền điều trị bệnh là 8.735.000 đồng, tổng cộng là 14.785.000 đồng.

Bà Trần Kim S trình bày: Do bà N gửi văn bản về trường của bà đang học đề nghị nhà trường xem xét đạo đức của bà dẫn đến bà phải nghỉ học, ảnh hưởng đến tương lai của bà. Từ đó, giữa bà với bà N phát sinh mâu thuẫn nên bà đã nhiều lần dùng lời lẽ thô tục xúc phạm, nói bà N lấy chồng người khác vì bà biết lúc trước bà N còn công tác, bà N lấy chồng của người khác nên bị cách chức và bà N cũng dụ dỗ chồng bà. Bà S thừa nhận bà có bị Công an xã H xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bà N với số tiền là 200.000 đồng, bà đã nộp phạt xong, bà xác định việc bà xúc phạm bà N là sai. Ngoài ra, khi xáng cuốc vét con kênh, bà N kêu người cuốc đất bỏ đất về phần đất của bà N và chửi bà ăn cướp đất của bà N nhiều lần nên bà có lời lẽ xúc phạm bà N. Nay bà S không chấp nhận yêu cầu của bà N vì bà S đã công khai xin lỗi bà N tại địa phương, việc bà N điều trị bệnh không có liên quan đến bà S, bà không có xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bà N vì những điều bà nói là sự thật.

Anh Dương Quốc T trình bày: Khi xáng múc đất, bà S có chửi mẹ anh là bà N, anh có cầm cây nhưng không có đánh bà S, ngoài ra anh không có ý kiến gì khác.

Tại bản án dân sự sơ thẩm số 16/2018/DS-ST ngày 13/3/2018 của Tòa án nhân dân huyện Thới Bình đã quyết định:

Chấp nhận một phần khởi kiện của bà Nguyễn Việt N về việc yêu cầu bà Trần Kim S bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm và yêu cầu công khai xin lỗi tại nơi cư trú, buộc bà S bồi thường cho bà N số tiền 4.840.000 đồng (bốn triệu tám trăm bốn mươi nghìn đồng), buộc bà S công khai xin lỗi bà N tại nơi cư trú. Không chấp nhận yêu cầu của bà Nguyễn Việt N về việc yêu cầu bà Trần Kim S bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm.

Ngoài ra, án sơ thẩm còn tuyên về trường hợp thi hành án, án phí và quyền kháng cáo theo quy định.

Ngày 26/3/2018 bà Trần Kim S có đơn kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà N và yêu cầu Tòa án buộc bà N phải xin lỗi bà.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bà S giữ nguyên yêu cầu kháng cáo.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Cà Mau tham gia phiên tòa phát biểu về việc tuân theo pháp luật của Hội đồng xét xử là đúng pháp luật tố tụng dân sự, đề nghị căn cứ khoản 2 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự, sửa bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Thới Bình, chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn về việc không đồng ý yêu cầu bồi thường của nguyên đơn và công khai xin lỗi nguyên đơn tại nơi cư trú, không chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn về việc yêu cầu nguyên đơn phải xin lỗi bị đơn.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Xét kháng cáo của bị đơn, Hội đồng xét xử thấy rằng: Về đời tư, khuyết điểm, sai lầm trong quá khứ, đã là con người thì ít nhiều ai cũng có lỗi lầm, chủ yếu là sau khi vấp ngã biết sửa chữa sai lầm. Bà N đã bị kỷ luật cảnh cáo trong đảng là đã phải trả giá cho sai lầm của mình. Pháp luật đã quy định rõ những hành vi không đúng sẽ bị xử lý bởi cơ quan có thẩm quyền hoặc người có thẩm quyền bằng các hình thức phù hợp. Trường hợp bà S không phải là người có thẩm quyền thì không được phán xét hành vi của bà N, càng không thể dựa vào sai lầm, khuyết điểm trong quá khứ để xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của bà N. Tuy sự việc bà N bị kỷ luật Đảng do “sai phạm xã hội” có thật, nhưng việc bà S mang sai lầm, khuyết điểm của bà N ra bêu riếu, đàm tiếu là đã xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bà N.

[2] Bà S đã thừa nhận xúc phạm bà N và đã chấp nhận đóng phạt theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 16/QĐ-XPHC ngày 24/01/2017 của Công an xã H, xử phạt bà Trần Kim S 200.000 đồng về hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác.

Tại “Bệnh án nội khoa” ngày 16/12/2016 của Bệnh viện đa khoa Cà Mau thể hiện bà Nguyễn Việt N vào viện ngày 14/12/2016, ra viện ngày 16/12/2016, với bệnh chính là “Tăng huyết áp”. Bệnh án cũng xác định bà N có tiền sử bệnh “Tăng huyết áp, hen phế quản”; Tóm tắt bệnh án: “Bệnh nhân nữ 62 tuổi, vào viện vì đau đầu, huyết áp cao, tim nhanh đều”. Như vậy là bà N đã có tiền sử bệnh tăng huyết áp, chứ không phải do bà S xúc phạm danh dự làm bà N bị bệnh tăng huyết áp.

[3] Án sơ thẩm đã xem xét toàn diện nội dung vụ án, xét việc bà S có xúc phạm danh dự của bà N, xét đến tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh tật của bà N nên chỉ chấp nhận một phần yêu cầu, buộc bà S bồi thường cho bà N 04 tháng lương cơ sở, với tổng số tiền là 4.840.000 đồng (mức lương cơ sở bà N tự nguyện đưa ra là 1.210.000 đồng/tháng), số tiền trên là tiền bồi thường để bù đắp tổn thất về tinh thần mà bà N phải gánh chịu do danh dự, nhân phẩm bị bà S xâm phạm và buộc bà S phải công khai xin lỗi bà N tại nơi cư trú là thỏa đáng. Bản án sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu của bà N về việc yêu cầu bà S bồi thường thiệt hại về sức khỏe, chi phí điều trị là phù hợp, do đó không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Trần Kim Sil, giữ nguyên bản án sơ thẩm. Tuy nhiên cấp sơ thẩm buộc xin lỗi nhưng thiếu dẫn chiếu điều luật (khoản 3 Điều 11 Bộ luật Dân sự) và chưa tuyên cụ thể địa phương diễn ra việc xin lỗi, vấn đề này cấp phúc thẩm điều chỉnh cho đúng chứ không cần thiết sửa án.

[4] Việc bà S kháng cáo yêu cầu cấp phúc thẩm buộc bà N xin lỗi, do giai đoạn sơ thẩm bà S không có yêu cầu phản tố nên nay theo quy định của pháp luật cấp phúc thẩm không thể xem xét.

[5] Các quyết định khác của án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Áp dụng khoản 3 Điều 11, Điều 34, khoản 2 Điều 468, Điều 592 Bộ luật Dân sự; Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Trần Kim S và giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số 16/2018/DS-ST ngày 13 tháng 3 năm 2018 của Tòa án nhân dân huyện Thới Bình.

Tuyên xử: Chấp nhận một phần khởi kiện của bà Nguyễn Việt N về việc yêu cầu bà Trần Kim S bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm và yêu cầu công khai xin lỗi tại nơi cư trú. Buộc bà S bồi thường cho bà N số tiền 4.840.000 đồng (bốn triệu tám trăm bốn mươi nghìn đồng), buộc bà S công khai xin lỗi bà N tại nơi cư trú (ấp B, xã H, huyện T, tỉnh Cà Mau). Không chấp nhận yêu cầu của bà Nguyễn Việt N về việc yêu cầu bà Trần Kim S bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm.

Kể từ ngày bà N có đơn yêu cầu thi hành án, trường hợp bà S chậm thanh toán khoản tiền nói trên cho bà N thì phải chịu lãi suất theo khoản 2 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.

Về án phí: Bà Trần Kim S phải nộp 300.000 đồng (ba trăm ngàn đồng) án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch và 300.000 đồng (ba trăm ngàn đồng) án phí phúc thẩm. Ngày 26/3/2018 bà S đã dự nộp 300.000 đồng (ba trăm ngàn đồng), theo biên lai thu số 0005356 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện T, bà S phải nộp tiếp 300.000 đồng (ba trăm ngàn đồng).

Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành theo quy định tại các điều 6, 7 và 9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.